หน้าหนังสือทั้งหมด

การอธิบายผัสสะในสภาวธรรม
72
การอธิบายผัสสะในสภาวธรรม
…ทีเดียว แต่ว่าโดยความเป็นที่ตั้งแห่งเวทนา ผัสสะนี้ นับถือพึงเห็นเป็นดังแม่โขล่งปกเกิด [๒ เขตนา] ธรรมชาติใดย่อมคิด อธิบายว่าอ่อนพัวพัน (อารมณ์) เหตุนี้ * วิเคราะห์นี้เป็นคำตัดสนะ มาหาวิความเป็นกุศลสนะได…
บทความนี้สำรวจคำว่า 'ผัสสะ' ในสภาวธรรม โดยระบุแนวคิดเกี่ยวกับการสัมผัสและความสัมพันธ์ระหว่างจิตใจและอารมณ์ ในการทำให้เกิดความรู้สึกและการรับรู้ นำเสนอว่าผัสสะ แม้จะเป็นรูปธรรม แต่กลับมีอิทธิพลต่ออารมณ
วิภัชดรามาแลบ ภาค ๑ ตอน ๑
73
วิภัชดรามาแลบ ภาค ๑ ตอน ๑
ประโยค - วิภัช븺ดรามาแลบ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้าที่ 72 ธรรมชาตินั้น จึงชื่อว่าเจตนา (ธรรมชาติกับคิอ) เจตนานั้น มีภาวะ คือความมุ่งใจเป็นลักษณะ มีความเคลื่อนไหวเป็นร…
…้นมีลักษณะและความมุ่งหมายในการทำกิจกรรมต่าง ๆ รวมถึงการขยายความเกี่ยวกับความกล้าในภาวะที่สอดคล้องกับธรรมชาติ เมื่อมีความเพียรและความมุ่งมั่นทำให้สำเร็จในกิจ เช่น การทำงานอย่างมีอาณาบริเวณที่ดีสำหรับผู้ใต้บังค…
ชีวิตและสมาธิในธรรมชาติ
74
ชีวิตและสมาธิในธรรมชาติ
ประโยค~ วิภัชิมรรแปล ภาค 3 ตอน 1 - หน้าที่ 73 [1] ชีวิต สหชาติธรรมทั้งหลาย ย่อมเป็นอยู่ด้วยธรรมชาตินั้น เหตุนี้ ธรรมชาตินั้น จึงชื่อชีวิต (แปลว่าสมชาติครื่องเป็นอยู่แห่งสหชาติ- ธรรม) นั้นหนึ่ง ธรรมชา…
บทความนี้นำเสนอความเข้าใจในเรื่องชีวิตและสมาธิ โดยอธิบายว่าชีวิตมีลักษณะสำคัญที่เกิดจากธรรมชาติและการเป็นอยู่ ในขณะเดียวกัน ก็จะพิจารณาถึงลักษณะของสมาธิที่ดีและไม่ดี ที่สามารถนำไปสู่การควบคุมจิตแ…
ความเชื่อและสมาธิในวิทยาธิรมรแปลง
75
ความเชื่อและสมาธิในวิทยาธิรมรแปลง
…ั้ง อยู่แห่งเปลาประโยชน์ในที่ไม่มีลมฉะนั้น [๙ สัทธา] บุคคลทั้งหลายย่อมเชื่อด้วยธรรมธาตินั่น เหตุนี้ ธรรมชาตินั้น ซึ่งชื่อสัทธา (แปลว่าธรรมชาติเป็นเหตุเฉื่อย) นั้นหนึ่ง ธรรมชาติ นั่น ย่อมเชื่อเอง เหตุนี้ ธรรมธ…
บทนี้กล่าวถึงความสงบ และความสุขในสมาธิ โดยเฉพาะในแง่ของสัทธาที่เป็นธรรมชาติและความเชื่อที่อยู่ในจิตใจของบุคคล สัทธาเป็นหลักสำคัญที่ทำให้เข้าใจถึงกระบวนการทางจิต และการตั้งอยู่…
การศึกษาเกี่ยวกับสติและความเชื่อในวิทยา
76
การศึกษาเกี่ยวกับสติและความเชื่อในวิทยา
…พึงเห็นว่าเป็นเหมือนมิติ เหมือนทรัพย์ และ เหมือนพีฉะฉ นั้นน่ะ [๑๐ สติ] บุคคลทั้งหลายย่อมระลึกได้ด้วยธรรมชาตินั้น เหตุนี้ ธรรมชาตินั้นจึงชื่อสติ (แปลว่าสติเป็นเหตุระลึกได้) น่าหนึ่ง ธรรมชาติน่ะอ่อนระลึกได้เอง …
…สิทธิภาพ การมีสติส่งผลไปถึงการยึดมั่นในคุณธรรมและการตัดสินใจในชีวิต โดยเน้นบทบาทของสัทธาและการอธิบายธรรมชาติต่างๆ ที่ช่วยให้บุคคลมีความเข้าใจเกี่ยวกับตัวเองและการดำเนินการในชีวิตได้อย่างถูกต้อง และว่าโดยรวมแล…
วิมาลีบรรแปล ภาค ๑ ตอน ๑
77
วิมาลีบรรแปล ภาค ๑ ตอน ๑
…าะป้องไปมันคงในอารามณ์ และเป็นเหมือนนายประตู เพราะรักษาวาวมีจักขุวาวเป็นอาทิตย์ [๑๑-๑๒] ทิศ โอดตัปะ ธรรมชาติไดอ่อนอวย เพราะความประพฤติชั่วมีฤทธิ์เป็นต้น เหตุนี้ธรรมชาตินั้น จึงชื่อ หรือ คำว่ารันเป็นคำเรียกควา…
เนื้อหานี้พูดถึงความจำนงที่เป็นทุฐฐาน พร้อมด้วยธรรมชาติและการเคารพผู้อื่น ต่างมีบทบาทในกิจกรรมและความประพฤติ การมีความละอายเป็นลักษณะที่สำคัญในการอยู่ร่วมก…
โลกะและธรรมชาติในวิทยาธีรมรรค
78
โลกะและธรรมชาติในวิทยาธีรมรรค
…าธรรมเป็นเหตุไม่โลภ) นั้นหนึ่ง ธรรมใด ไม่โลกอยู่เอง ธรรมนันชื่อโลกะ (แปลว่าธรรมอันไม่โลภ) นัย หนึ่ง ธรรมชาตินั้นสังก์เป็นอันไม่โลภเท่านั้น เหตุฉะนั้นชื่อโลกะ (แปลว่าความไม่โลภ) นัยะแม้ในโอทะเลอโมทะ กิเลสเดือด…
เนื้อหานี้นำเสนอธรรมชาติของโลกะและความไม่โลภตามที่แสดงในวิทยาธีรมรรค โดยอธิบายถึงแง่มุมต่างๆ ของอโลทะและความไม่ติดข้องในอารม…
การศึกษาเกี่ยวกับโลกะและโมทะในวิชากีมรรแปล
89
การศึกษาเกี่ยวกับโลกะและโมทะในวิชากีมรรแปล
…ว์ทั้งหลาย) นัยหนึ่ง เจตสิกธรรมโดยอ้อมโลกอยู่เอง เจตสิกธรรมมัน ชื่อโลกะ (แปลว่าธรรมอันโลค) นัยหนึ่ง ธรรมชาตินั้นสักว่เป็นอันโลกเท่านั้น เหตุนี้จึงชื่อว่าโลกะ (แปลว่าความโลก) สัตว์ทั้งหลายย่อมหลงด้วยเจตสิกธรร…
…ข้องกับความหลงของสัตว์ โดยการศึกษาถึงธรรมเหล่านี้ช่วยให้เราเข้าใจการทำงานของจิตใจและการรับรู้ในชีวิตธรรมชาติ ดังนั้นการศึกษาเรื่องนี้เป็นสิ่งสำคัญในการศึกษาแนวคิดทางธรรมะต่อไป สามารถศึกษาเพิ่มเติมได้ที่ dmc.t…
วิถีธรรมแปล ภาค ๑ ตอน ๑
95
วิถีธรรมแปล ภาค ๑ ตอน ๑
…า 94 ธรรมใดอ้อมประทานร้ายอยู่เอง เหตุนี้ เจตสิกธรรมนันจึงชื่อโทษ (แปลว่าสรรธรรมประทานร้าย) นัยหนึ่ง ธรรมชาตินันนั้นอันอัน ประทานร้ายเท่านั้น จึงชื่อโทษ (แปลว่าสรรธรรม) โทษนั้น มีความดูเป็นลักษณะ ดังอธิษฐานที่…
บทนี้กล่าวถึงธรรมที่เรียกว่าโทษ ซึ่งมีการแปลความว่าเป็นสรรธรรมที่นำไปสู่ความไม่ดี อธิบายถึงความหมายของอิสสา (การหวง) และมัจฉะยะ (ความตระหนี่) พร้อมทั้งลักษณะและอาการต่างๆ ซึ่งสะท้อนถึงการประพฤติของบุค
วิจัยมฺิธรรรมเปนภาค คำ ตอน ๑
136
วิจัยมฺิธรรรมเปนภาค คำ ตอน ๑
…ัยฉบับโดยอรรถ ที่แปลกกันแห่งจักุพพัทธ์เป็นต้น บันฑิตพึงทราบโดยย่อว่า “ธรรม- ชาตใดอำมบอก เหตุนี้ ธรรมชาตินั้นจึงชื่อว่าจักญ สังไดอำมแสดงสี เหตุนี้สิ่งนั้นจึงชื่อว่ารุป ความรู้แจ้งแห่งจัญญ ชื่อว่าจัญญวิญญ…
…่ยวกับอายตนะและธาตุจำนวน 14 ประการ โดยเน้นที่ความรู้ตามลักษณะและอันดับของธาตุ รวมถึงการเข้าใจอรรถและธรรมชาติของอายตนะต่างๆ ที่กล่าวถึงในวิจัย โดยการศึกษาเหล่านี้จะช่วยให้บันฑิตสามารถรับรู้และแยกแยะลักษณะของธา…
วิทยาธิธรรมภาค ๓ ตอนที่ ๑๓๖
137
วิทยาธิธรรมภาค ๓ ตอนที่ ๑๓๖
…ือว่า วิญาณ-การตั้งไว้ (คือกุญแจ) ชื่อว่าวาธุ หรือว่า ทุกข์ อันสัตว์ทั้งหลายทรงไว้ (คือถือไว้) ด้วย ธรรมชาตินั้น (เป็นเหตุ) เหตุนี้ ธรรมชาตินั้นจึงชื่อว่าธาตุ (แปล ว่า ธรรมชาติเป็นเหตุทรง (ทุกข์) ไว้ แห่งสัตว…
บทความนี้กล่าวถึงแนวคิดทางวิทยาธิธรรมในภาค ๓ ตอนที่ ๑๓๖ โดยเน้นที่ธรรมชาติและทุกข์ รวมถึงการวิเคราะห์เรื่องธาตุและวิญาณ คำอธิบายเกี่ยวกับการถือธรรมของสัตว์และผลกระทบต่อทุกข์ …
วิถีธรรมและอินทรีย์
150
วิถีธรรมและอินทรีย์
…นทรีย์ทั้งหลาย มีจัญญูเป็นต้น ชื่อแห่งนัยน์ (ที่กล่าวมาแล้วในอานินทนก) ว่า "ธรรมชาดใดอมเหน่ เหตุนี้ ธรรมชาตินั้นชี้อย่างลูก" ดังนี้เป็นต้น ส่วนในอินทรีย์ ๓ ข้างท้าย ข้อแรกก็ตรีเรียกว่า อัญญานุทูบ- สมัทินทรีย…
…ยกประเภทตามกิจกรรมและภูมิที่เกิดขึ้น การปฏิบัติที่ตรงตามธรรมจะนำไปสู่ความเข้าใจที่ลึกซึ้งยิ่งขึ้นของธรรมชาติของอินทรีย์และผลกระทบต่อการเจริญเติบโตทางจริยธรรมของบุคคล เขตทางเดินขึ้นอยู่กับการรู้แจ้งในทุกบทเรีย…
วิถีธรรมแห่งอธิษฐาน: ความเข้าใจในอรรถธรรม
165
วิถีธรรมแห่งอธิษฐาน: ความเข้าใจในอรรถธรรม
…ัน (นอก) จากทุกข์มีฤิยดียมีอธิษฐานไม่มี เพราะเหตุนี้ ทุกนี้ จึงคว้าเป็นสัจจะ เพราะเหตุนี้ ทุกนี้ ธรรมชาติที่เมียดิน ____________________________ ๑. เครื่องหมายหัวปุหลัง นบ ครึ่งนี้อธิษฐานออก เช่นเดียวกับที…
…มเป็นสภาพที่แท้จริงซึ่งเป็นอมตะ นอกจากนี้ยังชี้ให้เห็นว่าความเป็นสัจจะในคำอธิษฐานมีความสัมพันธ์กับกฎธรรมชาติและว่าทุกสิ่งที่มีอธิษฐานนั้นมีความเป็นจริงที่ไม่แปรปรวน. สัจจะดังกล่าวยังกล่าวถึงความสำคัญของธรรมชา…
วิจารณ์ธรรมเปล่าภาค ๓ ตอนที่ ๑๙๘
199
วิจารณ์ธรรมเปล่าภาค ๓ ตอนที่ ๑๙๘
…ะไร ๆ ต่อโบกิ คือ (การกล่าวเพียง แต่ว่าความสิ้นก็เป็นนิพพานนั้นไม่ชอบ) เพราะโทษคือพระนิพพาน กลายเป็นธรรมชาติมีชั่ววาลอันสั้นเป็นต้นไป จริงอยู่ เมื่อเป็นอย่าง นั้น พระนิพพานก็ยังความเป็นธรรมชาติมีชั่ววาลอันสั้…
…มสามารถถูกตีความเป็นนิพพานได้หรือไม่ ข้อความจะกล่าวถึงโทษและความถูกต้องของการตีความ และยังเจาะลึกถึงธรรมชาติที่สามารถบรรลุถึงโดยไม่แยแสถึงสัมมาวายามะเป็นต้น นอกจากนี้ยังพูดถึงความสัมพันธ์ระหว่างพระอรหัตและพระ…
วิจัยธรรมวินัย: อวิชชาและวิชาชา
246
วิจัยธรรมวินัย: อวิชชาและวิชาชา
…ปฐมย] [วิชาชา] (๑) อฏิกธรรมมิภิญญุติเป็นต้น ข้อวินิจฉะ แปลว่าไม่ ควรได้ เพราะอธิบายว่าไม่ควรบำเพ็ญ ธรรมชาติโดยมึไม่รู้วันทิยะ นั้น เหตุนี้ ธรรมชาตินั้นจึงชื่อ วิชาชา (ใส่สิ่งไม่ควรได้) (๒) กุศลธรรม ที่กายสุท…
…และ 'วิชาชา' ซึ่งมีความหมายลึกซึ้งในศาสตร์ของธรรมะ การวิเคราะห์จะแบ่งออกเป็นข้อ ๆ เพื่อชี้ให้เห็นถึงธรรมชาติที่ถูกต้องของการทำวินิจฉะและว่าอะไรคือสิ่งที่ควรกระทำและไม่ควรกระทำในบริบทการปฏิบัติธรรม. นอกจากนี้ย…
วิสุทธิธรรมนลกานปลด ภาค ๓ ตอนที่ ๑ หน้าที่ ๒๔๖
247
วิสุทธิธรรมนลกานปลด ภาค ๓ ตอนที่ ๑ หน้าที่ ๒๔๖
…านปลด ภาค ๓ ตอนที่ ๑ หน้าที่ ๒๔๖ โดยอรรถก็คือบันเป็นต้นเหตุแห่งอิทธิพลของธรรม เป็นความที่มีอิทธิพลในธรรมชาติซึ่งชื่อวิชาคือ (ทำอรรถแห่งอิทธิพลบันให้ปรากฎ) (๕) ธรรมชาติใด สัตว์ดั้งหลายให้แผ่นในปณิธาน คติ ภู วิ…
เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงอิทธิพลของธรรมชาติที่ส่งผลต่อสัตว์ในสงสาร โดยมุ่งเน้นไปที่ธรรมชาติที่ไม่ได้เกี่ยวข้องกับบริบทของบัญญัติธรรม เช่น อวิชา…
การเข้าใจธรรมชาติของวิญญาณและอายตนะ
250
การเข้าใจธรรมชาติของวิญญาณและอายตนะ
…ัจจัยสังฆ ็ เป็นต้น ต่อไปนี้ พึงทราบโดยทั่วกันแล้ว เกิด ส่วนในคำที่ยิ่งได้อธิบาย พึงทราบดังต่อไปนี้ ธรรมชาติที่ชื่อว่าวิญญาณ เพราะรู้ (อราม์) ต่าง ๆ ชื่อว่า นาม เพราะน้อมไป (สุอารมณ์) ชื่อวารุป เพราะรู้จัก สล…
เนื้อหานี้กล่าวถึงธรรมชาติของวิญญาณและอายตนะ โดยอธิบายถึงการเกิดและการมีอยู่ของวิญญาณในสังฆ รวมถึงการรู้จักธรรมชาติต่าง ๆ ที่เ…
ความเข้าใจเกี่ยวกับธรรมชาติและทุกข์
251
ความเข้าใจเกี่ยวกับธรรมชาติและทุกข์
ประโยค - วิทยาภิรมย์เปล่า ภาค ๓ ตอนที่ 250 ธรรมชาตินั้นชื่อว่า มรณะ เพราะเป็นเหตุตาย (แห่งสัตว์) ความเศร้า ชื่อว่า โศก ความคร่ำครวญชื่อว่า ปริเทวะ ธรรม…
เนื้อหาตีพรรณนาเกี่ยวกับความหมายของมรณะและทุกข์ในบริบทของพุทธศาสนา โดยกล่าวถึงความเกี่ยวเนื่องระหว่างอวิชชาและการเกิดขึ้นของทุกข์ เนื้อหาจะอธิบายความลึกซึ้งที่เกี่ยวพันกับการดำรงอยู่ของสังขารทุกอย่างใ
ศึกษาอุปาทาน ๔ บัณฑิตพิธิธิ
358
ศึกษาอุปาทาน ๔ บัณฑิตพิธิธิ
…น (แปลว่า ความอิ่มมันกามแห่งบุคคล) ดังนี้บ้าง (อรรถว่า) กาม (คือกิเลส) ด้วย กาม (คือกิเลส) นั้นเป็น ธรรมชาติของมันด้วย เหตุนี้จึงชื่อกามปุปปาน (แปลว่านามผู้อื่นมัน) ดังนี้บ้าง [อรรถแห่งอุปาทานศัพท์] คำว่า อุป…
…ทุปาทาน ซึ่งถูกอธิบายเพื่อทำความเข้าใจว่าบุคคลมักมีความรักต่อวัตถุโดยอิงกับกามปุปปาน เพื่อให้เห็นถึงธรรมชาติของอุปาทานและการยึดมั่นกับสรรพสิ่ง.
วิชาความรู้เบื้องต้น ตอนที่ ๑
369
วิชาความรู้เบื้องต้น ตอนที่ ๑
… มีอยู่ในพ นัน เหตุนี้ ภาพนี้จึงชื่อ สัญญา (แปลว่า ภาพที่มีสัญญา) อัญญภาพ พึงทราบโดยเฉพาะอย่างขา้ ม ธรรมชาติก็ดีเป็นแนวสัญญา สัญญา (มีสัญญา มิโ ปรากฏ) ไม่มีสัญญา ก็มีใช่ เพราะไม่มีสัญญาหาย และเพราะมีแต่สัญญาอ…
…าพเป็นประเภทต่าง ๆ เช่น เนวสัญญาและเอกโวการภาพ ซึ่งเกี่ยวข้องกับอุปาทานขันธ์ ๕ และแสดงถึงการเข้าใจในธรรมชาติของภาพ โดยให้ความสำคัญกับโวการภาพและปัญญาโวการในด้านการสอนวิชาความรู้พื้นฐานเพื่อให้ผู้เรียนสามารถเข…