อธิบาย : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 58 / 173

က ประโยค - อธิบายบาลีไวยากรณ์ สมัญญาภิธานและสนธิ - หน้าที่ 24 ที่ ๒ ในวรรคของตน และพยัญชนะที่ ๓ ซ้อนหน้าพยัญชนะที่ 4 …

เอกสารนี้อธิบายหลักเกณฑ์และวิธีการของไวยากรณ์บาลี โดยเฉพาะในเรื่องของสมัญญาภิธานและสนธิ รวมถึงการใช้พยัญชนะและสระใน…

ประโยค - อธิบายบาลีไวยากรณ์ สมัญญาภิธานและสนธิ - หน้าที่ 25 เป็น ณ เช่น ธมฺมิ=จเร เป็น ธมฺม จเร " สญฺฉวิ สํ≡ชโย 11 …

เนื้อหานี้เกี่ยวกับการอธิบายบาลีไวยากรณ์ที่เน้นไปที่การใช้สมัญญาภิธานและการสนธิ โดยมีการยกตัวอย่างการเปลี่ยนแปลงรูปแบบคำในบริบทต…

ประโยค - อธิบายบาลีไวยากรณ์ สมัญญาภิธานและสนธิ - หน้าที่ 26 ปุ๊-ลิงค์ เป็น ปุลลิงค์, สํ ลกฺขณา เป็น สลุลกฺขณา ง. ถ้…

ในบทความนี้ อธิบายถึงหลักการของบาลีไวยากรณ์ที่เกี่ยวกับสมัญญาภิธานและการสนธิ ว่าด้วยการแปลงนิคคหิตเมื่อมีสระและพยัญชนะ…

ประโยค - อธิบายบาลีไวยากรณ์ สมัญญาภิธานและสนธิ - หน้าที่ 27 แบบสนธิตามวิธีส์สกฤต วิธีทำสนธิในภาษาบาลีนั้น ตามพระมหา…

บทนี้อธิบายเกี่ยวกับการทำสนธิในภาษาบาลี โดยอิงตามคำสอนของพระมหาสมณาธิ เพื่อให้ผู้อ่านเข้าใจวิธีการที่หลากหลายแล…

ประโยค๑ - อธิบายบาลีไวยากรณ์ สมัญญาภิธานและสนธิ - หน้าที่ 28 ๓. ถ้าสระหน้าเป็น อิ อี หรือ อุ อู สระหลังเป็นสระอื่น ม…

ในเนื้อหาเกี่ยวกับบาลีไวยากรณ์นี้อธิบายถึงหลักการของสมัญญาภิธานและการเปลี่ยนแปลงของสระหน้าและสระหลังตามลักษณะต่างๆ โดยเฉพาะเมื่อสระหน้าเป็น…

…่าสมาธิ เพราะอรรถว่าตั้งมั่น ถามว่า ชื่อว่าตั้งมั่นนี้เป็นอย่างไร ตอบว่า ตั้งมั่นนี้ คือการดำรงอยู่ อธิบายว่าตั้งอยู่สม่ำเสมอด้วย ถูกทาง ด้วย แห่งจิตและเจตสิกทั้งหลาย ในอารมณ์อันเดียว เพราะเหตุนั้น พึงทราบว…

บทนี้พูดถึงความหมายและลักษณะของสมาธิ ซึ่งถือเป็นการมีอารมณ์อันเดียวแห่งจิตที่เป็นกุศล โดยอธิบายว่าทำไมสมาธิจึงเป็นสิ่งจำเป็นในทางธรรม สมาธิมีลักษณะมากมาย ซึ่งการแสวงหาความรู้และประสบการณ์ในสมาธิจ…

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 65 ว่านั้น ไม่ผิดดอก เพราะพระโยคาวจรลางท่าน ถือเอานิมิตในอุทธุ มาตกอสุภ หรือ....ในอัฏฐิกอสุภก็ตามที่ใหญ่ ลางท่านก็ถือเอา นิมิตในอสุภนั้นๆ ที่เล็กๆ” โดยบร

ในเนื้อหาได้อธิบายถึงแนวทางการเจริญอสุภนิมิตและผลของการขยายจิต โดยเปรียบเทียบกับกรรมฐานอื่นๆ และเตือนว่าการขยายอสุภนิม…

…ง พระโยคีจึงเป็นผู้ถึงพร้อมด้วยอธิมุติ โดยความเป็นผู้ ( มีจิต) น้อมไปในธรรม ( ที่จะกล่าวต่อไป) นั้น อธิบายว่า จึง เป็นผู้ (มีจิต ) น้อมไปในสมาธิ หนักไปในสมาธิ โน้มไปในสมาธิ และเป็นผู้ ( มีจิต ) น้อมไปในพระน…

ในบทนี้กล่าวถึงพระโยคีที่มีอัชฌาสัยในปวิเวก และการเห็นโทษของสังคณิกา การพิจารณาคุณวิเศษของบุคคลที่บรรลุธรรมตามอาการ 5 ข้อ โดยเฉพาะความเชื่อมโยงระหว่างจิตและสมาธิ ซึ่งสนับสนุนให้เกิดอธิมุติในพระนิพพาน

…จริญนิมิตต่อไปโดย เร็ว ท่านจึงแนะนำให้สวมรองเท้าเดินไปมา จะได้ไม่ต้องเสียเวลาล้างเท้า ๓. มหาฎีกาท่านอธิบายลึกไป ไม่เข้าใจของท่าน จึงขอคิดเอาใหม่ว่า ตักการตะ นั้น คือ นิมิตที่ติดตาอย่างสนิท หลับตานึกดูเป็นมา…

…จิตผ่านนิมิต โดยเน้นถึงศักยภาพของอุคคหนิมิตและปฏิภาคนิมิตในการเสริมสร้างสมาธิและการกำจัดนิวรณ์ต่างๆ อธิบายถึงวิธีการใช้รองเท้าและไม้เท้าเพื่อการฝึกที่สะดวก ยกตัวอย่างเพื่อชี้ให้เห็นความแตกต่างระหว่างทั้งสอง…

…ค์ว่า " คำว่าฌาน คือ วิตก วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา " ดังนี้แท้จริง อุเทศ พระผู้มีพระภาคเจ้า ทรงทำด้วยอธิบายใด อธิบายนั้นเป็นอันพระองค์ได้ทรงประกาศแล้ว ในวิภังค์นั่นแล ส่วนวินิจฉัยใน ๒ บทว่า " ปฐมฌานมีความงาม…

บทความนี้กล่าวถึงการวิเคราะห์ปฐมฌานในวิสุทธิมรรค โดยอธิบายลักษณะและความงามสามประการที่เกี่ยวข้องกับปฐมฌาน พร้อมอธิบายความแตกต่างระหว่างองค์ญาณในบริบทของจิตและ…

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 150 อยู่ในโคตรภูจิตนั้นให้สำเร็จ บัณฑิตพึงทราบว่า เป็นบริกรรม ) มาในอุปปาทะขณะแห่งปฐมฌานนั่นเอง โดยนัยดังกล่าวมาฉะนี้ เป็น ข้อแรก อนึ่ง เมื่อจิตนั้นหมดจด

…ู่วิธีการเข้าถึงสมถะโดยไม่ต้องขวนขวายในขณะจิตหมดจด โดยพระโยคาวจรไม่มีความกังวลต่อการชำระจิตอีกต่อไป อธิบายถึงความสำคัญของสมาธิกับปัญญาในฌาน ซึ่งเป็นธรรมที่ไม่ล่วงเลยกัน ยุคนัทธธรรมเป็นกรอบการทำงานร่วมของสมา…

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 161 ขึ้นชื่อว่าอาวัชชนวสีรวดเร็วยิ่งกว่านี้หามีไม่ ส่วนความเป็นผู้สามารถ ในการเข้า ( ฌาน ) ได้เร็วดุจการเข้าเมื่อครั้งทรมานนันโทปนันท นาคราช แห่งท่านพระม

…ะพุทธรักขิตเถระและการช่วยเหลือพระมหาโรหณคุตตเถระซึ่งแสดงถึงความสามารถในการเข้าถึงฌานและการแสดงฤทธิ์ อธิบายถึงความแตกต่างระหว่างอาวัชชนวสีของพระศาสดาและผู้อื่น ความสามารถในการทำปาฏิหาริย์ และการคงอยู่ของฤทธิ…

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 169 ( ในวิภังค์ตอนหนึ่ง ) ว่า " ถามว่า ในสมัยนั้นฌานมีองค์ ๓ เป็นไฉน ? ตอบว่าฌานมีองค์ ๓ คือ ปีติ สุข เอกัคคตา " ดังนี้ คำที่เหลือมีนัยอันกล่าวใน (ตอบแก้

ในวิสุทธิมรรค อธิบายถึงองค์ฌานซึ่งมีปีติ สุข เอกัคคตาเป็นสำคัญ พระโยคาวจรได้บรรลุทุติยฌานและปรึกษาโทษของทุติยฌาน ว่าแม้จ…

…โทมนัสดับหายไป " นั้น ความว่า เพราะธรรมทั้ง ๒ นี้ คือ เจตสิกสุข และเจตสิกสุขด้วย ดับหายไป ( ซึ่งก็) อธิบายว่า ละไปนั่นเองเสียแต่ในขณะก่อนนั้น แล้ว ถามว่า " ก็การละไปแห่งธรรมเหล่านั้นน่ะ มีในขณะไหน ? " แก้ว่…

ประโยคนี้วิเคราะห์ความหมายและสำคัญของการละสุข ทุกข์ โสมนัส โทมนัส ในจตุตถฌานปาฐะ โดยยกตัวอย่างถึงการที่สิ่งเหล่านี้ละไปในอุปจารขณะที่แตกต่างกัน ซึ่งแสดงถึงความเข้าใจในธรรมะที่ลึกซึ้งซึ่งต้องอาศัยการพั

…ทุกขินทรีย์ที่เกิด ขึ้นแล้วย่อมดับไปไม่เหลือในที่นี้" ด้วยประการฉะนี้แล ในอธิการนี้ นักปราชญ์กล่าว (อธิบายเป็นปุจฉาวิสัชนา) ไว้ ว่า "ถามว่า เมื่อเป็นเช่นนั้นเวทนาเหล่านี้ แม้นว่าละไปแล้วใน อุปจารแห่งฌานนั้น…

ในเนื้อหานี้ พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงอธิบายเกี่ยวกับอทุกขมสุขเวทนาในจตุตถฌาน โดยการทำอปริเสสศัพท์เป็นการรวมรวมเวทนาต่างๆ เพื่อให้ผู้ปฏิบัติสามา…

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 195 ของมัน ตั้งจิตไว้ในบัญญัติธรรม (คือโลกโวหาร ) ตามที่เป็นคำใช้ กันมาก ภาวนา เตโช เตโช โดยที่เป็นนามเด่นในบรรดานาม ของไฟทั้งหลาย เช่น ปาวโก กณหวตตนิ ชา

เนื้อหานี้กล่าวถึงการทำสมาธิในเตโชกสิณและวาโยกสิณ โดยอธิบายนิมิตที่เกิดขึ้นจากการภาวนา รวมถึงการใช้ไฟและลมในกระบวนการทำสมาธิ อธิบายถึงการปรากฏแห่งอุคคหนิมิตและ…

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 200 ในแสงที่ช่องฝาบ้าง ที่ช่องดาลบ้าง ที่ช่องหน้าต่างบ้าง " ดังนี้ ( ว่า ) สำหรับผู้มีบุญมีอธิการได้สร้างไว้ก่อนเพียงแต่ได้เห็นแสงอาทิตย์ หรือแสงจันทร์เข

…ติธรรม สำหรับผู้ที่ควรมีบุญและสามารถใช้ประโยชน์จากแสงในการอรรถาธิบายถึงการนั่งสมาธิและการสังเกตแสง อธิบายถึง กสิณ แบ่งเป็นสองอย่าง คือ อุคคหนิมิตในอาโลโก และปฏิภาคนิมิต การใช้แสงสะท้อนในการปฏิบัติจริงช่วยใ…

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 201 โยคาวจรผู้จะขึ้นเอาอากาสกสิณ ย่อมถือเอานิมิตในอากาศที่ช่องฝาบ้าง ที่ช่องดาลบ้าง ที่ช่องหน้าต่างบ้าง " ดังนี้ สำหรับผู้มีบุญ มีอธิการได้สร้างไว้ก่อน เ

…บอากาสกสิณสามารถใช้ช่องต่างๆ ในการทำสมาธิได้ โดยการสร้างช่องที่เหมาะสมและใช้การภาวนาเป็นเครื่องช่วย อธิบายถึงการสร้างนิมิตในอากาศ รวมถึงคำสอนจากพระทศพลเกี่ยวกับการเจริญกสิณและความสำคัญของทศกสิณในระดับสมาธิ.

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 208 [วิปุพพกอสุภ] อสุภที่มีน้ำเหลืองไหลเยิ้มอยู่ในที่ ๆ แตกปริทั้งหลาย ชื่อ วิปุพพะ วิปุพพะนั่นเองเป็นวิปุพพกะ นัยหนึ่ง วิปุพพอสุภ จัดว่า เป็นของน่าเกลีย

…ของอสุภในทางพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะอย่างยิ่งประเภทต่างๆ ของอสุภ ได้แก่ วิปุพพะ, วิจฉัททะ และวิกขายตกะ อธิบายลักษณะและความน่าเกลียดที่เกี่ยวข้องกับแต่ละประเภท ซึ่งเป็นการเน้นย้ำถึงแนวคิดที่ว่าซากศพและสิ่งที่ไม…

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 214 แม่นยำแล้วย่อมกำหนดเอานิมิตนั้นให้เป็นสิ่งที่กำหนดไว้ได้อย่างดี แล้ว ครั้นทำนิมิตนั้น ฯลฯ ให้เป็นสิ่งที่กำหนดไว้ได้อย่างดีแล้ว เธอก็ ( กลับ ) ไปผู้เด

…วามสำคัญของการมีสติและการพิจารณาตนในสภาพการณ์ความเงียบสงบ ที่นำไปสู่อานิสงส์ในการดำเนินชีวิตทางธรรม อธิบายว่าการกำหนดนิมิตและการพิจารณาต่างๆ ช่วยให้หลุดพ้นจากความหลง วิธีการและประโยชน์ของการประยุกต์นิมิต สา…