อธิบายบาลีไวยากรณ์: นามและคุณนาม : หน้า 5/118

ประโยค - อธิบายบาลีไวยากรณ์ นามและอัพยยศัพท์ - หน้าที่ 4 อสาธารณนามก็ได้ เพราะคนไทยมิได้มีทั่วไปแก่คนทั้งโลก มี จีน แขก ฝรั่ง เป็นต้น แม้คำอื่น ๆ ที่เหมือนกับคำนี้ ก็พึงทราบโดยนัยดังกล่าว แล้ว. คุณนาม และลักษณะ ธรรมดานามนามย่อมมีลักษณาการประจำอยู่ทั้งสิ้น ของนามนามนั้นย่อมมีหลายอย่างต่าง ๆ กัน เช่นคน ย่อมมีโง่ ฉลาด สูง ต่ำ ดำ ขาว อ้วน ผอม เป็นต้น, ต้นไม้ ย่อมมีงาม ไม่งาม เฉา สดชื่น เล็ก ใหญ่ เป็นต้น, แม้ถึงสถานที่หรือสิ่งของอื่น ๆ ก็เหมือนกัน ด้วยเหตุนี้ จึงต้องมีคำพูดชนิดหนึ่งดังว่านั้น สำหรับประกาศลักษณะ ของนามนามให้เป็นที่เข้าใจ คือเป็นเครื่องช่วยให้รู้จักนามนามนั้นชัด เจนขึ้นว่า นามนามนั้นมีลักษณะเช่นไร เช่นคนก็ให้รู้ว่าเป็นคนประ เภทไหน โง่หรือฉลาด ดีหรือชั่วเป็นต้น เรียกคุณนาม เพราะเป็น นามที่แสดงลักษณะของนามนาม ถ้ามีแต่นามนาม ไม่มีคำคุณเข้าประ กอบ เมื่อยังไม่รู้ไม่เห็นเอง ก็ไม่อาจรู้คุณลักษณะนั้น ๆ ได้ เช่น ปุริโส ชาย เราก็รู้แต่เพียงว่าเขาเป็นชายหาใช่ผู้หญิงไม่ ยังมิได้แสดงให้รู้คุณ ลักษณะซึ่งเป็นภาวะของเขา ต่อมีคุณนามซึ่งแสดงลักษณะประกอบอยู่ ด้วยดังเช่นคำว่า ปญฺญวา ปุริโส บุรุษมีปัญญา ดังนี้ เราก็รู้ลึกซึ้งเข้าอีก ว่าผู้ชายที่ได้ออกชื่อนั้น เป็นคนมีปัญญา หาใช่คนโง่เขลาไม่ ในกาลบาง คราวถึงกับต้องใช้คุณนามเป็นเครื่องหมายที่มีชื่อพ้องกัน ให้ต่างกันว่า นั่นเป็นคนนั้น นี่เป็นคนนี้ ซึ่งเรียกว่าให้ฉายาหรือมีฉายา มิใช่ทั้งภาษา ไทยและภาษามคธ ในพากย์มคธ เช่น มหาปาโล นายปาละใหญ่