พระพุทธคุณและสามัญญผล : หน้า 62/209

สัมพุทธเจ้าถึงสามัญญผลที่ละเอียดประณีตยิ่งขึ้นไป 5.3 พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงประกาศพระพุทธคุณ ก่อนที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าจะทรงแสดงสามัญญผลที่ละเอียดประณีตยิ่งขึ้นไปนั้น พระองค์ได้ รับสั่งกำชับให้พระเจ้าอชาตศัตรูตั้งพระทัยให้ดี แล้วจึงทรงประกาศพระคุณอันประเสริฐ และยิ่งใหญ่ของ พระองค์ ในฐานะพระสัมมาสัมพุทธเจ้าให้เป็นที่ประจักษ์แก่พระทัยของพระเจ้าอชาตศัตรูว่า “มหาบพิตร พระตถาคตเสด็จอุบัติในโลกนี้ เป็นพระอรหันต์ ตรัสรู้เอง โดยชอบ ถึงพร้อมด้วยวิชชาและจรณะ เสด็จไปดีแล้ว ทรงรู้แจ้งโลก เป็น สารถีฝึกบุรุษที่ควรฝึกไม่มีผู้อื่นยิ่งกว่า เป็นศาสดาของเทวดาและมนุษย์ทั้งหลาย เป็นผู้เบิกบานแล้ว เป็นผู้จำแนกพระธรรม พระตถาคตพระองค์นั้น ทรงทำ โลกนี้พร้อมทั้งเทวโลก มารโลก พรหมโลก ให้แจ้งชัดด้วยพระปัญญาอันยิ่ง ของพระองค์เอง แล้วทรงสอนหมู่สัตว์พร้อมทั้งสมณพราหมณ์ เทวดา และมนุษย์ ให้รู้ตาม ทรงแสดงธรรมงามในเบื้องต้น งามในท่ามกลาง งามในที่สุด ทรง ประกาศพรหมจรรย์อันบริสุทธิ์ พร้อมทั้งอรรถทั้งพยัญชนะบริบูรณ์สิ้นเชิง” 5.4 พระพุทธคุณ 9 พระพุทธคุณอันประเสริฐของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ที่ทรงแสดงแก่พระเจ้าอชาตศัตรูนั้น ประกอบด้วยองค์ 9 คือ 1. ทรงเป็นพระอรหันต์ 2. ทรงเป็นผู้ตรัสรู้เองโดยชอบ 3. ทรงเป็นผู้ถึงพร้อมด้วยวิชชาและจรณะ 4. ทรงเป็นผู้เสด็จไปดีแล้ว ทรงแสดงธรรมงาม หมายถึง ธรรมที่ทรงแสดงนั้นไม่มีโทษเลย เมื่อกล่าวโดยทั่วไป ธรรมงามในเบื้องต้นได้แก่ พระ ปริยัติธรรม หรือเรียกสั้น ๆ ว่า ปริยัติธรรม งามในท่ามกลางได้แก่ ปฏิบัติ คือ การทำจริงในศีล สมาธิ ปัญญา ธรรมงามในที่สุด ได้แก่ ปฏิเวธ คือ มรรคผลนิพพานอันเป็นผลของการปฏิบัติ * สามัญญผลสูตร ที. ส. 9/102/82 บ า ที่ 5 ส า ม ญ ญ ผ ล เ นื้ อ ง ต้ น ลเบื้อ DOU 51