วัตถุประสงค์ของการบัญญัติสิกขาบท : หน้า 186/373

วัตถุประสงค์ของการบัญญัติสิกขาบท เมื่อพระผู้มีพระภาคเจ้าทรงติเตียนพระสุทินน์อย่างนี้แล้ว จึงตรัสถึงโทษของความเป็น คนเลี้ยงยาก บำรุงยาก มักมาก ไม่สันโดษ คลุกคลี และโทษของความเกียจคร้าน แล้วตรัสถึง คุณของความเป็นคนเลี้ยงง่าย เป็นต้น พระองค์จึงตรัสว่า ดูก่อนภิกษุทั้งหลายเราจักบัญญัติสิกขา บทแก่ภิกษุทั้งหลาย โดยมีวัตถุประสงค์ 10 ประการ คือ (1) เพื่อความรับว่าดีแห่งสงฆ์ หมายถึง การที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงชี้แจงให้คณะ สงฆ์มองเห็นโทษแห่งความประพฤตินั้น ๆ ให้เห็นความจำเป็นและยอมรับสิกขาบทที่พระองค์ ทรงบัญญัติสิกขาบทขึ้น (2) เพื่อความสำราญแห่งสงฆ์ (3) เพื่อข่มบุคคลผู้เก้อยาก (4) เพื่อความอยู่สำราญแห่งภิกษุผู้มีศีลเป็นที่รัก (5) เพื่อป้องกันอาสวะอันจะเกิดในปัจจุบัน (6) เพื่อกำจัดอาสวะอันจักบังเกิดในอนาคต (7) เพื่อความเลื่อมใสของชุมชนที่ยังไม่เลื่อมใส (8) เพื่อความเลื่อมใสยิ่งของชุมชนที่เลื่อมใสแล้ว (9) เพื่อความตั้งมั่นแห่งพระสัทธรรม (10) เพื่อถือตามพระวินัย จากนั้นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าจึงตรัสพระปฐมบัญญัติว่า “ก็ภิกษุใดเสพเมถุนธรรม เป็นปาราชิก หาสังวาสมิได้ ” พระปฐมบัญญัตินี้เป็น “มูลบัญญัติ” คือ การบัญญัติครั้งแรกของสิกขาบทข้อนี้ ซึ่งต่อ มาจะมี “อนุบัญญัติ” คือ การบัญญัติเพิ่มเติมในรายละเอียดปลีกย่อยของสิกขาบทข้อนี้เพื่อให้ รอบคอบรัดกุมมากขึ้นดังได้กล่าวแล้วข้างต้น จะเห็นว่าวัตถุประสงค์ทั้ง 10 ประการนี้ โดยภาพรวมแล้วก็เพื่อให้พระภิกษุทุกรูปอยู่ ร่วมกันอย่างมีความสุข จะได้ศึกษาธรรมอันเป็นเป้าหมายของการบวชได้อย่างเต็มที่ และช่วย เกื้อหนุนให้เข้าถึงธรรมได้อย่างรวดเร็ว บทที่ 7 นิ ติ ศ า ส ต ร์ ในพระไตรปิฎก DOU 175