ความปฏิกูลในวิสุทธิมรรค : หน้า 11/244

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ - - หน้าที่ 4 · ที่ตกอยู่ในหลุม (โสโครก) ข้างช่องเข้าหมู่บ้านพวก ซากคน· จัณฑาล อันถูกเมฆ (ฝน) นอก (ฤดู) กาลในหน้าร้อนตกรด แล้ว ถูกแดดแผดเผาก็ก่อเป็นฟองเป็นต่อม (ส่งกลิ่นน่าเกลียด) อยู่ฉะนั้น" (ปริปกุกโต - ปฏิกูล โดยย่อมแล้ว] (ความปฏิกูล) โดยย่อยแล้วเป็นอย่างไร ? ความปฏิกูลโดย ย่อยแล้ว จึงเห็นลงอย่างนี้ว่า "อาหารนั้นเมื่อเป็นสิ่งที่ย่อยไปด้วย ไป (ธาตุ) ในร่างกาย ในโอกาส (ที่พักอยู่) นั้นแล้ว ก็หาได้ กลายเป็นของมีค่าเช่นทองและเงินไป ดังแร่ทั้งหลายมีแร่ทองแร่เงิน เป็นต้นไม่" แต่มัน (กลับ) ปล่อยฟองและต่อม (ออกมา) กลายเป็นกรีสประจุปักกาสยะ (กระเพาะอุจจาระ) ไป เหมือนดิน สีเหลืองที่เขาบดที่หินบดแล้วบรรจุเข้าไว้ในกระบอก (ไม้ไผ่) ฉะนั้น และกลายเป็นมูตรประจุมุตตวัตถี (กระเพาะปัสสาวะ) ไป" [ผลโต - ปฏิกูลโดยผล] 11 (ความปฏิกูล) โดยผลเป็นอย่างไร ? ความปฏิกูลโดยผล พึงเห็นลงอย่างนี้ว่า "ก็อาหารนี้ ที่ย่อยดีเท่านั้นจึงผลิตซากต่าง ๆ มี ๑. พวกจัณฑาลมักง่ายสกปรก ถึงกับทิ้งศพคนไว้เช่นนั้นเทียวหรือ ? จะเป็นลางครั้ง ลางที่กระมัง พอนึกเห็นอย่างได้ในบ้านในเมืองเรานี้ นาน ๆ ก็มีความนำทารกเป็นบ้าง ตายบ้างไปทิ้งตามกองขยะ ผู้ร้ายฆ่าคนตายแล้วนำศพไปหมกทิ้งไว้ตามร่องตามคู แต่ ก็ทำไมพวกจัณฑาลจึงไม่นำพาต่อศพนั้นเสียเลย ช่างทนดมกลิ่นอยู่ได้ ! ๒. อธิบายว่า แร่ธาตุ เช่น แร่ทองแร่เงินนั้น ใช้ไฟถลุงมันเข้า มันก็ปล่อยเนื้อแท้ ของมันออกมา กลายเป็นทองเป็นเงินบริสุทธิ์ไป แต่อาหารหาเป็นเช่นนั้นไม่