ธรรมชาต : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 17 / 26

…าคะเป็นต้นนั้น แล้วเกิดในภพทั้งหลายมีกามภพเป็นต้น และเพื่อความเข้าไปสงบกิเลสมีราคะเป็นต้นฯ จริงอยู่ ธรรมชาติที่มี การอาศัยธรรมชาตเกิดขึ้นนั้น ย่อมเป็นปกตูนิสัยแก่ธรรมชาตินั้น ๆ ก็ท่านอาจารย์กล่าวไว้ว่า แท้จร…

…ามสำคัญของการเลือกทำความดีเช่นทาน ศีล และการปฏิบัติภาวนา โดยการมุ่งเป้าไปที่การสงบกิเลสและตอบสนองต่อธรรมชาติของตนและคนอื่น ๆ ในกระบวนการสนับสนุนการพัฒนาตนเองและบุคคลรอบข้าง.

…สมหายใจเข้าฯ สติมีลมหายใจออกและลมหายใจเข้านั้นเป็นอารมณ์ ชื่อว่าอานา ปานัสสติ ฯ [อธิบายอัปปมัญญา ๔] ธรรมชาติที่ชื่อว่าเมตตา เพราะอรรถว่า เยื่อใย คือเสน่หา อีกอย่างหนึ่ง ชื่อว่าเมตตา เพราะอรรถว่า เกิดมีในพวกม…

ในบทนี้พูดถึงความสำคัญของการระลึกถึงคุณและธรรมต่าง ๆ ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี ซึ่งรวมถึงเทวตานุสสติ อุปสมานุสสติ และมรณานุสสติ เพื่อเสริมสร้างจิตใจให้มีสมาธิและสติ การมีเมตตาและความปรารถนาดีต่อผู้อื่นเป็

…ีนั้นพิสดารนักฯ [อธิบายความต่างกันแห่งนิมิต คำว่า ยทา ฯ เป ฯ สมุคุคหิต ความว่า บริกรรมนิมิตนั้นเป็น ธรรมชาตที่จิตกำหนดแล้วโดยชอบ ด้วยอำนาจภาวนาตามลำดับที่เป็น ไปแล้วตามนัยที่กล่าวไว้อย่างนี้ในเวลาใด ๆ สองบทว…

ในเนื้อหานี้อธิบายถึงวิธีการภาวนาที่ต้องประกอบไปด้วยองค์ประกอบที่จำเป็น ทั้งการตัดปลิโพธ การปลงผล การทำดวงกสิณ และการตั้งจิตให้มั่นอยู่ที่ลมหายใจ รวมถึงการกำหนดนิมิตในอารมณ์ โดยมีการกล่าวถึงความต่างขอ

…กหนึ่ง ๆ ในญาณทั้ง ๒ นั้น อนาคตังสญาณมีจิตและเจตสิกที่เป็นไปต่อจาก 5 วันในอนาคต เป็นอารมณ์ก่อน และมีธรรมชาติอย่างใดอย่างหนึ่ง ซึ่งเป็นไปจำเดิม แต่วันที่ ๒ (จาก ๒ วันนั้น) เป็นอารมณ์ ฯ แท้จริง อนาคตังส ญาณนั้…

เนื้อหานี้อธิบายเกี่ยวกับการเข้าถึงความรู้เพื่อการสืบต่อสันตติชาติภพ รวมถึงการใช้ตาทิพย์ในญาณต่าง ๆ เช่น จุตูปปาตญาณ และการเจริญวิปัสสนากรรมฐาน ที่มีความเกี่ยวข้องกับอนิจจลักษณะและการเห็นสิ่งต่าง ๆ ใน

…ระราชดำริ เกี่ยวกับการแก้ไขพระราชทานเป็นอันมาก เช่น ใช้น้ำดีช่วยบรรเทาน้ำเสีย ใช้วิธีกรองน้ำเสียโดย ธรรมชาติด้วยการใช้ผักตบชวา ซึ่งสามารถในการดูดสารพิษสารเคมีและโลหะหนักที่อยู่ในน้ำ ตลอดจนอินทรีย์สารและสารที…

บทความนี้กล่าวถึงการใช้ก๊าซชีวภาพที่ได้รับจากการหมักวัสดุอินทรีย์เพื่อเป็นพลังงานในการหุงต้ม รวมถึงการนำกากที่เหลือไปใช้เป็นปุ๋ยที่มีคุณภาพดี นอกจากนี้ยังกล่าวถึงปัญหาน้ำท่วมและน้ำเน่าเสีย ที่พบเจอในห

… อี เป็น เอ แล้ว เอาเป็น อย แล้วซ้อน สุ เป็นกัตตุรูป กัมมสาธนะ สิกขิยตี - ติ สิกขา, สักขน วา สิกขา, ธรรมชาติใด

ศึกษาละเอียดเกี่ยวกับโครงสร้างและการใช้ศัพท์ในภาษาบาลี โดยเฉพาะในหัวข้ออาขยาตและกิตก์ โดยจะวิเคราะห์การใช้ภาษาจากประโยคต่างๆ ที่แสดงให้เห็นถึงความหมายและการเปลี่ยนแปลงของคำในบริบทต่างๆ เช่น การให้ การ

ประโยค๑ - บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์ - หน้าที่ 198 อันเขาศึกษา, เหตุนั้น (ธรรมชาตินั้น] ชื่อว่าอันเขาศึกษา อีก อย่างหนึ่ง ความศึกษา ชื่อว่าสิกขา, ภิกขุ ธาตุ ในความ ศึกษา, สำเหนียก, …

เนื้อหาภายในหน้านี้กล่าวถึงการศึกษาในด้านบาลีไวยากรณ์และวจีวิภาค โดยพูดถึงคำต่าง ๆ เช่น 'อันเขาศึกษา', 'ความศึกษา', และ 'สมบัติใดอันเขาฝังไว้' พร้อมอธิบายถึงความหมายและการวิเคราะห์ในบริบทต่าง ๆ ของคำ

…กัตตุสาธนะ, วิเคราะห์กลาง เป็นกัตตุรูป กรณสาธนะ, วิเคราะห์หลัง เป็น ภาวรูป ภาวสาธนะ. สรตี - ติ สติ, ธรรมชาติใด ย่อมระลึก, เหตุนั้น [ธรรมชาตินั้น] ชื่อว่าผู้ระลึก, สรติ เอตายา - ติ วา สติ อีก อย่างหนึ่ง [ชน] …

บทนี้ได้กล่าวถึงการทำความเข้าใจในด้านบาลีไวยากรณ์ โดยเฉพาะในช่วงของอาขยาตและกิตก์ การวิเคราะห์คำและการประยุกต์ใช้ธาตุเกี่ยวข้องกับปัญญาและการระลึกถึง อรรถประโยชน์ในการศึกษาและการทำความเข้าใจทางภาษาบาล

… เพื่อจะทำ กรุ ธาตุ คน เพื่อจะไป คม ธาตุ ปัจจัยนี้ลงในปฐมาและจตุตถีวิภัตตินาม 8. เจตยตี - ติ เจตนา, ธรรมชาติใด ย่อมคิด, เหตุนั้น [ธรรมชาตินั้น] ชื่อว่าผู้คิด, จิต ธาตุ ในความ คิด, พฤทธิ์ อิ เป็น เอ, เอา ยุ เ…

…กรณ์ในภาคที่ ๒ ของวจีวิภาค โดยกล่าวถึงการใช้ธาตุและกัมมรูปในความหมายต่างๆ รวมถึงการอธิบายถึงเจตนาและธรรมชาติของความคิดและความรู้สึกในบริบทของภาษา พร้อมชี้แจงแนวทางการทำความเข้าใจที่ถูกต้องเกี่ยวกับคำและประโย…

ประโยค๘ - วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว (ตติโย ภาโค) - หน้าที่ 236 วิสุทธิมคเค ย หิ อนิจจิ ต ทุกข์ อตฺตโนปิ อนิจฺจติ วา อุทยพพยปฏิปีฬน์ วา วาเรต น สกฺโกติ กุโต ตสฺส การกาทิภาโว ฯ เตนาห รูปญฺจ ที่ท์

…่ยงที่อยู่ในขันธ์ทั้งห้า การเรียนรู้เกี่ยวกับอนิจจธรรมนี้มีผลทำให้เรามีความเข้าใจที่ถูกต้องเกี่ยวกับธรรมชาติของชีวิต และสามารถลดความทุกข์ที่เกิดจากการยึดติดได้ การศึกษานี้ยังเน้นถึงวิธีการที่จะเผชิญหน้ากับปั…

…ะภาคเจ้า เมื่อ ประทับอยู่ ณ กรุงสาวัตถี ในเวลาตอนกลางคืน ทูลถามปัญหานี้ เพื่อ ถอนความสงสัยของตนว่า "ธรรมชาติอันหนึ่ง เป็นชัฏทั้งภายใน ชัฏทั้งภาย นอก ประชาชนถูกชัฏ (นั้น) เกี่ยวสอดไว้แล้ว ข้าแต่พระโคดม เพราะเ…

…ภาค ๑ ตอน ๑ ที่เริ่มต้นด้วยการให้นอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคเจ้า พร้อมกับการพรรณนาถึงปัญหาที่เกิดขึ้นในธรรมชาติ และการตอบปัญหาของพระพุทธองค์เกี่ยวกับการถางชัฏที่เป็นอุปสรรคในการฝึกจิตและพัฒนาปัญญา ในเนื้อหามีกา…

…กษ์ ต่อกามราคะ ดังพระสารีบุตรกล่าวไว้ (ในปฏิสัมภิทา ) ว่า " ธรรม ชาตินั่นเป็นนิสสรณะแห่งกามทั้งหลาย ธรรมชาตินี้คืออะไร ? ธรรม ชาตินี้คือเนกขัมมะ " " ดังนี้ แต่ทว่า เอวศัพท์ในปาฐะนี้ ควร (นำมา) กล่าวแม้ในบทหล…

บทนี้พูดถึงการที่ฌานเป็นเหตุให้หลุดพ้นจากกามทั้งหลาย โดยอธิบายถึงธรรมชาติของเนกขัมมะ ซึ่งเป็นปฏิปักษ์ต่อกามราคะ ตามคำสอนของพระสารีบุตร นอกจากนี้ยังมีการกล่าวถึงวิเวกที่เกี่…

… 138 แต่วิเวกนั้น หรือเกิดในวิเวกนั้น [แก้อรรถบท ปีติสุข] พึงทราบอรรถในบทว่า ปีติสุข (ดังต่อไป) นี้ ธรรมชาติใดทำ ให้อิ่ม เหตุนั้น ธรรมชาตินั้นจึงชื่อว่า ปิติ ปีตินั้นมีความปรีย์เปรม เป็นลักษณะ มีอันยังกายและ…

ในบทนี้ว่าด้วยธรรมชาติของปีติสุขที่มีรสชาติแห่งการอิ่มเอิบ ทั้งนี้ปีติสามารถแบ่งออกเป็น 5 ประเภท ได้แก่ ขุททกาปีติ, ขณิกา…

…ติที่ท่าน ประสงค์เอาในอรรถนี้ ส่วนบทนอกนี้ ( คือสุข ) มีอรรถดังนี้ ความสำราญชื่อว่า สุข อีกนัยหนึ่ง ธรรมชาติใดกัดเสีย ( หรือ ) ขุดเสีย ( คือ ) กำจัดเสียด้วยดี ซึ่งอาพาธในกายและใจ เหตุนั้น ธรรมชาตินั้นจึงชื่อ…

…ณ์และสุขที่มีอยู่ตลอดเวลาซึ่งช่วยให้เกิดสมาธิได้อย่างเต็มที่ โดยเฉพาะในช่วงการตั้งครรภ์และการแก่ชรา ธรรมชาติของสุขและวิธีการที่ช่วยให้เกิดสุขเป็นการสำคัญที่ผู้ปฏิบัติธรรมควรเข้าใจ เพื่อให้สามารถปฏิบัติตนในทา…

…ในวาระนั้นจิตย่อมหมดจดจากหมู่กิเลสกล่าวคือ นิวรณ์อันเป็นอันตรายแห่งฌานนั้น เพราะหมดจดแล้ว จิตก็เป็น ธรรมชาติปราศจากเครื่องกั้น ดำเนินไปสู่สมถนิมิตอันเป็นสายกลาง อัปปนาสมาธิอันเป็นไปสม่ำเสมอนั่นเอง ชื่อว่าสมถ…

เนื้อหานี้ว่าด้วยการอัปปนาในวิสุทธิมรรค แสดงให้เห็นถึงบทบาทของจิตที่หมดจดจากกิเลสและนิวรณ์เพื่อนำไปสู่สมถนิมิตสายกลาง โดยอธิบายว่าจิตต้องเผชิญกับปัจจัยที่ทำให้เข้าถึงสถานะมั่นคงและทำให้เกิดความปราศจาก

…ตกวิจารระงับไปด้วย" (แก้ อุเปกฺขโก จ วิหรติ) พึงทราบวินิจฉัยในปาฐะว่า อุเปกขโก จ วิหรติ นี้ (ต่อไป) ธรรมชาติอันหนึ่งชื่อว่าอุเบกขา เพราะอรรถว่าเพ่งโดยอุปบัติ หมาย

บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์และอธิบายธรรมะในวิสุทธิมรรคเกี่ยวกับการลดความวิตกวิจารและปีติในการปฏิบัติฌาน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในตติยฌาน การบรรยายถึงความสำคัญของการละสังโยชน์ที่ทำให้เกิดความสงบและการมุ่งเน้

…้อย่างอื่น ๆ เป็นต้นก็ดี เป็นเครื่อง บริโภคต่างโดยข้าวน้ำเป็นต้นก็ดี รวมเรียกว่า "สิ่งของ" สภาพหรือ ธรรมชาติต่าง ๆ ต่างโดยฌานและสมาบัติเป็นต้น รวมเรียกว่า "สภาพ" ชื่อของคนเป็นต้นเหล่านี้ เรียกว่า "นามนาม" แป…

บทนี้กล่าวถึงการอธิบายบาลีไวยากรณ์ โดยเฉพาะในส่วนของนามและอัพยยศัพท์ โดยมีการแยกประเภทนามออกเป็นสองประเภทหลัก คือ สาธารณนามที่เป็นชื่อทั่วไป เช่น มนุษย์ และอสาธารณนามที่เป็นชื่อเฉพาะ เช่น ประเทศไทย กา

ประโยค - อธิบายบาลีไวยากรณ์ นามและอัพยยศัพท์ - หน้าที่ 102 ส่วนคำว่า นีวรณ์ ซึ่งแปลว่า ธรรมชาติอันกั้น (จิตไม่ให้บรรลุความ ดี) นั้น แม้จะแยกเป็น นิวรณ (สสกฤต เป็น นิส+วฦ ธาตุใน ความปิดความกั้น) …

ในบทนี้ได้อธิบายเกี่ยวกับคำว่า 'นีวรณ์' ซึ่งหมายถึงธรรมชาติอันกั้นที่ทำให้จิตไม่สามารถบรรลุความดี รวมถึงการเรียนรู้เกี่ยวกับอุปสัคที่นำหน้าศัพท์ซึ่งสามารถเปลี…

…ี้ [วินิจฉัยโดยอรรถ] ก็ในเมตตากรุณามุทิตาอุเบกขานี้ บัณฑิตพึงทราบวินิจฉัยโดย อรรถก่อน (ดังต่อไปนี้) ธรรมชาติใดย่อมรัก หมายความว่ามีเยื่อใย เหตุนั้น ธรรมชาติ นั้นจึงชื่อว่าเมตตา (แปลว่าธรรมชาติผู้รัก) นัยหนึ่…

เนื้อหานี้สำรวจแนวคิดในวิสุทธิมรรคเกี่ยวกับพรหมวิหาร โดยเฉพาะเมตตาและกรุณา ซึ่งบรรยายถึงธรรมชาติแห่งความรักและความเห็นใจที่มีต่อผู้อื่น ในการทำความเข้าใจธรรมชาติของเมตตา ไม่ว่าจะเป็นความรักของบุค…

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 209 เหตุนั้นธรรมชาตินั้น จึงชื่อกรุณา (แปลว่าธรรมชาติที่เขาทำออกไป) สาธุชนทั้งหลาย ย่อมบันเทิงต่อบุคคลผู้เพียบพร้อมไปด้…

เนื้อหานี้พูดถึงธรรมชาติที่เรียกว่า กรุณา และ มุทิตา โดยสาธุชนจะบันเทิงต่อบุคคลที่มีสมบัติทางธรรม รวมถึงการวิเคราะห์ธรรมชาต…