ประมาณ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 31 / 57

…วาม และผล ประวัติ ธัมมัญญู เป็นผู้รอบรู้ธรรม คือสันทันในพากย์คำ และเหตุการณ์ มัตตัญญู เป็นผู้รู้จัก ประมาณ คือความพอดีแห่งกิจและบุคคล กาลัญญู เป็นผู้รอบรู้กาลสมัยที่สมควรประกอบกิจให้ สบโอกาส ปริสัญญู เป็นผู…

บทความนี้กล่าวถึงสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส และคุณสมบัติของพระบรมโอรสาธิราชตามหลักการ 5 ประการ ได้แก่ อัตถัญญู, ธัมมัญญู, มัตตัญญู, กาลัญญู และ ปริสัญญู ซึ่งช่วยให้สามารถบริหารราชการได้อ

…มบัติให้เกิดสิริสวัสดิ์วิบุลผล ได้ชื่อว่า เป็นมงคลวิเสสที่แรก มัตตัญญุตานั้นได้แก่ ความเป็นผู้รู้จักประมาณ คือรู้จักความพอดี มัตตัญญุตานี้มีทางที่ เป็นไปจะพึงพรรณนาได้หลายประการ เป็นต้นว่า ความรู้จักประมาณใ…

…แสวงหาทรัพย์ในทางที่ถูกต้อง และการบริหารจัดการทรัพย์ให้มีความยั่งยืน โดยเน้นถึงความสามารถในการรู้จักประมาณในทุกด้านของชีวิต เช่น โภคทรัพย์และกิจการต่างๆ ที่สามารถนำมาซึ่งสุขและความเจริญใจ การแสวงหาทรัพย์ในท…

…ะจำต้องอยู่ไม่ได้แท้ ต่อมีสมบัติเท่าไรมีกำลังรักษาให้พอกัน บัติจึงจะมั่นคงไปนาน จะมากหรือน้อยไม่เป็นประมาณ ย่อมเป็นประโยชน์แก่เจ้าของเต็มที่ คุ้ม แก่ความขวนขวายและต้องรับผิดชอบ, ความพอดีแห่งการรักษาเช่นนี้ …

…โดยยกตัวอย่างการดูแลทรัพย์สิน การบริโภค และการสร้างความมั่นคงในชีวิต สะท้อนถึงการจัดการและความรู้จักประมาณในด้านการเงิน ซึ่งจะสามารถนำไปสู่ความสุขและความยั่งยืนในชีวิตและสังคมได้ ผู้คนควรมีการรับผิดชอบในการ…

…โนบาย ประชาชนทั้ง ชาติกับทั้งสกลมหาสงฆ์สมณพราหมณาจารย์ทั้งปวง ต่างระลึกสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณพ้น 0 ประมาณ ถึงวันมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา จึงพร้อมกันเฉลิมฉลองทั่วประเทศด้วยวิธีต่าง ๆ เตหิ เตหิ วิเสเสหิ วิรญช…

บทความนี้กล่าวถึงพระราชกรณียกิจและความมุ่งมั่นของสมเด็จพระสังฆราชที่ได้ดำเนินการเพื่อประชาชนตามโครงการพระราชดำริ รวมถึงการเฉลิมฉลองพระชนมายุพระองค์ โดยได้เน้นถึงการดำรงความสุขทั่วราชอาณาจักร การอบรมผู

…ึ้น อีกประการหนึ่ง ทรงตั้งพระราชหฤทัยประหยัด การใช้จ่ายพระราชทรัพย์แผ่นดินลดน้อยลงจนสุดความสามารถ งบประมาณในการจ่ายพระราชทรัพย์ ให้รายได้สูงกว่ารายจ่าย จึงทรงตั้งพระราชบัญญัติ จึงโปรดให้ยุบเลิกรางกระทรวง ลา…

เนื้อหาเกี่ยวกับการบริหารราชการในสมัยของสมเด็จพระบรมชนกาธิราช โดยเน้นถึงการพัฒนาและบำรุงรักษา ข้าขอบขัณฑสีมา รวมถึงการปรับปรุงกฎหมาย เพื่อป้องกันความผิดและลดรายจ่ายภาครัฐ พร้อมการตั้งระบบการบริหารที่ม

…ไม่ควร ก็แลภิกษุเตจีวริกะ จะมีผ้าผืนที่ 4 เพิ่มขึ้นก็ได้แต่ผู้ฟังสะอย่างเดียว แต่ผ้าอังสะนั้น กว้าง ประมาณคืบหนึ่ง ยาวประมาณสามศอกเท่านั้นจึงควร * ฉบับสีหลและฉบับยุโรป ไม่มีคำปฏิเสธ การมีคำปฏิเสธ กับไม่มีคำ…

บทความนี้พูดถึงการใช้งานผ้ากาสาวะในเสนาสนะที่เกี่ยวข้องกับภิกษุเทจีวริกะและวิธีการซักซ้อมผ้ากับข้อปฏิบัติเมื่อต้องการยืมผ้าของภิกษุผู้อื่นในระหว่างการย้อมผ้า โดยมีรายละเอียดทางไวยากรณ์ที่อธิบายถึงการใ

…ุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - - หน้าที่ 156 วิหาร ตรงไปในระหว่าง ๒ เลฑฑบาต เหมือนวัดอุปจารบ้าน, นี้เป็น ประมาณในวิธีวัดนี้ แม้ถ้าบ้านอยู่ใกล้ ภิกษุอยู่ในวิหารได้ยินเสียง คนชาวบ้าน แต่ไม่อาจจะเดินตรงไป (สู่บ้านน…

บทความนี้พูดถึงการดำรงชีวิตของภิกษุในวิหารและอุปสรรคในการเดินทางไปบ้าน อธิบายถึงความสำคัญของการรักษาธุดงค์ให้บริสุทธิ์ การนำอาจารย์ไปยังเสนาสนะ และประเภทของอารัญญิกภิกษุที่มีอยู่ ๓ พวก โดยแสดงถึงวิธีก

…มื่ออยู่ ) ในวิหารนั้นไม่มีความผาสุกไซร้ วิหาร อื่นใดเป็นสัปปายะมีอยู่ในที่ (ไกลแต่วิหารของอาจารย์) ประมาณ คาวุตหนึ่งหรือกึ่งโยชน์ หรือแม้ประมาณถึงโยชน์หนึ่งก็ดี ก็พึง ( ไป) อยู่ในวิหารนั้นเถิด ด้วยเมื่อได้…

พระโยคีควรพิจารณาความเหมาะสมของวิหารในการทำสมาธิ หากวิหารที่อยู่ไม่ให้ความผาสุก ควรไปวิหารที่สัปปายะเพื่อบำเพ็ญกรรมฐานและชำระความคิดที่อาจไม่ตรงตามอรรถในการปฏิบัติธรรมนั้น ต้องเตรียมความพร้อมทั้งการศึ

…นโอ หรือขันสาครขนาดกลาง ๆ จะไม่เล็กถึงขันจอก เพราะ มหาฎีกาท่านว่าอาจารย์ลางเหล่ากำหนดขนาด สราวะ ว่า ประมาณ ๑ คืบ 4 นิ้ว ส่วน สุปปะ โตกว่านั้น แถมลางอาจารย์ว่า ทำวงกสิณขนาดเท่าร่มก็ได้ ๒. ติ นิมิตต์ สุคุคหิต…

เนื้อหาเกี่ยวกับการจำแนกรูปแบบนิมิตในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะอย่างยิ่งในพระมหาฎีกาที่ระบุถึงนิมิตที่เกี่ยวกับดินที่มีที่สุด ทั้งนี้จะต้องมีการระบุขนาดและลักษณะที่ถูกต้องเพื่อให้เกิดความชัดเจนในจิตใจของผู

…ครง) ขึ้น ผิว่าดิน ( ในที่) นั้นไม่พอ จึง ใช้ของอื่นรองข้างล่างแล้ว จึงแต่งกสิณให้มีสัณฐานกลม กว้าง ประมาณ ๑ คืบ 4 นิ้ว ด้วยดินสีอรุณที่ชำระดีแล้วลงข้างบน อันที่จริง คำว่า " ขนาดเท่ากะโล่ หรือขนาดเท่าชามอ่า…

บทนี้เกี่ยวกับการแต่งวงกสิณชนิดเคลื่อนที่และตั้งอยู่กับที่ โดยเสนอวิธีการเตรียมดินและวัสดุในการสร้างวงกสิณที่มีลักษณะกลม ในวงกสิณชนิดเคลื่อนที่จะใช้ท่อนผ้าเก่าหรือแผ่นหนัง ตรึงด้วยไม้ และนำดินที่บดละเ

…พตวิหาร ก็เช่นกัน [โคจรคาม] ส่วนโคจรคาม พึงทราบดังนี้ โคจรคามใดมีอยู่ในที่ไม่ไกลนัก ไม่ใกล้นักในระยะประมาณโกสะกึ่ง แต่เสนาสนะทางทิศเหนือ หรือ มหาฎีกาว่า ประมาณ ๑,000 ชั่วธนู

บทความนี้กล่าวถึงการวิเคราะห์อาวาสและโคจรคามในวิสุทธิมรรคแปล ซึ่งสำรวจความสำคัญของสภาวะจิตและการตั้งอยู่ในอาวาสที่เหมาะสม เพื่อให้ได้ผลสัมฤทธิ์ในการบำเพ็ญภาวนาในพระธรรม การระบุอาวาสที่มีความเป็นสัปปาย

…ต้องใช้ศิลปะ ) เช่นนั้นย่อมได้ลาภ ฉันใด อนึ่ง ( อุปมาเหมือนพระราชาทรงประกาศว่า" ผู้ใดนำใยแมลงมุมยาว ประมาณ ๔ วามา ( ถวาย ) ได้ ผู้นั้นจะได้ทรัพย์ ๔,๐๐๐ (เหรียญ) * ที่แปลทับศัพท์ว่า ใบอุบล ไม่แปลเป็นไทยว่าใบ…

บทความนี้กล่าวถึงการเปรียบเทียบการทำงานและความพยายามที่เหมาะสม เหมือนผึ้งที่เลือกดอกไม้และศิษย์ที่ใช้มีดสลักอย่างชาญฉลาด โดยมีการแสดงอุปมาที่ช่วยให้เข้าใจถึงผลลัพธ์จากการกระทำที่แตกต่างกัน ซึ่งทุกอย่า

…ายตัวแห่งเถาวัลย์และทำนองขยายผ้า จึง นึกกำหนด ( ขยาย )ขนาดแห่งนิมิตที่ได้ไว้อย่างไรนั้นว่า (จงขยาย) ประมาณ ๑ องคุลี ๒ องคุลี ๓ องคุลี ๔ องคุลี ... โดยลำดับ แล้วจึงขยาย เท่าที่กำหนดไว้ หากมิได้กำหนด (ดังกล่า…

เนื้อหาเกี่ยวกับการขยายปฏิภาคนิมิตในวิสุทธิมรรค โดยระบุแนวทางที่พระโยคีควรปฏิบัติตาม ในการขยายขนาดนิมิตที่กำหนดไว้โดยเปรียบเทียบกับการทำงานของชาวนาและภิกษุ การดำเนินการขยายต้องมีการกำหนดขนาดที่ชัดเจนเ

…ปสู่ โคนไม้หรือมณฑปที่เหมาะสม กอง (ปืน) เข้าโดยอาการดุจระบบบาตร ก่อไฟขึ้น แล้วทำให้เป็นช่อง (กว้าง) ประมาณคืบ 4 นิ้ว ( เป็นวงกลม ) เข้าที่เสื่อลำแพนหรือแผ่นหนังหรือผืนผ้าก็ได้ ตั้งเสื่อลำแพนหรือ แผ่นหนังหรื…

เนื้อหานี้ว่าด้วยการเจริญเตโชกสิณโดยพระโยคาวจร ที่ถือเอานิมิตในไฟเป็นตัวช่วยในการปฏิบัติธรรม เมื่อพระโยคาวจรผู้มีบุญได้สร้างนิมิตจากเปลวไฟในที่ต่างๆ เช่น ตะเกียงหรือโรงอุโบสถ ทั้งนี้ มีวิธีการแต่งกสิณ

… เห็นต้นอ้อยก็ดี กอไผ่ก็ดี ต้นไม้ก็ดี ที่มีใบหนาตั้งอยู่ (สูง) เพียงศีรษะ” หรือผมของคนที่มีผมหนายาว ประมาณ ๔ องคุลี ก็ดี ที่ลมพัดอยู่ จึงตั้งสติ (ระลึก ) ว่า " ลมนี่พัด ทนัน " ก็หรือว่า ลมเข้าทางช่องหน้าต่า…

ในบทนี้พูดถึงการทำสมาธิผ่านวาโยกสิณ ซึ่งเกี่ยวกับการตระหนักถึงลมที่พัดผ่านร่างกาย โดยมีการกำหนดสภาพที่เหมาะสมเพื่อให้เกิดนิมิตที่ชัดเจน นอกจากนี้ยังกล่าวถึงการเข้าถึงนีลกสิณ ด้วยการมองเห็นสีเขียวซึ่งน

…มันตนิก- สูตร ) ว่า " ดวงจันทร์และดวงอาทิตย์ลอยไปรอบ ( จักร วาฬ ทำให้) ทิศทั้งหลายสว่างไสว โดยที่มี ประมาณเท่าใด โลกในที่มีประมาณเท่านั้น มี อยู่ 9,000 ส่วน (คือว่ามี ๑,๐๐๐ โลก ?) อำนาจของท่านปกแผ่ไปในโลกเห…

ในบทความนี้ จะพาคุณไปทำความเข้าใจเกี่ยวกับโลก ๓ ตามที่พระผู้มีพระภาคเจ้าได้ทรงรู้ โดยอธิบายถึงสัตว์ทั้งปวงที่ตั้งอยู่ด้วยอาหาร และวิธีการที่ผู้ปฏิบัติจะเห็นโลกในหลายมิติ รวมถึงการรู้ในอาคตสถานที่สามาร

…น้าที่ 267 * [ขนาดหนาของน้ำรองแผ่นดิน] สิ่งที่รองแผ่นดินนั้นหรือ คือ น้ำอันตั้งอยู่บนลม โดยความหนามีประมาณ ถึงเท่านี้ คือ ๔๘๐,๐๐๐โยชน์ [ขนาดความหนาของลมรองน้ำ ลมอัน (พัดดัน) ขึ้นฟ้า ( โดยความหนา) มี ประมาณ …

เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงขนาดของน้ำอันรองแผ่นดิน ซึ่งมีความหนาประมาณ ๔๘๐,๐๐๐ โยชน์ ในขณะที่ลมที่รองน้ำมีความหนาประมาณ ๕๖๐,๐๐๐ โยชน์ นอกจากนี้ยังกล่าวถึงภูเขาสิเนรุซึ่งเ…

…รวาลนี้ตั้งล้อมโลกธาตุทั้งสิ้นนั้นอยู่ [ขนาดของภพน์และทวีป] ในโลกธาตุนั้น มีดวงจันทร์ ( ขนาดวัดรอบ?)ประมาณ ๔๕ โยชน์ ดวงอาทิตย์ประมาณ ๕๐ โยชน์ ภพดาวดึงส์ ๑๐,๐๐๐ โยชน์ ภพน์อสูร มหานรกอเวจี และชมพูทวีปก็เท่ากั…

บทความนี้พูดถึงขนาดของจักรวาลตามที่อธิบายในวิสุทธิมรรค เช่น ขนาดของภูเขาจักรวาลที่มีความสูง 82,000 โยชน์และตำนานของทวีปต่าง ๆ เช่น อมรโคยานและชมพูทวีป พร้อมทั้งความสัมพันธ์ระหว่างทวีปใหญ่และทวีปเล็ก โ

…งๆ ซึ่งเทวตานุสสตินี้ ย่อมเป็นที่รัก ที่ชอบใจของเทวดาทั้งหลาย ได้บรรลุความไพบูลย์แห่งสัทธาทิคุณ โดย ประมาณยิ่ง เป็นผู้มากไปด้วยปีติและปราโมชอยู่ อนึ่ง เมื่อยังไม่ บรรลุคุณอันยิ่งขึ้นไป เธอย่อมเป็นผู้มีสุคติ…

บทความนี้สำรวจอย่างละเอียดถึงการฝึกอบรมจิตด้วยเทวตานุสสติ และความสำคัญของการระลึกถึงคุณของเทวดาในทางพุทธศาสนา โดยเน้นว่าการพัฒนาจิตจะได้รับประโยชน์จากการมีศรัทธาและการน้อมสู่คุณงามความดี นอกจากนี้ยังพ

…ปในนามอื่นที่กล่าวมาแล้ว. สัพพนามพวกนี้ได้แก่ :- ต แปลว่า "นั้น" สำหรับใช้แทน นามนาม ที่ห่างออกไปพอ ประมาณ หรือกล่าวให้ปรากฏชัดว่า คนนั้น หรือ สิ่งนั้น, ไม่ใช่ คนอื่น หรือ สิ่งอื่น. เอต แปลว่า "นั่น" สำหรับ…

บทความนี้อธิบายการใช้สัพพนามในภาษาบาลี ซึ่งรวมถึงคำว่า ต (นั้น), เอต (นั่น), อิม (นี้), และ อมุ (โน้น) เพื่อชี้ตัวและชี้เฉพาะนามในบริบทที่แตกต่างกัน ผู้เรียนควรพิจารณาและฝึกฝนการเปรียบเทียบการใช้คำสัพ