สติสัมปชัญญ์และจริตในพระพุทธศาสนา
สติสมฺปชญญ์
เป็นคนระวังตัว จะทำอะไรก็คิดหน้าคิดหลังประกอบไปด้วย
ชาคริยานุโยโค
ส่เวโค
โยนิโสปธานํ
สติสัมปชัญญะในที่ทุกสถานและในกาลทุกเมื่อ
เป็นคนไม่มีความเกียจคร้าน หมั่นประกอบความเพียร มีจิตใจตื่น
อยู
…ป็น 3 คู่ที่มีความเสมอภาคกัน ได้แก่ ราคจริตกับสัทธาจริต, โทสจริตกับพุทธิจริต และโมหจริตกับวิตกจริต. การเข้าใจความหมายและความสัมพันธ์ของจริตทั้ง 6 จะช่วยให้ผู้ปฏิบัติสามารถเข้าใจตนเองและผู้อื่นได้ดีขึ้น.