วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ : หน้า 35/266

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - - หน้าที่ 35 กรรมฐานในปฏิกูลมนสิการบรรพ์นี้นั้น เป็นสมถกรรมฐานแท้แล อุคคหโกสัลละ 6 วิธี อาจารย์จึงบอกโดยนัยดังกล่าวมาฉะนี้ [มนสิการ โกสัลละ] อาจารย์จึงบอกมนสิการโกสัลละ ๑๐ วิธี อย่างนี้ คือ โดยลำดับ โดยไม่เร่งนัก โดยไม่เรื่องนัก โดยป้องกันความฟุ้งซ่าน โดยล่วงเสีย ซึ่งบัญญัติ โดยปล่อยลำดับ โดยอัปปนา และสุตตันตุ ๓ [มนสิการ โดยลำดับ] အာ ในมนสิการ โกศล ๑๐ นั้น ข้อว่าโดยลำดับ อธิบายว่า กรรมฐาน นี้ เริ่มแต่ทำสาธยาย ต้องมนสิการไปตามลำดับ (บททวดึงสาการ) อย่ามนสิการโดยไว้ระหว่างเสียบท ๑ (คือข้ามเสียบท ๑ ๆ) เพราะ พระโยคาวจรมนสิการโดยไว้ระหว่างเสียบท ๑ จะเหนื่อยใจ (จน) ตก ไปจากความได้รับอัสสาทะ อันจะพึงได้ด้วยอำนาจความถึงพร้อมแห่ง ภาวนาเสีย ไม่ยังภาวนาให้สำเร็จได้ เปรียบเหมือนคนที่ไม่ฉลาดขึ้น บันได ๓๒ ขั้นโดยไว้ระหว่างเสียขั้น ๑ ก็จะเหนื่อยกาย (จน) ตก ไม่ยังการขึ้นให้สำเร็จได้ฉะนั้น [มนสิการ โดยไม่เร่งนัก แม้เมื่อมนสิการ โดยลำดับ ก็พึงมนสิการ โดยไม่เร่งนักด้วย เพราะเมื่อมนสิการเร่งนัก กรรมฐานคงถึงที่สุดเป็นแท้ก็จริง แต่ว่า ไม่จะแจ้ง ไม่นำคุณวิเสสมาให้ เปรียบเหมือนเมื่อบุรุษ (ผู้หนึ่ง) * เช่นว่า เกสา นขา ตโจ---- เว้น โลมา ทนฺตา เสียบหนึ่ง ๆ