วิสุทธิมรรค ส่วนที่ 2 ตอนที่ 2 : หน้า 45/244

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ - หน้าที่ 45 กับดีไม่ติดที่ และถุงน้ำดีกับดีติดที่ สรีระหารู้ไม่ว่าดีไม่ติดที่อาบเราอยู่ ดีไม่ติดที่เล่าก็หารู้ไม่ว่าเราอาบสรีระอยู่ เปรียบ เหมือน ในน้ำมันที่ซาบ ขนมอยู่ ขนมหารู้ไม่ว่าน้ำมันซาบเราอยู่ น้ำมันเล่าก็หารู้ไม่ว่าเราซาบ ขนมอยู่ ฉะนั้น (และ) ถุงน้ำดีหารู้ไม่ว่าดีติดที่อยู่ในเรา ที่ติดที่ เล่าก็หารู้ไม่ว่าเราอยู่ในถุงน้ำดี เปรียบเหมือนในรังบวบขมที่เต็มด้วย น้ำฝน รังบวบขม ฉะนั้น ธรรม (คือสิ่ง) ทั้งหลายนั้นปราศจากความคิด คำนึง และความไตรตรองถึงกันและกัน อันน้ำดีเป็นโกฏฐาสแผนก หนึ่งในร่างกายนี้ ไม่มีความคิด เป็นอัพยากฤต ว่างเปล่า (จากอัตตา) หาสัตว์ (คือวิญญาณ) มิได้ เป็นของเหลว มีอาการซึมซาบได้ เป็น อาโปธาตุ ด้วยประการฉะนี้" เสมุห์ - เสมหะ ว่า "เสมหะ มีประมาณเต็มปัตถะ ๑ อยู่ที่เพดานท้อง ใน เพดานท้องกับเสมะนั้น เพดานท้องหารู้ไม่ว่าเสมหะอยู่ที่เรา เสมหะ เล่าก็หารู้ไม่ว่าเราอยู่ที่เพดานท้อง เปรียบเหมือนในบ่อน้ำโสโครกที่มี แผ่นฟอง (เป็นฝา) เกิดในเบื้องบน บ่อน้ำโสโครกหารู้ไม่วาแผ่น ฟองเกิดที่เรา แผ่นเล่าก็หารู้ไม่ว่าเราเกิดที่บ่อน้ำโสโครก ฉะนั้น ธรรม (คือสิ่ง) ทั้งหลายนั้นปราศจากความคิดคำนึง และความไตร ตรองถึงกันและกัน อันเสมหะ เป็นโกฏฐาสแผนกหนึ่งในร่างกายนี้ * ปาฐะเป็น เอกปตฺต... ลางฉบับเป็น เอกปถ... น่าจะถูก เพราะเสมหะ ๑ ปัตถะ คือกอบ ๑ พอฟังได้ ถ้าถึงบาตร ๑ จะมากไปกระมัง ?