หน้าหนังสือทั้งหมด

ความเพียรและวิริยบารมีในการปกครอง
270
ความเพียรและวิริยบารมีในการปกครอง
…หาชนกเมื่อตก มหาสมุทร พยายามว่ายกระแสชลอยู่ในห้วงมหาสาคร ไม่แลเห็นฝั่ง ถึงดังนั้น ก็ไม่มีท้อแท้ด้วย กำลังวิริยบารมี นางมณีเมขลามีกรุณาช่วย ซึ่งได้แก่ความสำเร็จตามมุ่งหมาย เป็นผลแห่งความ เพียรแลแกล้วกล้าเป็…
เนื้อหาเน้นย้ำถึงความสำคัญของความเพียรในการบรรลุผลสำเร็จและการปกครองประเทศ สมเด็จพระชินสีห์ได้แสดงให้เห็นถึงความเพียรพยายามในการตรัสรู้และการชี้แนะที่ให้เกิดประโยชน์แก่ผู้อื่น พระราชามหากษัตริย์ผู้บำเ
ความสำคัญของญาติและมิตรในสังคม
284
ความสำคัญของญาติและมิตรในสังคม
២៨៨ ไม่มี สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร) ด้วยในสุขทุกข์และเป็นกำลังในกิจการ ชนผู้ไร้ญาติ ก็ปานพฤกษชาติอันหาสาขามิได้ กำลังพอจะทนพายุพัด มีทางจะถึงวิบัติโดยง่ายดาย แม้แ…
…ให้ความสำคัญต่อการมีญาติมิตรที่ดูแลสนับสนุนกันในทุกสถานการณ์อย่างสม่ำเสมอ มิตรที่ดีจะช่วยเสริมสร้างกำลังใจให้แก่กัน ทำให้ชีวิตมีความหมายและความสำเร็จตามที่ตั้งใจ.
การณวสิกตา ในพระพุทธศาสนา
322
การณวสิกตา ในพระพุทธศาสนา
…กระแสน้ำอัน เชี่ยว ผู้มีน้ำใจไม่เด็ดเดี่ยวก็ทำไปไม่ไหว แต่การที่อุตสาหะทำความดีไป ย่อมเป็นอุบายเพาะ กำลังใจไปด้วยกัน ดุจชนผู้หมั่นขยันประกอบการงาน ก็เป็นอันทำกายบริหาร ซึ่งเป็นฐานให้เกิด กำลังการไปในตัวฉะน…
ในปีพ.ศ. ๒๔๗๕ มีการเน้นการเลือกธรรมมารับพระราทาน เกี่ยวกับการณวสิกตา ซึ่งหมายถึงความจำเป็นในการกระทำสิ่งต่างๆ โดยไม่ฝ่าฝืนความเหมาะสม และเป็นคุณสมบัติที่สำคัญในการพัฒนาบุคลิกภาพและจิตใจให้แข็งแกร่งขึ้
การบัญญัติสิกขาบทของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์
326
การบัญญัติสิกขาบทของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์
…วรเถร) ๓๓๑ ศรัทธาเลื่อมใสออกบรรพชา ที่ไหนจะประพฤติต่ำช้าเช่นนั้น เมื่อเป็นเช่นนี้ โลกก็จะไม่สำคัญใน กำลังพระปรีชาญาณสิกขาบทที่ทรงบัญญัติไว้ก็จะงอแง่นไม่เป็นแก่นสาร แต่เมื่อได้เหตุการณ์อัน ควรแล้วทรงบัญญัติ…
บทความนี้กล่าวถึงการบัญญัติสิกขาบทโดยสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ ซึ่งทรงมีวิธีการและหลักในการตัดสินใจที่ชัดเจน โดยมีการประชุมภิกษุเพื่อให้เกิดความเป็นธรรม นอกจากนี้ยังมีการอิงกฎหมายบ้านเมืองเพื่อป้องกันไม่
บาลีไวยกรณ์: วจีวิภาค สมาสและตัทธิต
5
บาลีไวยกรณ์: วจีวิภาค สมาสและตัทธิต
…นี้ " เอโก ปุคฺคโล = เอกปุคคโล บุคคลผู้เดียว, จิตสฺโส ทิสา = จตุททิสา ทิศ ๔ ท. ปญฺจ พลาน = ปญฺจพลาน กำลัง ๕ ท." [๘๗] นานศัพท์มี อิ วิภัตติเป็นต้น ในที่สุด ท่านย่อเข้าด้วยบท เบื้องปลาย ชื่อตัปปุริสสมาส ๆ นี…
เอกสารนี้อธิบายเกี่ยวกับกัมมธารยสมาสที่มีการจัดประเภทคำและรูปแบบการใช้ เช่น สมาหาโร, อสมาหาโร นอกจากนี้ยังมีตัวอย่างเช่น 'ตโย โลกา' และ 'ปญฺจ อินฺทฺริยาน' โดยเน้นถึงอธิบายเรื่องนานศัพท์และบทเบื้องปลาย
การแปลคัมภีร์อรรถกถาภาษาสีหฬ
2
การแปลคัมภีร์อรรถกถาภาษาสีหฬ
…แปลของมหามกุฏราชวิทยาลัย บัดนี้ได้ทำเสร็จ ๒ นิเทศ คือสีลนิเทศ และ ธุดงคนิเทศ รวมเข้าเป็นตอนที่หนึ่ง กำลังแปล และตรวจพิมพ์นิเทศต่อไปโดยลำดับ มหามกุฏราชวิทยาลัย ขอขอบคุณท่านผู้ได้ช่วยแปลช่วยตรวจ และผู้ที่ได้…
บทความนี้กล่าวถึงการแปลคัมภีร์อรรถกถาภาษาสีหฬ เป็นภาษามคธ ซึ่งท่านพระพุทธโฆสะได้ทำสำเร็จอย่างรวดเร็วและเป็นที่พอใจของพระเถระชาวสีหฬ คัมภีร์วิสุทธิมรรคนี้มีความสำคัญในวงการศึกษาเป็นหลักสูตรการศึกษาพระป
ความสำคัญและประเภทของศีล
23
ความสำคัญและประเภทของศีล
…าเริงให้ เกิดแก่ผู้มีศีลทุกเมื่อ กถามุขแสดงอานิสงส์ของ ศีล อันเป็นมูลแห่งคุณทั้งหลาย อันมีปกติทำลาย กำลังแห่งโทษทั้งหลาย สาธุชนพึงทราบ ด้วย ประการฉะนี้แล. [ ศีลมีกี่อย่าง ] ต่อไปนี้เป็นคำวิสัชนาในปัญหาที่ข…
เนื้อหาเกี่ยวกับศีลแสดงให้เห็นถึงความสำคัญของศีลในพุทธศาสนา โดยชี้ให้เห็นว่าศีลสามารถเสริมสร้างความงามภายใน และช่วยขจัดภัยต่างๆ ศีลมีหลายประเภท ได้แก่ จาริตศีล วาริตศีล อภิสาจารึกศีล รวมถึงลักษณะของแต
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้าที่ 65
68
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้าที่ 65
…่งจะเล่นเช่นดังทารกทั้งหลายมีคามทารกเป็นต้น หามิได้ บทว่า น มทาย คือเพื่อทมะ อธิบายว่า มุ่งมัวเมาใน กำลังกาย และมุ่งมัวเมาในความเป็นผู้ชาย" เช่นดังพวกนักมวยเป็นต้น หามิได้ บทว่า น มณฑนาย คือเพื่อมัณฑนะ อธิ…
เนื้อหานี้พูดถึงการอธิบายและแปลวลีในวิสุทธิมรรค โดยเฉพาะการมุ่งหมายของการกระทำทั้งในแง่ของโทสะ ราคา และโมหะ เมื่อลงรายละเอียดแต่ละบท จะเห็นว่าทั้งสองบทที่เกี่ยวกับความมุ่งมั่นของบุคคลในแต่ละด้านได้อธิ
การปฏิบัติและข้อจำกัดของเอกาสนิกภิกษุ
151
การปฏิบัติและข้อจำกัดของเอกาสนิกภิกษุ
…น ให้เลือกนั่ง ณ อาสนะที่สมควรแก่ตน ก็เพื่อว่านั่งลงฉันแล้วจะได้ไม่ต้องลุก แต่ก็เกิดมีปัญหา ขึ้นว่า กำลังฉันอยู่ พระอุปัชฌาย์หรือพระอาจารย์เข้ามาในโรงฉันจะทำอย่างไร ? ท่าน แนะว่า ลุกขึ้นทำวัตรนั่นแหละควร ท…
บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญของการทำวัตรและข้อกำหนดต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับเอกาสนิกภิกษุ ซึ่งต้องมีการเลือกอาสนะที่เหมาะสมเพื่อไม่ให้ต้องลุกขึ้นระหว่างการฉันอาหาร การอภิปรายระหว่างฝ่ายต่าง ๆ เกี่ยวกับหลั
ความเสมอภาคของสัทธาและปัญญาในวิสุทธิมรรค
109
ความเสมอภาคของสัทธาและปัญญาในวิสุทธิมรรค
…น โยคาวจรต้องทําให้เสมอกัน ด้วยว่าอัปปนาจะมีได้ก็เพราะความเสมอ กันแห่งอินทรีย์ทั้ง ๒ คู่ (อินทรีย์มีกำลังแต่ละข้อควรแก่กัมมิกะต่างกัน] พระ อีกนัยหนึ่ง สัทธาแม้มีกำลังก็ควรสำหรับสมาธิกัมมิกะ (ผู้ บำเพ็ญสมถก…
บทความนี้สำรวจแนวคิดความเสมอระหว่างสัทธา ปัญญา สมาธิ และวิริยะ โดยเน้นว่าบุคคลที่มีสัทธาและปัญญาในระดับที่เหมาะสมจะสามารถเข้าถึงการบรรลุธรรมได้ ในการเสนอว่าทั้งสัทธาและปัญญาต้องมีความเสมอกันเพื่อหลีกเ
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - การเข้าใจฌาน
160
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - การเข้าใจฌาน
… ฌาน ) ให้มาก ไม่พึงปัจจเวกขณ์มาก เพราะ เมื่อเธอปัจจเวกขณ์มากไป องค์ฌานทั้งหลายจะปรากฏเป็นหยาบ และมีกำลังเพลา ทีนี้ เพราะปรากฏเสียอย่างนั้นแล้ว องค์ฌาน เหล่านั้นก็จะไม่สำเร็จเป็นปัจจัยแห่งความขวนขวายในเบื้…
…กเขตหรือทิศทางขณะที่พยายามหามุมใหม่ในการหากิน หากปัจจเวกขณ์มากเกินไปจะทำให้องค์ฌานเกิดสภาวะหยาบและลดกำลังลง ซึ่งอาจส่งผลให้ไม่สามารถบรรลุถึงทุติยฌานได้ โดยการฝึกควรให้มีความระมัดระวังและไม่ประมาทในการศึกษา…
การแผ่เมตตาในวิสุทธิมรรค
186
การแผ่เมตตาในวิสุทธิมรรค
…วามเสมอกับตน ไม่แบ่งแยกว่าเราว่าสัตว์อื่น อีกนัยหนึ่ง บทว่า นั้น สพฺพตฺตตาย หมายความว่า โดยจิตตภาพ (กำลังจิต ?) ทั้งหมด อธิบายว่า ไม่ (ปล่อยให้) เขยื้อนไปภายนอก (กรรมฐาน) แม้ แต่นิดเดียว บทว่า สพฺพาวนต์ คว…
บทความนี้กล่าวถึงการแผ่เมตตาของพระโยคาวจร ที่ได้อธิบายถึงการตั้งจิตให้เมตตาในทุกทิศทุกทาง โดยใช้เปรียบเทียบกับการขับม้าในสนาม เพื่อแสดงถึงความสำคัญของการมีเมตตาและการไม่แบ่งแยกสัตว์ทั้งหลาย การอธิบายย
วิสุทธิมรรค: ประโยคที่ 8 - ความเมตตาและการปกป้อง
200
วิสุทธิมรรค: ประโยคที่ 8 - ความเมตตาและการปกป้อง
…ะแทงมัน จึงควงหอกด้ามยาวพุ่งไป หอกนั้น (ไป) ถึงร่างมันเข้าก็ปลิวไปดังใบตาล (ไม่เข้า) (ทั้งนี้) ด้วย กำลังแห่งอุปจารสมาธิก็หามิได้ ด้วยกำลังแห่งอัปปนาสมาธิก็หามิได้ เลย (แต่) ด้วยความที่แม่โคนั้น มีจิตรักใค…
ในบทนี้กล่าวถึงวิธีที่เทวดารักษาผู้มีเมตตา โดยเทียบเคียงกับวิธีการที่พ่อแม่รักษาบุตร สำหรับไฟ พิษ และศัสตราไม่ส่งผลกระทบต่อผู้มีเมตตา อย่างเช่น เรื่องราวของแม่โคนมที่มีความรักในลูกโค ในกรณีที่พรานพยาย
ความหมายของบิณฑบาตในวิสุทธิมรรค
8
ความหมายของบิณฑบาตในวิสุทธิมรรค
…็นอย่างไร ? ความปฏิกูล โดยอาสยะพึง เห็นลงอย่างนี้ว่า "ก็แลอาหารที่ได้บริโภคเข้าไปแล้วอย่างนี้ เมื่อ กำลังเข้าไปข้างใน (สำไส้) เพราะเหตุที่ในอาสยะ ๔ คือ ปิตตาสยะ (อาสยะคือน้ำดี) เสมหาสยะ (อาสยะคือเสมหะ) ปุพ…
บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์นิยามและการสื่อความหมายของบิณฑบาตในวิสุทธิมรรค ซึ่งกล่าวถึงบทบาทของอาหารในชีวิตประจำวันและการมีให้เห็นในมุมมองทางพระพุทธศาสนา โดยอ้างอิงถึงอาสยะต่างๆ ที่ทำให้เกิดการเข้าใจใน
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒
18
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒
…่า เมื่อโคฆาตก์ปรน โคอยู่ก็ดี จูง (มัน) มาสู่โรงฆ่าก็ดี จูงมาถึงแล้วผูกพักไว้ กไว้ที่โรงฆ่านั้นก็ดี กำลัง ฆ่าก็ดี เห็นมันถูกฆ่า มันตายก็ดี ความรู้สึกว่าโคยังไม่หายไปตราบ เท่าที่เขายังมิได้ชำแหละมันแบ่ง (เน…
ในส่วนนี้ของวิสุทธิมรรค แสดงถึงการเข้าใจธาตุในร่างกาย โดยเปรียบเทียบถึงกรรมวิธีการฆ่าโคและการชำแหละ โดยมีความสัมพันธ์กับการพิจารณาอาการของกาย อธิบายในบันทึกว่า ภิกษุควรพิจารณาให้เห็นถึงธรรมชาติและอิริ
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒
128
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒
…่เสร็จ) บ้างก็มีผลแซม (คือหงอกประ ปราย) บ้างก็มีจีวรสีแดงครึ่งหนึ่ง" บ้างมีจีวรสีเหลือง (ล้วน) บ้าง กำลังทำกิจต่าง ๆ กันมีบทภาณ (สวดไปตามบทพระบาลี) ธรรมกถา (กล่าวอธิบายธรรม) สรภัญญะ (สวดคาถาโดยใช้เสียงมีทำ…
ข้อความนี้พูดถึงการสร้างภิกษุในรูปแบบต่าง ๆ โดยการบริกรรมและอธิษฐานรวมถึงการทำกิจกรรมต่าง ๆ เช่น สวดบทพระบาลี และการเย็บจีวรหลายสีเพื่อสร้างภาพที่ดูเหมือนภิกษุหลายรูปแบบ โดยใช้กระบวนการทางจิต เพื่อให้
วิสุทธิมรรคแปล: ความเห็นและจักษุในพุทธธรรม
213
วิสุทธิมรรคแปล: ความเห็นและจักษุในพุทธธรรม
…ทั้งหลาย" คือมองเห็นสัตว์ทั้งหลาย ราว กะเห็นด้วยตาเนื้อของมนุษย์ ในสองคำว่า "จวมาเน อุปปชุชมาเน -ที่กำลังจุติ กำลังอุปบัติ " นั้น มีอรรถาธิบายว่า ในขณะจุติก็ดี ใน ขณะอุปปบัติก็ดี ไม่อาจเห็น (แม้) ด้วยทิพยจ…
…กษุ การเห็นที่แท้จริงจึงเป็นสิ่งที่เกิดจากการเข้าถึงทิฏฐิวิสุทธิ์ มีรายละเอียดถึงลักษณะของสัตว์ในขณะกำลังจะจุติและถือปฏิสนธิ ไม่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาแม้จะมีจักษุทิพย์ เนื้อหานี้เน้นย้ำถึงพลังของญาณที่สามา…
วิวัฒนาการเปล ภาค ๑ ตอนที่ 103
104
วิวัฒนาการเปล ภาค ๑ ตอนที่ 103
…่อใดกะนะ หามีอะไรที่จะเแยกประเภทธรรมอย่างนั้นไม่ได้ มีแต่เเบกอากาศเท่านั้นเอง คือก่อน เกิดเป็นอนาคต กำลังเป็นไปอยู่ในขณะ ๓ เป็นใจกลาง ๓ ไปแล้วก็เป็นอดีต เพราะ ฉะนั้น จึงว่าไม่มีปิราม เพราะไม่มีรูปที่พูดกล่…
ในบทกรุณวดิวัฒนาการเปล ภาค ๑ ตอนที่ 103 กล่าวถึงความเข้าใจเกี่ยวกับการจำแนกรูปภายในและภายนอก โดยมีกระบวนการคิดที่สำคัญคือนัยน์ของรูปที่เป็นปัจจุบัน อดีต และอนาคต และการใช้ศัพท์ที่แตกต่างกันในการอธิบาย
เวทนาวิภาค: การวิเคราะห์เวทนา
106
เวทนาวิภาค: การวิเคราะห์เวทนา
…นั้น เป็นอิทธิ เวทนาในกลาภายหลังนั้น เป็นอนาคต ว่าดโดยจะเป็นต้น เวทนาที่น้องอยู่ในนอนะ ๑ และเวลานี้ กำลังทำกิจของตนที่เป็นตอนต้น ต ตอนปลาย และตอนกลาง เป็น ปัจจุบัน เวทนาในขนก่อนนนั้นเป็นอิทธิ เวทนาในขณะภาย…
ในงานศึกษานี้ได้มีการวิเคราะห์เวทนาในแง่มุมต่างๆ โดยแบ่งออกตามเวลา ได้แก่ ปัจจุบัน อิทธิ และอนาคต โดยเวทนาที่น้องอยู่ในจิต และความรู้สึกต่างๆภายใน ภายนอก พร้อมกับอธิบายความสำคัญและการทำงานของเวทนาภายใ
วิถีมรรคาเปลาก ตอนที่ 1
308
วิถีมรรคาเปลาก ตอนที่ 1
…นับอารมณ์ประดับต้นเป็นเหตุเกิดในคลองในขณะทวารถ หรือโสดาว อันใดอันหนึ่ง ชนะ (เพียง) ๕ เพราะเป็นจิตมี กำลังอ่อนด้วยความที่มาระเข้าไปเข้าไป เกิดขึ้นแก่บุคคลผู้นั้น ในที่สุด แห่งวิถีผันที่เกิดขึ้นตามลำดับ เพรา…
บทความนี้นำเสนอการศึกษาเกี่ยวกับปฏิสนธิและกรรมที่มีอิทธิพลต่อจิตใจมนุษย์ โดยเน้นลำดับการเกิดขึ้นและการเปลี่ยนแปลงในอารมณ์ที่เกิดขึ้นตามวิถี และการวิเคราะห์ปัจจัยต่าง ๆ ที่มีผลต่อการดำเนินชีวิตตามแนวทา