อุภัยพากยปริวัตน์ : หน้า 1/58

คำชี้แจง สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส ทรง เรียบเรียงหนังสืออุภัยพากยปริวัตน์ขึ้นเมื่อ พ.ศ. ๒๕๓๕ เพื่อเป็นแบบ เรียนกำกับไปกับบาลีไวยากรณ์ ถ้อยคำสำนวนทั้งในพากย์บาลีทั้งใน พากย์ไทย ได้ทรงเรียบเรียงขึ้นเองเกือบตลอด มีคาถา ๒ ๓ แห่ง เท่านั้นที่นำมาจากคัมภีร์ธรรมบท หนังสือนี้ได้ทรงไว้เป็นแบบทั้งความ รู้ไวยากรณ์และความรู้ทางพระศาสนา ดังจะเห็นได้จากตัวอย่างนั้น ๆ หนังสือนี้ ได้พิมพ์มาตามแบบเดิมที่ทรงเรียบเรียงไว้ เว้นแต่ การแก้ไขมาใช้ตัวอักษรตามยุคนั้น ๆ ซึ่งสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ครั้งยังดำรงตำแหน่งพระสาสนโสภณ) กรรมการ ได้ตรวจชำระ โดยพระกระแสรับสั่งของ กรมหลวงชินวรสิริวัฒฒน์ สมเด็จพระสังฆ ราชเจ้า นายกกรรมการครั้งหนึ่ง เมื่อ พ.ศ. ๒๔๖๕ และเจ้าหน้าที่ ได้ทำอีกครั้งหนึ่ง เมื่อ พ.ศ. ๒๔๘๐ เท่านั้น หนังสือนี้เคยพิมพ์แยกกันเป็น ๒ ภาค ตามประสงค์ในเวลานั้น แต่ผู้ศึกษานิยมใช้ตลอดทั้ง ๒ ภาค ฉะนั้นในครั้งนี้ จึงให้พิมพ์รวม ภาคที่ ๑ และภาคที่ ๒ เป็นเล่มเดียวกัน เพื่อความสะดวก กับให้ทำ สารบาญไว้ด้วย. มหามกุฏราชวิทยาลัย ๔ กรกฎาคม ๒๔๘๕ พระอมราภิรักขิต คํานํา (พิมพ์ครั้งที่ ๑/๒๔๓๖) ธให้เข้า หนังสือเล่มนี้ สำหรับเป็นแบบฝึกหัดผู้แรกเรียนภาษามคธให้