หน้าหนังสือทั้งหมด

การป้องกันอันตรายโดยการเสริมสร้างคุณธรรม
268
การป้องกันอันตรายโดยการเสริมสร้างคุณธรรม
…ึงระทานพระบรมพุทโธวาท โดยนัยให้นรชาติเอาใจใส่ป้องกันรักษาทำนุ บำรุงเกาะ คือถิ่นฐานที่พำนักของตน อย่าปล่อยให้กระแสชลคืออันตรายท่วมทับได้เช่นนั้น ด้วย คุณธรรม ๔ ประการ คือ ด้วย อุฏฐานะ ความหมั่นเอาใจใส่ ๑ ด้…
บทความนี้กล่าวถึงการป้องกันอันตรายที่จะเกิดขึ้นแก่ถิ่นฐาน ผ่านการนำเสนอคำสอนจากสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ โดยเน้นถึงความสำคัญในการรักษาคุณธรรม 4 ประการ ได้แก่ อุฏฐานะ, อัปปมาทะ, สัญญมะ และ ทมะ เพื่อป้องกั
การจัดการทรัพย์สมบัติและการเป็นอยู่ที่มีความพอดี
275
การจัดการทรัพย์สมบัติและการเป็นอยู่ที่มีความพอดี
…พอควร ระวังไม่ให้ยุ่งยาก ให้ได้ประโยชน์มากด้วยกันทั้งสองฝ่าย เหมือน นายโคบาลผู้ฉลาดรู้จักรีดน้ำนมโค ปล่อยให้มีส่วนเหลือเพื่อลูกโคจะได้ดื่ม ไม่รีดจรหมดฉะนั้น แลผ่อนผันประหยัดการแสวงหาในทางอันเป็นอบายมุขของม…
เนื้อหาเกี่ยวกับการบริโภคโภคทรัพย์อย่างมีสติและความรู้จักประมาณ รวมถึงการสร้างเศรษฐกิจที่มีความมั่นคงโดยไม่ทำให้เกิดความเสียหายแก่ประชาชน เช่น การป้องกันการพนันและการบริหารจัดการทรัพย์อย่างมีระเบียบ ต
พระพุทธโฆษาจารย์ และเรื่องราวของพระเจ้าพรหมทัตต์
287
พระพุทธโฆษาจารย์ และเรื่องราวของพระเจ้าพรหมทัตต์
…นั้นพระราชเทวีประสูติพระราชโอรส ทรงนามว่าอ ลีนจิตตกุมาร เหตุทำประชาชนให้ชื่นบานหายย่อท้อพรักพร้อมกันปล่อยพญามงคลหัสดี ออกต่อ รบด้วยปัจจามิตรไพรีให้ปราชัย จับพระเจ้าโกศลราชได้ทั้งเป็นนำมา เป็นเชลยแล้วปล่อยไ…
บทความนี้แสดงถึงการสอนของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์เกี่ยวกับการปกครองด้วยธรรมะผ่านประวัติศาสตร์พระเจ้าพรหมทัตต์ในกรุงพาราณสี ที่มีความยุติธรรมและสร้างความสงบสุขให้แก่ประชาชน แม้ในยามทุกข์ยาก ก็ยังสามารถบร
พระพุทธโฆษาจารย์ และเรื่องราวของพระเทวทัตต์
328
พระพุทธโฆษาจารย์ และเรื่องราวของพระเทวทัตต์
…มิได้ ก็ จะต้องเสื่อมเสียเดือดร้อนอยู่ร่ำไป แลชื่อว่าไม่ทรงคุ้มเกรงสหธรรมิกบริษัทซึ่งนับเป็นอันโตชน ปล่อยให้คนภายนอกข่มเหงเปล่า ๆ ปล้ำ ๆ ด้วยเหตุนี้ จึงต้องโปรดให้นิเคราะห์ไว้เป็น เยี่ยงอย่าง แต่นิเคราะห์ท…
บทความนี้สำรวจเรื่องราวของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ และบทเรียนจากความขัดแย้งกับพระเทวทัตต์ ผ่านการวิเคราะห์และแนวทางการจัดการปัญหาภายในสงฆ์ พระองค์ได้แสดงให้เห็นถึงความจำเป็นในการตัดรอนความผิดปกติ เพื่อร
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค อาขยาต และ กิตก์
12
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค อาขยาต และ กิตก์
…ป็นไปในความ กั้น, ในความ ปิด (รุธ + อ - เอ + ติ สำเร็จรูปเป็น รุนฺธติ, รุนเธติ ย่อมปิด เป็นไปในความ ปล่อย (มุอฺ + อ + ติ] สำเร็จรูปเป็น มุญฺจติ ย่อมปล่อย. เป็นไปในความ กิน [ฎิช + อ + ติ] สำเร็จรูปเป็น ภุญช…
…มุจ, และอื่นๆ โดยแบ่งเป็นหมวดต่างๆ เพื่อเข้าใจความหมายและการใช้งานในบริบทที่หลากหลาย เช่น การกิน การปล่อย การต่อย เป็นต้น ข้อมูลในบทนี้เน้นการศึกษาภาษาและโครงสร้างของคำในภาษาบาลีซึ่งมีความสำคัญในการทำความเ…
ลักษณะการบริโภคตามจริต
51
ลักษณะการบริโภคตามจริต
…น่อยก็เสียใจ ภาชนะ ( คนโมหจริต เป็นคนชอบของกินไม่แน่นอน เมื่อบริโภคเล่าก็ ทำคำข้าวเล็กๆ ไม่กลมกล่อม ปล่อยเม็ดข้าว ( ให้ร่วง) ลงใน ( ที่ใส่ข้าว ) ทำปากเลอะ ความคิดฟุ้งซ่าน ตรึกตรองเรื่อง นั้นๆ ไปกินไป แม้บุ…
เนื้อหาเกี่ยวกับการบริโภคที่สัมพันธ์กับจริตของบุคคล ประเภทต่างๆ เช่น คนราคจริตจะชอบของหวานและบริโภคอย่างระมัดระวัง ส่วนคนโทสจริตชอบของหยาบและบริโภคอย่างไม่ใส่ใจ คนโมหจริตมีความชอบที่ไม่แน่นอน ข้อมูลนี
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
54
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
…รี ชาวนา นี้ มหาฎีกาท่านหมายเอาเป็นกิริยาของจิต แก้ไว้ว่า อิโต จิโต จ ตตฺถ ตตฺถ อารมฺมณ จิตตโวสสคโค ปล่อยจิตไปทางนั้นทางนี้ คือในอารมณ์นั้น ๆ ถ้าอย่างนี้ ก็ต้องแปลว่า ความคิดพลุ่งพล่าน (หรือใจลอย) แต่ที่แป…
เนื้อหาว่าด้วยการอธิบายความคิดวิตกจริตตามหลักธรรมในวิสุทธิมรรค รวมถึงคำอธิบายต่างๆ เกี่ยวกับจริยาและอาการของจิตที่ไม่สามารถดำเนินกิจกรรมได้ตามความคิดและความเข้าใจของมนุษย์ ที่อาจเกิดจากการขาดสมาธิและก
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - ความสำคัญของกัลยาณมิตร
90
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - ความสำคัญของกัลยาณมิตร
…ยังมีปัญหาอีก ๒ ข้อคือ ๑. มันจับท่านได้แล้วหักคอกินเสีย หรือว่ามีปาฏิหาริย์อะไรเกิดขึ้นทำให้มันต้อง ปล่อยท่าน ข้อนี้ไม่สามารถจะเตาเติมความอะไรลงไปได้ เพราะไม่มีแนวความจะให้คิด จึงเป็นเรื่องที่ไม่จบเรื่อง ๒…
ในบทความนี้เสนอเรื่องความสำคัญของการมีศาสนิกที่ดีในวิหารเพื่อส่งเสริมและสนับสนุนการปฏิบัติธรรม โดยกล่าวถึงโทษของวิหารที่ไม่มีการหากัลยาณมิตร รวมถึงการวิเคราะห์บทสนทนาเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างพระเถร
วิสุทธิมรรค - การบรรลุทุติยฌาน
164
วิสุทธิมรรค - การบรรลุทุติยฌาน
…ามกำลัง เพราะความ ที่วิตกวิจารยังเป็นธรรมหยาบ ดังนี้แล้ว พึงทำในใจถึงทุติยฌานโดย ว่าเป็นธรรมละเอียด ปล่อยวางความพอใจในปฐมฌาน ทำโยคะ (ความเพียร ) เพื่อบรรลุทุติยฌาน (ต่อไป) ครั้นเมื่อพระโยคาวจรนั้นออกจากปฐม…
ในบทนี้กล่าวถึงความสำคัญของการเข้าใจทุติยฌานในวิสุทธิมรรค โดยเริ่มจากการปล่อยวางปฐมฌานและเฝ้าสติเพื่อมุ่งสู่ทุติยฌาน ดังนั้น พระโยคาวจรจะต้องมีความปราณีตในจิตใจและมุ่งมั่นในการท…
วิสุทธิมรรค: การศึกษาเกี่ยวกับฌานในพระพุทธศาสนา
171
วิสุทธิมรรค: การศึกษาเกี่ยวกับฌานในพระพุทธศาสนา
…ฌานนั่น ท่านจึงกล่าวว่ายังหยาบ "ดังนี้ เป็นองค์ที่ยัง หยาบ พึงทำในใจถึงตติยฌานโดยว่าเป็นธรรมละเอียด ปล่อยวาง ความพอใจในทุติยฌาน ทำโยคะ ( ความเพียร ) เพื่อบรรลุตติยฌาน (ต่อไป ) ครั้นเมื่อพระโยคาวจรนั้นออกจา…
ในวิสุทธิมรรค อธิบายถึงองค์ฌานซึ่งมีปีติ สุข เอกัคคตาเป็นสำคัญ พระโยคาวจรได้บรรลุทุติยฌานและปรึกษาโทษของทุติยฌาน ว่าแม้จะมีความดี แต่ยังมีกระแสวิตกและองค์หยาบ จึงพยายามทำโยคะเพื่อบรรลุตติยฌาน ซึ่งเป็น
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - การทำความเข้าใจตติยฌาน
182
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - การทำความเข้าใจตติยฌาน
…ตติยฌานนี้ ท่านจึงกล่าวว่ายังหยาบ " ดังนี้เป็นองค์ที่ยังหยาบ ทำ ในใจถึงจตุถฌานโดยว่าเป็นธรรมละเอียด ปล่อยวางความพอใจใน ตติยฌาน ทำโยคะเพื่อบรรลุจตุตถฌาน (ต่อไป)
…ะหว่างองค์ต่างๆ ในฌาน และการพิจารณาอุปนิชฌาน การทำงานเกี่ยวกับตติยฌานนั้นกล่าวว่าเป็นความพยายามในการปล่อยวางความคิดเกี่ยวกับความสุขในระหว่างตติยฌานเพื่อเตรียมตัวบรรลุจตุถฌานในระดับที่ละเอียดขึ้น ในข้อความอ…
จตุตถฌานและปัญจกฌานในวิสุทธิมรรค
191
จตุตถฌานและปัญจกฌานในวิสุทธิมรรค
…บว่ามีองค์ทราม เพราะความที่วิตกเป็นองค์หยาบ " ดังนี้แล้ว พึงทำในใจถึงทุติยฌาน โดยว่าเป็นธรรมละเอียด ปล่อยวางความพอใจในปฐมฌานเสีย ทำ โยคะเพื่อบรรลุทุติยฌาน (ต่อไป) ครั้นเมื่อพระโยคาวจรนั้นออกจาก ปฐมฌานแล้ว …
บทความนี้กล่าวถึงจตุตถฌานที่เป็นฌานที่ 4 ตามคำสอนของพระผู้มีพระภาคเจ้า โดยมีการอธิบายถึงองค์ประกอบต่างๆ ของจตุตถฌาน และความสัมพันธ์ระหว่างจตุตถฌานกับปัญจกฌาน รวมถึงการพัฒนาจิตใจจากปฐมฌานไปยังทุติยฌาน
วิสุทธิมรรค: การบรรลุตติยฌาน
192
วิสุทธิมรรค: การบรรลุตติยฌาน
…ายังมี องค์ทรามเพราะความที่วิจารยังเป็นองค์หยาบ " ดังนี้แล้ว ทำใน ใจถึงตติยฌานโดยว่าเป็นธรรมละเอียด ปล่อยวางความพอใจในทุติย ฌานนั้นเสีย ทำโยคะเพื่อบรรลุตติยฌาน (ต่อไป) ครั้นเมื่อพระ โยคาวจรนั้นออกจากทุติยฌ…
…ใจ จะได้ปรับเข้าสู่ความละเอียดในตติยฌาน โดยการทำความเข้าใจในข้อดีและข้อเสียของทุติยฌานและเรียนรู้การปล่อยวางที่ทำให้เข้าถึงความซับซ้อนนี้ได้ยิ่งขึ้น ผ่านการฝึกฝนสมาธิอย่างต่อเนื่อง
ความจริงเกี่ยวกับสรีระมนุษย์
244
ความจริงเกี่ยวกับสรีระมนุษย์
…ไม่ปรนนิบัติสรีระ ไรเล่า ด้วยสรีรกิจมีสีฟันและบ้วนปาก สระหัว อาบน้ำ นุ่งผ้า ห่มผ้า เป็นต้น เป็นคน ( ปล่อยกาย ตามกำเนิด มีผมหยาบยุ่งเที่ยวไปตาม หมู่บ้าน เป็นราชาก็ดี เป็นคนชั้นเลวมีรับจ้างเทขยะและคนจัณฑาล เ…
ในบทนี้พูดถึงสรีระของมนุษย์ว่ามีลักษณะเป็นอสุภ ไม่ว่าจะเป็นบุคคลทั่วไปหรือชนชั้นสูง สรีระนี้มีส่วนประกอบที่ไม่สะอาด และนำไปสู่การเจ็บป่วยและทุกขธรรม ต่างกันเพียงรูปลักษณ์ภายนอกและไม่สะอาดโสโครกในสรีระ
การอธิบายบาลีไวยากรณ์ นามและอัพยยศัพท์
62
การอธิบายบาลีไวยากรณ์ นามและอัพยยศัพท์
…ก็ได้ เป็นพหุวจนะก็ได้ เพื่อให้ศัพท์นี้แปลกกัน ท่านนิยมไว้ดังนี้ ถ้าเป็น สังขยา ท่านไม่ลง ก ต่อท้าย ปล่อยไว้เฉย ๆ เช่น นวภิกฺขุ ภิกษุ ท. ๕ รูป ถ้าเป็นคุณนาม ท่านลง ก ต่อท้าย นวโกวาท นวก+โอวาท โอวาทเพื่อภิก…
เนื้อหานี้เป็นการอธิบายบาลีไวยากรณ์ โดยเน้นที่การแจกวิภัตติของศัพท์ที่มีความหมายแตกต่างกัน เช่น นว ที่มีนัยทั้งเป็นสังขยาและเป็นคุณนาม การเข้าใจบทบาทของนามในบาลีช่วยให้เข้าใจลักษณะและการใช้งานของศัพท์
ความตายและสมบัติในชีวิต
7
ความตายและสมบัติในชีวิต
…จเพชฌฆาตที่เงื้อดาบอยู่ฉะนี้ อนึ่งมรณะ นี้นั้นย่อมคร่าเอาชีวิตไปท่าเดียว ครั้นคร่าเอาไปแล้วก็มิได้ (ปล่อย) ให้กลับ ดุจเพชฌฆาตนั้นจ่อดาบที่คอ (จะฟันลงเป็นแน่) ฉะนั้น เพราะเหตุนั้น มรณะจึงชื่อว่าปรากฏดุจเพชฌ…
เนื้อหาเน้นถึงความตายที่เข้ามาเปรียบเสมือนเพชฌฆาตที่รอที่จะคร่าชีวิตของมนุษย์ รวมถึงการเตือนให้ระลึกถึงความไม่แน่นอนของสมบัติในชีวิตที่อาจสูญเสียไปได้ทุกเมื่อ การมีสมบัติยังคงอยู่ได้ก็ชั่วขณะหนึ่งก่อน
วิเคราะห์ความหมายของอาหารในวิสุทธิมรรค
67
วิเคราะห์ความหมายของอาหารในวิสุทธิมรรค
…ล้ว น้ำดี เสมหะและลม (ออกมา) กลั้วเป็นไอขึ้นด้วยกำลังสันดาปแห่งไฟ (ธาตุ) ในอุทร อากูลไปด้วยหมู่หนอน ปล่อยฟองและต่อมขึ้นข้างบน เรื่อย ถึงซึ่งความเป็นขยะ (ที่จะต้องทิ้ง) เป็นของเหม็นและน่าเกลียด อย่างยิ่ง ตั…
เนื้อหานี้พูดถึงกระบวนการย่อยอาหารในวิสุทธิมรรค อธิบายถึงการเปลี่ยนแปลงของอาหารและความไร้ค่าเมื่อกลายเป็นขยะในร่างกาย เปรียบเหมือนกับสิ่งที่เกิดขึ้นในธรรมชาติ มีการใช้เปรียบเทียบเพื่อให้เห็นภาพชัดเจน
การละความโกรธในวิสุทธิมรรค
166
การละความโกรธในวิสุทธิมรรค
…ล่า (๕) ถ้าคนอื่น อยากให้เจ้าโกรธ จึงทำความไม่ พอใจให้ ไฉนเจ้าจึงจะช่วยทำมโนรถของเขาให้ สำเร็จ โดย (ปล่อย) ให้ความโกรธเกิดขึ้นเล่านั่น (๖) อนึ่ง น่าตำหนิ เจ้าโกรธแล้วจักได้ทำทุกข์ ให้แก่เขาหรือหาไม่ก็ตาม แ…
ในบทนี้วิเคราะห์การละความโกรธซึ่งถือเป็นศัตรูที่ทำลายศีลธรรม ผู้เขียนตั้งคำถามว่า ทำไมเราจึงต้องให้ความโกรธมีอิทธิพลในชีวิต และทบทวนว่าการโกรธนั้นจะทำให้เราและผู้อื่นต้องทุกข์ไปด้วยกัน โดยชี้ให้เห็นถึ
การแผ่เมตตาในวิสุทธิมรรค
186
การแผ่เมตตาในวิสุทธิมรรค
…ว์อื่น อีกนัยหนึ่ง บทว่า นั้น สพฺพตฺตตาย หมายความว่า โดยจิตตภาพ (กำลังจิต ?) ทั้งหมด อธิบายว่า ไม่ (ปล่อยให้) เขยื้อนไปภายนอก (กรรมฐาน) แม้ แต่นิดเดียว บทว่า สพฺพาวนต์ ความว่าที่มีสรรพสัตว์ คือประกอบ ด้วยส…
…กต่างกัน เช่น สัตว์ชั้นสูงและชั้นกลาง เพื่อสร้างความเข้าใจที่ลึกซึ้งในศาสนา และความสำคัญของจิตที่ไม่ปล่อยให้ที่อยู่ภายนอก ถึงแม้ว่าจะมีประเภทของสัตว์ที่แตกต่างกันก็ตาม.
ความปฏิกูลในวิสุทธิมรรค
11
ความปฏิกูลในวิสุทธิมรรค
…้ว ก็หาได้ กลายเป็นของมีค่าเช่นทองและเงินไป ดังแร่ทั้งหลายมีแร่ทองแร่เงิน เป็นต้นไม่" แต่มัน (กลับ) ปล่อยฟองและต่อม (ออกมา) กลายเป็นกรีสประจุปักกาสยะ (กระเพาะอุจจาระ) ไป เหมือนดิน สีเหลืองที่เขาบดที่หินบดแ…
บทความนี้สำรวจแนวคิดเกี่ยวกับความปฏิกูลในวิสุทธิมรรคและผลกระทบที่มีต่อการใช้ชีวิตประจำวัน โดยยกตัวอย่างจากการย่อยอาหารและการเปลี่ยนแปลงของสารอาหารในร่างกาย อธิบายความแตกต่างระหว่างขยะจากอาหารที่ย่อยแล