พระสัมมาสัมพุทธเจ้า : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 49 / 170

… ต่างกันเพียงบางข้อ ตามภาวะของเพศคฤหัสถ์และบรรพชิต ในที่นี้จะกล่าวถึงเฉพาะธรรมสำหรับคฤหัสถ์เท่านั้น พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสอปริหานิยธรรมสำหรับคฤหัสถ์แก่เจ้าลิจฉวี ผู้ปกครอง แคว้นวัชชี ณ สารินททเจดีย์ ใกล้กรุงเวสาลี โดยม…

…ให้ไม่เสื่อม 7 ประการ ซึ่งมีความสำคัญในชีวิตของคฤหัสถ์ เพื่อส่งเสริมความเจริญรุ่งเรืองและสามัคคี โดยพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ตรัสในที่ประชุมสัมมนาของคณะผู้ปกครองแคว้นวัชชี โดยการปฏิบัติดังนี้คือ การประชุมบ่อย ๆ เพื่อการสื่…

…เครื่องยึดเหนี่ยวน้ำใจกัน ซึ่งเป็น หลักปฏิบัติที่ผู้ปกครองต้องมีเพื่อใช้ในการยึดเหนี่ยวน้ำใจประชาชน พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสว่า ในกาลเมื่อเราเป็นพระราชาพระนามว่าเอกราช เรา อธิษฐานศีลอันบริสุทธิ์ยิ่ง ปกครองแผ่นดินใหญ่ สมา…

หลักธรรมในการปกครองคนมี 2 ประเภท: ประเภทแรก คือ หลักในการยึดเหนี่ยวซึ่งประกอบด้วย สังคหวัตถุ 4 และ อคติ 4 เพื่อสร้างความสมัครสมานสามัคคี ซึ่งผู้ปกครองควรทำการให้ทาน เจรจาถ้อยคำที่น่ารัก ประพฤติตนให้เป

…ลว่า ลำเอียงเพราะหลง หรือ เพราะความไม่รู้ (4) ภยาคติ แปลว่า ลำเอียงเพราะกลัว ได้แก่ กลัวอิทธิพล ฯลฯ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสว่า “ภิกษุทั้งหลาย บุคคลใดละเมิดความชอบธรรม เพราะ ฉันทาคติ โทสาคติ โมหาคติ ภยาคติ ยศของบุคคลนั้น…

… ได้แก่ ฉันทาคติ, โทสาคติ, โมหาคติ, และภยาคติ ซึ่งสามารถสร้างความแตกแยกและขัดขวางความสามัคคีในสังคม พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสว่าผู้ปกครองที่ใช้หลักการเหล่านี้จะรักษายศและเกียรติยศไว้ได้ โดยอ้างอิงตัวอย่างจาก “จันทกุมารชาด…

…งหลายยังสบายดีหรือ ยังพอเป็นอยู่ได้หรือ ไม่ลำบากด้วย บิณฑบาตหรือ”1 มีอีกตัวอย่างหนึ่งคือ ครั้งหนึ่ง พระสัมมาสัมพุทธเจ้าเสด็จไปโปรดมนุษย์เข็ญใจคนหนึ่ง ในเมืองอาฬวี วันนั้นเขาเที่ยวหาโคที่หายไปตลอดวันเมื่อพบแล้วจึงรีบไปฟั…

การใช้หลักธรรมาธิปไตยในการปกครองของพระเจ้ามหาวิชิตราชเน้นพัฒนาเศรษฐกิจคู่ไปกับศีลธรรม เพื่อให้สังคมสงบสุข การจัดการเศรษฐกิจต้องควบคู่กับการพัฒนาจิตใจเพื่อให้เกิดความเจริญเติบโตอย่างยั่งยืน โดยใช้ตัวอย

…จะบูชายัญด้วยการฆ่าสัตว์ เป็นต้น แต่มีความสงสัยในเรื่องพิธีกรรมอยู่หลายประการ จึงได้เข้าไปกราบทูลถามพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ถึงวิธีการบูชายัญที่ถูกต้อง พระสัมมาสัมพุทธเจ้าจึงตรัสเล่าถึงตัวอย่างการบูชายัญที่ถูกต้องดังนี้ ในอ…

เนื้อหานี้อ้างอิงจาก “กูฏทันตสูตร” สะท้อนถึงการปกครองที่มีคุณธรรม โดยมีการแนะนำจากพราหมณ์ปุโรหิตให้พระราชาช่วยเหลือคนยากจน เพื่อแก้ปัญหาโจรในอาณาจักร เพื่อที่จะสามารถบูชายัญได้อย่างถูกต้องและมีประโยชน

…หมายแก่ประชาชนอย่างทั่วถึงและต่อเนื่องเช่นนี้ 3. พระวินัยทุกสิกขาบทเป็นพุทธบัญญัติทั้งสิ้น กล่าวคือ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์ เดียวเท่านั้นที่บัญญัติขึ้น ส่วนพระสาวกเป็นผู้ศึกษาและปฏิบัติตามเท่านั้น ด้วยเหตุนี้พระวินัย…

เนื้อหานี้สำรวจแนวคิดเกี่ยวกับนิติศาสตร์ในพระไตรปิฎก โดยเน้นที่พระวินัย ซึ่งเป็นกฎเกณฑ์ที่ควบคุมความประพฤติของพระภิกษุอย่างละเอียด ทั้งนี้พระวินัยจะมีการทบทวนทุก 15 วัน เพื่อให้ภิกษุทุกคนสามารถเข้าใจแ

…อื่น ๆ นั้นเป็นพุทธบัญญัติทั้งสิ้น กล่าว คือ เมื่อมีเหตุที่ไม่เหมาะสมจากการกระทำของพระภิกษุเกิดขึ้น พระสัมมาสัมพุทธเจ้าก็จะทรง เรียกประชุมสงฆ์ สอบถามเรื่องราว ตำหนิผู้กระทำความผิด แจกแจงให้ทราบว่าการกระทำนั้น ไม่เหมาะสม…

…ำให้พระภิกษุสามารถปฏิบัติตามได้อย่างถูกต้อง แม้ต่างจากกฎหมายทางโลกที่ไม่ได้มีระบบการเรียนรู้เช่นนี้ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงบัญญัติพระวินัยตามเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นเพื่อกำหนดพฤติกรรมที่เหมาะสมของพระภิกษุ และไม่มีการปรับความ…

…่มีอยู่ตามธรรมดาของมัน เราอาจจะแปลได้หลายอย่าง เช่น แปลว่า ธรรมชาติ กฎธรรมชาติ ความเป็นจริง เป็นต้น พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสรู้ธรรมด้วย การเข้าถึงพระธรรมกายภายใน จึงได้รู้แจ้งความจริงต่าง ๆ ในธรรมชาติด้วยพระธรรมกายนั้น ห…

บทความนี้สำรวจความหมายของธรรมในพระพุทธศาสนา โดยเข้าใจว่า ธรรมคือความจริงตามธรรมชาติที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสรู้และเผยแพร่ให้แก่สังคม ผ่านการจัดตั้ง “สังฆะ” หรือชุมชนที่มีวินัยเป็นกรอบการประพฤติ เพื่อให้สม…

…ต่ถ้าพูดถึง วินัย จะใช้คำว่า บัญญัติ เพราะเป็นเรื่องที่ จัดตั้งหรือทำขึ้นมา เพราะฉะนั้นเราจึงพูดว่า พระสัมมาสัมพุทธเจ้า “ทรงแสดงธรรม” และพูด ว่า “ทรงบัญญัติวินัย” พระวินัยที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงบัญญัตินี้หมายเอาศีล 22…

…ินัยในพระพุทธศาสนา โดยเน้นว่า ธรรมเป็นจริงแท้ที่สูงสุดในโลก และวินัยถูกบัญญัติขึ้นเพื่อสนับสนุนธรรม พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้แสดงธรรมและบัญญัติวินัย 227 ข้อสำหรับพระภิกษุ โดยหลักของวินัยไม่ได้มีแค่ข้อบังคับ แต่เป็นข้อศึกษา…

…ัมพุทธเจ้าเหล่านั้น คนมีอายุยืน มีกิเลสเบาบาง แค่ได้ฟังอริยสัจ 4 เพียงพระคาถาเดียว ย่อมบรรลุธรรมได้ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าเหล่านั้นจึงไม่ทรงแสดงธรรมโดยพิสดาร จึงทำให้ พระธรรมคำสอนของพระผู้มีพระภาคเจ้าทั้งสามพระองค์นั้นมีน้…

…บายถึงความสุขของการได้ยินธรรมคำสอน แม้ว่าจะมีความต่างในด้านสติปัญญา พระอรรถกถาจารย์ได้กล่าวถึงการที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทั้งสามพระองค์ ไม่ได้แสดงธรรมโดยละเอียด เนื่องจากสาวกในยุคนั้นมีปัญญาได้น้อย และกิเลสเบาบาง นักศึกษา…

…่ต่อไปได้ตราบเท่าที่พุทธบริษัทยังรัก การศึกษาและปฏิบัติธรรม 7.3.2 กาลเวลาแห่งการบัญญัติสิกขาบท เมื่อพระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสความสำคัญของสิกขาบทในฐานะที่จะทำให้พระพุทธ ศาสนามีอายุยืนนานแล้ว พระสารีบุตรได้กราบทูลพระผู้มีพร…

บทความนี้สำรวจเกี่ยวกับอายุการดำรงอยู่ของพระพุทธศาสนา โดยยกตัวอย่างอายุของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทั้งสามองค์และการบัญญัติคำสอนและวินัยที่ช่วยรักษาศาสนาให้ยั่งยืน ตัวอย่างที่นำเสนอ ได้แก่ ความสำคัญข…

…ิกขา บทแก่ภิกษุทั้งหลาย โดยมีวัตถุประสงค์ 10 ประการ คือ (1) เพื่อความรับว่าดีแห่งสงฆ์ หมายถึง การที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงชี้แจงให้คณะ สงฆ์มองเห็นโทษแห่งความประพฤตินั้น ๆ ให้เห็นความจำเป็นและยอมรับสิกขาบทที่พระองค์ ทรงบ…

…วามนี้ชี้แจงถึงโทษของความเป็นคนเลี้ยงยากและเกียจคร้าน รวมถึงคุณประโยชน์ของการมีความเป็นคนเลี้ยงง่าย พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงบัญญัติสิกขาบทขึ้นมาเพื่อวัตถุประสงค์ 10 ประการ เช่น เพื่อความรับว่าดีแห่งสงฆ์และเพื่อความอยู่สำร…

…รณฐ์แตกกันหลังจากนิคัณฐนาฏบุตรผู้เป็นเจ้าลัทธิถึงแก่กรรม ในครั้งนั้นพระอานนท์ได้ กราบทูลเรื่องนี้แด่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าว่า นิคัณฐนาฏบุตรถึงแก่กรรมแล้ว..... พวกนิครณฐ์ก็แตกกัน เกิดแยกเป็นสองพวก ฯลฯ โดยเหตุที่ธรรมวินัยที่…

…มแตกแยกหลังการสอนของเจ้าลัทธิ ซึ่งเป็นตัวอย่างที่ชี้ให้เห็นถึงความจำเป็นในการมีธรรมวินัยที่ชัดเจนจากพระสัมมาสัมพุทธเจ้า พระองค์เป็นผู้ประกาศธรรมวินัยที่สมบูรณ์ การเข้าถึงความจริงภายในจึงต้องอิงกับคำสอนที่ถูกต้อง การไม่อ…

7.9 การประชุมทบทวนสิกขาบททุกกึ่งเดือน พระสัมมาสัมพุทธเจ้าบัญญัติสิกขาบทหลัก ๆ สำหรับพระภิกษุไว้ 227 ข้อ ซึ่งถือว่ามาก อยู่พอสมควร จำเป็นที่พระภิกษุทุกรูปจะต้…

การประชุมทบทวนสิกขาบทถูกกำหนดโดยพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ให้มีการฟังสวดพระปาฏิโมกข์ทุกกึ่งเดือน เพื่อตรวจสอบศีลและสร้างความสามัคคีในสงฆ์ การฟังสวดถูกกำหนดให…

…และการแก้ไขอาบัติ และกิจจาธิกรณ์ : กิจที่สงฆ์พึงทำ 7.10.1 วิวาทาธิกรณ์ : วิวาทกันเรื่องพระธรรมวินัย พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสถึงวิวาทาธิกรณ์ว่า เป็นเรื่องที่ภิกษุทั้งหลายวิวาทกันด้วย เรื่องธรรมวินัย 9 ประการนี้คือ (1) นี้…

บทความนี้กล่าวถึงความจำเป็นที่ประชาชนควรต้องรู้กฎหมาย แม้จะมีการศึกษา แต่ยังมีความรู้ที่จำกัดในเรื่องนี้ รัฐบาลไม่ค่อยให้การศึกษาในด้านกฎหมายแก่ประชาชน และประชาชนต้องรับผิดชอบในการหาความรู้เอง การเปรี

…าในการปฏิบัติธรรม จะยังการวิวาทให้เกิดในสงฆ์ นอกจากกิเลสทั้ง 3 ตระกูล คือ โลภ โกรธ หลง ดังกล่าวแล้ว พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ยังตรัสว่า การวิวาทกันในเรื่องธรรมวินัยนั้น บางครั้งเกิดขึ้นจากจิตที่เป็นกุศลคือ จิตที่ไม่โลภ ไม่โก…

เนื้อหาเกี่ยวกับอาบัติในพระพุทธศาสนารวบรวมไว้ในอาบัติเบา อาบัติหนัก และอาบัติที่มีส่วนเหลือ การวิวาทในสงฆ์นั้นเกิดจากกิเลสทั้ง 3 ตระกูลคือ โลภ โกรธ หลง และมีสาเหตุจากจิตที่ไม่โลภไม่โกรธไม่หลง อนุวาทาธ

…นวนมากในที่นี้จะยกมาเพียง 1 ตัวอย่าง คือ การระงับวิวาทาธิกรณ์คือการวิวาทกันเรื่องพระธรรมวินัยดังนี้ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสว่าวิวาทาธิกรณ์ระงับด้วยสมถะ 2 คือ สัมมุขาวินัยและเยฮุยย สิกา ในบางกรณีอาศัยสัมมุขาวินัยเพียงอย่…

…ตเป็นสิ่งสำคัญที่ช่วยป้องกันการแตกแยกในหมู่สงฆ์ อธิบายการระงับอธิกรณ์ด้วยอธิกรณสมถะ พร้อมตัวอย่างจากพระสัมมาสัมพุทธเจ้า สุดท้ายชี้ให้เห็นถึงการพิจารณาธรรมเนติในงานนี้ว่าเป็นวิธีการตัดสินที่นำไปสู่ความสงบสุขในสงฆ์.

…กรณ์นี้เกิด ขึ้นแล้วอย่างนี้ ขอโอกาส ท่านทั้งหลายจงระงับอธิกรณ์นี้โดยธรรมวินัย ส่วนภิกษุเจ้าถิ่นนั้นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าให้หลักไว้ว่าหากมีคณะสงฆ์จากวัดอื่นมาขอให้ ช่วยระงับอธิกรณ์ ภิกษุเจ้าถิ่นจะต้องมีความรอบคอบโดยปฏิบัต…

บทความนี้นำเสนอแนวทางการระงับอธิกรณ์ในชุมชนสงฆ์ โดยยึดหลักการตามพระธรรมวินัย ว่าด้วยการจัดการอธิกรณ์ที่เกิดขึ้นในอาวาส และการทำงานร่วมกันระหว่างภิกษุในวัดเจ้าถิ่นและผู้มาใหม่ เพื่อให้เกิดการปรองดองและ

…ิกรณ์ไม่ได้ และในระหว่างวินิจฉัยอธิกรณ์นั้นอยู่มีเสียงเซ็งแซ่เกิดขึ้น จน จับใจความคำพูดต่างๆ ไม่ได้ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าให้ใช้ “อุพพาฬิกวิธี” เข้าช่วยระงับอธิกรณ์ นั้น โดยเบื้องต้นให้สงฆ์สมมติภิกษุผู้ประกอบด้วยองค์คุณ 10…

ในกรณีที่ไม่สามารถระงับอธิกรณ์ได้ พร้อมกับมีเสียงเซ็งแซ่ที่ทำให้ไม่สามารถจับใจความคำพูดได้ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าแนะนำให้ใช้วิธีการเรียกว่า 'อุพพาฬิกวิธี' โดยการตั้งผู้มีองค์คุณ 10 ประการขึ้นมาเป็นตัวแทนในการตัดสิ…

…ได้ชั่ว - เชื่อว่าสัตว์มีกรรมเป็นของตน คือเชื่อว่ากรรมดีกรรมชั่วย่อมติดตามผู้ทำนั้นตลอดไป - เชื่อว่าพระสัมมาสัมพุทธเจ้ามีจริง และเชื่อในพระปัญญาตรัสรู้ของพระองค์ 2) ศีล หมายถึง การรักษากาย วาจา ให้เรียบร้อยเป็นปกติ ไม่เ…

บทความนี้กล่าวถึงหลักธรรม 7 ประการในพระพุทธศาสนา ได้แก่ ศรัทธา, ศีล, หิริ, โอตตัปปะ, สุตะ, จาคะ และปัญญา เพื่อเสริมสร้างความเชื่อที่ถูกต้อง การปฏิบัติศีล และการปล่อยวางอารมณ์ที่ไม่ดี นอกจากนี้ยังมีการ