พระสัมมาสัมพุทธ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 37 / 173

…ือนั้น เป็นนามผล คำว่า อรหันต์ มีความหมายเป็น 4 นัย คือ นัยที่ 1 ไกลจากข้าศึก “ข้าศึก” หมายถึงกิเลส พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงเป็นผู้ไกลจากกิเลส ทั้งนี้ เพราะทรงกำจัดกิเลสทั้งปวงด้วยมรรคแล้วโดยสิ้นเชิง จึงทรงพ้นจากกิเลส…

บทความนี้กล่าวถึงพระอรหันต์ ซึ่งเป็นชื่อที่ใช้เรียกพระสัมมาสัมพุทธเจ้าที่ได้บรรลุความรู้แจ้ง โดยมีการอธิบายถึงคุณสมบัติ 9 ประการของพระองค์ และ 4 นัยความหมายของคำว่า '…

5.4.2 ทรงเป็นผู้ตรัสรู้เองโดยชอบ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงพระนามว่า “สัมมาสัมพุทโธ” แปลตามศัพท์ว่า ตรัสรู้ด้วยพระองค์เอง โดยชอบ หรือโดยถูกต้อง เมื่อพิจ…

พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงตรัสรู้ด้วยพระองค์เองโดยถูกต้องหรือ 'สัมมาสัมพุทโธ' โดยมีคุณวิเศษ 5 ประการ คือ จกฺขุ, ญาณ, ปญ…

…ยกิเลส ย่อมดำเนินชีวิตผิดพลาด จึงต้องรับผลกรรม เวียนว่าย ตายเกิดอยู่ในวัฏสงสารโดยหาทางออกไม่ได้ ส่วนพระสัมมาสัมพุทธเจ้านั้น พระองค์ทรงเป็นผู้ที่สมบูรณ์ด้วยวิชชา 8 ประการ อันทำให้พระองค์ รู้เห็นความเป็นไปของสรรพสิ่ง …

…่วนจรณะเป็นข้อปฏิบัติอันเป็นทางบรรลุวิชชา ซึ่งมีองค์รวม 15 อย่าง เช่น ศีลสังวร อินทรียสังวร เป็นต้น พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงเป็นผู้ถึงพร้อมในวิชชา 8 ประการ ซึ่งทำให้สามารถรู้เห็นความเป็นไปของสรรพสิ่งได้อย่างถูกต้อง ช่…

5) สัทธา คือ ความเชื่อมั่นในความจริงและความดี พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงประกอบด้วย สัทธาอย่างอุกฤษฎ์ ดังปรากฏในชาดกต่างๆ ที่พระองค์ได้บำเพ็ญบารมี โดยสละทั้งทรัพย์สิน…

บทความนี้เสนอการสำรวจคุณธรรมหลักของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าที่ช่วยในการบรรลุสัมโพธิญาณ ประกอบไปด้วยสัทธา ความเชื่อมั่นในความดี ความรู้สึกละอายต่อความชั่ว (…

คือ 5.4.4 ทรงเป็นผู้เสด็จไปดีแล้ว พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงพระนามว่า “สุคโต” แปลว่า “ผู้เสด็จไปดีแล้ว” มีความหมายเป็น 4 นัย 1) เสด็จไปดี 2) เสด็จไปถูกต้…

พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ทรงพระนามว่า 'สุคโต' แปลว่า 'ผู้เสด็จไปดีแล้ว' มีความหมาย 4 นัย ได้แก่ เสด็จไปดี, เสด็จไปถูกต้อ…

…ตะลึงไปหมด ทรงพระดำเนินงามหรือเสด็จไปงาม เช่นนี้ จึงทรงพระนามว่า “สุคโต” 5.4.5 ทรงเป็นผู้รู้แจ้งโลก พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงพระนามว่า โลกวิทู แปลว่า “ผู้รู้แจ้งโลก” คำว่า โลก ในที่นี้มีความหมาย เป็น 2 นัย คือ นัยที่ 1…

บทนี้วิเคราะห์ถึงความรู้แจ้งของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าที่ทรงเป็นผู้รู้แจ้งโลกหรือ “โลกวิทู” โดยมีแนวคิดเกี่ยวกับโลกทั้ง 2 นัย ได้แก่ ร่างกายและการเวีย…

…หาสมุทร จักรวาลทั้งปวง ซึ่งสัตว์ทั้งหลาย ที่อาศัยขันธ์ 5 ก็อาศัยอยู่ในโอกาสโลกนี้อีกชั้นหนึ่ง ที่ว่าพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงเป็นผู้รู้แจ้งโลก จึงหมายถึงการที่พระองค์ทรงรู้ถึงจริต อัธยาศัย อินทรีย์ กรรม ทิฏฐิ ธรรมอันทำ…

…นื้อหานี้ได้เสนอความคิดเห็นเกี่ยวกับสัตว์ผู้เกิดโดยอาศัยขันธ์ 5 และโลกภายนอกที่สัตว์อาศัยอยู่ การที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงรู้แจ้งโลกคือการเข้าใจถึงจริต อัธยาศัย และองค์ประกอบของจักรวาล พระองค์ทรงมีความสามารถในการฝึก…

5.4.7 ทรงเป็นศาสดาของเทวดาและมนุษย์ทั้งหลาย พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงพระนามว่า “สัตถา เทวมนุสสานัง” แปลว่า “ศาสดาของเทวดาและ มนุษย์ทั้งหลาย” เหตุที่ทรงพระนามว่า “…

พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงพระนามว่า “สัตถา เทวมนุสสานัง” ซึ่งแปลว่า “ศาสดาของเทวดาและมนุษย์ทั้งหลาย” พระองค์ทรงประกาศพร…

…สพรสแห่งอมตธรรม หรือนิพพาน เพราะเหตุนี้ พระองค์จึงทรงพระนามว่า “ภควา 6) ผู้คายตัณหาในภพ หมายความว่า พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงเป็นพระอรหันต์ หมดจดจาก อาสวกิเลสทั้งปวง ย่อมบรรลุนิพพาน ไม่มีการเวียนกลับไปสู่ภพ 3 อีก เพราะ…

บทความนี้กล่าวถึงคุณสมบัติและพระพุทธคุณของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า รวมถึงการแนะนำตัวที่สำคัญในบริบทของการประกาศพระศาสนา. พระองค์ทรงเข้าใจขันธ์ ธาตุ และ อริยสัจได้…

จากพระธรรมเทศนาที่ยกมานี้ จะเห็นว่า พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงมีพระประสงค์ที่จะแสดงให้พระ เจ้าอชาตศัตรูเข้าพระทัยว่า แรงจูงใจที่เป็นเหตุให้บุรุษเข้ามาบวชใน…

พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงถึงแรงจูงใจในการบวชในพระพุทธศาสนา ซึ่งมี 3 ประการคือ ศรัทธาในพระธรรม, ความเห็นโทษภัยในชีว…

…งและการแก้แค้นกัน ไปจนถึงสงครามฆ่าล้างเผ่าพันธุ์กัน เหล่านี้ล้วน เป็นทางมาแห่งธุลีหรือกิเลสทั้งสิ้น พระสัมมาสัมพุทธเจ้าจึงได้ตรัสเรื่องโทษของกามไว้มากมาย เป็นต้นว่า “กามทั้งหลาย ตระการหวานชื่นใจ ย่อมย่ำยีจิตโดยรูปต่…

บทความนี้นำเสนอการเผชิญหน้ากันของคนในสังคมที่ถูกกำหนดโดยกามซึ่งเป็นพลังแห่งบาปอกุศล การแข่งขันและความไม่บริสุทธิ์สร้างปัญหาให้กับชีวิตฆราวาส แต่กลับสร้างโอกาสที่ดีกว่าให้กับนักบวชที่มีโอกาสรักษาพรหมจร

6.2 ข้อปฏิบัติเบื้องต้นของพระภิกษุ เมื่อพระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสถึงแรงจูงใจ และเป้าหมายของการบวชจบลงแล้ว ได้ตรัสต่อไปอีกว่า “เมื่อบวชแล้วสำรวมระวังในพระปาฏิ…

พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสถึงแรงจูงใจในการบวชและข้อปฏิบัติต่าง ๆ ที่พระภิกษุต้องสำรวม เช่น สำรวมระวังในพระปาฏิโมกข์, ม…

…เป็นต้น พระภิกษุที่ถึงพร้อมด้วยมรรยาทและโคจร ย่อมไม่ไปสู่ ที่อโคจร เพราะละอายใจและกลัวเสียชื่อเสียง พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงกล่าวเปรียบพระภิกษุผู้เที่ยวไป ในอโคจรว่า “เหมือนโคที่เที่ยวไปในถิ่นเสือและราชสีห์ หรือเหมือน…

บทความนี้กล่าวถึงแนวทางการดำเนินชีวิตของพระภิกษุ โดยเน้นที่โคจรที่ควรปฏิบัติและอโคจรที่ควรหลีกเลี่ยง ซึ่งรวมถึงการตั้งสติในกาย เวทนา จิต และธรรม นอกจากนี้ยังพิจารณาโทษของการเข้าไปในอโคจร เช่น สถานที่บ

…สำรวมระวังในพระปาฏิโมกข์ของพระภิกษุจะประสบ ความสำเร็จได้ก็ด้วยศรัทธาของพระภิกษุเองไม่มีใครบังคับได้ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าจึงทรงกำชับพระภิกษุสงฆ์ ญัตติจตุตถกรรม แปลว่า กรรมมีญัตติเป็นที่ 4 ได้แก่ การทำสังฆกรรมที่สำคัญ …

บทความนี้พูดถึงความสำคัญของการระมัดระวังในพระปาฏิโมกข์สำหรับพระภิกษุ โดยชี้ให้เห็นว่าแม้ข้อผิดพลาดเล็กน้อยก็อาจนำไปสู่บาปและโทษที่ใหญ่ขึ้น พระภิกษุต้องมีความตั้งใจในการศึกษาต่อศีลและสิกขาบทต่างๆ เพื่อ

…ิดสิกขาบท ซึ่งมีผลให้สิ่งของที่ได้รับมาไม่บริสุทธิ์ เป็นของไม่ควรบริโภค การแสวงหาด้วยการล่อหลอกนั้น พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ทรงแสดงรายละเอียดไว้มากมาย พระ อรรถกถาจารย์ได้แบ่งเป็นหัวข้อไว้ดังนี้ 1. กุหนา (อ่านว่า กุ-หะ-น…

ในเนื้อหานี้กล่าวถึงการละเมิดสิกขาบทซึ่งส่งผลให้สิ่งของที่ได้มาไม่บริสุทธิ์ โดยมีพระอรรถกถาจารย์ได้แบ่งการหลอกลวงของพระภิกษุออกเป็นสามประเภท ได้แก่ การแสร้งแสดงตัวเป็นผู้สันโดษเพื่อดึงดูดการถวายจากทาย

…นเป็นการละเมิดสิกขาบท ซึ่งจะได้กล่าวในหัวข้อ “ถึงพร้อมด้วยศีล” ชื่ออาบัติเกี่ยวกับอาชีพไม่บริสุทธิ์ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ทรงบัญญัติสิกขาบทเกี่ยวกับเรื่องมิจฉาอาชีวะไว้ 6 ข้อ พร้อมทั้งระบุชื่อ อาบัติเพราะละเมิดสิกขา…

พระพุทธเจ้าทรงบัญญัติสิกขาบทเพื่อป้องกันมิจฉาอาชีวะที่พระภิกษุอาจประพฤติ โดยการมีอาชีพบริสุทธิ์จำเป็นต้องหลีกเลี่ยงการขออาหารและการกระทำที่ไม่เหมาะสม เพื่อให้พระภิกษุสามารถดำเนินชีวิตอย่างมีศีลและบริส

…รู้จักบริโภคปัจจัยที่ได้มาอย่างฉลาดอีกด้วย ทั้งนี้เพื่อยกตนให้พ้นจากการเป็นทาสของกามได้อย่างแท้จริง พระสัมมาสัมพุทธเจ้าจึงตรัสสอนการ บริโภคปัจจัย 4 หรือปัจจัยสันนิสสิตศีลให้กับพระภิกษุ โดยให้พระภิกษุพิจารณาวัตถุประส…

…บาตหรือการได้รับจากผู้เลื่อมใส ศีลที่เกี่ยวข้องกับการบริโภคปัจจัย 4 มีความสำคัญต่อการหลีกเร้นจากกาม พระสัมมาสัมพุทธเจ้าแนะนำการบริโภคด้วยวัตถุประสงค์ที่ชัดเจน ป้องกันกิเลสและส่งเสริมความบริสุทธิ์ รายละเอียดวิธีการบร…

…เพื่อป้องกันอาสวะอันจะบังเกิดขึ้น ในตนรวมทั้งผู้อื่นด้วย เมื่อตรัสสอนในเชิงให้ละและป้องกันกิเลสแล้ว พระสัมมาสัมพุทธเจ้ายังทรงสอนถึงวัตถุประสงค์ ที่ถูกต้องในการบริโภค กล่าวคือ ให้พิจารณาว่าพระภิกษุบริโภคอาหาร ก็เพื่อ…

เนื้อหาอธิบายถึงจุดมุ่งหมายในการบริโภคอาหารของพระภิกษุที่มุ่งหวังเพื่อยังชีวิตและการศึกษาไตรสิกขา รวมถึงการใช้เสนาสนะเพื่อบำบัดความร้อนหนาวและหลีกเลี่ยงอันตราย โดยไม่ควรใช้เสนาสนะอย่างฟุ้งเฟ้อเพื่อป้อ

…ความ เป็นพระ วิชาที่พระไม่ควรเกี่ยวข้อง จึงจัดเป็นติรัจฉานวิชา คือ วิชาที่ขวางหรือขัดกับความเป็นพระ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสสรุปเรื่องความถึงพร้อมด้วยศีลว่า “ภิกษุใด เป็นผู้ปฏิบัติสมบูรณ์ด้วยศีลทั้ง 3 อย่าง คือ จุลศี…

บทความนี้อธิบายถึงความหมายของคำว่า "ติรัจฉานวิชา" ซึ่งหมายถึงวิชาที่ขัดกับการเป็นพระภิกษุ และความสำคัญของศีลที่ภิกษุต้องปฏิบัติตามเพื่อให้มีความสุขทั้งทางกายและใจ พระบรมศาสดาได้สอนถึงการรักษาศีลและการ

…ีล” หมายถึง ภาวะปรกติ ดังนั้น “อินทรียสังวรศีล” จึงหมายถึง “ภาวะปรกติในการสำรวมระวังอินทรีย์ทั้ง 6” พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสกับพระเจ้าอชาตศัตรูว่า “มหาบพิตร อย่างไรภิกษุจึงชื่อว่า เป็นผู้คุ้มครองทวารในอินทรีย์ทั้งหลา…

เนื้อหาเกี่ยวกับคำศัพท์ต่างๆ ในการปฏิบัติธรรมที่เกี่ยวข้องกับอินทรียสังวรศีล ซึ่งพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ให้คำแนะนำเกี่ยวกับการสำรวมระวังอายตนะทั้ง 6 ได้แก่ ตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ โดยมีการเปิดรับ…