กำลัง : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 551 / 561

…หลายที่เหยียบเสี ย ฉะนั้น. ช.ธ. (โพธิ) มก. ๓๙/๓๙๑ ๒.๑๗ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าเสด็จเข้าไปหาพระราหุลซึ่งกำลังพักอยู่ ณ ปราสาทชื่อ อัมพสุวิกา ขณะพระองค์ทรงกล้างพระบาท ทรงเหลือไว้ในภาชนะหน่อยหนึ่ง ริบสั่งเรียก พ…

เนื้อหาในบทนี้นำเสนออุปมาอุปไมยที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าใช้สอนพระราหุลเกี่ยวกับการตระหนักถึงคุณค่าและการละความเห็นผิด โดยใช้ภาพเปรียบเทียบที่หลากหลาย เช่น ชายเลี้ยงหมา, นักลงสลาก, และการเลือกของมีค่า เป็

…ำหนด ควรเม่อน่าน ควรคลายกำหนด ควรลุสพ้น ใส่สาขาขันท่วง อัง.สัตตก. (พุทธ) มก. ๓๗/๒๔ ๖.4 เมื่อด่าย่เขากำลังทอ ช่างทุกคูไบได้เทด คำที่จะต้องทอจึงยังเหลืออยู่น้อยเท่านั้น แม่นั่นใด ชีวิตของสัตว์ทั้งหลาย ก็ฉันน…

อุปมาอุปไมยในพระไตรปิฎกนำเสนอแนวคิดเกี่ยวกับความไม่เที่ยงและการเปลี่ยนแปลงของชีวิต เช่น การเสื่อมสลายของธรรมชาติ เช่น ฝนไม่ตกทำให้ใบไม้แห้ง และความชราในชีวิตสัตว์ที่ต้องเผชิญการตาย ชั่วโมงแห่งความตายท

…องนักลงสุรา และต้นไม้เกิดใกล้ฝั่ง เป็นของหวั่นไหวไม่ยืนยง ฉะนั้น ข.ซา. (โภธี) มก. ๑๖/๒๔๕ ๓๗.๓ บุบมีกำลังอ่อนก่อนเขะจึงปลายลิ้นแล้วพิงลำไปโดยง่ายดาย แม้นฉนี้ ชีวิตของมนุษย์ทั้งหลายเปรียบเหมือนก่อนเขะ ฉนั้น…

ชีวิตของสัตว์ทั้งหลายมีความชำรุดและไม่ยืนยง เปรียบเหมือนภาชนะที่แตก การเป็นอยู่ในโลกนี้จึงไม่ยั่งยืน ชีวิตมีวันหมดอายุไม่เกินร้อยปี ซึ่งมีความเปราะบางเหมือนกับสิ่งอื่นในธรรมชาติ เช่น ต้นไม้และแผ่นผ้า

๓.๖ อายุย่อมอาศัยอยู่รอดอยู่ ไออุ่นก็อาศัยอยู่ฉอคงนตะเกียงนั่นแหละเหมือนตะเกียงน้ำนั้นกำลังไหม แสงอ่อนอาศัยเวลาปลายงปราดา ปลายไฟอ่อนอาศัยแสงจึงปรากฏ ฉันใดฉันก็นอนนั้นแหละ. ม.ม. (เณร) มก. ๑๙/๒…

ในบทความนี้ได้กล่าวถึงการพิจารณาร่างกายและสิ่งต่างๆ ว่าเป็นอนิจจัง ทุกขัง อนัตตา ผ่านการเปรียบเทียบและการสังเกตการณ์ที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ เช่น การแตกของฟองน้ำในแม่น้ำ และการเปรียบเทียบกับสิ่งที่ผ่านเ

๑๙๕ อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก ๑๐.๖ เรือแสนไปได้ด้วยกำลังลม ลูกเรือแสนไปได้ด้วยกำลังสายธาร ฉันใด กายอันนี้ฉับลำไป จึงดิ้นไปได้ ฉันนั้น ที่ม. (อรรถ) มก. ๑๔/๐๐…

…บเทียบที่ใช้ทำให้สิ่งที่ซับซ้อนกลายเป็นที่เข้าใจได้ เช่น การเปรียบเทียบกายมนุษย์กับเรือที่ต้องพึ่งพากำลังลมและสายธาร รวมถึงการมองร่างกายเหมือนการพิจารณาส่วนใหญ่ของเมือง ทำให้นำไปสู่วิทยาศาสตร์ชีวิตที่คิดถึ…

…ที่ย่อมเหมือนการวางก่อนข้าวไว้ แล้วก็สิม ฉะนั้น. สัง ขณะ (อรรถ) มก. ๒๗/๒๙ ๑๑.๑.๖ ขณะทีคลารวาทพราหมณ์กำลังเลี้ยงอาหารบริวารอยู่ในทุ่งนา พระบรมาศดาเสด็จเข้าไปประทับยืนบนนกบาตร พราหมณ์ได้กล่าวว่า ข้าพระองค์ได…

บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก โดยเสนอความสำคัญของสติและสัมปชัญญะในการควบคุมกิเลส และการทำความดีในชีวิตประจำวัน เช่น การเปรียบเทียบกับนายประชาของพระราชา ที่ควรเลือกบุคคลที่มีประโย

…ศฉะนั้นแล. ม.มุ (อรรถ) มก. ๒๑/๒๘๐ ๑.๕ บุคคลหนึ่งพึงเอาบ่วงผืดตาเอาน้ำจากแม่น้ำใหญ่ชื่อจันทราภาค ซึ่งกำลังไหลท่วมสถานที่อึ่เมือง ๑๔ โยชน์ คือ ข้างนี้ ๙ โยชน์ ข้างโน้นอีก ๙ โยชน์ น้ำที่บูรพุ่งนี้ตีกันไม่น้อย…

เนื้อหานี้เกี่ยวข้องกับการอุปมาอุปไมยที่นำเสนอในพระไตรปิฎก เช่น เปรียบเทียบพระคุณของพระโคดมและการเคารพในพระธรรม โดยมีการใช้ภาพลักษณ์ฝนตกเพื่อสื่อถึงความอุดมสมบูรณ์ของธรรม และการยึดมั่นในพระธรรมซึ่งไม่

…ที่ยืมเขามา. ม.ม. (อรรถ) มก. ๒๑/๔๘ ๑.๔ ธรรมคณาจากพราหมณ์กินทอร และสาธารอออกแห่งเป็นอาหารเพื่อยังกำลัง และ ลีลา ด้วยความยินดี ฉันใด ภิกษุปรารถนาความเพียร Vikroyนดีอัตตามีดามฉันนั้น เพราะผู้ดี ตามมิตามได…

อุปมาอุปไมยในพระไตรปิฎกกล่าวถึงความสำคัญของความสงบและความเพียรที่ต้องมีในตัวภิกษุ พระไตรปิฎกได้สอนว่า การทำความสงบภายในจะแสดงให้เห็นถึงความสุขที่แท้จริง และการพัฒนาในด้านศีล สมาธิ ปัญญา ถือเป็นสิ่งสำค

…ังสังขาร ฉั้นนั้น ข้อนี้สมควรคําของพระมหากัสสปเจ้า ว่า เวลาออกจากที่พักไปบิณฑบาต แม้บูรพาโรคร้อนที่กำลังกินข้าว หยิบอาหารด้วยมือก็เป็นโรคร้อนมาใส่ตรบให้เรา เรานำไปฉันโดยไม่รังเกียจ มีลิน. ๔๕๔ 2.9 ธรรมดาส…

เนื้อหานี้ประกอบไปด้วยอุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎกที่สอนให้เราตระหนักถึงการไม่นับถือในสิ่งที่เราหาได้มา และการใช้ชีวิตอย่างมีสติ ยกตัวอย่างจากธรรมชาติของสัตว์ต่าง ๆ เช่น ราชสีห์ และสุนัขจิ้งจอก สื่อถึงการ

…หูฟัง ไม่ตั้งจิตเพื่อรู้ทั่วถึง และอยอมหลีกเลี่ยงประกาศนอกคำสอนของศาสดา เห็นอนุรุษรุกเข้าไปหาสตรีที่กำลังจะออ หลังหนี หรือเหมือนอนุรุษรุกออกของสตรีที่นหลังให้ ที่ิ.สี (พุทธ) มก. ๑๒/๒๕๐ ๑.๗ ท่านไม่ได้บรรล…

เนื้อหานี้ว่าด้วยความสำคัญของการตั้งใจฟังธรรมและการศึกษาในพระไตรปิฎก โดยกล่าวถึงวิถีทางที่จะบรรลุประโยชน์สูงสุดจากการเรียนรู้และการฝึกฝน เพื่อความสุขและความเจริญของสังคม และเน้นว่าบุคคลควรยึดมั่นในคำส

…สัตว์เลี้ยงโก่งที่ชอบกินข้าวกล่า ฉนั้น. ข.เณร. (เณร) มก. ๕๒/๒๗๓ ๔. ประโยชน์ของความอดทน ๔.๑ คิลปะณู กำลังแข็งแรง และความกล้าหาญอยู่ในชายหนุ่มผู้ใด พระราชาผูทรงการยุทธพิงรงชูเลี้ยงชายหนุ่มผู้นั้น ไม่พึงทรงช…

เนื้อหานี้สำรวจอุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก โดยระบุถึงการอดกลั้นคำล่วงเกิน เปรียบเทียบกับช้างในสงครามและพื้นดินที่อดทนต่อสาธารณะ วิถีชีวิตและการกระทำของผู้ที่มีความอดทนต่อคำพูดต่างๆ เช่นเดียวกับช้างที่ต้อ

…อินทรีย์ พล จะโพ ลงมังก์ ลติปัญญา ล้มปริมาณ อธิปติ. มิณ. ๘๕ ๑.๖ ภิกษุเหล่าใดหน้าในพระสัทธรรมแล้ว และกำลังหน้าในพระสัทธรรมอยู่ ภิกษุเหล่านั้นย่อมงอกงามในธรรม ดุจสนไพรได้ปัย ฉะนั้น. …

บทความนี้นำเสนอการอุปมาจากพระไตรปิฏกเกี่ยวกับคุณสมบัติและการปฏิบัติของภิกษุในทางธรรม โดยให้อุปมาเป็นภาพลักษณ์ที่ชัดเจน เช่น การทำลายวิชา การปรารภความเพียรภิกษุ การมีศีล และการเจริญในอาจารคุณ ศีลคุณ วั

…ี่นา ข้อนั้นเพราะคิดว่า หญ้าชนิดนี้อาจทำลายข้าวดินๆ เลย ฉันใด เปรียบเหมือนกองข้าวเปลือกกองใหญ่ที่เขากำลังสาดอยู่ในข้าวเปลือกกองนั้น ข้าวเปลือกที่ตั้วกอง เป็นกองอยู่ส่วนหนึ่งส่วนที่หักล้ม ลยอมพัดไปส่วนหนึ่ง…

เนื้อหาในบทนี้ได้กล่าวถึงการเปรียบเทียบระหว่างภิกษุและบุคคลในธรรมวินัย ซึ่งพบว่ามีการประพฤติที่ไม่เหมาะสม รวมถึงการวิจารณ์ถึงความผิดของภิกษุ พร้อมทั้งตั้งคำถามเกี่ยวกับการลงโทษบุคคลที่ประพฤติผิด การใช

…ง ไม่เจี๋ยฟัง ไม่ตั้งใจรู้ทั่วถึงและยอมหลักเลี้ยงประพฤตินอกคำสอนของศาสดา เหมือนตุรกุรเข้าไปหาสตรีที่กำลังอ่อยหลังหนี หรือเหมือนบุตรที่ทอดสตรีที่นางหลังให ทิสี (พุทธ) มก. ๑๒/๒๕๐ ๑.๗ ท่านไม่ได้บรรลุแล้ว แต…

เนื้อหานี้มีการพูดถึงการอุปมายุในพระไตรปิฎก โดยเฉพาะในเรื่องของพระเจ้ามิสินห์ที่สำคัญที่ทำให้เกิดความสะดุ้งในใจเมื่อพบพระนาคเสน มีการอุปมาพฤติกรรมและศาสนธรรมเปรียบเปรยถึงการแสดงธรรม การฟังและความตั้งใ

…๓๒/๑๙ ๒.๓ ดูก่อนจิตผู้ชั่ว บัดนี้เจ้าผู้นั้นยินดีในธรรมอันลามเทียวไปเนื่องฯ ดังก่อนมิได้ นายเวทนามีกำลังแข็งแรง ย่อมบังคับช้างที่ได้ใหม่ ยังไม่ได้ผง ให้อยู่ในอำนาจด้วยขอ ฉันใด เราจักบังคับเจ้าให้อยู่ในอำน…

บทความนี้เสนอการสอนเรื่องการฝึกจิตตามแนวทางพระไตรปิฎก โดยเริ่มตั้งแต่วิธีการควบคุมและอบรมจิตใจให้เข้มแข็ง ไม่ให้ติดจมอยู่ในอารมณ์ต่างๆ รวมถึงการยกตัวอย่างการฝึกจิตที่เปรียบเสมือนการฝึกสัตว์ เช่น ช้างห

…หลาย ไม่รู้ประมาณในโสณะ เกียรติคร้าน มีความเพียรเลาดร่วงอยู่ มาร้องรำลาความได้ เปรียบเหมือนต้นไม้ที่กำลังงั่ง เข็งแรงรมรางความได้ ฉะนั้น. ข.ว. (อรรถ) มก. ๔/๒ 4.3 เรรนไม้้อกดี เรรนหญิงดี ที่แห่งเกาะ เขาเที่…

บทความนี้นำเสนอแนวคิดจากพระไตรปิฎกเกี่ยวกับโทษของการไม่สำรวมอินทรีย์ โดยเปรียบเทียบข้อคิดผ่านภาพพจน์ที่แสดงถึงความว่างเปล่าของการกระทำที่ไม่ใช่การสำรวม และความเสี่ยงเมื่อไม่มีการควบคุมสัมผัสกับสิ่งเร้

…สัตว์ ๖ ชนิด คือ งู จระเข้ นก สุขบ้าน สุขจังจก ลิง แล้วเอา ปลายเชือกทั้งหก มาอุรุมากิน สัตว์ตัวใดมิ่กำลังมากกว่า ก็จะดึงสัตว์ทั้งหลายไปในทางนั้น ภิกษุที่ ไม่บรมกายภาวติ ใจอ่อนถูกดึงไปในทางอายตนะนั่นๆ ชื่อว…

เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงการเปรียบเทียบธรรมในพระพุทธศาสนา โดยใช้รูปแบบของการเปรียบเทียบและอุปมานิยายในการอธิบายแต่ละประเด็น เช่น อุปมาเกี่ยวกับจิตใจที่ต้องถูกควบคุมและฝึกฝนเพื่อไม่ให้เกิดความทุกข์ และการ

… 2.9 พิธีหลายมีหญิง สารร้าย ไออ่อและกอหญ้า เป็นต้น ที่เกิดขึ้นในนั่น อุปามเสือมว่า พิธีเหล่านี้ยังมีกำลังบำให้ดีอยู่ ฉันใด เบญญาคุณทั้งหลาย หรือว่าของดูกและกสิลสาคาม พังนั่นเหมือนกัน ข.ช.า (อรรถ) มค. 94…

เนื้อหานี้เกี่ยวข้องกับการใช้ภาษาอุปมาอุปไมยในพระไตรปิฎกเพื่ออธิบายความคิดต่างๆ เกี่ยวกับกามราคะและความยากลำบากในการจัดการกับกามคุณทั้งห้า โดยการเปรียบเทียบกับสิ่งต่างๆ ที่สามารถเข้าใจได้ง่าย เช่น ไม้

…ห้ผู้นั้นหมอง ฉันใด ก็ริบผู้รำราวความเพียรทั้งหลาย ก็ฉันนั้นเหมือนกัน แม้มแล้วโดยทางอากาศ เหะได้ด้วยกำลังฤทธิ์ ปรากฎแล้วในโลกเหมือนพระจันทร์ และพระอาทิตย์ ก็มีสีผิวงองปรากฎความงาม เป็นผู้สร้างหมองแล้ว เริ่…

บทความนี้สำรวจอุปมาอุปไมยในพระไตรปิฎก ซึ่งชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของความเพียรและจิตใจในเรื่องการหลุดพ้นจากกามและความทุกข์ อุปมาถึงร่างกายและจิตใจที่ปรากฏความงามแต่แฝงไว้ด้วยความหรืออารมณ์ที่มืดมน เช่นเ

…้มีราคะเป็นเครื่องประทุษร้าย ขุ.ธ (พุธ) มก. ๒๑/๒๑ ๒.๘๕ ควาามกำหนัดเมื่อจะเกิดขึ้นก็เกิดขึ้น เหมือนกำลังทำเครื่องหมายสำหรับจำไว้ว่า บุคคลชื่อว่าผู้มีความกำหนด เพราะฉะนั้น ท่านจึงว่าเป็นเครื่องทำเป็นเครื่อ…

บทความนี้สำรวจแนวคิดเกี่ยวกับอารมณ์และความรู้สึกของมนุษย์ โดยการเปรียบเทียบกับธรรมชาติและสถานการณ์ต่าง ๆ อันเกี่ยวข้องกับการมีชีวิต ทั้งนี้ยังกล่าวถึงอารมณ์ที่เกิดขึ้นในชีวิตและวิธีที่จะช่วยให้เข้าใจต