การบำเพ็ญทานบารมีและความดีงามของพระองค์ : หน้า 48/156

พระองค์ได้บำเพ็ญทานบารมีบริจาคของนอกกาย ทานอุปบารมีสละเนื้อเลือดเมื่อทำความเพียร ทานปรมัตถบารมีสละได้ถึงชีวิตมาแล้วอย่างสมบูรณ์ 6. หิริ ได้แก่ความละอายต่อความชั่ว 7. โอตตัปปะ ได้แก่ความสะดุ้งกลัวบาป ทั้งหิริและโอตตัปปะ 2 ประการนี้เป็นจรณะที่ติดประจำพระองค์อยู่อย่างสมบูรณ์ 8. พาหุสัจจะ ได้แก่ความเป็นผู้ฟังมาก เรียนรู้มาก จรณะข้อนี้ มีประจำพระองค์มาแต่ครั้งยังสร้างบารมี ทรงเอาพระทัยใส่ฟังธรรมใน สำนักต่าง ๆ เป็นลำดับมา กระทั่งอาฬารดาบสและอุทกดาบส ซึ่งได้เรียนรู้รูปฌาน อรูปฌาน มาจากสำนักนี้ 9. วิริยารัมภะ ได้แก่การทำความเพียรอย่างไม่ละลด พระองค์ทรงมีความเพียรไม่ละลด ดั่งเช่นทรงบำเพ็ญพุทธกิจ 5 เป็นประจำคือ เวลา เช้าบิณฑบาต เวลาเย็นทรงแสดงธรรม เวลาค่ำทรงประทานโอวาทแก่พระภิกษุ เวลาเที่ยงคืน ทรงเฉลยปัญหาแก่เหล่าเทวดา เวลาใกล้รุ่งทรงพิจารณาเวไนยสัตว์ที่จะพึงโปรด 10. สติ คือความระลึกได้ โดยไม่เผลอหรือหลงลืม พระองค์ทรงมีสติอยู่เสมอ ไม่เผลอในกาลทุกเมื่อเราผู้ปฏิบัติควรเจริญรอยตามดังแนว ที่ทรงสอนไว้ในมหาสติปัฏฐานสูตร ไม่ว่าจะเดิน ยืน นั่ง นอน ท่านหมายเอาสติที่ตรึกถึงกาย เวทนา จิต ธรรม 11. ปัญญา คือความรอบรู้ในกองสังขาร พระองค์ทรงมีความรู้ความเห็นกว้างขวางหยั่งรู้เหตุผลถูกต้องไม่มีผิดพลาด 12. รูปปฐมฌาน ได้แก่ รูปฌาน 1 13. รูปทุติยฌาน ได้แก่ รูปฌาน 2 14. รูปตติยฌาน ได้แก่ รูปฌาน 3 15. รูปจตุตถฌาน ได้แก่ รูปฌาน 4 พระองค์ทรงได้อาศัยรูปฌาน มาเป็นประโยชน์ที่จะขยับขยายโลกียปัญญาให้เป็น โลกุตตรปัญญา ทรงเรียนฌานจากดาบส ต่อจากนั้นทรงแสวงหาต่อไปด้วยพระองค์เอง กระทั่ง 38 DOU สมาธิ 6 ส ม ก กั ม ม ฏ ฐ า น 4 0 วิ ธี (1)