วิเสส : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 138 / 141

…โดยไม่เร่งนักด้วย เพราะเมื่อมนสิการเร่งนัก กรรมฐานคงถึงที่สุดเป็นแท้ก็จริง แต่ว่า ไม่จะแจ้ง ไม่นำคุณวิเสสมาให้ เปรียบเหมือนเมื่อบุรุษ (ผู้หนึ่ง) * เช่นว่า เกสา นขา ตโจ---- เว้น โลมา ทนฺตา เสียบหนึ่ง ๆ

ในเนื้อหานี้กล่าวถึงกรรมฐานในปฏิกูลมนสิการและแบ่งเป็นสมถกรรมฐาน 6 วิธี รวมถึงการทำมนสิการโกสัลละ 10 วิธี โดยย้ำว่าควรมีกระบวนการที่ชัดเจน และไม่ควรเร่งในการปฏิบัติ เพื่อป้องกันความเหนื่อยใจและทำให้เกิ

…ก ก็ฉันเดีย เร่งนัก เพราะว่าเมื่อมนสิการเรื่องนัก กรรมฐานจะไม่ถึงที่สุด ไม่ เป็นปัจจัยแห่งความได้คุณวิเสส เปรียบเหมือนเมื่อบุรุษผู้ใคร่จะเดิน ทาง ๓ โยชน์ (ให้ถึง) ในวันเดียวนั้น มัวโอ้เอ้ออยู่ตามที่ต่าง ๆ …

บทความนี้อธิบายถึงการเดินทางในธรรมะที่ต้องระวังไม่ให้จิตฟุ้งซ่านและต้องมีการป้องกันอารมณ์หลากหลาย โดยเปรียบเทียบการเดินทางกับการเข้าใจกรรมฐานเพื่อไม่ให้บิดเบือนจากจุดหมาย และมีแนวทางในการระมัดระวังการ

…ับพระอาจารย์ ไซร้ เธอก็ไม่จำต้องให้อาจารย์บอก (วิธีต่าง ๆ) โดยพิสดารอย่าง นั้น ประกอบกรรมฐานไปได้คุณวิเสส (แห่งภาวนาขั้น ๑) แล้วจึง (ขอ) ให้ท่านบอกขั้นสูง ๆ ขึ้นไป (แต่) พระโยคีผู้ใคร่จะ (ไป) อยู่ที่อื่น จ…

เนื้อหานี้เสนอการแปลและอธิบายเกี่ยวกับกรรมฐานในวิสุทธิมรรค โดยชี้แจงถึงการทำอุคคหโกสัลละและการปฏิบัติกรรมฐานของพระโยคี พร้อมทั้งการเตรียมตัวก่อนจะเริ่มกรรมฐาน รวมถึงการทำบริกรรมตามหลักการที่เกี่ยวข้อง

…ตรงนี้กำหนดหนังซึ่งเป็นโอกาส คือที่ตั้งของผม ไม่ใช่กำหนดผม ควรแก้ ปริจฺฉินนา เป็น ปริจฺฉินน์ ให้เป็นวิเสสนะของ----จมุม ๒. ตอนวิสภาคปริเฉทนี้ ปาฐะก็วุ่น ๆ อย่างไรอยู่ ความไม่ใคร่ดี ในท้ายหน้า ๓๕ กล่าวไว้หน …

เนื้อหานี้อธิบายการกำหนดและแยกแยะลักษณะของผมและโกฏฐาสในมิติที่แตกต่างกัน โดยระบุถึงส่วนประกอบและลักษณะที่ทำให้ผมมีความปฏิกูล รวมถึงการวิเคราะห์ คำอธิบายเกี่ยวกับความเข้าใจในวิสาขปริเฉทและการกำหนดโอกาส

…ทองหลางป่า โดยสัณฐาน มีสัณฐานดัง ๑. ศัพท์ ปกขิตต และเสทิต ในบทสมาส ปกขิตต... สณฺฐานํ นั้น ลักษณะเป็นวิเสสนะ ทั้ง ๒ บท ทำให้แปลฝืดและฝืน เพราะต้องแปล เสทิต ก่อน ปกขิตต ปาฐะในปรมัตถ โชติกาไม่ได้ ท่านเรียงไว้…

เนื้อหาเกี่ยวกับการอธิบายเยื่อในกระดูกและลักษณะของไต พร้อมพูดถึงศัพท์ทางการแพทย์ที่เกี่ยวกับอวัยวะภายใน โดยใช้คำอธิบายเชิงเปรียบเทียบเพื่อให้เข้าใจง่ายและชัดเจน ทั้งนี้เพื่อให้นักอ่านสามารถเข้าใจสภาพแ

…นต์ (มัน) อยู่ในระหว่างแห่งขนดไส้ใหญ่ ๒๑ ทบ เหมือนเชือก (เล็ก) ที่เย็บ ๑. ท่านน่าจะเผลอ ศัพท์ที่เป็นวิเสสนะ ๒ ข้างต้น คือ ทวงที่สหตุถ์ กับ อฏฐีวีสติหตุก เป็น นุ๊ป. อีกศัพท์หนึ่งคือ โอภคคา เป็น อิต. เห็นได้…

เนื้อหานี้กล่าวถึงการวิเคราะห์โครงสร้างของไส้ใหญ่และไส้น้อยในร่างกายมนุษย์ โดยเน้นว่าไส้ใหญ่มีลักษณะยาวราว ๓๒ ศอก ส่วนไส้น้อยมีความสำคัญในการยึดขนดของไส้ใหญ่และทำหน้าที่เหมือนเชือกรัด ข้อมูลการศึกษาเก

…้ พิมพ์ไว้ เป็น สมเณภิ อญฺเญหิ แต่จะเป็นอย่างไหนก็ยากในการแปลทั้งนั้น อญฺญาหิ รูปเป็นอิตถีลิงค์ เป็นวิเสสนะของ สมเณหิ ไม่ได้ อญฺญา แปลว่า อรหัตผลได้ แต่อญญา ในอรรถนี้ไม่เคยมีรูปเป็นพหุวจนะ จึงเป็นอันตกไป อ…

ในคำสอนของศาสนานี้ คำว่า 'อิธ ภิกฺขเว' หมายถึง 'ดูกรภิกษุทั้งหลาย' ซึ่งแสดงถึงความสำคัญของศาสนาในการสร้างอานาปานสติสมาธิ พุทธพจน์นี้ชี้ชัดให้เห็นว่าศาสนานี้มีสมณะเฉพาะที่เป็นที่มาของการพัฒนาใจและความส

…กสัมพันธ์ให้ตลอด แต่ในที่นี้เห็นว่า ๆ นี้เป็นศัพท์เกินเข้ามา จึงตัดเสีย แปลได้ความดี โอวทนฺตเนว เป็นวิเสสนะของโยคาวจรน ไม่มีปัญหา รูปเป็นอนุภิหิตกัตตาแน่ แต่ไม่มี กิริยาหมายประโยคเรียงไว้ที่ไหนเลย จึงต้องเ…

ในเนื้อหานี้เกี่ยวกับการสอนของโยคาวจรภิกษุที่ใช้พระโอวาทของพระพุทธเจ้าเป็นแนวทางในการละปฏิฆะ และแสดงออกถึงความสำคัญของการควบคุมอารมณ์ โดยเฉพาะความโกรธ การอ้างอิงถึงคำสอนในฉบับยุโรปและการแก้ไขศัพท์ต่าง

…งยังอุเบกขาให้เกิดขึ้นใน บุคคลประเภทอื่น ๆ มีบุคคลที่รักเป็นอาทิ สมคำที่กล่าวไว้ (ในวิภังค์) บทตติยาวิเสสนะข้างหน้า คือ ปฏิลาธติกจตุกฺกชฌาเนน กล่าวทั้งตึกฌาน และจตุก ฌาน แล้วบทหลังจะมีกล่าวแต่ตติยฌานอย่างไ…

ในบทความนี้กล่าวถึงการเจริญมุทิตาและอุเบกขาพรหมวิหาร โดยมีรายละเอียดในการเริ่มทำอุเบกขาภาวนาออกจากฌานที่ ๓ หรือ ๔ ผ่านการสังเกตเห็นโทษและอานิสงส์ของการปฏิบัติภาวนาต่าง ๆ ผู้ที่มีความสนใจและต้องการเจริ

…นเป็น ๑. อง. อฏฐก. ๒๓/๓๐๘ ๒. มหาฎีกาว่า ได้แก่ขณิกสมาธิ ที่เรียกว่า มูลสมาธิ ก็เพราะเป็นมูลแห่งสมาธิวิเสส ต่อ ๆ ไป

เนื้อหาเกี่ยวกับการแสดงธรรมของพระผู้มีพระภาคเจ้าถึงการฝึกสมาธิและการไม่ยึดติดในธรรม เพื่อให้ภิกษุสามารถบรรลุถึงพระอรหัตได้ การสนทนาทำนองนี้ทำให้เห็นถึงความสำคัญของการฝึกจิตให้มั่นคงและเกิดปัญญา รวมทั้

…หน้าที่ 225 โดยเป็นตึกฌานหรือจตุกฌานส่วน ๑ เป็นอวเสสเอกฌานส่วน ๑ ดัง กล่าวมานี้แล้วก็ดี ยังมีอานุภาพวิเสสไม่เหมือนกัน โดยภาวะมีความ เป็นสุภปรมา (มีสุภวิโมกข์เป็นอย่างยิ่ง) เป็นต้น จริงอยู่ ใน หลิททวสนสูตร …

บทนี้กล่าวถึงเนื้อความที่ว่าด้วยความเป็นสุภปรมาและวิโมกข์ในพระพุทธศาสนา โดยใช้บริบทจากหลิททวสนสูตร กล่าวถึงการที่พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสถึงเมตตาและการพิจารณาอัปปมัญญาในสัญญาของพระโยคาวจร การนำจิตเข้าสู

… · ปาฐะ เป็น สุขทุกฺขาที่ปรมตฺถ...เข้าใจว่าคลาดเคลื่อน ที่ถูกเป็น... ปรตฺถ เพราะ สุขทุกฺขาทิ ที่เป็นวิเสสนะ ก็บ่งอยู่ว่าเป็น ปรัตถะ ไม่ใช่เรื่องปรมัตถะ ความคิดคำนึง ก็สนับสนุนว่าเป็นเรื่อง ปรัตถะ ทั้งนั้น …

บทความนี้นำเสนอประเด็นเกี่ยวกับอุปนิสัยแห่งวิโมกข์ซึ่งกล่าวถึงมุทิตา และจิตของพระโยคาวจรอุเบกขาวิหารีที่ยากในการถือเอาสิ่งที่ไม่มี โดยการเพิกเฉยต่อการถือเอาประโยชน์ของผู้อื่น นอกจากนี้ยังกล่าวถึงความส

…โภคาวินิพโภคโต โดยแยกกันได้และแยกกันมิได้ สภาควิสภาคโต โดยที่เข้ากันได้แลเข้ากันไม่ได้ อรุณฤติกพาหิรวิเสสโต โดยความแปลกกันแห่งธาตุภายใน กับธาตุภายนอก

เนื้อหาเกี่ยวกับการกำหนดธาตุในร่างกาย เช่น ธาตุน้ำ ธาตุไฟ และธาตุลม โดยการใช้วิธีการต่างๆ ในการพิจารณาและทำความเข้าใจธรรมชาติของธาตุทั้งหลาย เพื่อให้เกิดอุปจารสมาธิ ซึ่งช่วยให้ผู้ฝึกปฏิบัติสามารถเจริญ

…ศัพท์เดียว แต่ที่เดียวเข้ากับ อนฺโต ด้วย จึงควรเรียงแยกเป็น หหิ ฐาน จะได้ไม่ชวนเขว ๓. จิตานิ หากเป็นวิเสสนะดังที่แปลไว้นี้ ได้ความดีกว่าเป็นวิกติกัตตา ถ้าเช่นนั้น หุตวา น่าจะเกินเข้ามา ในที่นี้แปลตามที่เห็…

ในบทนี้พูดถึงภูตใหญ่และการตีความหมายของมหาภูต ว่ามีการเข้ามาหรือตั้งอยู่ภายในและภายนอกกันไม่ได้ นอกจากนี้ยังได้มีการแยกและวิเคราะห์ภาษาศาสตร์ในประโยคต่างๆ เพื่อให้เข้าใจความหมายที่ถูกต้อง โดยเฉพาะในกร

…ฉะนี้ [ความแปลกกันแห่งธาตุภายในกับธาตุภายนอก] ข้อว่า "โดยความแปลกกันแห่งธาตุภายในกับธาตุภายนอก" นัน วิเสสนะอยู่นอกสมาสบ้างก็ได้ สุทธัฏฐากกลาป คือกลุ่มรูปที่เป็นหมวด ๘ คือ ดิน น้ำ ไฟ ลม สี กลิ่น รส โอชา อัน…

เนื้อหานี้สืบค้นถึงหลักการของความแยกกันได้และแยกกันมิได้ในวิสุทธิมรรค โดยเน้นที่การที่ธาตุต่างๆ เกิดร่วมกัน ไม่สามารถแยกออกจากกันได้ แม้ในกรณีที่มีธาตุหลายชนิดปรากฏอยู่ร่วมกัน ทั้งยังมีการวิเคราะห์ควา

…ณ ๔ ๑. ที. ส. ๘/๑๐๓ ๒. วิภพพนะ ที่ตรงนี้เข้าใจว่าท่านใช้แทน วิธะ นั่นเอง ศัพท์ วิกุพฺพนะ ถ้าใช้เป็น วิเสสนะ เรียงไว้หน้า อิทธิ เปลี่ยนรูปเป็นอิตถีลิงค์ คือเป็น วิกุพฺพนา เป็นชื่อฤทธิ์อย่าง หนึ่ง เรียกว่า ว…

ข้อความดังกล่าวในวิสุทธิมรรคแสดงถึงความรู้เกี่ยวกับการตายและการเกิดใหม่ของสัตว์ โดยอ้างอิงถึงการพัฒนาจิตที่บริสุทธิ์ซึ่งสามารถนำไปสู่การบรรลุฤทธิ์หลายประเภท เช่น การเป็นคนเดียวหรือหลายคนได้ ซึ่งการทำส

… นัยเดียวกัน บาลี สูตรทั้งสองนี้อยู่ในมัชฌิมนิกาย ด. ๒. ท่านแก้เช่นนี้ หมายความว่า อาเนญชปุปตฺต เป็นวิเสสนะของ ฐิต ๓. ข. ส. ๒๕/๔๘๔ ปาฐะในฉบับวิสุทธิมรรคพิมพ์ไว้เป็น เจต์ ผิด ที่ถูกเป็น เจต

การศึกษาความหมายของอิทธิในบริบทของจิตอ่อนและการตั้งอยู่ นำเสนอว่าจิตที่เต็มเปี่ยมด้วยการฝึกฝนสามารถนำไปสู่ความเป็นอิทธิ โดยการทำให้เกิดความไม่หวั่นไหวและความประณีตในภาวนา ทั้งนี้ได้มีการอ้างถึงบาลีสูต

… และมหาฎีกาบอกสัมพันธ์ไว้ว่า บทสกฎ...วเสน นี้ เข้ากับบท นิพฺพตฺตวิเสโส เห็นว่าไกลไป ที่จริงเป็นตติยาวิเสสนะในบท สิปปกมุม ใกล้ ๆ นั่นเอง เพราะท่าน

ในเนื้อหานี้มีการอภิปรายเกี่ยวกับความสำเร็จของกรรมนั้น ๆ ตามการปฏิบัติที่ถูกต้อง และเฉพาะเจาะจง โดยท่านได้ยกตัวอย่างถึงความสำเร็จที่เกิดขึ้นจากการละกิเลสต่าง ๆ และความมีผลของการประกอบกิจที่ดี นอกจากนี

…นปลา จึงหากินใน น้ำ ดำน้ำก็ได้ เช่นนกกาน้ำ ได้ความดี ในที่นี้แปลตามฉบับพม่า. ๒. ที่บาลีใช้ ปกขี เป็นวิเสสนะของ สกุโณ นั้นเป็นความรอบคอบของภาษา พูด ไม่ให้ดิ้นได้ เพราะนกที่ไปในอากาศได้นั้นต้องเป็นนกมีปีกสมบ…

เนื้อหาเกี่ยวกับการทำปาฏิหาริย์ในอากาศ ซึ่งสามารถทำได้โดยการนั่งขัดสมาธิ และการอธิษฐานให้แผ่นดินเกิดขึ้นในอากาศได้ โดยมีการอธิบายถึงนกที่มีปีกและสัตว์น้ำต่างๆ โดยนำเสนอหลักธรรมของพระพุทธศาสนาในการประย

… คฤญฺฐาณยสุ คาราสฺชูฎทิวเสน ปฏิวสยานา ปฏิสฺสานา ปฏิสฺสาสปิตฺติ ฯ สหา ฯ ปฏิสายาติ สปิฏฺโส ฯ สวิโล ฯ สวิเสส ฯ ฯ ฯ หิมมณฑล โอคตุปิโปนาว ฯ ฎิริอคตุปสมโน ฯ เสยษํมุ-ปาริปุรเสน สุนิวติ ฯ สุบฺโต ฯ ปาสาทิณาดาติ ปลา…

เนื้อหาพูดถึงปรัชญาในวรรณกรรมไทย โดยมีการใช้คำที่เผชิญหน้ากับความยากลำบากในชีวิต มองเห็นการเชื่อมโยงระหว่างการปฏิบัติและการดำรงชีวิต บทเรียนที่มักสกัดจากคัมภีร์ต่าง ๆ ที่พูดถึงการพัฒนาตนเองและการดำรงอ