ปาฐะ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 3 / 4

…้ว เจริญไปก็ไม่ถึงอัปปนา ไม่ถึง อุปจารได้เลย มีเรื่องเล่าว่า ภิกษุหนุ่มรูปใดรูปหนึ่งทำเมตตาภาวนา ๑. ปาฐะในวิสุทธิมรรค พิมพ์ครั้งที่ ๓ (๒๕๐๓) เป็น ตสฺมึ ผิด ที่ถูกเป็น ตสฺมา ๒. รบกับฝา (กิตติยุทธ) มหาฎีกาช…

เนื้อหาพิจารณาเกี่ยวกับการเจริญเมตตาภาวนาในบุคคลประเภทต่างๆ ว่าควรทำในบุคคลที่รักมากกว่าบุคคลที่เกลียด โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อมีอุปสรรคทางอารมณ์ เช่น ความโกรธหรือราคะที่เกิดเมื่อระลึกถึงบุคคลที่เป็นข้า

…า เป็นไปใน อวุตตาถวิกัป สงเคราะห์เอาสี่ที่มิได้กล่าวในคาถาเข้าด้วย เช่น สีขาว สีฝาง เป็นต้น เห็นว่า ปาฐะในมหาฎีกาเข้าทีกว่า จึงแก้และแปลตามนั้น

ในภูริทัตตชาดก พระโพธิสัตว์เป็นนาคราชชื่อภูริทัต ซึ่งมีการยืนยันถึงธรรมะและศีล โดยไม่แสดงอาการโกรธแม้ถูกทำร้ายหรือถูกเบียดเบียน ในจับเปยยชาดก พระโพธิสัตว์ในรูปของนาคราชชื่อจับเปยยะ ก็มีการประพฤติตนตาม

…เป็นพี่น้องหญิง ไม่ เคยเป็นบุตร ไม่เคยเป็นธิดา (ของเรา) มิใช่หาได้ง่าย" ดังนี้ ๑. อปปฏิสม์ ขนฺติคุณ ปาฐะในมหาฎีกาเป็นบทสมาสว่า อปปฏิสมกฺขนฺติคุณ~~~~ เข้าทีกว่า ๒. ส. นิทาน. ๑๓/๒๒๓-๒๒๔

เนื้อหานี้กล่าวถึงพระศาสดาและคุณอันน่าอัศจรรย์ของพระองค์ รวมถึงการพิจารณาความสัมพันธ์ท่ามกลางสังสารวัฏ และบทพระสูตรที่ชี้ให้เห็นถึงความเชื่อมโยงของสัตว์กับบุคคลต่าง ๆ ว่าไม่มีใครที่เป็นมารดาหรือบิดาขอ

…ียง ๓ ฌาน ในจตุกนัย หรือ ๔ ฌานในปัญจกนัย ไม่ถึงจตุตถฌาน หรือปัญจมฌาน เพราะจิตยังไม่เป็นอุเบกขา က ๒. ปาฐะในฉบับวิสุทธิมรรคพิมพ์ครั้งที่ ๓ ว่า ปฐมฌานาทิวเสน...อย์ วิกุพฺพนา อปปนา ปมปชชติ เห็นว่า บทอปปนานั้น…

บทความนี้กล่าวถึงการบรรลุฌานต่างๆ ในพระโยคาวจรซึ่งสามารถเข้าถึงปฐมฌานและพัฒนาสู่ทุตยฌานและตติยฌาน โดยการมีใจสหรคตกับเมตตาในการแผ่ไปทั่วทุกทิศ โดยมุ่งเน้นที่ความไม่มีประมาณและความเมตตาที่เป็นเอกภาพในสั

…เมตตาสหคเตน ตรัสซ้ำอีกในตอนอโนธิโสผรณะ (แผ่รวม) นี้ เพราะ (เพื่อ) แสดงปริยาย (คือไวพจน์แห่งเมตตา- * ปาฐะวิสุทธิมรรคฉบับพิมพ์ครั้งที่ ๓ พิมพ์ไว้ว่า อย ปรสตฺโตติ วิภาค อกตวา อตฺตสมตาย เห็นว่า อย ผิด ที่ถูกเ…

บทความนี้กล่าวถึงการแผ่เมตตาของพระโยคาวจร ที่ได้อธิบายถึงการตั้งจิตให้เมตตาในทุกทิศทุกทาง โดยใช้เปรียบเทียบกับการขับม้าในสนาม เพื่อแสดงถึงความสำคัญของการมีเมตตาและการไม่แบ่งแยกสัตว์ทั้งหลาย การอธิบายย

…งออกไปแห่งอรติ ก็คือมุทิตาเจโตวิมุต สิ่งซึ่งเป็นทางออกไป แห่งราคะ ก็คืออุเบกขาเจโตวิมุติ" ดังนี้ ๑. ปาฐะในฉบับวิสุทธิมรรคพิมพ์ไว้เป็น อหึสา---- ปฏิฆาตปุปโยชนา คำ อหึสา นั้นผิด ที่ถูกเป็น วิหึสา เพราะคำทั้…

เนื้อหาในบทนี้พูดถึงพรหมวิหารทั้งสี่ ได้แก่ เมตตา, กรุณา, มุทิตา และอุเบกขา ที่ช่วยในการลดความพยาบาทและความยินดีได้ พร้อมยังอธิบายถึงความเฉยที่เกิดจากการทำกรรมดีและการเข้าถึงความสุขผ่านการวิปัสนา การเ

…ปในวิญญาณนั้นโดยไม่ยากเลย มุทิตา เป็นอุปนิสัยแห่งวิญญาณัญจายตนวิโมกข์โดยนัยดังกล่าวนี้ ไม่ (เป็น ๑. ปาฐะเรียงติดกันว่า ทณฑาภิฆาตาที่รูปนิมิตต์ ทำให้แปลยาก ถ้าแยกเป็น ทณฺฑาภิฆาตาที รูปนิมิตต์ ก็แปลได้ความด…

บทความนี้เน้นเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างกรุณาและมุทิตากับการดำเนินการทางจิตในวิสุทธิมรรค โดยกรณีศึกษาการเพิกถอนกสิณในรูปแบบต่าง ๆ และพิจารณาจิตที่สามารถเข้าถึงอากาสานัญจายตนวิโมกข์ได้อย่างราบรื่น ควา

…่างยิ่ง) [อัปปมัญญาทำกัลยาณธรรมให้บริบูรณ์] บัณฑิตได้ทราบอานุภาพของอัปปมัญญาเหล่านั้น โดยความเป็น · ปาฐะ เป็น สุขทุกฺขาที่ปรมตฺถ...เข้าใจว่าคลาดเคลื่อน ที่ถูกเป็น... ปรตฺถ เพราะ สุขทุกฺขาทิ ที่เป็นวิเสสนะ…

บทความนี้นำเสนอประเด็นเกี่ยวกับอุปนิสัยแห่งวิโมกข์ซึ่งกล่าวถึงมุทิตา และจิตของพระโยคาวจรอุเบกขาวิหารีที่ยากในการถือเอาสิ่งที่ไม่มี โดยการเพิกเฉยต่อการถือเอาประโยชน์ของผู้อื่น นอกจากนี้ยังกล่าวถึงความส

…แผ่ไป) ก็ดี คำว่า กสิณ วิวิตฺโตกาส (โอกาสที่ว่างจากกสิณรูป) ก็ดี ทั้งหมดนี้ก็อันเดียวกัน นั่นเอง ๑. ปาฐะเรียงอากาโสไว้บทเดียว ที่ถูกควรเป็น ๒ บท ถัดไปอีก ๔ บรรทัดก็มีเห็นเป็นตัวอย่างอยู่ ๒. กสิณ์ ที่ถูกเป…

บทที่กล่าวถึงการทำใจเกี่ยวกับกสิณรูปและการเพิกกสิณ โดยผู้ปฏิบัติจะต้องไม่คิดถึงหรือพิจารณาถึงกสิณนั้น แต่สำนึกถึงอากาศแทน เพื่อให้เกิดความสงบใจ บทนี้ยังได้อธิบายความหมายของคำว่า 'กสิญคุฆาฏิมากาล' ว่าเ

…ยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 242 [ความหมายโดยสังเขป] แต่ (ว่า) โดยสังเขป พึงทราบว่า ในปาฐะเหล่านั้น ด้วย ปาฐะว่า 'รูปสญฺญาน์ สมติกุกมา เพราะก้าวล่วงรูปสัญญาทั้งหลาย นี้ เป็นอันตรัสการละรูปาว…

บทความนี้นำเสนอข้อมูลจากวิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ โดยมีการวิเคราะห์ความหมายของปาฐะซึ่งกล่าวถึงรูปสญฺญาน์และคำสอนเกี่ยวกับอากาศที่เป็นอนันตะ โดยชี้ให้เห็นถึงการละทิ้งอารมณ์ต่าง ๆ และแ…

…ายตนะโดยประการทั้งปวงแล้ว ทำในใจว่า 'อนนต์ วิญญาณ์ - วิญญาณเป็นอนันตะ" เข้าถึงวิญญาณัญจายตนะอยู่" * ปาฐะว่า อนนต์ อนตฺตนฺติ ปน มนสิกาตพพ์ นั้นคลาดเคลื่อน ที่ถูกเป็น...น มนสิกาตพุ ถึงกระนั้น ความตอนนี้ก็รู…

ในบทนี้นำเสนอวิธีการเข้าถึงวิญญาณัญจายตนะและการใช้ใจในการนึกและตรึกตาม โดยเน้นการทำให้สติแน่นแฟ้นและการลดนิวรณ์ ทำให้จิตเป็นสมาธิอุปจาร และเข้าถึงการเจริญนิมิตที่เป็นธรรมชาติที่แผ่อยู่ทั่วอากาศ การเจร

…งด้วยอุปมา (๒ ข้อที่กล่าว แล้ว) นี้เท่านั้นหามิได้ บัณฑิตจึงทำให้กระจ่าง แม้ด้วยอุปมาอื่น ๆ ที่สม * ปาฐะในฉบับวิสุทธิมรรคท่อนนี้ ตั้งแต่ อปิจ อายสุมา สารีปุตโต ถึง โน อนุปท ธมฺมปวิสฺสนาวเสน บทพยัญชนะไม่สม…

บทความนี้วิเคราะห์ถึงความหมายของน้ำในบริบทของสมาบัติ โดยมีการอุปมาที่ช่วยให้เข้าใจถึงการรับรู้และการสัญญา ความแตกต่างระหว่างการมีและไม่มีน้ำทำให้เห็นถึงความละเอียดของจิตที่เป็นเศษสังขาร ซึ่งสามารถอธิบ

…งไปยัง ไม่ย่อย ยังไม่เข้าลักษณะกระเพาะอุจจาระไปไม่สมกัน อาหารที่กลืนลงไปยัง ๒. นานรุณป....ปวนวิจริต ปาฐะนี้ถ้าไม่คลาดเคลื่อน ปวน ตรงนี้ก็มิได้หมายถึง ป่า ปวน แปลว่า ลม ก็ได้ ในที่นี้จึงแปลเอาความว่ากลิ่นอ…

เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงการเปรียบเทียบสถานะของอาหารที่ยังไม่ย่อยเหมือนกับหลุมที่ไม่สะอาดมาเป็นเวลานาน เช่นเดียวกับกลิ่นไม่พึงประสงค์ที่เกิดจากเศษอาหาร ความปฏิกูลนี้แสดงถึงการสะสมของอาหารที่ไม่ถูกย่อยซึ่

…ฏิกูล" นั้นก็ฟังดูไม่สู้จะแยบคาย เพราะที่จริงนั้น "ความปฏิกูลหายไปจากมือ" ต่างหาก ถ้าจะเป็นอย่างนี้ ปาฐะก็ต้อง เป็น "ปาฏิกุลยตา ววิคจฺฉติ" และเมื่อเป็นดังนี้ ปาฏิกุลยตา ย่อมเป็นประธายของ ประโยต โธวิโต (หต…

เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงการสะท้อนถึงความปฏิกูลที่เกิดขึ้นในการกินอาหารและการทำความสะอาดมือ โดยมีการยกตัวอย่างถึงการล้างมือและอาการของความปฏิกูลที่เชื่อมโยงกับความรู้สึกทางจิต การศึกษาความปฏิกูลนี้ช่วยให

…า ว่าของเรา ด. เข้าใจว่าท่านมุ่งอธิบายถึง อธิอุปสัค ว่าใช้ในความหมายภายใน หรือเฉพาะ ก็ได้ (?) ๓. ๒. ปาฐะวิสุทธิมรรคพิมพ์ครั้งที่ ๓ พิมพ์ไว้เป็น ตสฺสา ผิด ที่ถูกเป็น ตสฺมา . ตอนนี้ท่านแก้บท กกฺขฬ และบท บริ…

ในเนื้อหานี้ประกอบด้วยการอธิบายเกี่ยวกับคำในมหาหัตถิปทุปมสูตรและบทวิภังคสูตร โดยมุ่งเน้นที่ความหมายของคำและการใช้คำในบริบทต่างๆ เช่น อชฺฌตฺติ และ ปจฺจตฺติ ซึ่งเกี่ยวข้องกับสิ่งที่เกิดขึ้นในตน นอกจากนี

…สวดละละไป) ไม่ทันไรก็จบเสียแล้ว ราวะว่าริมฝีปากยังไม่ทันกระทบกัน) เมื่อทำสาธยายวิธีนี้ สักเมื่อไร * ปาฐะพิมพ์ไว้ว่า วุตตา ผิด ที่ถูกเป็น วตฺตา

บทความนี้นำเสนอแนวทางการภาวนาในธาตุกรรมฐาน โดยมีการแยกประเภทธาตุตามลักษณะเช่น ธาตุดิน น้ำ ไฟ ลม สำหรับภิกษุที่มีปัญญากล้า การปฏิบัติจะชัดเจนมากขึ้น โดยยกตัวอย่างการสวดภาษาบาลีเป็นอุปมาเพื่อเปรียบเทียบ

…งหลายนั้นปราศจากความคิดคำนึง และความไตร ตรองถึงกันและกัน อันเสมหะ เป็นโกฏฐาสแผนกหนึ่งในร่างกายนี้ * ปาฐะเป็น เอกปตฺต... ลางฉบับเป็น เอกปถ... น่าจะถูก เพราะเสมหะ ๑ ปัตถะ คือกอบ ๑ พอฟังได้ ถ้าถึงบาตร ๑ จะมา…

บทเรียนนี้มุ่งเน้นการศึกษาเกี่ยวกับธรรมชาติในร่างกาย โดยการเปรียบเทียบระหว่างดีไม่ติดที่และเสมหะ ซึ่งทางธรรมมีความสัมพันธ์ที่ซับซ้อนกับร่างกายและการดำรงอยู่ ไม่มีความคิดและการไตรตรองที่เกี่ยวข้อง เช่น

…ชุ่ม เพราะโลหิตขังอยู่ล่าง นอกนั้นชุ่มเพราะโลหิตไหล ผ่านไปข้างบนนิดหน่อย ฟังดูแล้วก็เข้าใจยาก !. ๒. ปาฐะใช้ศัพท์ว่า อิตร์ เข้าใจว่าคลาดเคลื่อน เพราะเป็นคู่กับ สสรณโลหิต จึงควร เป็น อิตเร อนึ่ง เป็น อิตร์ …

ในโลหิตมีชนิดที่เรียกว่า สังสรณโลหิต ซึ่งเคลื่อนที่ไปทั่วร่างกาย และ สันนิจิตโลหิต ที่ขังอยู่ในส่วนล่างของตับและอวัยวะอื่น ๆ โลหิตทำให้ร่างกายชุ่มชื้นแต่ไร้ความคิดหรือการคำนึงถึงโลหิตนั้น อธิบายถึงควา

… มีความพะยุงไว้เป็นลักษณะ มีความเคลื่อนไหวเป็นต้น รส มีความแสดงท่าทาง (ต่าง ๆ) ได้ เป็นเครื่องปรากฏ ปาฐะเป็น ปฐวีธาตุ เข้าใจว่า ปฐวี เกิด เพราะยังไม่ถึงวาระจะพูดถึงปฐวี ในที่นี้ แปล ตัด ปฐวี ออก ตามที่เห็…

ในเนื้อหานี้กล่าวถึงการสอนของพระโยคาวจรเกี่ยวกับธาตุทั้งสี่ โดยแบ่งออกเป็นสามข้อ ว่าด้วยลักษณะ รส และเครื่องปรากฏของแต่ละธาตุ ได้แก่ ปฐวีธาตุ แสดงถึงคุณสมบัติที่หยาบและเป็นที่อาศัย, อาโปธาตุ ที่มีคุณส

…ยญาณ ความรู้กำหนดใจ (คนอื่น) ได้ * ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ ความรู้ในอันตามระลึกถึง ชาติก่อน ๆ ของตนได้ ปาฐะในวิสุทธิมรรคท่านใช้ โลกิกะ แต่ไทยเราใช้ โลกิยะ มานานแล้ว คล่องลิ้น สนิทหูดีกว่า.

ในบทนี้กล่าวถึงการเจริญสมาธิซึ่งเสริมสร้างอภิญญาและอานิสงส์จากการทำโยคะ เพื่อให้ผู้ปฏิบัติสามารถเข้าถึงจตุตถฌานและอบรมปัญญาได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยการทำสมาธิที่มีอานิสงส์จะช่วยให้การพัฒนาปัญญาเกิดขึ้