พระผู้พระภาค : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 14 / 25

… เพราะเหตุนี้ เราจักตอบแก่นท่าน." อีกอย่างหนึ่ง คำว่่า ตกุม เป็นนิยาม ใช้ในอรรถ คือออม รม. จริงอยู่ พระผู้พระภาคทรงรับคำ ด้วยคำว่า "เอาเด็ก." นี้ จึงทรงว่า "เราจักตอบ." เฉพาะ ๓ สิกขาบทนี้ คือ "คัดไฟเผา, มือเปื้อน…

เนื้อหาพูดถึงความหมายของปัญญาและบทบาทต่างๆ ในการตั้งคำถามและการตอบภายใต้กฎระเบียบของพระวินัย อธิบายถึงนิยามของคำว่าตกุมในบริบทของการถามตอบ รวมถึงตัวอย่างสิกขาบทที่เกี่ยวข้อง โดยยกพระผู้ภาคขึ้นมาเป็นกร

…ลนั้นไม่ ถูกข้อออก (จากหมู่) ก็ไม่มีสงวาส่างโดยอุปสรรคและปวรณา เป็นต้นอีก ด้วยเหตุนี้นั่น ปราชิทิ่น พระผู้พระภาคจึงตรัสอย่าง นั้น คือ เพราะเหตุนี้นั่น อาบัติปราชิทิ่น พระผู้พระภาคจึงตรัสว่า "ปราชิทิ" ก็ในบทว่า ปร…

เนื้อหานี้กล่าวถึงอาบัติปราชิทิ โดยเน้นถึงคำบริบทที่พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสเกี่ยวกับบุคคลที่อยู่ในภาวะนี้ ความหมายและกรณีที่เกี่ยวข้อง ให้ความเข้าใจในธรรมและข้อกำหนดต่างๆ ครบถ้วน โดยการศึกษาอาบัติปราชิ

…ได้แก่ ผู้นำเข้าใจเหตุและมีเข้าเหตุ ภิกษุใด ไม่รู้วัตถุเป็นต้น และไม่เข้าในอาการ ภิกษุผู้นั้น ๆ และ พระผู้พระภาคตรัสว่า "ผู้ไม่ควรเลือก" ด้วยประการะนี้. พึงทำการเชื่อมบมแม่เหล่านี้ว่า กมมอญฺ อธิรณงฺ ด้วยบทว่า น ช…

ในบทนี้มีการชี้แจงให้รู้ถึงความสำคัญของการรู้จักวัตถุและกรรมในพระวินัย กล่าวถึงภิกษุที่ไม่รู้จักวิจิกมะทั้ง ๔ และอาบัติ ๓ ซึ่งสอนให้เข้าใจการทำกรรมและการดำเนินชีวิตตามแนวทางที่ถูกต้อง ในการตักเตือนภิก

…ไหนเป็นธรรมสืบลำดับ โดยเนื่องด้วยประโยคที่ยัง ไม่มา ย่อมเป็นปัจจัย. บทว่า สมณุตตรปจฺจยเนน มีความว่า พระผู้พระภาคตรัส ถามถึงธรรมที่สืบลำดับกันเป็นปัจจัย ด้วยธรรมที่สืบลำดับกันเป็นปัจจัย โดยตรงนั้นเอง แต่ทำให้ใกล้ค…

เนื้อหาของบทนี้เกี่ยวข้องกับการวินิจฉัยธรรมที่เกิดพร้อมกับกุลินทวณฺณนา ซึ่งอธิบายลักษณะและประโยชน์ของธรรมที่เกี่ยวข้อง พร้อมทั้งการเชื่อมโยงกับปัจจัยต่าง ๆ ที่สืบทอดกันไป นอกจากนี้ยังมีการพูดถึงความสั

…้แก่ วัดฤทูวเก่ญีุ่น มีสังฌามีเป็นต้น คำที่เหลือ มีมั่งกล่าวแล้วนันแล ว่าด้วยปัจจัยประโยชน์เป็นอาทิ พระผู้พระภาค ครับครัสสถานถึงพุทธองค์เป็นต้น ซึ่งได้โดย ความเป็นปัจจัย และประโยชน์เป็นอัน ซึ่งไม่ได้โดยความเป็นปั…

…งกับพระวินัย โดยอธิบายภาวะแห่งธรรมที่เกิดขึ้นและบทบาทของปัจจัยในการส่งเสริมการเกิดของธรรม วิธีการที่พระผู้พระภาคได้ตรัสถึงพุทธองค์และความสำคัญของปัจจัยต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับการนำสาระสำคัญในพระวินัยไปสู่การปฏิบัติ…

…ื่อว่าเป็น ปัจจัตติปัจจัยเองแห่งปุพพกุนธ์โดยแท้ เพราะเมื่อประโยคมี ปุพพ- กรณีจึงสำเร็จ. ด้วยเหตุนัน พระผู้พระภาคเจ้าตรัสว่า "ประโยค เป็นปัจจัตติปัจจัยเองแห่งปุพพกุนธ์" โดยเป็นปัจจเหตุปัจจัย." อันยัง ประโยคย่อไม่ไ…

เนื้อหานี้ว่าด้วยความเป็นปัจจัยที่สำคัญของปุพพกุนธ์ในพระธรรม โดยเฉพาะอย่างยิ่งในบทบาทที่ปุพพกุนธ์ทำหน้าที่เป็นปัจจัตติปัจจัย และความเกี่ยวข้องระหว่างปุพพกุนธ์กับประโยค ซึ่งมีความสำคัญในการทำความเข้าใจ

…งมีพุพ- ประโยคเป็นต้น เมื่อจีรรว ชนิดไม่มี ประโยคที่มีไม่ บุพพกรณี เป็นต้นก็จากมีไม่แอ เพราะเหตุนี้ พระผู้พระภาคจึงตรัสว่า "ประโยคมีเหตุเป็นนิมาน" เป็นต้น วิจฉฉในสังคราว พึงทราบดังนี้ :- บทว่า วิภทาง ได้แก่ การลำ…

ในเนื้อหานี้กล่าวถึงการศึกษาธรรมอื่นๆ และการเป็นปัจจัยของสัตว์ปัจเจิย โดยมีการอธิบายถึงประโยคที่มีเหตุและปัจจัยเป็นนิมาน ความสำคัญของธรรม ๔๕ และบทพูดจากพระผู้มีพระภาคเกี่ยวกับการใช้ประโยคอย่างถูกต้อง

…ญญนัน อนุสงค์ควรให้ ระงับ, โทษอนงค์พึงให้แสดง." สองบาทว่า วฑูติ น ชานาติ ได้แก๋ ไม่รู้ว่า "สงขานนี้ พระผู้พระภาคทรงบัญญัติในกนรนี้, สงขานนี้ ทรงบัญญัติใน นครนี้."

บทเรียนในพระวินัยกล่าวถึงการระงับกรรมและการแสดงถึงโทษของอนงค์ พร้อมทั้งการระบุว่าวัดใดเป็นศูนย์กลางของการศึกษาเกี่ยวกับกรรมต่างๆ เนื้อหาสำคัญนี้ช่วยให้เข้าใจการปฏิบัติและข้อกำหนดในพระพุทธศาสนา รวมทั้ง

…และไม่ควร หรือ ไม่ฟังสิ่งที่ควรและไม่ควร ซึ่งท่านกล่าวแก่ภิญญูเหล่านี้ ย่อมต้อง อาบัติเพราะเหตุนั้น พระผู้พระภาคเจ้าตรัสว่า "เพราะไม่ฟัง." บทว่า ปฏูกตุฏ คำแก่ เพราะความเป็นผู้ลับลี้อ.จริงอยู่

เนื้อหาว่าด้วยการศึกษาและทำความเข้าใจพระวินัยที่สำคัญสำหรับภิกษุ โดยอธิบายถึงบทบาทของพระวินัยธรในการกำหนดธรรมมะที่ควรปฏิบัติและอาบัติที่อาจเกิดขึ้นเมื่อไม่ถามหรือไม่ฟังคำสอนของพระวินัยธร เช่น การเหตุต

…่ยวกับกุญแจทั้งหลาย หักสือกับกุญแจทั้งหลายด้วยหมายว่า "แม้นใน ภิกษุทั้งหลาย พิธีใครในพวกเรา" ดังนี้ พระผู้พระภาคทรงบัญญัติทุกกฎเก ภิกษุเหล่านั้น แล้วทรงอนุญาตวันทิยมอันใด ไว้ในภิกษุ- ขันธ์อย่างนี้ว่า "ภิกษุทั้งหล…

เนื้อหานี้กล่าวถึงกรรมลักษณะในพระธรรมของพระผู้พระภาค โดยมีการอธิบายเกี่ยวกับการอนุญาตและคำสอนที่เกี่ยวข้องกับภิกษุในเรื่องต้องปฏิบัติตนอย่างไรเพื่อให้สา…

…ุธรรมมิถุมา วชชน มีความว่า เพื่อประโยชน์ แก่การดำจิตวาปทุกข์เหล่านั้นแล. จริงอยู่ วิปทุกขนั้นแล อัน พระผู้พระภาคเจ้าตรัสว่า "โทษ" ในที่นี้ คือเพราะเป็นธรรมอันนันติ พังวะน. สองคนว่า ทิคุธรรมมิถุมา ภายใน มีความว่า …

…ับทุกข์อันเป็นผลจากกรรมดี พร้อมทั้งการทำความเข้าใจเกี่ยวกับวิปทุกข์และธรรมอันนันติในแนวทางปฏิบัติของพระผู้พระภาคเจ้า โดยระบุถึงวิธีการที่ช่วยประโยชน์ในการจัดการกับเวรและการดำจิตเพื่อให้เกิดความสงบและความดีในชีวิต…

…็นส่วนแห่งการครัฃ้สรู้ ยอมเป็นอุปนิสัยแห่งการบรรลุรื่อยมรรตะ ฉนั้นเหมือนกัน เหตุนี้ ปฏิทานี้แม้บ่วง พระผู้พระภาคตรัสว่า “เป็นข้อปฏิบัติเพื่อ้องการโลภัฏผล.” บรรดาปิฏกกิ ทำพวกเหล่านั้น แม้ทนที่ให้เผาขาสุภีโรยในสุภี…

เนื้อหานี้พูดถึงอุบาสกที่ตั้งอยู่ในศีลและการปฏิบัติที่เกี่ยวข้องกับศีล 10 รวมถึงการถวายสัปทาฬิ การบรรพชา และการอุปสมบท ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญในการบรรลุธรรมและหลุดพ้นจากวัฏทุกข์ โดยใช้หลักปฏิบัติและความตั

… ด้วยเหตุนี้ ท่านจึงกล่าวไว้ในอรรถกถาทักจิวงศรว่า “แม้ท่านอนที่ถวายในสงฆ์มีพระพุทธเจ้าจับเป็นประมุข พระผู้พระภาค ตรัสว่า ชื่อว่ามีผลนับไม่ได้” เพราะการนับด้วยคุณ" แท้จริง ทักธิลา

เนื้อหาส่วนหนึ่งเกี่ยวกับการถวายทานในพระพุทธศาสนา โดยอธิบายถึงผลของทานที่ถวายต่อสงฆ์ในขณะที่มีพระพุทธเจ้าเป็นประมุข มุ่งเน้นถึงความสำคัญของการถวายทานและการมีส่วนร่วมในวิถีพุทธเพื่อเข้าถึงทางพุทธศาสนาแ

…เทวา อามิสาน ควา ปัจจัย 4 ชื่ออมิสาธาน ด้วยสามารถเป็นวัตถุ อนุบุคคลพิพัฒน์ จริงอยู่ ปัจจัยเหล่านั้น พระผู้พระภาคตรัสเรียก ว่าอามิส เพราะเป็นของพึงต้องด้วยกสิณคือเป็นต้น. อีก อย่างหนึ่ง เจตนาเครื่องบริจาคปัจจัย 4 …

บทความนี้กล่าวถึงความหมายของอามิสาธานและการให้ปัจจัย 4 ซึ่งเป็นสิ่งสำคัญในพระพุทธศาสนา โดยอามิสาธานนั้นถือว่าเป็นมงคลที่นำมาซึ่งความสุขและความเจริญรุ่งเรืองเมื่อมีการให้ปัจจัย 4 ตลอดจนเรื่องราวในอดีตท

… ธรรมมาทที่เป็นโลกะ เป็นเหตุ แห่งทานทั้งปวง เป็นมูลแห่งทรัพย์สมบัติทุกอย่าง เมื่อภัยกานต์ึง เห็นว่า พระผู้พระภาคทรงแสดงด้วยธรรมทาน ในทานทั้ง ๒ นี้ เหมือนกัน." ในอรรถกถามคฤปตอนนี้ ท่านกล่าวว่า "ที่การแสดงธรรมที่ พ…

บทความนี้จำแนกกรรมบุตรที่เป็นกุศลและอุตฺต โดยอธิบายธรรมเหล่านี้ที่มีโทษและไม่มีโทษ ว่ามีประโยชน์และสุขอย่างไร พร้อมกับการแสดงหลักธรรมที่พระบรมศาสดาเทศนาให้ผู้มีจิตตั้งมั่นในกุศลกรรม ยิ่งไปกว่านั้นเนื้

…ล่าอื่น ชื่อธรรมทาน." [๒๒] จริงอยู่ ธรรมทานจัดเป็นดีสด ประเสริฐ ก็เพราะชานะ อมิสถานทั้งปวง เหตุนี้ พระผู้พระภาคเมื่อทรงแสดงธรรมแก่ ทั่วสักกะผู้เป็นจอมเทพดา จึงตรัสไว้ในตนหาวรรค ธรรมบทว่า :- "ธรรมทาน ย่อมชนะทานท…

บทความนี้นำเสนอแนวคิดเกี่ยวกับธรรมทานซึ่งถูกยกย่องให้เป็นสิ่งที่มีคุณค่ามากที่สุดในบรรดา...เสนอว่า ความดีที่เกิดจากการถวายธรรมทานจะแสดงถึงความเป็นผู้มีอุปการะที่แท้จริง และการฟังธรรมที่ถูกต้องจะนำมาซึ

…ั้งมั่นแห่งพระศาสนา [๔๕ ] แต่อย่าไม่แสดงเป็นต้น ย่อมไปเพื่อความเสื่อมศูนย์ แห่งพระศาสนานั้น เหตุนี้ พระผู้พระภาคจึงตรัสไว้ในปัญจก- นิวัฏฐ อัคฺกฏีกาขั้นแล้วว่า "ภิทูงทุ่งหลาย ธรรม ๕ ประการ เหล่านี้ ย่อมเป็นไปเพื่อ…

ข้อความนี้กล่าวถึงความสำคัญของการแสดงธรรมเพื่อความมั่นคงของพระศาสนา และความเสื่อมศูนย์ที่เกิดจากการไม่แสดงธรรม โดยอ้างถึงพระธรรมกถิกที่กำหนดธรรม ๕ ข้อสำหรับการแสดงแก่ชนอื่น เรียกร้องให้ภิกษุเล่าเรียนแ

…ญณดู ได้แก่ ไม่สำเหนียกยก." [๔๕๖] ก็เพราะธรรมทานเป็นปฐมฐานแห่งคุณ มีความรู้แจ้ง อรรถเป็นต้น, ฉะนั้น พระผู้พระภาคจึงตรัสว่าเป็นมนจาล. สมตาม ที่พระองค์ตรัสไว้ในตถวีวรรค ปฐมปนาถก ปัญจณิมา อง- คุตตรนิวาทว่า "ภิกุฬทั…

…มอธิบายความหมายของบทต่างๆ เช่น 'สทุมนุมสูติ' และ 'อนุตตรานาย' ว่ามีความสำคัญอย่างไรต่อการศึกษาธรรมะ พระผู้พระภาคตรัสว่า ธรรมทานเป็นฐานแห่งคุณ จึงมีการกล่าวถึงความมงคลที่เกี่ยวข้องกับคำสอนของพระศาสดา การเรียนรู้แล…

…นหนอ ? สิ่งของบุคคลนี้ นี่จะพึงเป็นของเรา เราพึงวางอำนาให้เป็นไปในทรัพย์ นั่น ดังนี้ ความข้อนี้ พระผู้พระภาคจงประสงค์เอาแล้วในว่า อภิญญา โหติ นี้ บอกว่า พูญนฉิโต คือเป็นผู้มีจิตพิพัฒ ได้แก่ มีจิตเป็นธรรมช…

บทความนี้เน้นการสำรวจคำว่า 'อภิญญา' ที่มาจากตำราในพระพุทธศาสนา ถ่ายทอดความหมายโดยใช้สุนทรพจน์จากอรรถถถายภรษฎสูตรและอรรถถถายสยมสูตร ผ่านการแสดงความเห็นในทัศนคติที่แตกต่างและการพิจารณาเกี่ยวกับคุณลักษณะ

…มังกิดต่อกันนี้เป็นแปล เล่ม ๓ หน้า ๘๐ กามาวจร ชั้นเข้าด้วย ชื่อว่าเป็นเทวโลก ๒ ชั้น ด้วยประกาศนั้น พระผู้พระภาคทรงแสดงความบังเกิดของเทวดาแม้ทั้งหมดนั้น ด้วยกุศลกรรมบถ ๑๐ ประการ ในเทวโลก ๒ ชั้นนั้น ความบังเกิดขึ้…

เนื้อหาอธิบายความบังเกิดของเทวดาในเทวโลก ๒ ชั้น ผ่านกรรมบถ ๑๐ ประการ โดยพระผู้พระภาคทรงแสดงถึงความสำคัญของศีลและการบริหารกสิณในการเจริญฌาน และผลที่เกิดขึ้นกับบุคคลที่มีศีลที่ดี ในการที…