ธรรมชาต : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 18 / 26

…ิพยวิหาร (คือฌานที่เป็นบาท) และเพราะอิงอาศัยทิพยวิหารของตน (คืออาศัยทิพยวิหารเป็นนิสสย ปัจจัย) บ้าง ธรรมชาตินั้นชื่อว่า โสตธาตุ เพราะอรรถว่าได้ยิน และเพราะ อรรถว่ามิใช่ชีวะ (เป็นแต่ธาตุ) อนึ่ง ชื่อว่า โสตธาต…

บทความนี้อธิบายความหมายของโสตธาตุที่เป็นทิพย์และความสามารถในการได้ยินเสียงจากทั้งมนุษย์และเทวดา รวมถึงการอธิบายว่าผู้ที่สามารถได้ยินเสียงที่เกินกว่าธาตุหูเนื้อมนุษย์ได้เป็นเพราะอำนาจของทิพยวิหารและการ

…รูปสันตติ" ดังนี้แล้ว จึงกล่าว (สรุป) ว่า "สันตติทั้งสองนั้น ชื่อว่า สัตติปัจจุบัน" [อัทธาปัจจุบัน] ธรรมชาตที่กำหนดไว้ชั่วภพอันหนึ่ง ชื่ออัทธาปัจจุบัน” ซึ่งเพราะ มหากัจจายนเถระหมายถึง กล่าวไว้ในภัทเทกรัตตสูต…

…ีความสัมพันธ์กับสิ่งที่เราสัมผัสและการรับรู้ในขณะนั้น นอกจากนี้ ยังอธิบายถึงอัทธาปัจจุบันซึ่งหมายถึงธรรมชาติที่ถูกกำหนดชั่วภพอันหนึ่ง ตามความเห็นของมหากัจจายนเถระ ซึ่งว่าด้วยการเห็นรูปและเสียงเข้าหาหลักการว่…

…า ๒. ได้ชื่อว่าปัญญาเพราะอรรถอะไร ปัญหากรรม (ข้อ ๒) ว่า "ได้ชื่อว่าปัญญาเพราะอรรถอะไร" มีวิสาขาว่า (ธรรมชาตอันนั้น) ได้ชื่อว่าปัญญา เพราะอรรถว่าวั๋ว อันความรู้ที่นี่คืออะไร คือรังโดยประการต่าง ๆ และความรู้ๆ …

…ที่เกี่ยวข้องกับการบำเพ็ญปัญญา พร้อมทั้งผลและอานิสงส์ที่เกิดจากการพัฒนาความรู้และความเข้าใจเกี่ยวกับธรรมชาติของสรรพสิ่ง เช่น ความรู้แจ้ง ความรู้จัก โดยเฉพาะการเข้าใจในลักษณะของอนิจจัง ทุกขัง อนัตตา นอกจากนี้…

…า ขั้น ได้แก่ขั้นหา คือ รูปขั้น เวทนาขั้น สัญญา- ขั้น สังขารขั้น วิญญาณขั้น [ขั้น ๒] ในขั้นนั้นนั้น ธรรมชาตอันมีความสลายไป โกรม ไป เพราะ ปัจจัยที่เป็นข้าศึกทั้งหลายมีนาวเป็นต้นเป็นลักษณะทุกอย่าง พิราร ว่าชื่…

…ข้องกับรูป เวทนา และสัญญา รวมถึงความแตกต่างระหว่างกุฎรูปและอุปาทารูป ว่าด้วยการรวบรวมและทำความเข้าใจธรรมชาตินั้น ๆ ในมุมมองของปัญญาและการสลายตัวของมัน โดยข้อความดังกล่าวมีการแทรกประเด็นหลักเกี่ยวกับความพังบำ…

… ๓ ตอน ๑ - หน้ที่ 45 [นามขันธ์ ๔] ส่วนในนามขันธ์นี้ เวทนาขันธ์.พึ่งทราบว่า (เรียกอย่างนั้น) เพราะรวมธรรมชาติที่มีการสวย (รสอารมณ์) เป็นลักษณะ สั้นทุก อย่างเข้า ด้วยกัน สัญญาขันธ์...เพราะรวมธรรมชาติที่มีความจ…

ในเนื้อหานี้กล่าวถึงนามขันธ์ทั้ง ๔ โดยเฉพาะวิญญาณขันธ์ที่เกี่ยวข้องกับความรู้แจ้ง และการรวมกันของธรรมชาติที่มีบทบาทแตกต่างกัน เมื่อวิญญาณขันธ์ประสบกับขันธ์นอกนั้นจะกลายเป็นสิ่งที่เข้าใจง่ายขึ้น การศึกษาใน…

…นสัญญาขั้นหนึ่ง [สงบระบับ] ส่วนข้อใดข้าพเจ้ากล่าวว่า "สงบระบับ" พึงทราบว่า (เรียกอย่างนั้น) เพราะรวมธรรมชาติที่มีการประสม (เจตสิก) เป็นลักษณะ สิ่งทุกอย่างเข้าด้วยกัน ดังนี้ บัญญัติพิสดารในฉันนั้น (ต่อไป) ธรร…

บทความนี้พูดถึงทฤษฎีที่มีการประสมในธรรมชาติภายใต้แนวคิดสงบระบับ โดยอ้างอิงถึงพระธรรมคำสอนที่สอดคล้องเกี่ยวกับการประสมของสังขตะและคุณสมบัติของส…

…ทีเดียว แต่ว่าโดยความเป็นที่ตั้งแห่งเวทนา ผัสสะนี้ นับถือพึงเห็นเป็นดังแม่โขล่งปกเกิด [๒ เขตนา] ธรรมชาติใดย่อมคิด อธิบายว่าอ่อนพัวพัน (อารมณ์) เหตุนี้ * วิเคราะห์นี้เป็นคำตัดสนะ มาหาวิความเป็นกุศลสนะไ…

บทความนี้สำรวจคำว่า 'ผัสสะ' ในสภาวธรรม โดยระบุแนวคิดเกี่ยวกับการสัมผัสและความสัมพันธ์ระหว่างจิตใจและอารมณ์ ในการทำให้เกิดความรู้สึกและการรับรู้ นำเสนอว่าผัสสะ แม้จะเป็นรูปธรรม แต่กลับมีอิทธิพลต่ออารมณ

ประโยค - วิภัช븺ดรามาแลบ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้าที่ 72 ธรรมชาตินั้น จึงชื่อว่าเจตนา (ธรรมชาติกับคิอ) เจตนานั้น มีภาวะ คือความมุ่งใจเป็นลักษณะ มีความเคลื่อนไหวเป็น…

…้นมีลักษณะและความมุ่งหมายในการทำกิจกรรมต่าง ๆ รวมถึงการขยายความเกี่ยวกับความกล้าในภาวะที่สอดคล้องกับธรรมชาติ เมื่อมีความเพียรและความมุ่งมั่นทำให้สำเร็จในกิจ เช่น การทำงานอย่างมีอาณาบริเวณที่ดีสำหรับผู้ใต้บัง…

ประโยค~ วิภัชิมรรแปล ภาค 3 ตอน 1 - หน้าที่ 73 [1] ชีวิต สหชาติธรรมทั้งหลาย ย่อมเป็นอยู่ด้วยธรรมชาตินั้น เหตุนี้ ธรรมชาตินั้น จึงชื่อชีวิต (แปลว่าสมชาติครื่องเป็นอยู่แห่งสหชาติ- ธรรม) นั้นหนึ่ง ธรรมช…

บทความนี้นำเสนอความเข้าใจในเรื่องชีวิตและสมาธิ โดยอธิบายว่าชีวิตมีลักษณะสำคัญที่เกิดจากธรรมชาติและการเป็นอยู่ ในขณะเดียวกัน ก็จะพิจารณาถึงลักษณะของสมาธิที่ดีและไม่ดี ที่สามารถนำไปสู่การควบคุมจิต…

…ั้ง อยู่แห่งเปลาประโยชน์ในที่ไม่มีลมฉะนั้น [๙ สัทธา] บุคคลทั้งหลายย่อมเชื่อด้วยธรรมธาตินั่น เหตุนี้ ธรรมชาตินั้น ซึ่งชื่อสัทธา (แปลว่าธรรมชาติเป็นเหตุเฉื่อย) นั้นหนึ่ง ธรรมชาติ นั่น ย่อมเชื่อเอง เหตุนี้ ธรรม…

บทนี้กล่าวถึงความสงบ และความสุขในสมาธิ โดยเฉพาะในแง่ของสัทธาที่เป็นธรรมชาติและความเชื่อที่อยู่ในจิตใจของบุคคล สัทธาเป็นหลักสำคัญที่ทำให้เข้าใจถึงกระบวนการทางจิต และการตั้งอยู…

…พึงเห็นว่าเป็นเหมือนมิติ เหมือนทรัพย์ และ เหมือนพีฉะฉ นั้นน่ะ [๑๐ สติ] บุคคลทั้งหลายย่อมระลึกได้ด้วยธรรมชาตินั้น เหตุนี้ ธรรมชาตินั้นจึงชื่อสติ (แปลว่าสติเป็นเหตุระลึกได้) น่าหนึ่ง ธรรมชาติน่ะอ่อนระลึกได้เอง…

…สิทธิภาพ การมีสติส่งผลไปถึงการยึดมั่นในคุณธรรมและการตัดสินใจในชีวิต โดยเน้นบทบาทของสัทธาและการอธิบายธรรมชาติต่างๆ ที่ช่วยให้บุคคลมีความเข้าใจเกี่ยวกับตัวเองและการดำเนินการในชีวิตได้อย่างถูกต้อง และว่าโดยรวมแ…

…าะป้องไปมันคงในอารามณ์ และเป็นเหมือนนายประตู เพราะรักษาวาวมีจักขุวาวเป็นอาทิตย์ [๑๑-๑๒] ทิศ โอดตัปะ ธรรมชาติไดอ่อนอวย เพราะความประพฤติชั่วมีฤทธิ์เป็นต้น เหตุนี้ธรรมชาตินั้น จึงชื่อ หรือ คำว่ารันเป็นคำเรียกคว…

เนื้อหานี้พูดถึงความจำนงที่เป็นทุฐฐาน พร้อมด้วยธรรมชาติและการเคารพผู้อื่น ต่างมีบทบาทในกิจกรรมและความประพฤติ การมีความละอายเป็นลักษณะที่สำคัญในการอยู่ร่วม…

…าธรรมเป็นเหตุไม่โลภ) นั้นหนึ่ง ธรรมใด ไม่โลกอยู่เอง ธรรมนันชื่อโลกะ (แปลว่าธรรมอันไม่โลภ) นัย หนึ่ง ธรรมชาตินั้นสังก์เป็นอันไม่โลภเท่านั้น เหตุฉะนั้นชื่อโลกะ (แปลว่าความไม่โลภ) นัยะแม้ในโอทะเลอโมทะ กิเลสเดือ…

เนื้อหานี้นำเสนอธรรมชาติของโลกะและความไม่โลภตามที่แสดงในวิทยาธีรมรรค โดยอธิบายถึงแง่มุมต่างๆ ของอโลทะและความไม่ติดข้องในอาร…

…ว์ทั้งหลาย) นัยหนึ่ง เจตสิกธรรมโดยอ้อมโลกอยู่เอง เจตสิกธรรมมัน ชื่อโลกะ (แปลว่าธรรมอันโลค) นัยหนึ่ง ธรรมชาตินั้นสักว่เป็นอันโลกเท่านั้น เหตุนี้จึงชื่อว่าโลกะ (แปลว่าความโลก) สัตว์ทั้งหลายย่อมหลงด้วยเจตสิกธร…

…ข้องกับความหลงของสัตว์ โดยการศึกษาถึงธรรมเหล่านี้ช่วยให้เราเข้าใจการทำงานของจิตใจและการรับรู้ในชีวิตธรรมชาติ ดังนั้นการศึกษาเรื่องนี้เป็นสิ่งสำคัญในการศึกษาแนวคิดทางธรรมะต่อไป สามารถศึกษาเพิ่มเติมได้ที่ dmc.…

…า 94 ธรรมใดอ้อมประทานร้ายอยู่เอง เหตุนี้ เจตสิกธรรมนันจึงชื่อโทษ (แปลว่าสรรธรรมประทานร้าย) นัยหนึ่ง ธรรมชาตินันนั้นอันอัน ประทานร้ายเท่านั้น จึงชื่อโทษ (แปลว่าสรรธรรม) โทษนั้น มีความดูเป็นลักษณะ ดังอธิษฐานที…

บทนี้กล่าวถึงธรรมที่เรียกว่าโทษ ซึ่งมีการแปลความว่าเป็นสรรธรรมที่นำไปสู่ความไม่ดี อธิบายถึงความหมายของอิสสา (การหวง) และมัจฉะยะ (ความตระหนี่) พร้อมทั้งลักษณะและอาการต่างๆ ซึ่งสะท้อนถึงการประพฤติของบุค

…ัยฉบับโดยอรรถ ที่แปลกกันแห่งจักุพพัทธ์เป็นต้น บันฑิตพึงทราบโดยย่อว่า “ธรรม- ชาตใดอำมบอก เหตุนี้ ธรรมชาตินั้นจึงชื่อว่าจักญ สังไดอำมแสดงสี เหตุนี้สิ่งนั้นจึงชื่อว่ารุป ความรู้แจ้งแห่งจัญญ ชื่อว่าจัญญวิญ…

…่ยวกับอายตนะและธาตุจำนวน 14 ประการ โดยเน้นที่ความรู้ตามลักษณะและอันดับของธาตุ รวมถึงการเข้าใจอรรถและธรรมชาติของอายตนะต่างๆ ที่กล่าวถึงในวิจัย โดยการศึกษาเหล่านี้จะช่วยให้บันฑิตสามารถรับรู้และแยกแยะลักษณะของธ…

…ือว่า วิญาณ-การตั้งไว้ (คือกุญแจ) ชื่อว่าวาธุ หรือว่า ทุกข์ อันสัตว์ทั้งหลายทรงไว้ (คือถือไว้) ด้วย ธรรมชาตินั้น (เป็นเหตุ) เหตุนี้ ธรรมชาตินั้นจึงชื่อว่าธาตุ (แปล ว่า ธรรมชาติเป็นเหตุทรง (ทุกข์) ไว้ แห่งสัต…

บทความนี้กล่าวถึงแนวคิดทางวิทยาธิธรรมในภาค ๓ ตอนที่ ๑๓๖ โดยเน้นที่ธรรมชาติและทุกข์ รวมถึงการวิเคราะห์เรื่องธาตุและวิญาณ คำอธิบายเกี่ยวกับการถือธรรมของสัตว์และผลกระทบต่อทุกข์…

…นทรีย์ทั้งหลาย มีจัญญูเป็นต้น ชื่อแห่งนัยน์ (ที่กล่าวมาแล้วในอานินทนก) ว่า "ธรรมชาดใดอมเหน่ เหตุนี้ ธรรมชาตินั้นชี้อย่างลูก" ดังนี้เป็นต้น ส่วนในอินทรีย์ ๓ ข้างท้าย ข้อแรกก็ตรีเรียกว่า อัญญานุทูบ- สมัทินทรี…

…ยกประเภทตามกิจกรรมและภูมิที่เกิดขึ้น การปฏิบัติที่ตรงตามธรรมจะนำไปสู่ความเข้าใจที่ลึกซึ้งยิ่งขึ้นของธรรมชาติของอินทรีย์และผลกระทบต่อการเจริญเติบโตทางจริยธรรมของบุคคล เขตทางเดินขึ้นอยู่กับการรู้แจ้งในทุกบทเรี…

…ัน (นอก) จากทุกข์มีฤิยดียมีอธิษฐานไม่มี เพราะเหตุนี้ ทุกนี้ จึงคว้าเป็นสัจจะ เพราะเหตุนี้ ทุกนี้ ธรรมชาติที่เมียดิน ____________________________ ๑. เครื่องหมายหัวปุหลัง นบ ครึ่งนี้อธิษฐานออก เช่นเดียวกับท…

…มเป็นสภาพที่แท้จริงซึ่งเป็นอมตะ นอกจากนี้ยังชี้ให้เห็นว่าความเป็นสัจจะในคำอธิษฐานมีความสัมพันธ์กับกฎธรรมชาติและว่าทุกสิ่งที่มีอธิษฐานนั้นมีความเป็นจริงที่ไม่แปรปรวน. สัจจะดังกล่าวยังกล่าวถึงความสำคัญของธรรมช…

…ะไร ๆ ต่อโบกิ คือ (การกล่าวเพียง แต่ว่าความสิ้นก็เป็นนิพพานนั้นไม่ชอบ) เพราะโทษคือพระนิพพาน กลายเป็นธรรมชาติมีชั่ววาลอันสั้นเป็นต้นไป จริงอยู่ เมื่อเป็นอย่าง นั้น พระนิพพานก็ยังความเป็นธรรมชาติมีชั่ววาลอันสั…

…มสามารถถูกตีความเป็นนิพพานได้หรือไม่ ข้อความจะกล่าวถึงโทษและความถูกต้องของการตีความ และยังเจาะลึกถึงธรรมชาติที่สามารถบรรลุถึงโดยไม่แยแสถึงสัมมาวายามะเป็นต้น นอกจากนี้ยังพูดถึงความสัมพันธ์ระหว่างพระอรหัตและพร…