พระเถร : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 34 / 52

…พระเทวเถระผู้เป็นมิชฌิมภาณกะ ( สวดมัชฌิม นิกาย) ไปสู่สำนักของพระเทวะเถระชาวมลัยขอ ( เรียน ) กรรมฐาน พระเถระถามว่า อาวุโส ท่านเป็นผู้ ( ได้) ขนาดไหนในปริยัติ พระ มิชฌิมภาณกะตอบว่าท่านผู้เจริญ มัชฌิมนิกาย ข้า…

เนื้อหาได้กล่าวถึงการสนทนาระหว่างพระเทวเถระผู้เป็นมิชฌิมภาณกะกับพระเทวะเถระชาวมลัย เกี่ยวกับความสำคัญของกรรมฐานและการบรรลุธรรมในพระพุทธศาสนา โดยยกตัวอย่างการตั้งใจเรียนรู้และทำความเพียรของพระมิชฌิมภาณ

…อดทิ้งปริยัติถึง ๑๘ ปี แล้วมาแสดงธาตุกถาแก่ภิกษุทั้งหลาย เมื่อภิกษุเหล่านั้น ( จำเอาไป ) สอบเทียบกับพระเถระคามวาสิกทั้งหลาย ปรากฏว่า ปัญหาแม้ข้อหนึ่ง ซึ่งมาผิดลำาดับ ก็ไม่มี က แม้ในมหาวิหาร พระเถระชื่อจูฬาภ…

ในเอกสารนี้กล่าวถึงการวิจารณ์และการเรียนรู้ด้านพระธรรมของพระเถระในภูเขากุรุนธิยคีรี ที่มีการอภิปรายและวิเคราะห์ข้อมูลจากการศึกษาทั้งหมด เพื่อให้เกิดความเข้าใจที่ถู…

…ี่ควรจะเป็นอาจารย์) ของตนเถิด” เธอกราบเรียน ถาม ( หารือ ) ว่า จะไปที่ไหน (ดี) พระอุปัชฌาย์จึงบอกว่า พระเถระ ชื่อ มหาธรรมรักขิต ผู้เชี่ยวชาญปริยัติทั้งปวง” อยู่ประจำ ณ วัดเขา ตุลาธารบรรพตในโรหณชนบทฟากแม่น้ำข…

ในบทนี้มีการสนทนาระหว่างพระจุฬาภัยและพระเถระมหาธรรมรักขิตเกี่ยวกับการศึกษาธรรม พระจุฬาภัยได้รับคำแนะนำให้ไปฟังธรรมจากพระเถระที่วัดเขาตุลาธารบรร…

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 30 ปะรำใหญ่ที่ข้างประตูบริเวณแล้ว มาฟังธรรมกันทุกวัน พระเถระเอา สูตรที่พระจุฬาภัยปริวัตรในกลางคืน มากล่าว ( สอบ ) ในกลางวัน ( ไม่มีผิด ) เรื่อยๆ ไปจนจบ ( พระสู…

ในบทนี้พูดถึงการสนทนาระหว่างพระอภัยเถระกับพระจุฬาภัยเกี่ยวกับกรรมฐาน พระจุฬาภัยได้ให้กรรมฐานแก่พระอภัยเถระซึ่งเป็นพระโสดาบัน ในขณะเดียวกันได้สื่อสารถึงความสำคัญของการบรรลุมรรคผลในการปฏิบัติและให้เกียร

…์ รักษาประเพณี เป็นอาจารย์ ผู้ถือตามพระไตรปิฎก ( เป็นสำคัญ ) ไม่ถือแต่อัตตโนมัติ เพราะเหตุ นั้นแหละ พระเถระในปางก่อนทั้งหลายจึงได้กล่าว ( คติพยากรณ์) ไว้เป็น ๓ คาบว่า ลชุชี รกฺขิสสติ ลชชี รกฺขิสสติ ลชชี รกฺ…

เนื้อหาเกี่ยวกับความสำคัญของการเจริญวิปัสสนาและการถือกรรมฐานในพระพุทธศาสนา โดยอ้างถึงพระขีณาสพซึ่งประกาศตน และพระอัสสคุตตเถระที่มีบทบาทในการให้กรรมฐานแก่ภิกษุ นอกจากนี้ยังกล่าวถึงการพิจารณาเลือกศึกษาใ

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 64 พระเถระโสปากะก็ได้กล่าวคำนี้ ( กราบทูลพระผู้มีพระภาคเจ้า ) ใน โสปากปัญหาพยากรณ์ว่า " ข้าแต่พระผู้มีพระภาคเ…

ในบทนี้พระเถระโสปากะได้กล่าวถึงความชัดเจนของรูปสัญญาและอัฏฐิกสัญญา โดยนำเสนอความเข้าใจเกี่ยวกับนิมิตที่ปรากฏสำหรั…

…งามไพบูลย์ในพระศาสนา ดังพวกอันเตวาสิกของพระจุฬปิณฑปาติกติสสเถระฉะนั้น ได้ยินว่าภิกษุ ๓ รูปมาสู่สำนักพระเถระ ในภิกษุ ๓ รูปนั้น รูป หนึ่งกราบเรียน (พระเถระ) ว่า " ข้าแต่ท่านผู้เจริญ เมื่อว่า เพื่อประโยชน์แก่ท…

เนื้อหาในบทนี้อธิบายถึงความสำคัญของการมอบอัตภาพแด่พระอาจารย์ โดยมีการเปรียบเทียบผู้ที่ไม่มอบตัวซึ่งจะไม่ได้รับความสงเคราะห์และเสี่ยงต่อความทุศีลกับผู้ที่ทำการมอบตัวที่มีแนวโน้มที่จะเจริญเติบโตทางวิถีพ

…วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 74 ท่านแล้ว ข้าพเจ้าอาจกลั้นลมอัสสาส-ปัสสาสะจนทำกาลกิริยาได้ " พระเถระเห็นว่าภิกษุพวกนี้เป็นภัพพบุคคลแน่ ก็บอกกรรมฐาน ( ให้ ) พวกเธอตั้งอยู่ในโอวาทของท่านได้บรรลุพระอรหั…

เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงการบรรลุพระอรหัตของภิกษุผ่านอัชฌาสัยที่สมบูรณ์ หรือการมีคุณธรรมที่ปราศจากความโลภ โทสะ และโมหะ พระโยคีที่มีอัชฌาสัยจะบรรลุโพธิที่ยอดเยี่ยม โดยมีอัชฌาสัย 5 ประการเป็นส่วนสำคัญในการ

…วงแหนบ้าง เรื่อง( ต่อไป ) นี้ ( เป็นตัวอย่าง ) ในความเป็นวิหารที่อมนุษย์ หวงแหนนั้น มีเรื่องเล่าว่า พระเถระรูปหนึ่งอยู่ในป่า อยู่มายักษิณีตนหนึ่ง (หวังจะล่อให้พระเถระนั้นไปตกเหวตาย ตัวจะได้กินเนื้อพระเถระเป…

เนื้อหาประกอบด้วยการบรรยายเกี่ยวกับพระเถระที่อาศัยอยู่ในวิหารและการป้องกันจากอมนุษย์. มีการเล่าเรื่องราวการล่อพระเถระด้วยการใช้กลยุทธ์ต่างๆ ท…

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 88 ชั่วคน พระเถระ ( ทีจะได้สติ ) กลับมาเสีย ( ไม่ตามไปอีก ) ทีนี้ มัน ( เห็นว่าล่อพระเถระไม่สำเร็จดังใจนึก ) ก็โลดแล…

… โดยกล่าวถึงโทษของวิหารที่ไม่มีการหากัลยาณมิตร รวมถึงการวิเคราะห์บทสนทนาเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างพระเถระและยักษิณี พร้อมทัศนะเรื่องการใช้คำพูดที่เหมาะสมในสถานการณ์ต่าง ๆ เพื่อความเข้าใจที่ถูกต้องในใจของผ…

…เจ็ด" คำของพระโคทัตตเถระนั้น ท่าน" "กล่าวคัดค้านไว้ในอรรถกถาทั้งหลายว่า "นั่นเป็นเพียงอัตโนมัติของ "พระเถระ"" แล้วกล่าว (ต่อไป) ว่า "อันอัปปนา (นั้น) ย่อมมีใน" ชวนะที่สี่หรือที่ห้าเท่านั้น ชวนะต่อนั้นไปนับไ…

เนื้อหานี้อธิบายเกี่ยวกับความสำคัญของอัปปนาและชวนะในอภิธรรม โดยเฉพาะในการวิเคราะห์ธรรมทั้งหลายและปัจจัยที่มีผลต่อการเกิดกุศล ภายใต้การนำเสนอของพระโคทัตตเถระ ความเข้าใจนี้มีผลต่อการศึกษาและปฏิบัติธรรมใ

…น ในกาลมนสิการ เพราะว่า เมื่อพระโยคาวจรลางรูปทำสาธยายไปนั่นแล กรรมฐาน ย่อมปรากฏได้ดุจกรรมฐานปรากฏแก่พระเถระ ๒ รูป ผู้เรียนกรรมฐาน ในสำนักพระมหาเทวเถรชาวมลัย ได้ทราบว่า พระเถระ อันท่านทั้งสอง ขอกรรมฐานแล้ว ก…

… โดยเฉพาะเมื่อทำเกี่ยวกับพระไตรปิฎก พระโยคาวจรจะต้องสาธยายด้วยวาจาก่อน ในช่วงสี่เดือนของการฝึก เมื่อพระเถระทั้งสองได้รับการสั่งสอน ก็ได้ตั้งใจทำตาม จนกระทั่งสามารถบรรลุเป็นพระโสดาบันได้ การทำสาธยายนี้ช่วยให…

…(ผู้บอกพระสูตรทีฆนิกาย) กล่าวว่า "แน่ะอาวุโสอภัย แต่นี้ไป ท่าน จงเรียนปัญหานี้ก่อนเถิด" แล้วบอกว่า "พระเถระผู้เฒ่า (รูปหนึ่ง) เป็นผู้ได้ปฐมฌาน ๓๒ ดวงในโกฏฐาส ๓๒ อย่าง ถ้าเข้ากลางคืน ฌาน ๑ กลางวันฌาน ๑ ท่านจ…

ในตอนนี้ได้กล่าวถึงดวงตามและการเกิดของพระโยคาวจรที่สามารถเข้าใจธรรมะจากการปฏิบัติฌานแตกต่างกันตามวิธีการเข้าฌาน นอกจากนี้ยังพูดถึงความสำคัญของการพัฒนากายคตาสติและอานิสงส์ที่เกิดขึ้นจากการฝึกปฏิบัติกรร

…ถระ วัดโกฏบรรพตวิหาร ดังพระมหาติสสเถระ วัดมหากรัญชนิยวิหาร ดังพระปิณฑปาติกติสสเถระในเทวบุตรัฐ และดังพระเถระสองพี่น้อง วัดจิตตลบรรพวิหาร ฉะนั้น (ต่อไป) นี้เป็นคำแสดงเรื่อง ๆ หนึ่ง ในเรื่องแห่งพระเถระ ทั้งหลา…

เนื้อหานี้พูดถึงการปรินิพพานของพระเถระที่แสดงถึงความสำคัญของการครุ่นคิดถึงอายุสังขาร และการดำเนินการต่างๆ ก่อนที่จะถึงการปรินิพพาน รวมถึง…

…าศึกกันนั้นเข้า ความกำหนัดย่อมเกิดขึ้น ดังมีเรื่องเล่าว่า บุตรขุนนางผู้ใดผู้หนึ่ง (จะเจริญเมตตา) ถามพระเถระชีต้นว่า "ท่าน เจ้าข้า เมตตาควรเจริญในบุคคลไร" พระเถระบอก (โดยไม่มี เงื่อนไข) ว่า "ในบุคคลที่รัก" ก…

เนื้อหาพิจารณาเกี่ยวกับการเจริญเมตตาภาวนาในบุคคลประเภทต่างๆ ว่าควรทำในบุคคลที่รักมากกว่าบุคคลที่เกลียด โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อมีอุปสรรคทางอารมณ์ เช่น ความโกรธหรือราคะที่เกิดเมื่อระลึกถึงบุคคลที่เป็นข้า

…านของข้าพเจ้า คล่องแคล่วทีเดียว แต่ (เวลานี้) ข้าพเจ้าไม่อาจเข้าเมตตาฌานนั้น ได้ เหตุอะไรเล่าหนอ ?" พระเถระแนะว่า "เธอจงหานิมิตดูเถิด อาวุโส" ภิกษุนั้นหา (นิมิต) ดูไปจึงรู้ความที่อาจารย์ถึงมรณภาพแล้ว ก็ทำเม…

เนื้อหานี้กล่าวถึงการเข้าเมตตาฌานและความสำคัญของการพัฒนาตนเองก่อนการแผ่เมตตาไปยังผู้อื่น โดยมีพระมหาเถระแนะนำให้หานิมิตและศึกษาเกี่ยวกับการเข้าเมตตาฌาน เพื่อไม่ให้เกิดการเบียดเบียนและสร้างความสุขให้กั

…รรมฐานที่เป็นสัปปายะแก่แล้ว เที่ยวอยู่บำเพ็ญวัตรสม่ำ เสมอกันไปในวิหารหนึ่ง ๆ วิหารละ ๔ เดือน ๆ" และ พระเถระวิสาขะ (นั้น) เที่ยว (บำเพ็ญวัตร) ไปอย่างนั้นอยู่ (วันหนึ่ง) ยืนอยู่ในกลางป่า (พิจารณา) ตรวจค้นดูคุ…

การบรรพชาของพระเถระวิสาขะเป็นการเริ่มต้นเส้นทางที่น่าทึ่งในธรรมะ เขาได้สั่งสอนว่าให้คนที่เข้ามาในสถานที่ของเขาต้องไม่ก…

…เช้าตรู่แล้ว (เข้า) จำวัด เทวดาผู้สิงอยู่ที่ต้นมณีละทางหัวที่จงกรม (มา) นั่งร้องไห้อยู่ที่ขั้นบันได พระเถระทักว่าใครนั่น "ข้าพเจ้าชื่อมนิลิยา" เจ้าข้า" "ร้องไห้ทำไม" "เกี่ยวกับการจะไปของท่าน" "เมื่ออาตมาอยู…

ในเนื้อหานี้ท่านพระเถระเดินทางไปที่จิตตลบรรพตและพบกับเทวดาที่ชี้ทางให้ ท่านพักอยู่ที่นั่น ๔ เดือน ก่อนจะเกิดความคิดที่จะไป…

…่เรื่องน้ำมันทาบาตรไป (ดังนี้) เล่ากันว่าสามเณรทาบาตรด้วยน้ำมันแล้วตั้ง (เก็บ) ไว้ ถึงเวลา ดื่มยาคู พระเถระเรียกเธอให้นำบาตรมา เธอเรียนว่า "ในบาตร มีน้ำมัน ขอรับ" ทีนั้นครั้งพระเถระบอกว่า "นำมาเถิด สามเณร เ…

เนื้อหานี้กล่าวถึงสัญญาในอารูปที่ ๔ ซึ่งมีลักษณะเฉพาะคือ เป็นสิ่งที่สามารถมีอยู่ได้ แต่ไม่นับว่าเป็นสัญญาที่ชัดเจนหรือไม่เป็นสัญญา ความเข้าใจนี้ช่วยชี้ให้เห็นถึงธรรมที่เกี่ยวข้อง เช่น เวทนา จิต ผัสสะ

…ม้ยักษ์ สหายห้ามอยู่ (ก็ไม่ฟัง) ประหารลงไปที่ศีรษะ (ท่าน) มีเสียงดัง ราวกะเสียฟ้าร้อง เวลามันประหาร พระเถระเข้าสมาบัติแน่วอยู่ ครั้งนั้น อาพาธอะไร ๆ มิได้มีแก่ท่าน เพราะการประหารนั้นเลย นี่ สมาธิวิปฺผาราอิท…

…้กล่าวถึงสมาธิวิปผาราอิทธิของท่านสารีบุตรและท่านสัญชีวะ โดยท่านสารีบุตรขณะนั่งอยู่กลางแจ้งนับว่าเป็นพระเถระที่มีอิทธิฤทธิ์เมื่อเผชิญหน้ากับยักษ์ในขณะที่ท่านสัญชีวะมีอานุภาพในการเข้าสมาธิแม้ในสถานการณ์อันตรา…