ธรรมภาระและการปฏิบัติในพระพุทธศาสนา : หน้า 27/31

ธรรมภาระ วาสนาวิชาการทางพระพุทธศาสนา ปีที่ 4 ฉบับที่ 2 (ฉบับรวมเล่มที่ 7) พ.ศ. 2561 เนื้อหาในศิลาที่ 18.8 ชี้ให้เห็นถึงการยืนยันความคิดเห็นบางประการของสำนักมัธยมว่า แต่ในขณะเดียวกันการปฏิเสธความเป็นสภาวะ ซึ่งเป็นแนวคิดหลักของสำนักนี้ก็ยังคงมามเป็นประเด็นได้เช่น เนื่องจาก “สุขทั้งเป็นจริงก็ไม่เป็นจริงก็ไม่ใช่” ยังคงอยู่บนพื้นฐานของแนวคิดเรื่องความไม่เป็นสภาวะของสรรพสิ่งด้วยเช่นกัน เนื่องจากความมีอยู่อของสรรพสิ่งตามแนวทางของสำนักมัธยมะอยู่ในลักษณะของการอิงอาศัยซึ่งกันและกัน หรือมีอยู่อย่างสัมพัทธ์สอดคล้องกับคำสอนของพระพุทธเจ้าของหลักปฏิจสมุปบาทดังได้อธิบายข้างต้น อย่างไรก็ดีตามการพิสูจน์ความจริงเหล่านี้ด้วยการถกเถียงกันด้วยภาษาธรรมชาติหรือการกล่าวกันด้วยเหตุผล ศักยภาพของเครื่องมือเหล่านี้อาจยังไม่เพียงพอและควรค่าต่อการเป็นเครื่องมือพิสูจน์ด้วยข้อจำกัดของภาษและเหตุผล พระพุทธเจ้าจึงเน้นให้เข้าไปศึกษา ด้วยการปฏิบัติ เพื่อให้เกิดประสบการณ์ด้วยตนเอง เพราะความรู้บางอย่างเป็นปรากฏการณ์ที่มนุษย์พยายามสร้างหรือตสมตินำมาไม่สามารถนำมาอธิบายได้