หน้าหนังสือทั้งหมด

สาระสำคัญพระธรรมเทศนา
36
สาระสำคัญพระธรรมเทศนา
…ความไม่รู้จริง) เป็นปัจจัยให้เกิดสังขารต้องคอยตกแต่งกันอยู่ร่ำไป สังขาร วิญญาณ นามรูป สฬายตนะ ผัสสะ เวทนา ตัณหา อุปาทาน ภพ เป็นปัจจัยให้เกิดวิญญาณ รู้ดีรู้ชั่วอยู่ร่ำไป เป็นปัจจัยให้เกิดนามรูป ต้องเกิดดับอ…
เมื่อเรามาให้ทาน รักษาศีล และเจริญภาวนา จะเกิดผลดีต่อจิตใจ ความไม่โลภ ความไม่โกรธ และความไม่หลงเป็นเหตุผลในการสร้างธรรมะที่เข้าถึงการรู้ความจริงเกี่ยวกับชีวิต ทุกอย่างเกิดขึ้นและดับไปตามการไม่รู้จริงอ
มัชฌิมาปฏิปทา: แนวทางการปฏิบัติกลาง
2
มัชฌิมาปฏิปทา: แนวทางการปฏิบัติกลาง
…ัตตา คือสิ่งทั้งปวงมีความเกิด ความดับเสมอ ในมนุษยโลกทั้ง ๘ กายในภพ (กายมนุษย์ - กายอรูปพรหม) มี รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ กาย ๘ กายนี้เห็นเช่นนั้นเองไม่ได้ เพราะยังเป็นขั้นสมถะอยู่ พอถึงกายธรรมถึงขั้นว…
บทความนี้นำเสนอแนวทางการปฏิบัติที่เรียกว่า 'มัชฌิมาปฏิปทา' ซึ่งเป็นการหยุดใจอยู่กลางทั้งในการเกิด การตาย และการตื่น การปฏิบัตินี้สำคัญเพื่อการเข้าถึงศูนย์กลางของกายมนุษย์และการรู้เห็นความจริงในธรรมชาต
การปล่อยขันธ์ ๕ และการเข้าถึงนิพพาน
13
การปล่อยขันธ์ ๕ และการเข้าถึงนิพพาน
208 สาระสำคัญพระธรรมเทศนา แต่การปล่อยขันธ์ ๕ เป็นเรื่องยากที่จะทำใจได้ เพราะรูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ เป็นที่อาศัย เราจึงต้องพยายาม ที่จะไม่ยึดถือ ปล่อยตามสภาพของมัน ทุกข์ก็น้อยลงด้…
บทความนี้พูดถึงความสำคัญของการปล่อยขันธ์ ๕ และวิธีทำจิตให้หยุดนิ่งเพื่อเข้าถึงกายทิพย์ ซึ่งเป็นเส้นทางที่ยากแต่มีคุณค่าในการทำความเข้าใจธรรมะและการละวางความยึดติด เพื่อการเข้าถึงนิพพาน โดยการถอดขันธ์ท
โอวาทพระภาวนาโกศลเถร
18
โอวาทพระภาวนาโกศลเถร
…อียด กายรูปพรหม กายรูปพรหม ละเอียด กายอรูปพรหม กายอรูปพรหมละเอียด รู้จักความจริงของเบญจขันธ์ คือรูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ เห็นว่าไม่เที่ยง เป็นทุกข์ ไม่ใช่ตัว เรียก “ปัญญา” การเข้าถึงกายต่าง ๆ นั้น ต้อ…
โอวาทจากพระภาวนาโกศลเถร (สด จนฺทสโร) ในวันที่ 18 ตุลาคม 2498 แนะนำให้ภิกษุสามเณรประพฤติธรรมตามศีลที่มี เพื่อให้บริสุทธิ์และเป็นไปตามคำสอนของพระศาสดา เมื่อถึงสมาธิขั้นสูงแล้ว จะต้องใช้ปัญญาพิจารณาความจ
ไตรลักษณ์ในพระพุทธศาสนา
166
ไตรลักษณ์ในพระพุทธศาสนา
…ีความหมาย 2 นัย ดังต่อไปนี้ 1) อนัตตตา แปลว่า “ไม่ใช่ตน” หมายความว่าไม่ใช่ตัวตนของคน สิ่งที่เป็นรูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ซึ่งประกอบกันเข้าเป็นร่างที่เราเข้าใจว่าเป็น “คน” นี้ไม่ใช่ตัว ของคน 2) อนัตตตา…
ไตรลักษณ์เป็นหลักสำคัญในพระพุทธศาสนา ซึ่งประกอบด้วย อนิจจตา (ความไม่เที่ยง), ทุกขตา (ความเป็นทุกข์) และอนัตตตา (ความไม่ใช่ตัวตน) โดยอนิจจตากล่าวถึงความไม่ถาวรของทุกสิ่ง ทุกขตาเน้นที่ความทุกข์ที่เกิดจา
คุณธรรมของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
66
คุณธรรมของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
…เป็นเครื่องระวังอารมณ์ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงมีสติอยู่เสมอ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง สติที่ตรึกเข้าไปใน กาย เวทนา จิต ธรรม 11) ปัญญา คือ ความรอบรู้ในกองสังขาร เพราะมองเห็นตามความเป็นจริง พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ทรงมีค…
บทความนี้เสนอการสำรวจคุณธรรมหลักของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าที่ช่วยในการบรรลุสัมโพธิญาณ ประกอบไปด้วยสัทธา ความเชื่อมั่นในความดี ความรู้สึกละอายต่อความชั่ว (หิริ) และกลัวบาป (โอตตัปปะ) นอกจากนี้ยังพูดถึงการศ
ความรู้แจ้งโลกของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
68
ความรู้แจ้งโลกของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
… “ทรงรู้แจ้งโลก” นัยที่ 2 “โลก” หมายถึงโลก 3 ซึ่งประกอบด้วย 1) สังขารโลก หมายถึง ขันธ์ 5 ได้แก่ รูป เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ 1พระวิสุทธิมัคคี เผดจ เล่ม 2 หน้า 576 ขจัดกิเลสอาสวะได้หมดสิ้นแล้ว บทที่ 5 ส…
บทนี้วิเคราะห์ถึงความรู้แจ้งของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าที่ทรงเป็นผู้รู้แจ้งโลกหรือ “โลกวิทู” โดยมีแนวคิดเกี่ยวกับโลกทั้ง 2 นัย ได้แก่ ร่างกายและการเวียนว่ายตายเกิด ในบทนี้กล่าวถึงการรู้แจ้งถึงความทุกข์และว
แนวทางการดำเนินชีวิตของพระภิกษุ
86
แนวทางการดำเนินชีวิตของพระภิกษุ
…ที่ซ้อนกัน อยู่ในกายมนุษย์นี้ นับตั้งแต่กายมนุษย์ละเอียดหรือกายฝัน จนกระทั่งถึงกายธรรมระดับต่างๆ 2. เวทนานุปัสสนาสติปัฏฐาน หมายถึง การตั้งสติตามเห็นเวทนาในเวทนา คือ ความรู้สึกสุข ทุกข์ หรือไม่สุขไม่ทุกข์ขอ…
…ำเนินชีวิตของพระภิกษุ โดยเน้นที่โคจรที่ควรปฏิบัติและอโคจรที่ควรหลีกเลี่ยง ซึ่งรวมถึงการตั้งสติในกาย เวทนา จิต และธรรม นอกจากนี้ยังพิจารณาโทษของการเข้าไปในอโคจร เช่น สถานที่บันเทิงต่างๆ ที่อาจทำให้พระภิกษุเ…
องค์ 5 และการบรรลุฌานในพระพุทธศาสนา
121
องค์ 5 และการบรรลุฌานในพระพุทธศาสนา
…นต่างๆ แต่มิได้หมายความว่าในฌานต่างๆ จะมีเฉพาะ อารมณ์เหล่านี้เท่านั้น เพราะในฌานทุกระดับยังมี ผัสสะ เวทนา สัญญา เจตนา วิญญาณ อธิโมกข์ วิริยะ สติ อุเบกขา มนสิการ ด้วย (ม. อุ. 14/155-158/116-119) สำหรับอุเบก…
บทความนี้ครอบคลุมการศึกษาองค์ 5 ในการปฏิบัติฌาน ซึ่งประกอบด้วยวิตก, วิจาร, ปีติ, สุข และเอกัคคตา. องค์เหล่านี้ช่วยสร้างสมาธิและความตั้งมั่นในการปฏิบัติจนสามารถบรรลุถึงทุติยฌาน, ตติยฌาน และจตุตถฌาน. ทั
ธรรมชาติของชีวิตทางพระพุทธศาสนา
46
ธรรมชาติของชีวิตทางพระพุทธศาสนา
…3.1.1 ขันธ์ 5 พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสไว้ในภารสูตรว่า มนุษย์แต่ละคนประกอบด้วยขันธ์ 5 ได้แก่ รูปขันธ์ เวทนา ขันธ์ สัญญาขันธ์ สังขารขันธ์ และวิญญาณขันธ์ ขันธ์ แปลว่า หมู่ พวก หมวด หรือ กอง ดังบทว่า “ขนฺธโลเก …
บทที่ 3 นี้นำเสนอเกี่ยวกับองค์ประกอบสำคัญของชีวิตในพระพุทธศาสนา โดยระบุว่ามนุษย์แต่ละคนมีองค์ประกอบที่เรียกว่า ขันธ์ 5 รวมถึงการแบ่งขันธ์เป็น 2 กอง คือ รูปขันธ์และนามขันธ์ ซึ่งนามขันธ์ประกอบด้วยจิตที่
นามขันธ์และจิตตามพระพุทธศาสนา
48
นามขันธ์และจิตตามพระพุทธศาสนา
…์” อารมณ์ ในที่นี้คือ รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส และธรรมารมณ์ ที่น้อมเข้ามาสู่ใจ นามขันธ์มี 4 ได้แก่ เวทนาขันธ์ สัญญาขันธ์ สังขารขันธ์ และวิญญาณขันธ์ เวทนา แปลว่า ความรู้สึก ได้แก่ รู้สึกว่าเป็นสุข ก็คือ คว…
บทความนี้สำรวจความหมายและลักษณะของนามขันธ์ในพระพุทธศาสนา ซึ่งแบ่งออกเป็น 4 ประเภท ได้แก่ เวทนาขันธ์ สัญญาขันธ์ สังขารขันธ์ และวิญญาณขันธ์ รวมถึงความรู้สึกต่างๆ ที่เป็นพื้นฐานของประสบการณ์ทางอารม…
การฝึกจิตตามหลักพระพุทธศาสนา
49
การฝึกจิตตามหลักพระพุทธศาสนา
…ัง พุทธดำรัสว่า “สาวกของเราในศาสนานี้ พิจารณาเห็นเบญจขันธ์นั้นด้วยปัญญาอันชอบตามเป็นจริงแล้วว่า รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ อันใดอันหนึ่ง ทั้งที่ล่วงไปแล้ว ทั้งที่ยังไม่มาถึง ทั้งที่เกิดขึ้นเฉพาะ ในบัดนี…
เนื้อหานี้สำรวจการฝึกจิตตามแนวทางของพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะการจัดการกับจิตที่มีความดิ้นรนและยากต่อการควบคุม พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงสอนว่าการฝึกจิตเป็นสิ่งที่มีคุณค่าสำหรับผู้มีปัญญา การรักษาจิตให้เป็นมัก
ขันธ์ 5 และทัศนะของพระมงคลเทพมุนี
50
ขันธ์ 5 และทัศนะของพระมงคลเทพมุนี
…นาคต ทั้งที่เป็นปัจจุบัน เป็นไปในภายใน หรือมีในภายนอกก็ตาม หยาบหรือละเอียดก็ตาม... นี่เป็น รูปขันธ์ เวทนาอย่างใดอย่างหนึ่ง ทั้งที่เป็นอดีต ทั้งที่เป็นอนาคต ทั้งที่เป็นปัจจุบัน เป็นไปภายใน หรือมี ในภายนอกก็…
…สอนรวมถึงข้อสังเกตของพระมงคลเทพมุนี ขันธ์แบ่งเป็นหยาบและละเอียด ทั้งภายในและภายนอกผู้พิจารณาเห็นกาย เวทนา จิตธรรมมีความสำคัญในการเข้าใจตัวเอง ทั้งนี้พระมงคลเทพมุนีมีประวัติที่น่าสนใจทั้งในด้านการศึกษาและกา…
พระกายของพระพุทธเจ้าและองค์ประกอบของใจในธรรมะ
55
พระกายของพระพุทธเจ้าและองค์ประกอบของใจในธรรมะ
…ดวงจำซ้อนอยู่ข้างในดวงเห็น ดังภาพหน้าถัดไป องค์ประกอบของใจทั้ง 4 อย่างนี้ก็คือนามขันธ์ทั้ง 4 ได้แก่ เวทนา สัญญา สังขาร และ วิญญาณนั่นเอง โดยเวทนา คือ เห็น หรือรู้สึก หรือรับ, สัญญา คือ จำ, สังขาร คือ คิด แ…
บทความนี้นำเสนอความรู้เกี่ยวกับพระกายของพระพุทธเจ้า แบ่งออกเป็น 3 ประการ ได้แก่ รูปกาย นามกาย และธรรมกาย โดยพระรูปกายมีลักษณะเป็นมนุษย์ทั่วไป ส่วนพระนามกายมีความว่องไวสามารถเดินทางไปยังที่ต่าง ๆ ได้ง่
ทุกข์และอุปาทาน
157
ทุกข์และอุปาทาน
…ะการเดียวคือ “อุปาทานขันธ์ 5 เป็นทุกข์” กล่าวคือ มนุษย์และสัตว์ทั้งหลายประกอบด้วยขันธ์ 5 ได้แก่ รูป เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ ขันธ์ทั้ง 5 นี้ ยังมีกิเลสอยู่จึงยัง “เป็นปัจจัยแก่อุปาทาน” อุปาทาน แปลว่า “…
บทความนี้กล่าวถึงทุกข์ทั้ง 12 ประการที่สรุปเป็นอุปาทานขันธ์ 5 ซึ่งหมายถึงการถือมั่นในขันธ์ 5 ว่าเป็นของเรา ทำให้เกิดความทุกข์ หากไม่ถือมั่น จะไม่ทุกข์ เช่น ชีวิตคู่ที่หย่าขาดกันไม่ได้สร้างความทุกข์เพร
พุทธตันตระและความเชื่อในพระพุทธศาสนา
108
พุทธตันตระและความเชื่อในพระพุทธศาสนา
…ยกว่า ตัตตวะทั้ง 5 (Pancha Tattva) แต่พวกทักษิณจารีตีความ “ม” ทั้ง 5 ว่า ได้แก่ ปัญจขันธ์ 5 คือ รูป เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ ถ้าว่ากันโดยต้นกำเนิดแล้ว นิกายตันตรยานนี้ได้มีวิวัฒนาการมาจากปฏิกิริยาเพื่อ…
เนื้อหานี้กล่าวถึงความเชื่อในพุทธตันตระ โดยเฉพาะความเชื่อเกี่ยวกับพระพุทธองค์ซึ่งมีพระกายที่ 4 และพิธีกรรมทางศาสนาที่เกี่ยวข้องกับการเคารพบูชา รวมถึงวิธีตีความคำสอนที่มีความแตกต่างกันระหว่างกลุ่มต่างๆ
ภูมิแห่งพรหมในฌานต่างๆ
83
ภูมิแห่งพรหมในฌานต่างๆ
…ี่บังเกิด ณ ที่นี้จึงมีอายุขัยได้เต็มที่ คือ 500 มหากัปเสมอไป อสัญญีสัตตา เป็นพรหมที่ไม่มีนามขันธ์ (เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ) มีแต่รูปขันธ์ คือดับ ความรู้สึกข้างนอกหมด ไม่รับรู้อะไรทั้งสิ้น แต่กิเลสยังไม่…
บทความนี้สำรวจรายละเอียดเกี่ยวกับพรหมในภูมิต่างๆ ที่ได้แก่ อาภัสสรา, ปริตตสุภา, อัปปมาณสุภา และสุภกิณหาในตติยฌานภูมิ รวมถึงเวหัปผลา และอสัญญีสัตตาในจตุตถฌานภูมิ โดยเฉพาะอย่างยิ่งคุณสมบัติในการเกิดใหม่
อภิญญาและภูมิของพรหมในพระพุทธศาสนา
142
อภิญญาและภูมิของพรหมในพระพุทธศาสนา
…ีอายุขัยได้เต็มที่ คือ 500 มหากัปเสมอไป 11. อสัญญีสัตตาภูมิ เป็นสถานที่อยู่ของพรหมที่ไม่มีนามขันธ์ (เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ) มีแต่รูปขันธ์ คือ ดับความรู้สึกข้างนอกหมด ไม่รับรู้อะไรทั้งสิ้น แต่กิเลสยังไม่…
ในพระพุทธศาสนา พรหมทั้ง 9 ภูมิประกอบด้วยสุภกิณหาที่มีอายุถึง 64 มหากัป และเวหัปผลาภูมิที่มีอายุถึง 500 มหากัป อสัญญีสัตตาภูมิเป็นที่อยู่ของพรหมที่ไม่มีนามขันธ์ สุดท้ายจะต้องตายจากความเป็นพรหมอย่างแน่น
คุณลักษณะของนิพพานและความสุขสูงสุด
172
คุณลักษณะของนิพพานและความสุขสูงสุด
…ว ปลงภาระลงได้แล้ว มี ประโยชน์ของตนอันบรรลุแล้ว มีสังโยชน์ในภพสิ้นรอบแล้ว หลุดพ้นแล้วเพราะรู้โดยชอบ เวทนา ทั้งปวงในอัตภาพนี้แหละของภิกษุนั้นเป็นธรรมชาติอันกิเลสทั้งหลายมีตัณหาเป็นต้นให้เพลิดเพลิน มิได้แล้ว…
บทความนี้อธิบายถึงความหมายและลักษณะของนิพพานในทางพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะการอธิบายให้เห็นถึงการสิ้นสุดของกิเลสและการบรรลุสุขที่แท้จริง นิพพานถูกมองว่าเป็นความสุขสูงสุดที่ไม่เกี่ยวข้องกับโลกและไม่กลับกลาย
การไปสู่นิพพาน
176
การไปสู่นิพพาน
…ปฏิสัมภิทามรรค ว่า “ชื่อว่าชวนปัญญา เพราะหมายถึง ปัญญาเทียบเคียง พินิจ พิจารณาทำให้เห็นแจ่มแจ้ง ว่า เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ จักษุ อวิชชา ฯลฯ ชราและมรณะ ทั้งที่เป็นอดีต อนาคต และปัจจุบัน ไม่เที่ยงเพราะสิ้…
เนื้อหาพูดถึงการเข้าถึงนิพพานซึ่งต้องอาศัยความเข้าใจและปัญญาในการมองเห็นความไม่เที่ยงและความทุกข์ของสิ่งต่างๆ โดยการเตรียมตัวไปสู่นิพพานนั้นสำคัญมาก โดยอาศัยการศึกษาหลักการต่างๆ ในพระพุทธศาสนาและการทำ