หน้าหนังสือทั้งหมด

พระพุทธศาสนาในยุค พ.ศ.500–1000
87
พระพุทธศาสนาในยุค พ.ศ.500–1000
4.2 พระพุทธศาสนาในยุค พ.ศ.500–1000 ที่ 2 ในขณะที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้ายังทรงพระชนมชีพอยู่ หรือแม้แต่หลังจากเสด็จ ดับขั…
บทความนี้สำรวจการพัฒนาของพระพุทธศาสนาในช่วงพ.ศ.500–1000 เน้นการก่อตัวของนิกายมหายาน ซึ่งมีต้นกำเนิดจากการแตกแยกภายในของสงฆ์ การทิ้งความคิ…
การแตกแยกในพระพุทธศาสนา
89
การแตกแยกในพระพุทธศาสนา
…ยที่ไม่ยอมรับการทำสังคายนา ได้แยกตัวเป็นอิสระไป ทำสังคายนาในที่แห่งหนึ่งต่างหาก เหตุการณ์นี้ส่งผลต่อพระพุทธศาสนาโดยตรง เพราะทำให้ พระพุทธศาสนาแตกแยกออกเป็น 2 นิกายอย่างเป็นทางการเป็นครั้งแรก คือ เถรวาท (หรือ สถวี…
…พพาน ความแตกต่างในระดับสภาวธรรม ข้อวัตรปฏิบัติ รวมถึงความขัดแย้งที่เกิดจากการทำสังคายนา ซึ่งส่งผลให้พระพุทธศาสนาแตกแยกออกเป็น 2 นิกายแรกคือ เถรวาท และ อาจาริยวาท นอกจากนี้ยังบรรยายถึงการต่อต้านจากเจ้าลัทธิต่าง ๆ …
การต่อต้านพระพุทธศาสนาในยุคโบราณ
90
การต่อต้านพระพุทธศาสนาในยุคโบราณ
ในสมัยนั้นประชาชนนับถือศาสนาพราหมณ์กันเป็นส่วนใหญ่ ทำให้พระพุทธศาสนากลายเป็นที่ สนใจของประชาชน และมีผู้หันมายอมรับนับถือพระพุทธศาสนากันมากมาย และขยายศรัทธา ออกไปในวงกว้…
ในสมัยโบราณ พระพุทธศาสนาได้ขยายศรัทธาและถูกต่อต้านจากพราหมณ์ เนื่องจากไม่ยอมรับคัมภีร์พระเวท ปฏิเสธระบบวรรณะ และมีคำสอนที่เน…
พัฒนาการของพระพุทธศาสนาและศาสนาพราหมณ์ในอินเดีย
91
พัฒนาการของพระพุทธศาสนาและศาสนาพราหมณ์ในอินเดีย
พระพุทธศาสนาให้หมดไป แต่ก็ทำให้พระพุทธศาสนามิอาจรุ่งโรจน์อยู่ ณ ศูนย์กลางเดิม แต่ ไปรุ่งเรืองอยู่บริเวณทางตอนเหน…
เนื้อหานี้กล่าวถึงความเสื่อมลงของพระพุทธศาสนาในศูนย์กลางดั้งเดิมและการขยายตัวอย่างรวดเร็วของศาสนาพราหมณ์ ซึ่งได้มีการสร้างมหากาพย์เพื่อดึงดูดผู้ค…
แนวคิดในมหายาน: การเปรียบเทียบพาหนะทางธรรม
93
แนวคิดในมหายาน: การเปรียบเทียบพาหนะทางธรรม
…นอันสูงสุดเพราะสามารถช่วยเหลือสรรพสัตว์ไปได้มากที่สุดนั่นเอง 2. แนวคิดเรื่อง “พระพุทธเจ้า 3 ประเภท” พระพุทธศาสนาในฝ่ายมหายานได้แบ่งพระพุทธเจ้าออกเป็น 3 ประเภท คือ 1) พระอาทิพุทธเจ้า พระสัมมาสัมพุทธเจ้าที่เรียกว่า…
…วามแตกต่างในการเข้าถึงธรรมะ โดยเฉพาะแนวคิดโพธิสัตว์ที่รองรับทุกสรรพสัตว์ โดยไม่จำกัดเพศหรือชนชั้น ในพระพุทธศาสนาแบ่งพระพุทธเจ้าออกเป็น 3 ประเภท ได้แก่ พระอาทิพุทธเจ้า, พระธยานิพุทธเจ้า, และ พระมานุษิพุทธเจ้า โดยเ…
แนวคิดตรีกายในพระพุทธศาสนามหายาน
95
แนวคิดตรีกายในพระพุทธศาสนามหายาน
…นโดยเฉพาะ และแท้ที่จริงแล้วกายเหล่านี้ย่อมมีความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน 1 พระมหาสมจินต์ สมฺมาปญฺโญ, พระพุทธศาสนามหายานในอินเดีย พัฒนาการและสารัตถธรรม, 2527 หน้า 100 86 DOU ประวัติศาสตร์ พระพุทธ ศาสนา
เนื้อหานี้พูดถึงแนวคิดตรีกายซึ่งประกอบด้วยธรรมกาย สัมโภคกาย และนิรมาณกายในพระพุทธศาสนามหายาน โดยอธิบายถึงความหมายและบทบาทของพระกายทั้งสาม และความเชื่อที่เกี่ยวข้องในจิตวิญญาณของพระโพธิสั…
พระบารมีและพุทธเกษตรในมหายาน
97
พระบารมีและพุทธเกษตรในมหายาน
…นี่ยวทางจิตใจ พระโพธิสัตว์จึงมีลักษณะเป็นสื่อระหว่างพระสัมมาสัมพุทธเจ้าใน 88 DOU ประวัติ ศ า ส ต ร์ พระพุทธศาสนา
บทความนี้สำรวจแนวคิดเกี่ยวกับอำนาจพระบารมีที่ส่งผลต่อพุทธเกษตร โดยเฉพาะสุขาวดี ซึ่งเป็นที่อยู่ของพระอมิตาภะและเป็นสถานที่ที่เหมาะสมสำหรับการเข้าถึงนิพพาน แตกต่างจากพุทธเกษตรอื่น ๆ ที่คนทั่วไปมักเข้าใจ
นิพพานและพระโพธิสัตว์
98
นิพพานและพระโพธิสัตว์
… มหาปณิธาน 4 คือ ความตั้งใจอันแน่วแน่มั่นคงซึ่งพระโพธิสัตว์จะต้องมี คือ จะละกิเลสทั้งหลายให้หมดสิ้น พระพุทธศาสนาในอินเดีย หลังยุค พุ ท ธ ก า ล DOU 89
เนื้อหานี้พูดถึงนิพพานและบทบาทของพระโพธิสัตว์ในการช่วยเหลือสรรพสัตว์ โดยมีการอธิบายถึงบารมี 6 ประการ เพื่อบรรลุพุทธภูมิและการประพฤติตามโพธิสัตวมรรค ซึ่งมีทั้งทานบารมี, ศีลบารมี, ขันตินบารมี, วิริยบารม
การปรับปรุงคำสอนพุทธศาสนาแบบมหายาน
100
การปรับปรุงคำสอนพุทธศาสนาแบบมหายาน
…ห้เข้ากับสังคมและกาลสมัยตามแนวทางของคณาจารย์ฝ่าย มหายาน ถือว่าเป็นข้อเด่นที่เป็นประโยชน์ในการเผยแพร่พระพุทธศาสนา แต่อย่างไรก็ดี ใน ประเด็นนี้มีข้อที่ควรพิจารณาคือ 1) การปรับพุทธพจน์ มหายานได้ใช้หลักจิตวิทยาที่เหน…
บทความนี้พูดถึงการปรับปรุงคำสอนของพุทธศาสนามหายานให้เหมาะสมกับเวลาปัจจุบัน โดยการเตรียมความรู้สึกและเปิดโอกาสให้ผู้คนเข้าถึงพุทธธรรมได้ง่ายขึ้น นอกจากนี้ยังมีการเปรียบเทียบระหว่างคำสอนของเถรวาทและมหาย
การพัฒนาของนิกายมหายานในพระพุทธศาสนา
101
การพัฒนาของนิกายมหายานในพระพุทธศาสนา
…ูง พุทธพจน์ก็ไม่แปดเปื้อนมลทินมากนัก แต่ถ้าบุคคลมีจิตใจต่ำ พุทธพจน์ก็พลอย มัวหมองไปด้วย ด้วยเหตุนี้ พระพุทธศาสนาฝ่ายเถรวาทจึงมีท่าทีในการรักษาพระธรรมวินัยอย่าง เคร่งครัด ซึ่งมีประโยชน์ต่อความมั่นคงของพระพุทธศาสนา
พระพุทธศาสนามหายานมีการพัฒนาเป็นนิกายต่าง ๆ โดยเฉพาะสองสายที่มีต้นกำเนิดในอินเดีย คือ มาธยมิกะ และโยคาจาร นิกายม…
ความคิดและปรัชญาของนาคารชุน
102
ความคิดและปรัชญาของนาคารชุน
…ายตรงข้ามให้พ่ายแพ้ ไปทุกแห่งหน วิภาษวิธีของท่านนาคารชุน ได้ก่อให้เกิดการตื่นตัวในวงการนักปราชญ์ทาง พระพุทธศาสนา ทำให้มีนักคิดที่ตามมาในภายหลังยึดถือวิธีการของท่านเป็นแบบอย่างอีก มากมาย ท่านนาคารชุนได้เขียนคัมภีร…
นาคารชุนเป็นนักปรัชญาที่มีอิทธิพลสูงในพระพุทธศาสนา นำเสนอแนวคิดศูนยตาเป็นความจริงขั้นสุดท้ายในคัมภีร์มัธยมกการิกา สอนเกี่ยวกับสมมติสัจจะและปรมัตถสัจจะ…
การเข้าใจสวลักษณะในนิกายโยคาจารและมาธยมิกะ
104
การเข้าใจสวลักษณะในนิกายโยคาจารและมาธยมิกะ
…มไม่มีอะไรอยู่เลย ไม่มีสภาวะที่จะ กำหนดเป็นสาระได้) ต่างฝ่ายต่างกล่าวหากันว่า เป็นพวกมิจฉาทิฏฐิทำลายพระพุทธศาสนา ทำให้เกิดความขัดแย้งจนหาจุดจบไม่ได้ ทั้งสองนิกายนี้ ก็เลยเข้าข่ายเป็นมิจฉาทิฏฐิไปทั้งคู่ ตามหลักคำส…
เนื้อหานี้อภิปรายถึงแนวทางการตีความ 'สวลักษณะ' ในพระพุทธศาสนาทั้งนิกายโยคาจารและมาธยมิกะ โดยชี้ให้เห็นถึงการแตกต่างที่มีอยู่ในมุมมองศาสตร์ทั้งสอง นิกายโยคาจารเชื…
การเผยแพร่ของลัทธิพุทธตันตรยานในพระพุทธศาสนา
105
การเผยแพร่ของลัทธิพุทธตันตรยานในพระพุทธศาสนา
…วาทที่ว่า “โลกอันจิต นำไป อันจิตย่อมเสือกไสไป โลกทั้งหมดเป็นไปตามอำนาจของธรรมอย่างเดียว คือจิต” 4.3 พระพุทธศาสนาในยุคเสื่อมจากอินเดีย 4.3.1 การเผยแพร่ของลัทธิพุทธตันตรยาน นิกายพุทธตันตระ (Tantric Buddhism) เชื่อว…
ลัทธิพุทธตันตระเกิดขึ้นในยุคเสื่อมของพระพุทธศาสนา ซึ่งมีการสั่งสอนแนวทางลี้ลับหรือทางลัดที่พระพุทธเจ้าแสดงให้เฉพาะผู้ที่มีปัญญา การแพร่หลายของนิกายนี…
มนตรยานและตันตรยานในศาสนาพุทธ
106
มนตรยานและตันตรยานในศาสนาพุทธ
…่อเรียกหลายอย่าง เรียกว่า พุทธมันตระบ้าง โยคตันตระบ้าง แล้วต่อมาก็มีอนุตรโยคตันตระ และลัทธิกาลจักระ พระพุทธศาสนาในอินเดีย หลังยุค พุ ท ธ ก า ล DOU 97
ลัทธิมนตรยานและตันตรยานส่วนใหญ่เห็นความสำคัญของพิธีกรรมและเวทมนตร์ โดยมีที่มาจากการผสมผสานกับศาสนาฮินดูในหมู่นิกายพุทธตันตระ ซึ่งมีการสอนที่เข้มข้นและเฉพาะกลุ่ม การใช้ภาษาลึกลับในคัมภีร์ทำให้สามารถนี้
พุทธตันตระและความเชื่อในพระพุทธศาสนา
108
พุทธตันตระและความเชื่อในพระพุทธศาสนา
…ว้ในทิเบต เช่น ปรัชโยปายวินิศจยสิทธิ * สมัคร บุราวาศ, ปรัชญาพราหมณ์ในสมัยพุทธกาล, 2516 หน้า 109-116 พระพุทธศาสนาในอินเดีย หลังยุค พุ ท ธ ก า ล DOU 99
เนื้อหานี้กล่าวถึงความเชื่อในพุทธตันตระ โดยเฉพาะความเชื่อเกี่ยวกับพระพุทธองค์ซึ่งมีพระกายที่ 4 และพิธีกรรมทางศาสนาที่เกี่ยวข้องกับการเคารพบูชา รวมถึงวิธีตีความคำสอนที่มีความแตกต่างกันระหว่างกลุ่มต่างๆ
การเสื่อมถอยของพระพุทธศาสนาในอินเดียยุคปลาย
109
การเสื่อมถอยของพระพุทธศาสนาในอินเดียยุคปลาย
…มื่อเริ่มมีเรื่องเลอะเทอะผิดธรรมวินัยเข้ามาปะปนมากขึ้น และมีการแก้ไขละทิ้ง ธรรมวินัยดั้งเดิมมากขึ้น พระพุทธศาสนาที่แท้จริงจึงค่อย ๆ เสื่อมไป โดยถูกอิทธิพลศาสนา พราหมณ์กลืนไปทีละเล็กละน้อยในรูปของลัทธิตันตรยานนี้เ…
บทความนี้สำรวจการเสื่อมถอยของพระพุทธศาสนาในอินเดียโดยเฉพาะในยุคปลาย ซึ่งพบว่าคณาจารย์ชาวพุทธประสบความสำเร็จในช่วงแรก แต่ในตอนหลังพระพุทธศาสนา
พระพุทธศาสนาในอินเดียและการอุปถัมภ์จากกษัตริย์
110
พระพุทธศาสนาในอินเดียและการอุปถัมภ์จากกษัตริย์
ในสมัยพุทธกาล พระพุทธศาสนาได้รับการอุปถัมภ์จากกษัตริย์ผู้ปกครองรัฐต่าง ๆ เช่น พระเจ้าพิมพิสาร พระเจ้าปเสนทิโกศล พระเจ้าจัณฑปัช…
ในสมัยพุทธกาล พระพุทธศาสนาได้รับการสนับสนุนจากกษัตริย์และได้ขยายตัวอย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะภายใต้การปกครองของพระเจ้าอโศกมหาราช ผู…
สาเหตุการเสื่อมของพระพุทธศาสนาในอินเดีย
111
สาเหตุการเสื่อมของพระพุทธศาสนาในอินเดีย
4.3.3 สาเหตุที่ทำให้พระพุทธศาสนาเสื่อมจากอินเดีย ทั้งที่พระพุทธศาสนาถือกำเนิดในประเทศอินเดีย แต่ต่อมาในขณะที่พระพุทธศาสนา แผ่ขยายและ…
พระพุทธศาสนาเกิดขึ้นในอินเดียและเคยเจริญรุ่งเรือง แต่เสื่อมลงเนื่องจากสาเหตุภายในที่เกี่ยวข้องกับบทบาทของพระภิกษ…
การศึกษาและการปฏิบัติในพระพุทธศาสนา
112
การศึกษาและการปฏิบัติในพระพุทธศาสนา
…ารรับรู้ได้อย่างไร โลกเป็นอยู่อย่างไร มีจริงหรือไม่ เป็นต้น จึงพยายามหาเหตุผลทางทฤษฎี ตามแนวคิดในทางพระพุทธศาสนาและใช้การให้เหตุผลทางตรรกศาสตร์มาอธิบายปัญหาเหล่านี้ ทั้ง ๆ ที่คำถามเหล่านี้เป็นคำถามที่พระสัมมาสัมพ…
…ปฏิบัติ แต่ต่อมาเริ่มมีการกล่าวถึงอภิปรัชญา โดยบางคนพยายามใช้ทฤษฎีทางตรรกศาสตร์ในการพิสูจน์แนวคิดทางพระพุทธศาสนา ส่งผลให้เกิดความคิดที่แตกต่างและพัฒนานิกายต่าง ๆ ในพระพุทธศาสนา แม้แนวคิดของนักทฤษฎีมีความลึกซึ้ง แ…
การเสื่อมถอยของพระพุทธศาสนาในอินเดีย
113
การเสื่อมถอยของพระพุทธศาสนาในอินเดีย
…นาดถือว่า การเสพกามเป็นหนทางสู่การตรัสรู้ธรรม การดื่มสุราเป็นสิ่งดี เป็นต้น เมื่อเกิดความแตกแยกภายในพระพุทธศาสนา ทั้งในเรื่องของแนวคิดทฤษฎีที่ทะเลาะ เบาะแว้งกันไม่จบสิ้น จนถึงการแตกเป็นกลุ่มเวทมนตร์คาถาซึ่งฉีกแนว…
บทความนี้สำรวจสาเหตุที่ทำให้พระพุทธศาสนาเสื่อมถอยในอินเดีย ทั้งในแง่ของการมีนิกายต่างๆ ที่แตกแยก และอิทธิพลของศาสนาพราหมณ์-ฮินดูที่พยายามดึง…