ความหมายของบิณฑบาตในวิสุทธิมรรค : หน้า 8/244

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ - หน้าที่ 8 ทำให้เป็นคำวางลงในปากแล้ว ฟันล่างทำกิจแห่งครก ฟันบททำกิจ แห่งสาก ลิ้นทำกิจแห่งมือให้สำเร็จไป บิณฑบาตนั้น อันโขลกด้วย สากคือฟัน พลิกไปมาอยู่ด้วยลิ้น ราวกะข้าวสุนัขในรางข้าวสุนัขอยู่ ในปากนั้น น้ำลายใสจางที่ปลายลิ้นก็เปื้อนเอา น้ำลายข้นแต่กลางลิ้น เข้าไปก็เปื้อนเอา มูลฟันในที่ ๆ ไม่ชำระฟันไม่ถึงก็เปื้อนเอา บิณฑ บาตนั้นที่แหลกและเปื้อนแล้วอย่างนี้ มีสีกลิ่นและการปรุงแต่อย่าง วิเศษหานไปทันที กลับกลายเป็นของน่าเกลียดอย่างยิ่ง ดังสำรอก ของสุนัขที่อยู่ในรางข้าวสุนัขฉะนั้น บิณฑบาตนั้นแม้เป็นอย่างนี้ก็เป็น สิ่งที่พึงกลืนลงไปได้ เพราะมันล่วงคลองจักษุ (คือมองไม่เห็น)" [อาสยโต - ปฏิกูลโดยอาสยะ] (ความปฏิกูล) โดยอาสนะ (อาโปธาตุในลำไส้ที่ออกมาประสม กับอาหารที่กลืนลงไป) เป็นอย่างไร ? ความปฏิกูล โดยอาสยะพึง เห็นลงอย่างนี้ว่า "ก็แลอาหารที่ได้บริโภคเข้าไปแล้วอย่างนี้ เมื่อ กำลังเข้าไปข้างใน (สำไส้) เพราะเหตุที่ในอาสยะ ๔ คือ ปิตตาสยะ (อาสยะคือน้ำดี) เสมหาสยะ (อาสยะคือเสมหะ) ปุพพาสยะ (อาสจยะคือบุพโพ) โลหิตาสยะ (อาสยะคือโลหิต) อาสยะอย่างใด อย่างหนึ่งย่อมมีเป็นแท้ แม้แก่พระพุทธเจ้าและพระปัจเจกพุทธ แม้ * ต์ (ปิณฑปาติ) เป็นอวุตตกรรม ในมกุเขติ ทั้ง ๓ บท จะแปลเป็นอวุตตกรรม ความจะฟังยากในภาษาไทย จึงแปลดัดไปอย่างนั้น