หน้าหนังสือทั้งหมด

การเรียงประโยคคำถามในภาษามคธ
165
การเรียงประโยคคำถามในภาษามคธ
…พุทธุตนีพุทธุตฺฒู ฯ ฐาน โคศสมุทํ ลภิต, โน ปริวารสมุท ฯ (๑/๗๐) ประโยคคำถาม ในการเรียงประโยคคำถามในภาษามคธนั้น นอกจากจะเรียงตามแบบประโยคแบบต่างๆ ดังกล่าวมาแล้ว ยังมีข้อปลายย่อยอื่นๆ ที่ควรสนใจอิก เพราะเกี่ย…
ในบทความนี้เราจะพูดถึงการเรียงประโยคคำถามในภาษามคธ พร้อมกับตัวอย่างที่ชัดเจน และเสนอข้อแนะนำในการใช้ประโยคเพื่อแสดงคำถามอย่างชัดเจน ตามแนวทางความนิยมใ…
หลักการแต่งไทยเป็นมคธ
343
หลักการแต่งไทยเป็นมคธ
…ติสสา วิหริสุ ฯ (อรรถกถาชาดก เอกนิบาต และ มงฺคล. ๒/๒๘๔/๒๑๕) เพาะฉะนั้น ขอให้นักศึกษาผู้จะแต่งไทยเป็นภาษามคธ โดยใช้ ประโยค หิ นาม จึงถือเอาความนิยมที่เป็นไปโดยมากเป็นดีที่สุด ซึ่ง เป็นการแสดงให้เห็นภูมิปัญญาข…
บทความนี้เผยแพร่หลักการการแต่งไทยเป็นภาษามคธ โดยมีการอธิบายถึงการใช้ประโยคและกิริยาในภาษามคธ พร้อมทั้งยกตัวอย่างที่แสดงให้เห็นถึงความนิยมและภูมิ…
คู่มือการแปลไทยเป็นมคธ ป.ธ.๔-๙
344
คู่มือการแปลไทยเป็นมคธ ป.ธ.๔-๙
…รถปรุง ประโยคแบบนี้ได้ดี สละสลวย ถูกความนิยมทางภาษา เพราะหากปรุง ไม่ถูกแบบความนิยมแล้ว จะทำให้ประโยคภาษามคธนั้นรุงรัง ไม่สละ สลวย และบางกรณีไม่ถูกหลักด้วย จริงอยู่ แม้นักศึกษาจะเคยผ่านประสบการณ์เรื่องการเรีย…
คู่มือนี้นำเสนอวิธีการปรุงประโยคในภาษามคธ เพื่อให้นักศึกษาเข้าใจการเรียงลำดับและการใช้สำนวนอย่างถูกต้อง เน้นความสำคัญของการใช้คำที่เหมาะสมและ…
หลักการแต่งไทยเป็นมคธ ป.ธ.๙ ๓๓๑
347
หลักการแต่งไทยเป็นมคธ ป.ธ.๙ ๓๓๑
หลักการแต่งไทยเป็นมคธ ป.ธ.๙ ๓๓๑ ข้อสังเกตในเรื่องการแต่งประโยค เจ สเจ ยที นี้ คือพึงระวัง และพิถีพิถันในการใช้ให้มาก ในกรณีใดควรใช้ ในกรณีใดไม่ควรใช้ และในกรณีใดใช้ไม่ได้ เพราะไม่ถูกความนิยม จึงใช้ให้
…โยคและการใช้คำว่า 'ไซร้' ในการสร้างสำนวนให้สมบูรณ์ นอกจากนี้ยังกล่าวถึงการแสดงความเมตตาผ่านบทสนทนาในภาษามคธ โดยแสดงความสำคัญของการใช้ถ้อยคำให้ถูกต้องเพื่อสื่อความหมายที่ดี การแต่งประโยคที่มีความหมายที่มีเงื่…
หลักการแต่งไทยเป็นมคธ
349
หลักการแต่งไทยเป็นมคธ
…ป็นประโยคประธาน ในการตีความและปรุงแต่งให้เป็นประโยค ย ต ต้องอาศัยความชำนาญ และความเข้าใจในภาษาไทยและภาษามคธรวมกัน ซึ่งก็แล้วแต่ความที่ กำหนดให้แต่งด้วย นักศึกษาจึงยึดหลักเบื้องต้น ดังนี้ ๑. กรณีที่สำนวนไทยมี…
หลักการแต่งไทยในมคธ ป.ธ.๙ ๓๓๓ เน้นการแยกประโยคให้ชัดเจน โดยเข้าใจในสังกรประโยคและความสัมพันธ์ระหว่างประโยคย่อยและประโยคใหญ่ นักเรียนควรทบทวนเพื่อสามารถตีความและปรุงแต่งประโยคได้ถูกต้อง จะช่วยในการศึกษ
หลักการแต่งไทยเป็นมคธ ป.ธ.๙ ๓๓๕
351
หลักการแต่งไทยเป็นมคธ ป.ธ.๙ ๓๓๕
หลักการแต่งไทยเป็นมคธ ป.ธ.๙ ๓๓๕ เกือบจะทุกตอนของเนื้อความ แต่ความนิยมทางภาษามคธที่ท่านแต่ง ไว้ในปกรณ์ต่างๆ สามารถเห็นเป็นข้อสังเกตได้ว่า ท่านพิถีพิถันในการ ใช้ประโยค ย ต มาก จะใช้…
การเขียนโดยใช้ภาษาไทยในรูปแบบมคธมีความพิถีพิถัน โดยใช้ประโยค ย ต เมื่อจำเป็นเพื่อเน้นเนื้อหาเท่านั้น และหลีกเลี่ยงการใช้ซ้ำซ้อน เพื่อให้ความหมายชัดเจนและสละสลวย ตัวอย่างการแต่งประโยคมคธจะช่วยให้ทราบว่
คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ ป.ธ.๔-๙
352
คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ ป.ธ.๔-๙
…งตามได้โดยไม่ยาก ขอให้ระลึกอยู่เสมอว่า ไม่พึงแต่งประโยค ย ต พร่ำเพรื่อ ซ้อนจนเกินความจำเป็น จนประโยคภาษามคธไม่สละสลวย เพราะจะ รุงรังด้วย ย ต เท่านั้น และประโยค ย ต ที่แต่งซ้ำซ้อนและบ่อย
คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธนี้มีตัวอย่างที่ชัดเจนสำหรับการแปลและแต่งประโยคในภาษามคธ เพื่อให้เข้าใจและสามารถนำมาประยุกต์ใช้ได้อย่างถูกต้องและเหมาะสม เนื้อหาเน้นการใช้ภาษาที่ถูกต้องตามม…
หลักการแต่งไทยเป็นคณะ ป.ธ. ๙๗
343
หลักการแต่งไทยเป็นคณะ ป.ธ. ๙๗
…า สปฺปลิสสา วิธริส ฯ (อรรถกถาชาดก เอกินฺบาต ฯ มงคล ๒/๒๕๔/๒๕) เพราะฉะนั้น ขอให้นักศึกษาผู้แต่งไทยเป็นภาษามคธ โดยใช้ประโยค หิ นาม พึงสอาถความนิยมที่เป็นไปโดยมากเป็นดีที่สุด ซึ่งเป็นการแสดงให้เห็นภูมิปัญญาของผู…
บทความนี้นำเสนอหลักการและแนวทางในการแต่งภาษาไทยโดยอิงตามความนิยมและหลักภาษามคธ โดยเฉพาะการใช้ประโยคหิ นาม ซึ่งถือเป็นการแสดงถึงภูมิปัญญาของผู้แต่งและความเข้าใจในหลักภาษาที่ถูกต้อ…
อธิบายบาลีไวยากรณ์: นามและอัพยยศัพท์
2
อธิบายบาลีไวยากรณ์: นามและอัพยยศัพท์
…ว่า ปุ. ภ. อู, หู, เหล่านี้ และคำที่เป็นกิริยาหรือ แม้อย่างอื่น ๆ คำชนิดนั้นไม่เรียกว่าศัพท์ คำพูดในภาษามคธแบ่งออก เป็น ๒ ประเภท คือ สัญชาติศัพท์หรือชาติศัพท์อย่าง ๑, สัญญัติศัพท์ อย่าง ๑. คำพูดดั้งเดิมอันค้…
…งสิ่งต่าง ๆ ที่มีอยู่ในโลกว่าเป็นนามหรือชื่อ และการจำแนกประเภทของศัพท์ รวมถึงการแบ่งประเภทของคำพูดในภาษามคธ ซึ่งเป็นก้าวแรกในการศึกษาบาลีไวยากรณ์เพื่อเข้าใจถึงความแตกต่างและการใช้คำในบริบททางภาษาศาสตร์ พูดคุ…
บาลีไวยกรณ์ สระสนธิ
18
บาลีไวยกรณ์ สระสนธิ
… อิ ข้าง หนึ่งเป็น อุ หรือ อ ก็ดี ข้างหนึ่งเป็น อุ ข้างหนึ่งเป็น อ หรือ อิ ก็ดี ๑. ตามวิธีใช้อักษรในภาษามคธ ที่สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส เรียงเมื่อ พ.ศ. ๒๔๖๒ ทรงแนะนำไว้ในข้อ ๑๕ ว่า บทหรือศัพท…
เอกสารนี้กล่าวถึงแนวทางและกฎของสระสนธิในบาลีไวยกรณ์ โดยอธิบายวิธีการลบสระในคำศัพท์ต่างๆ และอุทาหรณ์สำหรับการใช้งานที่สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส ได้แนะนำไว้ในปี พ.ศ. ๒๔๖๒ ซึ่งครอบคลุมถึงก
บาลีไวยากรณ์: วจีวิภาคที่ ๒ นามและอัพพยศัพท์
66
บาลีไวยากรณ์: วจีวิภาคที่ ๒ นามและอัพพยศัพท์
…ณ ใกล้หู อปิธาน เครื่องวาง ข้างบน [ฝาปิด] ปิทหติ วางข้างบน [ปิด]. อปิ หรือ ปิ ศัพท์นี้ ไม่มีที่ใช้ในภาษามคธนัก เห็นมีแต่คำว่า อปิธาน และ ปิทหติ เท่านั้น ถึงศัพท์ว่า อปิกจโฉ อปิกณโณ ก็ ไม่ใช่ภาษามคธแท้ แปลงเอ…
บทนี้สำรวจเกี่ยวกับนามและอัพพยศัพท์ในภาษาบาลี พบกับคำศัพท์และความหมายต่าง ๆ เช่น 'อนุ', 'อป' และ 'อภิ' พร้อมกับการแปลที่มาจากภาษาสันสกฤต โดยยังมีการอธิบายถึงการใช้งานในบริบทต่าง ๆ เพื่อช่วยให้เข้าใจศั
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒: กิตก์
38
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒: กิตก์
… เป็นต้น, เป็นกัมมวาจก บอกสิ่ง ที่เขาทำก็มี เหมือนคำว่า "เรือนนี้ทำงามจริง" เป็นต้น ศัพท์เหล่านี้ ในภาษามคธ ล้วนหมายด้วยปัจจัยทั้งสิ้น กิตก์นั้น แบ่งออกเป็น ๒ ก่อน คือ เป็นนามศัพท์อย่าง ๑ เป็นกิริยาศัพท์อย่า…
…ที่หมายถึงการให้หรือสิ่งที่จะพึงสละ รวมไปถึง 'ทำ' ที่บอกการกระทำ อย่างไรก็ตาม ศัพท์เหล่านี้จัดอยู่ในภาษามคธซึ่งหมายด้วยปัจจัยทั้งสิ้น นอกจากนี้ กิตก์ที่เป็นนามก็ดี เป็นคุณนามก็ดี จะมีลักษณะเฉพาะเมื่อมีปัจจัย…
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
35
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
…ี้จะดำเนินตามอย่างนั้นบ้าง (๑๖๘) จะเก็บเอาข้อความบางเรื่องมาตั้งและแสดงสัมพันธ์เป็น ภาษาไทยบ้าง เป็นภาษามคธบ้าง ไปตามลำดับ ดังนี้: (๑๖๕) ตสฺมึ สมเย เอโก ปิณฑจาริกาเถโร ฯเปฯ มยุห์ โทส์ โสธาเปถาติ. (ธมฺมปทฎฐกถ…
…อาลปน, กาลสตฺตมี และกิริยาวิเสสน พร้อมทั้งวิธีการศึกษาว่า บทไหนสอดคล้องกับบทไหน โดยใช้ทั้งภาษาไทยและภาษามคธ เพื่อความเข้าใจในเนื้อหาของบาลี พร้อมยกตัวอย่างจากคัมภีร์ต่างๆ การเรียนรู้นี้จะช่วยให้นักเรียนหรือผ…
อุภัยพากยปริวัตน์
1
อุภัยพากยปริวัตน์
…พระอมราภิรักขิต คํานํา (พิมพ์ครั้งที่ ๑/๒๔๓๖) ธให้เข้า หนังสือเล่มนี้ สำหรับเป็นแบบฝึกหัดผู้แรกเรียนภาษามคธให้
…เรียบเรียงโดยสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส ในปี พ.ศ. 2535 เพื่อใช้เป็นแบบเรียนสำหรับศึกษาภาษามคธและบาลี โดยส่วนใหญ่ของเนื้อหาได้จัดทำขึ้นเอง มีการนำคาถาจากคัมภีร์ธรรมบทมาประกอบเล็กน้อย พร้อมการตรว…
การเรียนรู้ภาษามคธ
3
การเรียนรู้ภาษามคธ
ประโยค๑ - อุภัยพากยปริวัตน์ ภาค ๑ - ๒ - หน้าที่ 1 อุภัยพากยปริวัตน์ ภาคที่ ๔ ๑ ๑. วิธีเรียงความภาษามคธ ไม่เหมือนเรียงภาษาไทย ใช้ กลับกัน เช่นคำไทยว่า สาวก ของพระพุทธเจ้า คำมคธต้องเรียง กลับกันว่า ของพระ…
เนื้อหาเกี่ยวกับการเรียนรู้การเรียงประโยคในภาษามคธ โดยเน้นที่การเรียงคำที่แตกต่างจากภาษาไทย เช่น คำว่า 'สาวก' ของพระพุทธเจ้าที่ในมคธจะเรียงกลับกันว่า …
คู่มืออาชาเปลี๊ยนไทยเป็นครู ปจ.๔-๙
206
คู่มืออาชาเปลี๊ยนไทยเป็นครู ปจ.๔-๙
คู่มืออาชาเปลี๊ยนไทยเป็นครู ปจ.๔-๙ คมน์ น ยูตติ (๓/๓) ความไทย : พระองค์ใดพูดก่อนว่า อตมาชื่ออุพนินถก จงจับ มือพระองค์นั้นไว้ มคธ : โย ปจฉ อหํ จุฟนินธกํ โวติ ต โหเต คุณหา (๒/๔๒) (๒) ในบางกรณีท่านใช้ศ
…ในการพัฒนาการสอนและนำเสนอความรู้ให้ตรงตามหลักสูตรที่กำหนดโดยกระทรวงศึกษาธิการ. นอกจากนี้ยังมีคำแปลในภาษามคธเพื่อให้เข้าใจเนื้อหาที่วางไว้ได้ชัดเจนยิ่งขึ้น. ข้อมูลในเอกสารนี้จะเป็นประโยชน์สำหรับการเรียนการสอน…
อธิบายบาลีไวยากรณ์ สมัญญาภิธานและสนธิ
8
อธิบายบาลีไวยากรณ์ สมัญญาภิธานและสนธิ
… - หน้าที่ 7 ก กา นี้เรียงสระไว้ ข้างหลัง " กิ กี " " ข้างบน ข้างล่าง ข้างหน้า กุ กู เก โก แต่ตามแบบภาษามคธ สระต้องเขียนไว้หลังพยัญชนะเสมอไป เหมือนภาษาอังกฤษ. ส่วน คงอยู่หลัง อ อิ อุ ตัวใดตัวหนึ่งเสมอ จะอยู่…
เนื้อหาดังกล่าวแสดงวิธีการเขียนสระในบาลีตามแบบภาษามคธ และความสำคัญของฐานและกรณ์ในการศึกษาภาษา โดยให้ความสำคัญว่าสระต่างๆ ต้องวางเรียงหลังพยัญชนะอย่างถูกต…
การแปลและโครงสร้างประโยคในภาษาไทย
21
การแปลและโครงสร้างประโยคในภาษาไทย
ประโยค๑ - อุภัยพากยปริวัตน์ ภาค ๑ - ๒ - หน้าที่ 19 ประโยคเหล่านี้ เมื่อศิษย์แปลเป็นมคธแล้ว ควรอาจารย์ จะให้กลับเป็นกิริยาอาขยาตตัวเดียว เช่นเคยให้ทำมาแล้ว. ๑๒. ถ้ามีข้อความเรื่องอื่น แทรกเข้ามาในระหว่
เนื้อหาเกี่ยวกับการแปลประโยคจากภาษามคธไปเป็นไทย โดยเน้นวิธีการกลับเป็นกิริยาและการใช้วิภัตติที่ถูกต้อง นอกจากนี้ยังมีตัวอย่างประโยคที่ให้ผ…
การแปลคำในภาษามคธ
42
การแปลคำในภาษามคธ
ประโยค๑ - อุภัยพากยปริวัตน์ ภาค ๑ - ๒ - ๒๕. อาลปนะในภาษามคธ ในเวลาพูดกัน มักใช้ชุกชุม กว่าภาษาไทย ประโยคใดในภาษาไทย ไม่มีอาลปนะ ถ้าแปล เป็นมคธ ต้องลงอาลปนะในที…
ในเนื้อหานี้มีการศึกษาการแปลประโยคจากภาษาไทยเป็นภาษามคธ ซึ่งในภาษามคธมีการใช้คำที่มากกว่าภาษาไทย นอกจากนี้ยังมีการเสนอคำถามเกี่ยวกับการลงอาลปนะในที่ที่ควรล…
คำนำวิสุทธิมรรค
1
คำนำวิสุทธิมรรค
…ัน มากในเมืองไทย และในเมืองที่นับถือพระพุทธศาสนาทั้งปวง เพราะ ท่านได้ทำหนังสือทางพระพุทธศาสนาที่เป็นภาษามคธไว้มาก งานใหญ่ ที่เป็นมรดกตกทอดมาถึงเราทั้งหลาย ก็คือ งานแปลคัมภีร์อรรถกถา พระไตรปิฎกจากภาษาสีหฬเป็น…
วิสุทธิมรรค เป็นปกรณ์พิเศษที่พระพุทธโฆสะได้รจนาขึ้นเพื่อแสดงธรรมในพระไตรปิฎก โดยมีการจัดหมวดหมู่ต่างๆ เช่น ศีล สมาธิ และปัญญา ท่านได้อธิบายโดยละเอียดและอ้างพระพุทธวจนะอย่างถูกต้อง เป็นผลงานที่สำคัญในก