หน้าหนังสือทั้งหมด

การเข้าใจนิโรธ: สุดท้ายแห่งโลก
111
การเข้าใจนิโรธ: สุดท้ายแห่งโลก
…ทรงรู้แจ้งโลก” 9 นัยที่ ๒ “โลก” หมายถึงโลก ๓ ซึ่งประกอบด้วย ๑) สังขารโลก หมายถึง ขันธ์ ๕ ได้แก่ รูป เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ ๒) สัตวโลก หมายถึง สัตว์ผู้ไปเกิดมาเกิดโดยอาศัย ขจัดกิเลสอาสวะได้หมดสิ้นแล้ว…
บทความนี้พูดถึงการตีความคำว่า "นิโรธ" ที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ตรัสว่าเป็น "ที่สุดแห่งโลก" โดยที่เมื่อถึงที่สุดแห่งโลกแล้ว จะไม่มีการเกิด แก่ ตาย และจะไม่ต้องหวังในโลกนี้และโลกหน้าอีกเลย ข้อความนี้จึง
อัฏฐบริขารและอุดมการณ์ของพุทธศาสนา
43
อัฏฐบริขารและอุดมการณ์ของพุทธศาสนา
…ให้สามารถทำจิตให้หลุดพ้นจากอาสวกิเลส จนได้สำเร็จเป็นพระอรหันต์ มีใจความสำคัญโดยย่อว่า รูป (ร่างกาย) เวทนา (ความรู้สึกทุกข์สุขหรือเฉย ๆ) สัญญา (ความจ๋า) สังขาร (ความคิด) วิญญาน (ความรู้ อารมณ์ทางตา หู เป็นต…
บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญของเครื่องอัฏฐบริขารที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าให้แก่ภิกษุ รวมถึงอุดมการณ์ของพุทธศาสนาที่สื่อสารในโอวาทปาฏิโมกข์ ซึ่งมุ่งหวังทำให้ชาวพุทธเข้าใจในเครื่องหมายของการหลุดพ้นจากทุกข์ โ
การถือเอาสิ่งของที่ไม่ได้รับอนุญาตและกรรมทางการพูด
157
การถือเอาสิ่งของที่ไม่ได้รับอนุญาตและกรรมทางการพูด
…เป็นใหญ่ในการทำให้รูปมีชีวิตอยู่ได้ และอรูปชีวิตินทรีย์ ธรรมชาติที่เป็นใหญ่ในการทำให้นามธรรม ได้แก่ เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ มีชีวิตอยู่ได้ ชีวิ ตินทรีย์ทั้งสองนี้มีความสัมพันธ์เกี่ยวเนื่องกัน เมื่ออย่…
เนื้อหานี้อภิปรายเกี่ยวกับกรรมต่างๆ ที่เกิดจากพฤติกรรมทางกาย วาจา และใจ เช่น การขโมย การพูดเท็จ และปาณาติบาต โดยเน้นถึงความสัมพันธ์ระหว่างการกระทำและผลลัพธ์ที่เกิดขึ้น นอกจากนี้ยังได้ยกตัวอย่างกรณีศึก
การเป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
37
การเป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
…ว่า ทรงรู้ทุกสิ่งทุกอย่างที่อยู่ในภพ 3 คือ โลกทั้ง 3 มีสังขารโลก สัตวโลก โอกาสโลก สังขารโลก คือ รูป เวทนา สัญญา สังขารและวิญญาณ หรือที่เรียกว่า ขันธ์ 5 หมายถึง สังขาร ร่างกายของคนและสัตว์ทั้งหลายที่ประกอบด…
เนื้อหาอธิบายถึงการที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าเป็นผู้ที่ถึงพร้อมด้วยวิชชาและจรณะ โดยการปฏิบัติจรณะถึง 15 ประการและสามารถกำจัดอวิชชาจนบรรลุธรรม พระองค์ทรงรักษาคุณธรรมและปฏิบัติที่ดีในทุกชาติที่เกิด ทำให้สาม
แนวคิดเกี่ยวกับพุทธะและการปฏิบัติ
188
แนวคิดเกี่ยวกับพุทธะและการปฏิบัติ
…รูปพรหม กายอรูปพรหม ละเอียด ส่วนกายธรรมนั้นมิได้ตกอยู่ในไตรลักษณ์ จึงเรียกว่า ธรรมขันธ์ ด้วยเหตุว่า เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ อันมีอยู่ในกายธรรมนั้น ถูกกลั่นจนใสสะอาดบริสุทธิ์ กระนั้นก็ตามธรรมกาย ยังถูก…
บทความนี้กล่าวถึงแนวคิดที่สำคัญเกี่ยวกับพุทธะซึ่งหมายถึงผู้รู้ ผู้ตื่นและผู้เบิกบาน โดยแบ่งออกเป็น 3 ประเภท ได้แก่ พระสัมมาสัมพุทธเจ้า พระปัจเจกพุทธเจ้า และพระสาวกพุทธะ นอกจากนี้ยังอธิบายถึงการปฏิบัติ
ความสำคัญของพระอภิธรรมปิฎกในพระพุทธศาสนา
13
ความสำคัญของพระอภิธรรมปิฎกในพระพุทธศาสนา
…่อสติปัฏฐาน อริยมรรคมีองค์ ๘ ขันธ์ ๕ อายตนะ ๑๒ ธาตุ ๑๘ อินทรีย์ ๒๒ อริยสัจ ๔ เหตุ ๙ อาหาร ๔ ผัสสะ ๗ เวทนา ๗ สัญญา ๗ เจตนา ๗ จิต ๗ ธรรมทั้งหมดเหล่านี้ แบ่งเป็นกา มาวจรธรรม รูปาวจรปรียาปันนธรรม อรูปาวจร อปริ…
เนื้อหาเกี่ยวกับการศึกษาพระอภิธรรมปิฎกที่มีความสำคัญในพระพุทธศาสนา โดยกล่าวถึงการตรัสรู้ของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าในช่วงแรก การพิจารณาอภิธรรมที่ทอดเวลาเป็นสัปดาห์ และการสอนให้แก่พระสาวกเพื่อให้เข้าใจในธรร
ประโยชน์ของสมาธิในชีวิตประจำวัน
71
ประโยชน์ของสมาธิในชีวิตประจำวัน
…1. รูป คือ ส่วนที่เป็นรูป ร่างกาย พฤติกรรม ตลอดจนส่วนประกอบอันเป็นวัตถุภายนอก และ คุณสมบัติต่างๆ 2. เวทนา คือ ส่วนประกอบที่มีความรู้สึก หรือที่เป็นการเสวยอารมณ์ ความรู้สึก สุข ทุกข์ เฉยๆ ซึ่งเกิดจากการรับห…
สมาธิเป็นเครื่องมือที่มีประสิทธิภาพในการนำพาผู้ครองเรือนเข้าสู่เส้นทางแห่งเมตตาและคุณธรรม คุณค่าของสมาธิไม่เพียงแต่ส่งผลต่อจิตใจ แต่ยังช่วยเสริมสร้างสุขภาพที่ดีในร่างกายอีกด้วย แม้ว่าในปัจจุบันจะมีการ
วิญญาณและสุขภาพพลานามัย
72
วิญญาณและสุขภาพพลานามัย
…บด้วย 2 ส่วนใหญ่ๆ คือ ส่วนที่เป็นรูปหรือ ร่างกาย(นั่นคือรูป) และส่วนที่เป็นนาม หรือจิตใจ(ซึ่งได้แก่ เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ) ดังนั้น การที่จะมีสุขภาพพลานามัยสมบูรณ์ ก็คือมีรูปและนามดำเนินไปปกตินั่นเอง…
วิญญาณเป็นส่วนที่สำคัญในการรับรู้สัมผัสต่างๆ เช่น การได้ยินและการได้เห็น ร่างกายมนุษย์แบ่งออกเป็นสองส่วนหลักคือ รูปและนาม หรือจิตใจ เพื่อให้มีสุขภาพที่ดีทั้งทางกายและจิตใจ โดยพระพุทธองค์ให้ความสำคัญกั
กัมมัฏฐานและการหลุดพ้นในพระพุทธศาสนา
22
กัมมัฏฐานและการหลุดพ้นในพระพุทธศาสนา
…นัสและอุปายาส ความเกิดขึ้น แห่งกองทุกข์ทั้งมวลนั้น ย่อมมีด้วยประการอย่างนี้ บุคคลย่อมเพลิดเพลินซึ่ง เวทนา ฯลฯ ย่อมเพลิดเพลินซึ่งสัญญา ฯลฯ ย่อมเพลิดเพลินซึ่งสังขาร ฯลฯ ย่อม เพลิดเพลินย่อมพร่ำถึง ย่อมดื่มต่ำ…
การกัมมัฏฐานเป็นวิธีปฏิบัติที่สำคัญในพระพุทธศาสนาเพื่อการหลุดพ้น การเข้าใจถึงสังสารวัฏและกิเลสจึงเป็นสิ่งจำเป็นในการเข้าถึงพระนิพพาน ว่าด้วยปัจจัยที่นำไปสู่ทุกข์ เช่น ชีวิตและการเวียนว่าย ขณะที่การทำก
การรับรู้เวทนาในธรรมวินัย
30
การรับรู้เวทนาในธรรมวินัย
“ภิกษุในธรรมวินัยนี้ เสวยสุขเวทนาอยู่ ก็รู้ชัดว่า เราเสวยสุขเวทนา เสวยทุกขเวทนาอยู่ ก็รู้ชัดว่า เราเสวยทุกขเวทนา เสวยอทุกขมสุขเวทนาอย…
เนื้อหาในบทความนี้อธิบายการรับรู้เวทนาของภิกษุในธรรมวินัย โดยมีการแบ่งประเภทของเวทนาเป็น สุขเวทนา, ทุกขเวทนา และ อทุกขมสุขเวทนา พร้อมทั้งค…
การพิจารณาอายตนะในธรรมวินัย
32
การพิจารณาอายตนะในธรรมวินัย
…ินัยนี้พิจารณาเห็นดังนี้ว่า อย่างนี้รูป อย่างนี้ความเกิดขึ้น แห่งรูป อย่างนี้ความดับแห่งรูป อย่างนี้เวทนา อย่างนี้ความเกิดขึ้นแห่งเวทนา อย่างนี้ความดับแห่งเวทนา อย่างนี้สัญญา อย่างนี้ความเกิดขึ้นแห่งสัญญา …
…นธรรมวินัยที่ให้ความสำคัญต่อการพิจารณาอายตนะทั้งภายในและภายนอก โดยวิเคราะห์ความเกิดขึ้นและดับของรูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ เพื่อให้เข้าถึงความรู้ที่ตั้งอยู่บนสติ การรู้จักต่ออายตนะและสังโยชน์ที่อาศัยนั้…
เหตุแห่งทุกข์และวิถีการดับทุกข์
46
เหตุแห่งทุกข์และวิถีการดับทุกข์
…อ วิชชา และจรณะ วิชชา ในที่นี้หมายถึง “ความรู้ที่กำจัดมืดเสียได้” มืดในที่นี้หมายถึงขันธ์ 5 คือ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ วิชชาตรงข้ามกับ “อวิชชา” ซึ่งแปลว่า “ไม่รู้” คือไม่รู้ถูกหรือผิด เพราะเข้าไปยึด…
เนื้อหานี้อธิบายถึงเหตุแห่งทุกข์ซึ่งคือกุศลมูล ได้แก่ อโลภะ อโทสะ อโมหะ และการเข้าใจทุกข์ตามหลักพุทธศาสนา โดยเฉพาะคำสอนต่างๆ เกี่ยวกับ 'สมุทัย','อวิชชา', และ 'นิโรธ' นอกจากนี้ยังระบุวิธีดับทุกข์ผ่านมร
การบำเพ็ญทานบารมีและความดีงามของพระองค์
48
การบำเพ็ญทานบารมีและความดีงามของพระองค์
…ิญรอยตามดังแนว ที่ทรงสอนไว้ในมหาสติปัฏฐานสูตร ไม่ว่าจะเดิน ยืน นั่ง นอน ท่านหมายเอาสติที่ตรึกถึงกาย เวทนา จิต ธรรม 11. ปัญญา คือความรอบรู้ในกองสังขาร พระองค์ทรงมีความรู้ความเห็นกว้างขวางหยั่งรู้เหตุผลถูกต้…
บทความนี้กล่าวถึงการบำเพ็ญทานบารมีของพระองค์ ซึ่งรวมถึงการบริจาคของนอกกายและการละทิ้งแม้แต่ชีวิตเพื่อถวายทาน พระองค์ทรงมีหิริและโอตตัปปะที่ติดประจำพระองค์อย่างซื่อตรง มีความเป็นผู้ฟังมากและมีสติในทุกอ
การศึกษาเกี่ยวกับการหายใจและสมาธิ
141
การศึกษาเกี่ยวกับการหายใจและสมาธิ
…ยอารมณ์และโดยความไม่หลง 7. ย่อมศึกษาว่าเรารู้จิตตสังขารหายใจเข้าออก คำว่าจิตสังขาร หมายถึง สัญญา และเวทนา ซึ่งจิตตสังขารนี้จะเกิดขึ้นในฌานที่ 4 สามารถรู้ได้ 2 วิธี คือ โดยความไม่หลง และ โดยอารมณ์ 8. ย่อมศึ…
บทนี้เน้นการศึกษาเกี่ยวกับการกำหนดลมหายใจเข้าออกเพื่อทำให้กายสังขารสงบและเข้าสู่ระดับฌานที่แตกต่างกัน ตั้งแต่การทำจิตให้สงบผ่านการหายใจเข้าออก จนถึงการรู้สึกถึงปีติและสุขในระดับฌานที่ 2 และ 3 พร้อมทั้
ดวงบุญ ดวงบาป และกรรมในชีวิต
69
ดวงบุญ ดวงบาป และกรรมในชีวิต
…ะกายมนุษย์นี้ แตกดับเสียแล้ว ดวงบุญในกายมนุษย์นี้ก็แตกดับหมด ดวงธรรมที่ให้เป็นกายมนุษย์ก็แตกดับ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ทำลายหมดไม่มีเหลือ แต่ว่าในกลางดวงธรรม ที่ทำให้เป็นกายมนุษย์ ละเอียดนั้น มีดวงบ…
บทความนี้กล่าวถึงแนวคิดของดวงบุญ ดวงบาป และดวงไม่บุญไม่บาป ซึ่งมีขนาดและผลที่แตกต่างกันไปในตัวบุคคล โดยอธิบายว่าความดีและความชั่วนั้นจะถูกบันทึกในดวงและมีส่วนของกรรมและวิบากแยกจากกัน ผลของกรรมจะถูกกำห
การสำรวมในธรรมวินัย
110
การสำรวมในธรรมวินัย
…ลีคลี่ความเป็นสยามภาษา ถ้าจะอรรถาธิ บายขยายความในการที่ปล่อยขันธ์ 5 เป็นลำดับไป ขันธ์ทั้ง 5 คือ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ที่เราแบ่งเป็นภาระหนักอยู่ ในบัดนี้ แล้วอวดดีด้วยนะ ภาระของตัวหนักพออยู่แล้ว ยั…
เนื้อหานี้กล่าวถึงความสำคัญของการสำรวมในอินทรีย์ทั้งห้า เช่น ตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ โดยการสำรวมในที่ทั้งหมดจะนำไปสู่การหลุดพ้นจากทุกข์ ในการศึกษาธรรมวินัยมีการอธิบายถึงขันธ์ทั้งห้าและการแบกภาระที่ห
สัมมาวายาโม และ สตินทรีย์
167
สัมมาวายาโม และ สตินทรีย์
…ำ อกุศลธรรมอันประพฤติเป็นไปด้วยความประมาทหลงลืมสติและเป็นนามธรรม สัมมาสติ เป็นการระลึกชอบอยู่กับกาย เวทนา จิต ธรรม ในสติปัฏฐาน 4 ซึ่งประกอบ ด้วยองค์ 3' คือ 529. พระธรรมธีรราชมหามุนี, วิปัสสนากรรมฐาน ภาค 2,…
บทความนี้พูดถึงสัมมาวายาโมซึ่งประกอบด้วยความเพียร 11 ประการ และอธิบายเกี่ยวกับสตินทรีย์ที่เป็นองค์ประกอบสำคัญในการปฏิบัติธรรม โดยรวมถึงการประคองจิตละกิเลสเพื่อเข้าถึงพระนิพพาน และการระลึกชอบในขณะปฏิบั
การเจริญสมาธิและวิปัสสนา
168
การเจริญสมาธิและวิปัสสนา
…จากขันธสันดาน 2. สัมปชาโน มีสัมปชัญญะ คือ กำหนดรู้รูปนามอยู่ทุก ๆ ขณะ 3. สติมา มีสติระลึกอยู่กับกาย เวทนา จิต ธรรมเป็นประจำ 18. สมาธินทรีย์ คือ ความตั้งอยู่แห่งจิต ความดำรงอยู่แห่งจิต ความมั่นอยู่แห่งจิต ค…
เนื้อหาพูดถึงการพัฒนาจิตโดยการฝึกสมาธิและวิปัสสนา โดยเน้นที่การลดกิเลสและความฟุ้งซ่าน หัวข้อหลักประกอบด้วยหลักการของสมาธิและอุบายต่างๆ ที่ช่วยในการทำให้จิตสงบ ผลของการฝึกสมาธิที่ถูกต้องนำไปสู่มรรคญาณ
ลักษณะความสัมพันธ์ของอินทรีย์ในลำดับของเทศนา
172
ลักษณะความสัมพันธ์ของอินทรีย์ในลำดับของเทศนา
…วิตินทรีย์ 5. ตราบใดที่ชีวิตินทรีย์นั้นยังเป็นไปอยู่ ตราบนั้นความไม่หยุดยั้งแห่งอารมณ์ที่ เสวยแล้ว (เวทนา) เหล่านั้นก็มีอยู่ 6. เพื่อให้ทราบว่า สุขและทุกข์ทั้งหมดนั้นอย่างใดอย่างหนึ่งที่เสวยแล้ว ถัดจากนั้น…
…์และปุริสินทรีย์. การแสดงความสัมพันธ์ของอินทรีย์ที่กล่าวถึงในอภิธรรมภาชนีย์ รวมถึงการอธิบายเกี่ยวกับเวทนา อารมณ์ สุขทุกข์ และข้อปฏิบัติเพื่อการเจริญอินทรีย์ ความสำคัญของแต่ละอินทรีย์มีการเชื่อมโยงกันและเป็…
ปฏิจจสมุปบาทในพระพุทธศาสนา
208
ปฏิจจสมุปบาทในพระพุทธศาสนา
…นร่วมกันโดยอาศัยกันนี้คือ การเกิดขึ้นร่วมกันโดยอาศัยกันของอวิชชา สังขาร วิญญาณ นามรูป สฬายตนะ ผัสสะ เวทนา ตัณหา อุปาทาน ภพ ชาติ ชรามรณะ ธรรม 12 ประการนี้ต่างเกิดขึ้นร่วมกันโดยอาศัยกันเกิดขึ้น ไม่ใช่ต่างฝ่า…
บทที่ 10 นี้สำรวจหลักธรรมปฏิจจสมุปบาท ซึ่งเป็นส่วนสำคัญของวิปัสสนาภูมิ โดยอธิบายเกี่ยวกับการเกิดขึ้นร่วมกันของธรรมชาติทั้ง 12 ประการที่สัมพันธ์กัน โดยเน้นถึงการที่อวิชชาเป็นปัจจัยเริ่มต้นของกระบวนการด