ใหญ่ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 27 / 38

…ิโภค " มีนัยดังนี้ คนราคจริต ชอบของกิน ที่บรรจงจัด และของหวาน เมื่อบริโภคเล่า ก็ทำคำข้าวกลมกล่อม ไม่ใหญ่นัก เป็นคนรู้จักรส (อาหาร) บริโภคไม่รีบร้อน ได้ของกิน ดีนิดหน่อยก็ดีใจ คนโทสจริตชอบของกินของที่หยาบๆ…

เนื้อหาเกี่ยวกับการบริโภคที่สัมพันธ์กับจริตของบุคคล ประเภทต่างๆ เช่น คนราคจริตจะชอบของหวานและบริโภคอย่างระมัดระวัง ส่วนคนโทสจริตชอบของหยาบและบริโภคอย่างไม่ใส่ใจ คนโมหจริตมีความชอบที่ไม่แน่นอน ข้อมูลนี

…ฉะนั้น ส่วนในอรรถกถาแห่งทุกนิบาตกล่าวไว้ว่า " วิตกเป็นไปโดยภาวะ คือปักจิตลงไปในอารมณ์ ดุจกิริยาที่นกใหญ่ที่ไปในอากาศกวักปีก ทั้ง ๒ ข้างแล้วราปีกไป” ฉะนั้น วิจารเป็นไปโดยสภาวะตามฟื้น (อารมณ์ ) ดุจกิริยาที่…

บทความนี้นำเสนอการศึกษาเกี่ยวกับวิตกและวิจารในสภาวะแห่งฌาน ตามที่กล่าวในอรรถกถาต่างๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในสองฌานแรก แสดงให้เห็นถึงบทบาทของวิตกที่ทำหน้าที่เป็นผู้จับอารมณ์ และวิจารที่ทำหน้าที่ตรวจสอบอารม

…ได้ เพราะฉะนั้น พึงเว้นทางทวนลม เสีย ไปตามลมเถิด ถ้าไม่อาจไปโดยทางตามลมได้ มีภูเขาหรือเหว ก้อนหิน ( ใหญ่ ) รั้ว คงหนาม น้ำหรือหล่มก็ตามอยู่ในระหว่างไซร้ ก็พึงปิดจมูกด้วยชายจีวร ไปเถิด นี้เป็นวัตร ในการไปแ…

บทนี้พูดถึงวิธีการของพระโยคาวจรเมื่อถึงที่อสุภ โดยแนะนำให้หลีกเลี่ยงการเดินทวนลมเพราะกลิ่นศพอาจกระทบจมูกทำให้เกิดความไม่สบายใจ และควรกำหนดทิศก่อนที่จะแสดงอสุภนิมิต เพื่อให้จิตใจเป็นกัมมนียะ รวมถึงรักษ

…( ปัญญา) จักษุ ทั้งหลายติเตียนกัน (แต่ ) คนโง่ชมชอบนัก กายใดเล่ามีหนังสดปิดหุ้มไว้ ( แต่ว่า ) มีแผล ใหญ่ถึง 8 ช่อง ของสกปรกมีกลิ่นเน่าไหลซึม ออกรอบไป ถ้าข้างในของกายนี้พึง ( กลับ)

กล่าวถึงความเข้าใจผิดของผู้คนที่ยึดติดในความงามของร่างกาย โดยวีบทที่กล่าวถึงว่าคนเฉลียวฉลาดควรเห็นกายว่ามีสภาพเน่าเหม็น แม้ในสภาวะดิบ ในขณะที่คนโง่กลับชื่นชมและหลงระเริงอยู่กับร่างกาย ผู้นั้นจึงไม่พ้น

…ุนั้นแล เมื่อพระตถาคตเจ้าเกิดขึ้นแล้ว ชนทุกหมู่ เหล่าผู้เป็นมเหสักข์ ( ประชุมชนยกย่องว่าเป็นเจ้าเป็นใหญ่) ทั้งที่เป็น เทวดาทั้งที่เป็นมนุษย์มีอยู่ ท่านเหล่านั้นหาทำการบูชาในที่อื่นไม่ จริงอย่างนั้น ท้าวสห…

เนื้อหาได้กล่าวถึงการทำลายซี่กำแห่งสังสารจักรของพระผู้มีพระภาคเจ้าและการที่พระองค์ได้รับการบูชาจากเทวดาและมนุษย์หลายกลุ่ม เช่น การบูชาของท้าวสหัมบดีพรหม ซึ่งได้ถวายพวงรัตนะ และการสร้างวิหารของพระเจ้าอ

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 268 แต่ประมาณแห่งภูเขาสิเนรุไปตามลำดับ ภูเขา ใหญ่ทั้ง ๒ นั้น (ตั้งอยู่) โดยรอบภูเขาสิเนรุ เป็นที่อยู่ของ ( จาตุ ) มหาราช และยักษ์อาศัยอยู่ 5 เป็นที่ๆ…

…มนี้กล่าวถึงภูเขาสิเนรุและลักษณะของภูเขาและต้นไม้ในทวีปต่างๆ โดยมีการบรรยายเกี่ยวกับต้นชมพูที่มีขนาดใหญ่และอานุภาพที่สำคัญในพระพุทธศาสนา นอกจากนี้ยังกล่าวถึงตำแหน่งที่ตั้งของทวีปและต้นไม้ในแต่ละทวีป เช่น …

… กัน เช่นคน ย่อมมีโง่ ฉลาด สูง ต่ำ ดำ ขาว อ้วน ผอม เป็นต้น, ต้นไม้ ย่อมมีงาม ไม่งาม เฉา สดชื่น เล็ก ใหญ่ เป็นต้น, แม้ถึงสถานที่หรือสิ่งของอื่น ๆ ก็เหมือนกัน ด้วยเหตุนี้ จึงต้องมีคำพูดชนิดหนึ่งดังว่านั้น ส…

เนื้อหาเกี่ยวกับการอธิบายบาลีไวยากรณ์ในส่วนของนามและคุณนาม โดยเน้นความสำคัญของการใช้คำที่แสดงลักษณะของนามเพื่อให้เข้าใจลักษณะและประเภทของสิ่งต่าง ๆ ได้ดีขึ้น เช่น การจำแนกคนตามลักษณะ และการใช้งานคำคุณ

…รับประกอบกับ นามนาม บอกลักษณะของนามนามนั้นให้รู้ว่าดีหรือชั่วอย่างไร เช่น เขียว (นีล), ดี (สุนฺทร), ใหญ่ (มหนฺต), ฯลฯ แม้ศัพท์สังขยา ที่เป็นคุณนาม ก็สงเคราะห์เข้าในวิเสสนะประเภทนี้เหมือนกัน ดังที่ ได้อธิบ…

บทความนี้อธิบายถึงวิเสสนสัพพนามในภาษาบาลี ซึ่งมีความสำคัญในการทำให้คำแสดงความแตกต่างระหว่างนามนามต่าง ๆ โดยวิเสสนสัพพนามจะทำหน้าที่ประกอบกับนามเพื่อชี้แจงลักษณะ และให้ผู้เรียนเข้าใจถึงประเภทต่างๆ ของว

…าการเป็นอเนกอย่างนี้ว่า "ดูกรภิกษุทั้งหลาย ธรรมเอก บุคคลเจริญทำให้มากแล้ว ย่อมเป็นไปเพื่อความสังเวช ใหญ่ เป็นไปเพื่อประโยชน์ใหญ่ เป็นไปเพื่อความเกษมจากโยคะใหญ่ เป็นไปเพื่อสติสัมปชัญญะใหญ่ เป็นไปเพื่อได้ญา…

การเจริญกายคตาสติคือการนำมาซึ่งความสังเวชใหญ่และความเกษมจากโยคะใหญ่ เป็นการพัฒนาตนเองที่สำคัญในพุทธศาสนา ผู้ที่บริโภคกายคตาสติย่อมได้รับอมฤต ทำให…

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 64 ๓๒ ศอก ของผู้หญิงยาวประมาณ ๒๘ ศอก ขดไปมา ๒๑ ทบ ไส้ใหญ่นี้นั้น โดยสี ขาวดังสีก้อนกรวด (ขาว) หรือปูนขาว โดย สัณฐาน มีสัณฐานดังงูหัวขาดที่คนวางขนไว้ในรางเลือ…

เนื้อหานี้กล่าวถึงการวิเคราะห์โครงสร้างของไส้ใหญ่และไส้น้อยในร่างกายมนุษย์ โดยเน้นว่าไส้ใหญ่มีลักษณะยาวราว ๓๒ ศอก ส่วนไส้น้อยมีความสำคัญในการยึดขนดขอ…

…ุกเมื่อในบ้าตา ดังน้ำที่ขังอยู่ในฝัก น้ำดีฉะนั้นดอก ต่อเมื่อใด สัตว์ทั้งหลายเกิดความดีใจหัวเราะเสีย ใหญ่ เกิดความเสียใจร้องไห้คร่ำครวญ หรือว่ากินอาหารแสลง (ตา) อย่างนั้นเข้าไป” อนึ่ง เมื่อใดดวงตาของสัตว์เ…

ในบทนี้มีการพูดถึงน้ำตา อสสุ ซึ่งหมายถึงน้ำที่ไหลออกจากดวงตา และมีรายละเอียดเกี่ยวกับสีและสัณฐานของน้ำตา การเกิดน้ำตาจากความรู้สึกต่างๆ เช่น ความดีใจหรือความเสียใจ พร้อมทั้งอธิบายลักษณะการอยู่ของน้ำตา

…คโกง แล่นออกนอกทางไปฉะนั้น เพราะฉะนั้น นายโคบาลใคร่จะฝึกลูกโคโกงซึ่งดื่มน้ำนมแม้โคโกง” (หมอ) จนเติบ ใหญ่แล้วจึงพราก (มัน) ไปเสียจากแม่ ฝังหลักใหญ่เข้าข้างหนึ่ง ผูก (มัน) ด้วยเชือกไว้ที่หลักนั้น ทีนี้เจ้าล…

เนื้อหานี้อธิบายถึงการฝึกจิตใจที่สามารถเปรียบเทียบได้กับการฝึกลูกโกโกง โดยสอนให้ผูกจิตของตนกับอารมณ์กรรมฐานด้วยสติ เช่นเดียวกับวิธีการฝึกลูกโคโกงให้พร้อมต่อการเป็นโคที่ดี ซึ่งช่วยให้สามารถดำเนินชีวิตไ

…ตว์เล็ก) สั้น” ส่วนในพวกมนุษย์ ว่าโดยอัทธานะ คือกาล บางเหล่าก็หายใจออกและหายใจเข้ายาว ดังสัตว์ (ตัว ใหญ่และตัวยาว) มีช้างและงูเป็นต้น บางเหล่าก็หายใจออกและ หายใจเข้าสั้น ดังสัตว์ (ตัวเล็กและตัวสั้น) มีสุน…

บทความนี้อธิบายความยาวและสั้นของลมหายใจในสัตว์และมนุษย์ โดยอธิบายการเปรียบเทียบลมหายใจของสัตว์ขนาดใหญ่เช่นช้างและงู กับสัตว์ขนาดเล็กเช่นสุนัขและกระต่าย การอธิบายมีการเชื่อมโยงการหายใจตามอัทธานะ รวมถึงข้…

…้นว่า สูตรนี้ปรากฏแก่ท่านทั้งหลายเป็นเช่นอะไร ภิกษุ รูปหนึ่งก็บอกว่า ปรากฏแก่ข้าพเจ้าเป็นเหมือนลำน้ำใหญ่ที่ไหลลงจาก ภูเขา อีกรูปหนึ่งบอกว่า สำหรับข้าพเจ้าเหมือนแนวป่าอันหนึ่ง (ซึ่งสะพรั่งด้วยไม้เป็นแนวไป …

…หาในบทนี้กล่าวถึงการใช้เปรียบเทียบในการอธิบายพระสูตรต่าง ๆ ผ่านการเปรียบเหมือนสิ่งต่าง ๆ เช่น สายน้ำใหญ่ แนวป่า และต้นไม้ที่มีผลดกเพื่อแสดงให้เห็นถึงความแตกต่างในประสบการณ์การรับรู้ของพระภิกษุในขณะสวดพระส…

ใหญ่ คือคนเล่นกล ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ - - หน้าที่ 65 นัยหนึ่ง ภูตใหญ่ทั้งหลายมียักษ์เป็น…

ในบทนี้พูดถึงภูตใหญ่และการตีความหมายของมหาภูต ว่ามีการเข้ามาหรือตั้งอยู่ภายในและภายนอกกันไม่ได้ นอกจากนี้ยังได้มีการแยกแ…

…หนึ่ง) เขาให้ (ลง) อาบน้ำอยู่ในแม่น้ำ (พลัด) ตกลง ไปในสายน้ำ เพราะความเลิกเล่อของหญิงพี่เลี้ยง ปลา (ใหญ่ฮุบเอา) กลืนท่าน (ลงไปในท้อง) แล้ว (ว่าย) ไป (จน) ) ถึงท่าน้ำเมืองพาราณสี คนหาปลา (ผู้หนึ่ง) จับมันไ…

…ือการละกิเลสทั้งหมด ชื่อว่า ญาณวิปผาราอิทธิ สืบเนื่องจากเหตุการณ์ในชีวิตของท่านพากุละ เมื่อเขาถูกปลาใหญ่กลืนไปในน้ำ และภายหลังพบว่าเขาเป็นเด็กที่งดงามอยู่ในท้องปลา เรื่องนี้เป็นส่วนหนึ่งของความยิ่งใหญ่ในอ…

…ปาทินนกะออกไป ในข้อนั้น พระปิฎกจูฬนาค เถระกล่าว่า "ดูกรอาวุโสทั้งหลาย ก็อุปาทินนกะจะเป็นของเล็กบ้าง ใหญ่บ้างไม่ได้หรือ เมื่อใดภิกษุ (แสดงฤทธิ์) ออกทางช่องเล็ก ๆ มีช่องดาลเป็นต้น เมื่อนั้นอุปาทินนกะก็เป็นข…

…เช่น จันทร์และสูรย์ รวมถึงการเจาะจงกล่าวถึงความคิดเห็นของพระปิฎกจูฬนาคเถระเกี่ยวกับอุปาทินนกะเป็นของใหญ่หรือเล็ก โดยให้เห็นตัวอย่างของพระมหาโมคคัลลานเถระและเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในอดีตกับอนาถบิณฑิกคฤหบดีที่…

…ระภาคเจ้าจึงทรงอนุญาตว่า "ทรมานเถิด โมคคัลลานะ" พระเถระก็ละอัตภาพ (เดิม) เสียแล้วนิมิตเป็นเพศนาคราช ใหญ่ (ยิ่งกว่านันโทปนันทนาคราช) พันโอบ (ตัว) นันโทป- นันทะไว้ด้วยขนดถึง ๑๔ รอบ ตั้งพังพานของตนไว้เหนือพั…

เนื้อหาเกี่ยวข้องกับการตรัสของพระผู้มีพระภาคเจ้าที่สื่อสารกับรัฏฐปาละเกี่ยวกับนาคราชนันโทปนันทะ ท่านได้อนุญาตให้พระมหาโมคคัลลานทรมานนาคราชนี้ โดยแสดงให้เห็นถึงอำนาจและพลังของพระเถระ ในการเผชิญหน้ากับน

…กาศ เบื้องล่างก็เกิดมืดมิดเป็นอันเดียว [ตอนสังวัฏฏฏฐายี - ระยะกาลระหว่าเสื่อม] ต่อมาลวงกาลนานไกล เมฆใหญ่ตั้งขึ้น ทีแรกยังฝนฝอย ๆ ให้ ตกลงมา (แล้ว) ยังฝนให้ตกโดยหยาดน้ำ (ใหญ่ขึ้น) ขนาดก้านบัว ขนาดไม้เท้า ข…

…กฏการณ์ไฟไหม้ที่ส่งผลต่อสกลจักรวาฬ หลายส่วนของจักรวาลถูกเผาทำลายทั้งบนพื้นและในอากาศ หลังจากนั้น เมฆใหญ่เกิดขึ้นและเริ่มมีฝนตกลงมาเพื่อดับไฟที่ลุกโชนอย่างต่อเนื่องจนแทบไม่มีสิ่งใดหลงเหลือ กลายเป็นความมืดม…

…นตรธานไป ความมืดก็มีขึ้น เขาทั้งหลา เขาทั้งหลายเห็นมืดเข้าก็กลัว [เกิดดวงอาทิตย์] ต่อนั้น ดวงสูรย์ (ใหญ่) ๕๐ โยชน์เต็ม อันยังความกลัวให้หาย แล้วยังความกล้าให้เกิดแก่สัตว์เหล่านั้นได้ เกิดปรากฏขึ้น เขาทั้ง…

ในกาลนั้น สัตว์ที่เกิดในอาภัสสรพรหมโลกจุติลงมาเกิดในโลกมนุษย์เมื่อสิ้นอายุและบุญ พวกเขาเกิดเป็นพรหมสัตว์ที่มีแสงในตัว แต่เมื่อแสงนั้นหายไป ความมืดก็เกิดขึ้น ทำให้เกิดความกลัว กับการเกิดของดวงอาทิตย์ที