หน้าหนังสือทั้งหมด

อุปสรรคในการปฏิบัติธรรม
13
อุปสรรคในการปฏิบัติธรรม
… กิเลสอย่างละเอียด คือ อนุสัยกิเลสที่นอนสงบนิ่งอยู่ในขันธสันดานของแต่ละบุคคล ผู้ซึ่งยัง ไม่หมดกิเลส อังคุตตรนิกาย เอกนิบาต, มก. เล่ม 32 ข้อ 50 หน้า 95. 4 DOU ส ม า ธิ 3 อุ ป ส ร ร ค แ ล ะ วิ ธี แก้ไข ใ น ก า ร ทำส…
การฝึกสมาธิแม้จะไม่มีอุปกรณ์มากมาย แต่ต้องเผชิญกับอารมณ์และความรู้สึกที่ทำให้จิตไม่สงบ นักปฏิบัติสมาธิจึงต้องเรียนรู้เกี่ยวกับอุปสรรคที่ขัดขวางการเข้าถึงสภาวะจิตที่สงบ การศึกษานี้ช่วยให้เข้าใจและหาวิธ
สาเหตุของการเกิดกามฉันทะ
30
สาเหตุของการเกิดกามฉันทะ
…เที่ยง ใส่ใจในสิ่งที่เป็นทุกข์ว่า สุข ใส่ใจในสิ่งที่ไม่ใช่ตัวตนว่าตัวตน ใส่ใจในสิ่งที่ไม่งามว่างาม 'อังคุตตรนิกาย เอกนิบาต, มก. เล่ม 32 ข้อ 12 หน้า 46. - ทีฆนิกาย มหาวรรค, มก. เล่ม 14 หน้า 317. บ ท ที่ 2 ก า ม ฉั …
กามฉันทะเกิดจากสาเหตุหลักสองประการคือ สุภนิมิต ซึ่งหมายถึงการกำหนดว่าสวยงามในรูปร่างและการมีตัวตนที่น่าสนใจ และอโยนิโสมนสิการ ซึ่งเป็นการคิดโดยไม่ใช้ปัญญาที่ทำให้หลงติดกับความรู้สึกว่าสิ่งที่ไม่ถาวรเป
สาเหตุของถีนมิทธะ
59
สาเหตุของถีนมิทธะ
…่า เราหายจากไข้ได้ไม่นาน ร่างกายของเราทุรพล ยังไม่ควรทำงานควรจะ นอนก่อน แล้วก็นอน ไม่ปรารภความเพียร อังคุตตรนิกาย เอกนิบาต, มก. เล่ม 32 ข้อ 14 หน้า 46. * ทีฆนิกาย ปาฏิกวรรค, มก. เล่ม 16 ข้อ 243 หน้า 234. 50 DOU ส …
ถีนมิทธะเป็นอุปสรรคในการทำสมาธิ พระอรรถกถาจารย์กล่าวถึงสาเหตุของถีนมิทธะที่แบ่งออกเป็น 5 ชนิด ได้แก่ อรติ (ความไม่ยินดี) ซึ่งเกิดจากจิตใจที่ไม่ละเอียดอ่อน และตันทิ (ความเกียจคร้าน) ที่ทำให้พลังใจอ่อนแ
วิธีแก้ง่วงในการทำสมาธิของพระมหาโมคคัลลานะ
63
วิธีแก้ง่วงในการทำสมาธิของพระมหาโมคคัลลานะ
…ก็ต้องให้ร่างกายได้พัก ด้วยการปล่อยให้หลับ หรือไปพักผ่อนให้เพียงพอก่อน อย่าไปฝืนความรู้สึกว่า ทำไม 'อังคุตตรนิกาย สัตตกนิบาต, มก. เล่ม 37 ข้อ 58 หน้า 183. 54 DOU ส ม า ธิ 3 อุ ป ส ร ร ค แ ล ะ วิ ธี แ ก้ ไ ข ใ น ก …
พระพุทธองค์ได้แนะนำวิธีการต่อสู้กับความง่วงในการทำสมาธิแก่พระมหาโมคคัลลานะ ซึ่งมีทั้งหมด 8 วิธี ได้แก่ การตั้งสติ, พิจารณาธรรมะ, สวดมนต์, การเคลื่อนไหว, การนึกถึงแสงสว่าง, เดินจงกรม, และการนอนพักผ่อนอ
อุทธัจจกุกกุจจะและวิธีแก้ไขในการทำสมาธิ
71
อุทธัจจกุกกุจจะและวิธีแก้ไขในการทำสมาธิ
…งความรำคาญใจ ความวิตก กังวล ทำให้อึดอัด กลุ้มใจ อุทธัจจะกุกกุจจะ แปลรวมกันว่า ความฟุ้งซ่านและรำคาญ *อังคุตตรนิกาย ปัญจกนิบาต, มก. เล่ม 36 ข้อ 416 หน้า 193. ทองดี สุรเตโช, พระธรรมกิตติวงศ์, พจนานุกรมเพื่อการศึกษาพุ…
บทที่ 5 ของหนังสือกล่าวถึงอุทธัจจกุกกุจจะ ซึ่งเป็นอุปสรรคหนึ่งสำคัญที่ทำให้ผู้ปฏิบัติไม่สามารถเข้าสู่สมาธิ ความฟุ้งซ่านเป็นอุปสรรคที่ทำให้จิตใจไม่สงบ โดยมีลักษณะการกระจายไปในอารมณ์ต่างๆ บทนี้จะอธิบายล
ความฟุ้งในจิตและการทำสมาธิ
73
ความฟุ้งในจิตและการทำสมาธิ
… ด้วยสมถะและวิปัสสนา)” คือใจของคนเราถ้าไม่สงบ เช่น ตกใจกลัว มีความหวาดเสียว มีความกังวล ผิดหวัง มี 'อังคุตตรนิกาย เอกนิบาต, มก. เล่ม 32 ข้อ 15 หน้า 47. 64 DOU ส ม า ธิ 3 อุ ป ส ร ร ค แ ล ะ วิธี แก้ไข ใ น ก า ร ทำส…
บทความนี้สำรวจความฟุ้งในจิตใจ ซึ่งแบ่งเป็น 2 ประเภท คือ ฟุ้งหยาบที่เกิดจากภาพและเสียง และฟุ้งละเอียดที่แม้ใจจะนิ่งแต่ยังมีความคิดเร่ร่อน ผู้ที่ฝึกสมาธิใหม่มักประสบกับความฟุ้งซ่านซึ่งเป็นเหตุให้จิตไม่ส
การจัดการความกังวลด้วยสมาธิ
78
การจัดการความกังวลด้วยสมาธิ
…ให้จิตใจ ของเราร้อนรุ่ม กระวนกระวาย ตัวอย่างเช่น ชอบดูภาพสยดสยอง ก็จะทำให้เกิดความฟุ้งซ่านขึ้น และ 'อังคุตตรนิกาย ปัญจกนิบาต, มก. เล่ม 36 ข้อ 56 หน้า 136. บ ท ที่ 5 อุ ท ธ จ จ ก ก ก จ จ ะ แ ล ะ วิธี แก้ไข DOU 69
บทความนี้นำเสนอวิธีการจัดการความกังวลที่เกิดขึ้นในใจและเสนอให้ทำสมาธิเพื่อช่วยในการศึกษาที่มีประสิทธิภาพมากขึ้น โดยกล่าวถึงความกังวลทั้ง 10 ข้อ และสาเหตุที่ทำให้เกิดนิวรณ์ซึ่งส่งผลต่อจิตใจและความสงบรว
การปฏิบัติสมาธิและอุปสรรค
107
การปฏิบัติสมาธิและอุปสรรค
…ึง ตำแหน่งศูนย์กลางกายฐานที่ 7 แล้ว ว่าอยู่ที่ตรงกลางท้อง แต่ในแง่ของการปฏิบัติ อย่าไปมัวเสียเวลา * อังคุตตรนิกาย เอกนิบาต, มก. เล่ม 32 ข้อ 21 หน้า 49 98 DOU สมาธิ 3 อุปสรรค และวิธีแก้ไขในการทำสมาธิ
เนื้อหาเกี่ยวกับการปฏิบัติสมาธิและอุปสรรคที่เกิดจากการอ่านและความเข้าใจผิด การใช้ปัญญาในการพิจารณาความสงสัย และวิธีการแก้ไขในการทำสมาธิเพื่อเอาชนะความสงสัยด้วยการทำใจให้หยุดนิ่งและยึดติดในการฝึกปฏิบัต
การพัฒนาทางธรรมและการใช้วิมังสา
22
การพัฒนาทางธรรมและการใช้วิมังสา
…ยพิณของ ท่านตึงเกินไป เมื่อนั้น พิณของท่านย่อมมีเสียงไพเราะหรือ ย่อมควรแก่การใช้งานหรือไม่” โสณสูตร อังคุตตรนิกาย ฉักกนิบาต, มก. เล่ม 36 ข้อ 326 หน้า 706. บทที่ 1 อิ ท ธิ บ า ท 4 DOU 13
เนื้อหาพูดถึงการพัฒนาทางธรรมโดยใช้วิมังสาเป็นหลัก รวมถึงประสบการณ์ของพระโสณะที่พบอุปสรรคในการทำความเพียร ด้วยการทำความเพียรที่หนักเกินไปจนร่างกายบอบช้ำ แต่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้มาช่วยเติมเต็มวิมังสาให
การทำสมาธิเพื่อเข้าถึงพระธรรมกาย
47
การทำสมาธิเพื่อเข้าถึงพระธรรมกาย
…ะภาวนาวิริยคุณ ว่า “ความอยากอย่างหนึ่ง ความสำเร็จอีกอย่างหนึ่ง” ในที่นี้หมายถึง หากบุคคลใดต้องการ 1 อังคุตตรนิกาย สัตตกนิบาต, มก. เล่ม 37 ข้อ 68 หน้า 252. 38 DOU สมาธิ 4 เทคนิคการทำสมาธิเพื่อเข้าถึงพระธรรมกาย
การทำสมาธิเป็นเครื่องมือสำคัญในการเข้าถึงพระธรรมกาย โดยต้องหมั่นฝึกฝนและตั้งใจให้เห็นคุณค่าของการทำสมาธิ แม้ในช่วงแรกอาจจะต้องใช้ความพยายาม แต่เมื่อทำอย่างสม่ำเสมอ จิตใจจะละเอียดลึกซึ้งขึ้น และสามารถล
ประเภทของบุคคลที่ฟังธรรม
57
ประเภทของบุคคลที่ฟังธรรม
…ัติ และบรรลุธรมได้ 4) ปทปรมบุคคล คือ บุคคลฟังมาก พูดมาก ทรงจำมาก สอนมาก ยังไม่ตรัสรู้ธรรมในชาตินั้น อังคุตตรนิกาย จตุกนิบาต, มก. เล่ม 35 หน้า 350. 2 ขุททกนิกาย อุทาน, มก. เล่ม 44 ข้อ 49 หน้า 126. วินัยปิฎก มหาวรรค…
การฟังธรรมแบ่งออกเป็น 4 ประเภท ได้แก่ อุคฆฏิตัญญูบุคคล ซึ่งสามารถเข้าใจธรรมได้จากการยกหัวข้อเพียงเล็กน้อย เช่น ตัวอย่างพระพาหิยเถระที่บรรลุธรรมได้ทันทีจากพระดำรัสสั้น ๆ, วิปจิตัญญูบุคคล ต้องการการอธิบ
การเจริญวิปัสสนากัมมัฏฐานเพื่อการหลุดพ้น
49
การเจริญวิปัสสนากัมมัฏฐานเพื่อการหลุดพ้น
…ต่างๆ นั้น ย่อมเป็นอุปการะต่อการทำสมถะ หรือสมาธิให้เกิดขึ้น คือ ทำให้เกิดความเบื่อหน่ายในสรรพสิ่ง * อังคุตตรนิกาย ทุกนิบาต, มก. เล่มที่ 33 ข้อ 275 หน้า 353 40 DOU สมาธิ 5 ห ลั ก ส ม ก วิ ปั ส ส น า ก ม ม ฏ ฐ า น
บทความนี้นำเสนอถึงจุดมุ่งหมายของการเจริญวิปัสสนากัมมัฏฐานที่มุ่งมั่นสู่การหลุดพ้นจากทุกข์ เพื่อการบรรลุนิพพานและพระอรหันต์ โดยมีการอธิบายความสัมพันธ์ระหว่างสมถะและวิปัสสนาที่ต้องทำควบคู่กันเพื่อการรู้
กิจเบื้องต้นก่อนการเจริญกัมมัฏฐาน
77
กิจเบื้องต้นก่อนการเจริญกัมมัฏฐาน
…วั่นไหว และความเดือดร้อนใจเป็นปฏิปักษ์ต่อสมาธิ ดังนั้นเมื่อรักษาศีลดีแล้ว จิตก็จะ เป็นสมาธิได้ง่าย 'อังคุตตรนิกาย ทสกนิบาต, มก. เล่มที่ 38 ข้อที่ 1 หน้า1 68 DOU สมาธิ 5 ห ลั ก ส ม ก วิ ปั ส ส น า ก ม ม ฏ ฐ า น
บทที่ 4 เน้นเรื่องการเตรียมความพร้อมก่อนการเจริญกัมมัฏฐาน ซึ่งประกอบด้วย 6 หลักสำคัญ ได้แก่ ศีลอันบริสุทธิ์, ตัดมหาปลิโพธ 10, สร้างสายสัมพันธ์กับกัลยาณมิตร, เลือกกัมมัฏฐานที่เหมาะสม, เลือกสถานที่ที่สง
ความสำคัญของกัลยาณมิตรในทางพุทธศาสนา
82
ความสำคัญของกัลยาณมิตรในทางพุทธศาสนา
…ารเข้าหากัลยาณมิตรไว้ว่า “ในช่วงเวลาที่พระ สังยุตตนิกาย สคาถวรรค, มก. เล่มที่ 24 ข้อ 382 หน้า 482 * อังคุตตรนิกาย นวกนิบาต, มก. เล่มที่ 37 ข้อ 207 หน้า 708 บทที่ 4 กิ จ เ บื้ อ ง ต้ น ก่ อ น ก า ร เ จ ริ ญ กัมมัฏฐ…
พระพุทธองค์สอนถึงความสำคัญของการมีมิตรดีหรือกัลยาณมิตรในการปฏิบัติธรรม โดยยกตัวอย่างการสนทนาของพระเมฆิยะ ซึ่งได้รับความอนุญาตจากพระพุทธเจ้าให้ไปเจริญสมาธิ แต่ประสบปัญหาความคิดฟุ้งซ่านกลับมา พระองค์จึง
กสิณ: หลักปฏิบัติในการเจริญสมาธิ
14
กสิณ: หลักปฏิบัติในการเจริญสมาธิ
…1. ผู้หนึ่งย่อมรู้ชัดซึ่งปฐวีกสิณทั้งเบื้องบน เบื้องต่ำ เบื้องขวาง ในทิศน้อยทิศใหญ่ หาประมาณมิได้ * อังคุตตรนิกาย เอกนิบาต, มก. เล่มที่ 33 ข้อ 224 หน้า 219 4 DOU สมาธิ 6 ส ม ก กั ม ม ฏ ฐ า น 4 0 วิ ธี (1)
บทที่ 1 ของหนังสือเน้นความสำคัญของกสิณในพระพุทธศาสนา เป็นวิธีปฏิบัติที่สามารถนำไปสู่การเข้าถึงฌานที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้สอนไว้ โดยระบุวิธีการเจริญกสิณที่ผู้ปฏิบัติต้องเข้าใจและปฏิบัติตามอย่างถูกต้อง
การศึกษาเกี่ยวกับฌานและการฝึกสมาธิ
27
การศึกษาเกี่ยวกับฌานและการฝึกสมาธิ
…ปวงในขณะที่ ได้บรรลุไว้ให้แม่นยำ ว่าการที่ได้บรรลุปฐมฌานนี้เพราะเหตุปัจจัยใดบ้าง เหมือนนายขมังธนู 1 อังคุตตรนิกาย นวกนิบาต, มก. เล่มที่ 37 ข้อ 239 หน้า 835-836 บ ท ที่ 1 ก ส ณ 1 0 DOU 17
ในเอกสารนี้ได้กล่าวถึงการซึ่งมีความสำคัญต่อการบรรลุฌาน โดยเน้นถึงความระมัดระวังและความเข้าใจต่อสถานที่ที่ถูกต้องในการฝึก สมาธิ และการสร้างความมั่นคงในปฐมฌาน นอกจากนี้ยังได้กล่าวถึง 7 อย่างที่ควรหลีกเล
อนุสติ 6: แนวทางการปฏิบัติเพื่อเข้าถึงพระธรรมกาย
38
อนุสติ 6: แนวทางการปฏิบัติเพื่อเข้าถึงพระธรรมกาย
…ั้งของอนุสติ อนุสติทั้ง 6 ประการนี้ จัดเป็นอารมณ์กัมมัฏฐานด้วยเหตุผลหลายประการ คือ 1 พระสุตตันตปิฎก อังคุตตรนิกาย เอก-ทุก-ติกนิบาต พระไตรปิฎกภาษาไทย 45 เล่ม เล่มที่ 20 ข้อ 178 - 180 หน้า 32 * ทีฆนิกาย ปาฏิกวรรค, ม…
บทนี้เสนออนุสติ 6 ประการที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงให้เห็นถึงความสำคัญในการปฏิบัติธรรม โดยอนุสติกัมมัฏฐานทั้ง 6 คือ การระลึกถึงพระพุทธเจ้า พระธรรม พระสงฆ์ ศีล การบริจาค และเทวดา ซึ่งเป็นแนวทางในการเ
การเจริญอนุสติ 6 เพื่อการพัฒนาจิตใจ
39
การเจริญอนุสติ 6 เพื่อการพัฒนาจิตใจ
…มหะกลุ้มรุม ย่อมเป็น จิตดำเนินไปตรงทีเดียว เป็นจิตออกไป พ้นไป หลุดไปจากความอยาก ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย อังคุตตรนิกาย ฉักกนิบาต, มก. เล่มที่ 36 ข้อ 281 หน้า 529 บ ท ที่ 2 อ นุ ส ติ 6 DOU 29
อนุสติ 6 ประการเป็นแนวทางที่ช่วยให้จิตใจมีความยินดีและสามารถป้องกันอันตราย นอกจากนี้ยังช่วยส่งเสริมศรัทธาและทำให้จิตใจสงบ ยิ่งไปกว่านั้น พระอริยสาวกที่เจริญอนุสตินี้จะสามารถรู้จักอรรถธรรมได้อย่างชัดเจ
ความหมายของอนุสติในพระพุทธศาสนา
40
ความหมายของอนุสติในพระพุทธศาสนา
…่งบุญ กุศล จิตใจผ่องใสปราโมทย์ บังเกิดหิริโอตตัปปะ และช่วยคุ้มครองป้องกันภัยให้ผู้ปฏิบัติ เป็นต้น * อังคุตตรนิกาย ฉักกนิบาต, มก. เล่มที่ 36 ข้อ 296 หน้า 587 * พันตรี, หลงสมบุญ, พจนานุกรม มคธ - ไทย. กรุงเทพฯ : ธรรม…
อนุสติคือการตามระลึกถึงธรรมอันเป็นที่ตั้งแห่งสติในพระพุทธศาสนา โดยมีเป้าหมายในการพัฒนาจิตให้บริสุทธิ์และสามารถเข้าถึงพระนิพพานได้อย่างมีประสิทธิภาพ ผ่านการฝึกฝน 6 อนุสติที่ช่วยเพิ่มพูนความเข้าใจและควา
มรณานุสติ: การระลึกถึงความตาย
74
มรณานุสติ: การระลึกถึงความตาย
…และภังคขณะ) เป็นไปตามเหตุปัจจัย ก็ยังเกิดดับสืบต่อกันไป วินัยปิฎก มหาวิภังค์, มก. เล่ม 2 หน้า 352 * อังคุตตรนิกาย ฉักกนิบาต, มก. เล่ม 36 ข้อ 290 หน้า 570 64 DOU สมาธิ 6 ส ม ก กั ม ม ฏ ฐ า น 4 0 วิ ธี (1)
บทที่ 3 สำรวจมรณานุสติหรือการระลึกถึงความตาย ซึ่งเป็นหนึ่งในอนุสติที่สำคัญในการปฏิบัติกัมมัฏฐาน การเจริญมรณานุสติมีผลมากในทางธรรม โดยในพระไตรปิฎกได้กล่าวถึงว่า การเจริญมรณานุสติจะทำให้บุคคลมีอานิสงส์ม