หน้าหนังสือทั้งหมด

การศึกษากัมมัฏฐานในพระไตรปิฎก
34
การศึกษากัมมัฏฐานในพระไตรปิฎก
…ปิฎก จบโดยสมบูรณ์แล้ว โปรดทำแบบประเมินตนเองหลังเรียนและกิจกรรม บทที่ 1 แล้วจึงศึกษา บทที่ 2 ต่อไป - มัชฌิมนิกาย มูลปัณณาสก์, มก. เล่มที่ 17 ข้อ 146-149 หน้า 621-627 บ ท ที่ 1 กั ม ม ฏ ฐ า น และ วิธี ป ฏิ บั ติ ใ…
เนื้อหานี้กล่าวถึงกัมมัฏฐานและการปฏิบัติที่สำคัญในพระไตรปิฎก โดยอธิบายถึงทุกขสมุทัยและทุกขนิโรธ การละตัณหา และวิธีการปฏิบัติที่นำไปสู่ความดับทุกข์ในโลก มีการเน้นถึงการใช้ประสาทสัมผัสต่างๆ ในการเข้าถึง
การรวมจิตเป็นเอกัคคตาและฌานในสมาธิ
43
การรวมจิตเป็นเอกัคคตาและฌานในสมาธิ
…าน ฌานที่เกิดขึ้นนั้นจะมีองค์ฌานที่เกิดขึ้นตามลำดับดังนี้ พระภาวนาวิริยคุณ, พระแท้, 2545 หน้า 214 2 มัชฌิมนิกาย มัชฌิมปัณณาสก์, มก. เล่มที่ 20 ข้อ 14 หน้า 15 34 DOU สมาธิ 5 ห ลั ก ส ม ก วิ ปั ส ส น า ก ม ม ฏ ฐ า…
อาการที่เกิดจากการรวมจิตเป็นเอกัคคตาจะทำให้ผู้ปฏิบัติตกใจได้เนื่องจากไม่เคยประสบมาก่อน แต่หากสามารถประคองจิตให้เป็นกลางจะทำให้จิตรวมเป็นหนึ่งได้ โดยมีองค์ฌานต่างๆ เกิดขึ้นตามมา ความสำคัญของเอกัคคตาคือ
การเจริญกสิณและอภิญญาในพระพุทธศาสนา
15
การเจริญกสิณและอภิญญาในพระพุทธศาสนา
…เศษแห่งพระสาวกของพระองค์ แม้ว่าการเจริญกสิณจะเป็นวิธีการที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงใช้สอนพระสาวกของ 1 มัชฌิมนิกาย มัชฌิมปัณณาสก์ มก. เล่มที่ 20 ข้อ 342 หน้า 567-568 บ ท ที่ 1 ก ล ณ 1 0 DOU 5
…ล่าง การปฏิบัติตามคำสอนนี้ช่วยให้สาวกได้บรรลุในความรู้และพัฒนาการทางจิตใจ เช่นเดียวกับที่กล่าวไว้ในมัชฌิมนิกาย มัชฌิมปัณณาสก์
ความหมายและการปฏิบัติกสิณในพระพุทธศาสนา
17
ความหมายและการปฏิบัติกสิณในพระพุทธศาสนา
…ในเมืองอนุราธปุรี วิธีการเตรียม และการใช้มณฑลกสิณจะได้กล่าวในตอนที่ว่าด้วยเรื่องกสิณแต่ละอย่างต่อไป มัชฌิมนิกาย อุปริปัณณาสก์, มก. เล่มที่ 22 ข้อ 30 หน้า 39 * พระ ดร. พี วชิรญาณมหาเถระ, สมาธิในพระพุทธศาสนา, โรงพ…
การปฏิบัติกสิณได้รับการยอมรับว่าเป็นพื้นฐานสำคัญของนักบวชในสมัยก่อนพระพุทธศาสนา และมีคุณสมบัติช่วยให้ผู้ปฏิบัติสามารถเข้าถึงอิทธิฤทธิ์และอภิญญาได้ แต่การปฏิบัติกสุณนี้แตกต่างจากการปฏิบัติในพระพุทธศาสน
การศึกษาโกฏฐาสะในพุทธศาสนา
98
การศึกษาโกฏฐาสะในพุทธศาสนา
…หิต เสโท เมโท หมวดที่ 6 ชื่อว่า มุตตฉักกะ มีโกฏฐาสะ 6 ได้แก่ อสุสุ วสา เขโฬ สิงฆาฬิกา ลฬิกา มุตติ * มัชฌิมนิกาย มูลปัณณาสก์, ฉบับหลวง เล่มที่ 12 ข้อ 136 หน้า 105 88 DOU สมาธิ 6 ส ม ก กั ม ม ฏ ฐ า น 4 0 วิ ธี (1)
ในร่างกายมนุษย์ประกอบด้วยโกฏฐาสะ 32 ประการที่มีความสำคัญ เช่น ผม ขน เล็บ และอวัยวะภายใน ซึ่งการจำและพิจารณาทั้งหมดนี้อาจแบ่งออกเป็น 6 หมวดเพื่อให้ง่ายต่อการบริกรรม เริ่มตั้งแต่ตจปัญจกะจนถึงมุตตฉักกะ เ
อานาปานสติ และ อุปสมานุสติ
136
อานาปานสติ และ อุปสมานุสติ
…นสติเป็นกัมมัฏฐานที่สำคัญยิ่ง พระพุทธองค์ทรง สนับสนุนให้ภิกษุทั้งหลายปฏิบัติ ดังที่พระองค์ตรัสว่า * มัชฌิมนิกาย อุปริปัณณาสก์, มก. เล่มที่ 22 ข้อ 287 หน้า 367. * อังคุตตรนิกาย ทสกนิบาต, มก, เล่มที่ 38 ข้อ 60 หน้…
บทที่ 5 นี้นำเสนอเกี่ยวกับอานาปานสติและอุปสมานุสติ ซึ่งเป็นอนุสติสำคัญที่ควรศึกษา โดยอานาปานสติ เป็นกัมมัฏฐานในอนุสติ 10 ที่พระพุทธองค์ทรงแนะนำ พร้อมอธิบายถึงความสำคัญในด้านการเข้าถึงสติปัฏฐาน 4 และโพ
การเจริญอานาปานสติและเสนาสนะที่เหมาะสม
139
การเจริญอานาปานสติและเสนาสนะที่เหมาะสม
…าไปในร่างกาย ของช้างหรืองู ทำให้ลำตัวของมันเต็มช้าและออกมาช้าเช่นเดียวกัน เพราะฉะนั้น จึงกล่าวว่า 1 มัชฌิมนิกาย อุปริปัณณาสก์, มก. เล่มที่ 22 ข้อ 288 หน้า 367 บทที่ 5 อ าน า ป า น ส ติ และ อุปสมานุสติ DOU 129
ทรงตรวจตราเสนาสนะเพื่อการปฏิบัติธรรมอย่างเหมาะสม โดยเฉพาะในการเจริญอานาปานสติช่วงฤดูต่างๆ อธิบายถึงท่านั่งที่ถูกต้องและการตั้งสติระลึกลมหายใจทั้งยาวและสั้น โดยการทำเช่นนี้ทำให้ผู้ปฏิบัติสามารถบรรลุอริ
การแผ่เมตตาและพรหมวิหาร 4
36
การแผ่เมตตาและพรหมวิหาร 4
…กล้ เพราะมีส่วนเข้ากันได้โดยมองใน แง่ความวิบัติของสัตว์ทั้งหลายเหมือนกัน โทมนัสอาศัยกามคุณมีมาในบาลีมัชฌิมนิกาย อุปริปัณณาสก์ ว่า บุคคลเมื่อเล็งเห็นความไม่ได้เฉพาะซึ่งรูปที่รู้ได้ด้วยจักษุ อันน่า ปรารถนา น่าใคร่…
เนื้อหาเกี่ยวกับการแผ่เมตตาอย่างไม่มีขีดจำกัด ซึ่งถือว่าเป็นอัปปมัญญา และการระบุข้าศึกใกล้และไกลของพรหมวิหารทั้ง 4 โดยมีการอธิบายถึงข้าศึกที่เป็นอุปสรรคต่อการพัฒนาเมตตาและกรุณา ผู้ปฏิบัติควรรักษาเมตตา
ข้าศึกของมุทิตาและอุเบกขา
37
ข้าศึกของมุทิตาและอุเบกขา
…ยกามคุณ เป็นข้าศึกใกล้ของมุทิตา เพราะมีส่วนเข้ากันได้โดยมองแต่ส่วนได้เหมือนกัน โสมนัสอาศัยกามคุณมีในมัชฌิมนิกาย อุปริปัณณาสก์ ว่า บุคคลเมื่อเล็งเห็นความได้เฉพาะซึ่งรูปที่รู้ได้ด้วยจักษุอันน่าปรารถนา น่าใคร่ น่าช…
เนื้อหาในบทนี้ชี้ให้เห็นถึงข้าศึกของมุทิตา ได้แก่ โสมนัสและอรติ โดยมีการอธิบายถึงโสมนัสที่เกิดขึ้นจากความหมายทัศน์ที่เกิดจากกามคุณ ในทางกลับกัน อรติก็ถูกกล่าวถึงในแง่ของความไม่ยินดี ควบคู่กับอุเบกขาที
โทษของความโกรธและอานิสงส์ของขันติ
40
โทษของความโกรธและอานิสงส์ของขันติ
… สำหรับคนที่ตายแล้วไม่ควรเจริญเมตตาเลยทีเดียว 1 2 เวรัญชกัณฑวรรณา, มก. เล่ม 1 หน้า 346. วาเสฏฐสูตร, มัชฌิมนิกาย มัชฌิมปัณณาสก์, มก. เล่ม 21 ข้อ 707 หน้า 409. 3 สังยุตตนิกาย สคาถวรรค, มก. เล่ม 15 ข้อ 250 หน้า 365…
เนื้อหาเน้นถึงโทษของความโกรธที่มีผลเสียต่อจิตใจและการกระทำ รวมถึงความสำคัญของขันติในการพัฒนาจิตใจที่ดี ผู้ปฏิบัติเจริญเมตตาต้องระลึกถึงโทษของความโกรธและคุณธรรมของขันติ ซึ่งช่วยให้จิตใจสงบและมีสติในการ
วิธีแผ่เมตตาให้บุคคลผู้เป็นศัตรู
45
วิธีแผ่เมตตาให้บุคคลผู้เป็นศัตรู
…้ว เป็นธรรมอันบุคคลผู้เป็นศัตรูจึงทำแก่กัน ย่อมมาถึงหญิงหรือชายผู้เป็นคนขี้โกรธ ธรรม 7 ประการ คือ 1 มัชฌิมนิกาย มูลปัณณาสก์ เล่ม 12 ข้อ 232 หน้า 244. 2 สังยุตตนิกาย สคถาวรรค, มก. เล่ม 15 ข้อ 189 หน้า 267. 3 อรรถ…
การแผ่เมตตาให้กับผู้เป็นศัตรูเป็นวิธีการที่ช่วยบรรเทาความโกรธและความแค้นเคือง โดยเริ่มจากการน้อมจิตไปยังบุคคลนั้นและแผ่เมตตาอย่างต่อเนื่อง นอกจากนี้ยังมีวิธีการบรรเทาความโกรธ โดยการระลึกถึงโทษของความโ
อาหารเรปฏิกูลสัญญาและอานิสงส์
116
อาหารเรปฏิกูลสัญญาและอานิสงส์
…ัญญา หมายถึง การกำหนดหมายว่าเป็นสิ่งปฏิกูล 1 อังคุตตรนิกาย ทสกนิบาต, มก. เล่ม 38 ข้อ 56 หน้า 185. 2 มัชฌิมนิกาย มูลปัณณาสก์, มก. เล่ม 19 ข้อ 446 หน้า 176. อ า ห าเรปฏิกูลสัญญา DOU 107
อาหารเรปฏิกูลสัญญาเป็นกัมมัฏฐานที่มีความละเอียดลึกซึ้ง ที่ต้องใช้ปัญญาในการพิจารณา โดยพระพุทธเจ้าทรงสอนว่าอาหารมี 4 ประเภท ได้แก่ กวฬิงการาหาร, ผัสสาหาร, มโนสัญเจตนาหาร, และวิญญาณาหาร ซึ่งแต่ละประเภทม
จตุธาตุววัตถาน: การพิจารณาธาตุแห่งร่างกาย
127
จตุธาตุววัตถาน: การพิจารณาธาตุแห่งร่างกาย
…4 คือ ดิน น้ำ ไฟ ลม ววัตถาน หมายถึง การกำหนด จตุธาตุววัตถาน หมายถึง การกำหนด หรือการวิเคราะห์ธาตุ 4 มัชฌิมนิกาย มูลปัณณาสก์, มก. เล่ม 17 ข้อ 137 หน้า 610. 118 DOU ส ม า ชิ 7 : ส ม ถ ก ม ม ฏ ฐ า น 4 0 วิธี
บทที่ 5 ของหนังสือนี้นำเสนอความสำคัญของการเจริญจตุธาตุววัตถาน ซึ่งเป็นกัมมัฏฐานขั้นสุดท้าย การพิจารณาธาตุ 4 ได้แก่ ดิน น้ำ ไฟ และลม ที่มีอยู่ในร่างกาย โดยการทำความเข้าใจในธรรมชาติของร่างกายและการปล่อย
ลักษณะของกรรมและวิบากกรรม
65
ลักษณะของกรรมและวิบากกรรม
… เช่นเดียวกับสัตว์นรกทั้งหลาย 1 วินัยปิฎก มหาวิภังค์ ปฐมภาค, มก. เล่มที่ 1 หน้า 8. 2 กุกกุโรวาทสูตร มัชฌิมนิกาย มัชฌิมปัณณาสก์ คหปติวรรค, มก. เล่มที่ 20 ข้อ 88 หน้า 189. บ ท ที่ 3 ก ร ร ม - ว บ า ก DOU 55
บทความนี้กล่าวถึงลักษณะของกรรมทั้งดีและชั่ว การให้ผลของกรรมที่ไม่สูญหายไปไหนแต่ติดตามบุคคลเสมอ นอกจากนี้ยังมีการแบ่งประเภทของกรรมตามการให้ผล รวมถึงกรรมดำและกรรมขาว โดยอ้างอิงจากคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธ
ความรู้ในทางพระพุทธศาสนาและจักรวาล
80
ความรู้ในทางพระพุทธศาสนาและจักรวาล
…โดยในจูฬนีสูตร ได้กล่าวถึงลักษณะของจักรวาล 3 อย่าง คือ 1 วินัยปิฎก มหาวรรค, มก. เล่ม 6 หน้า 45-46 * มัชฌิมนิกาย มูลปัณณาสก์, มก. เล่ม 19 ข้อ 378 หน้า 31. 70 DOU สมาธิ 8 วิ ปั ส ส น า กัมมัฏฐาน
บทความนี้สำรวจความรู้ในทางพระพุทธศาสนาเกี่ยวกับการเห็นภพภูมิและจักรวาล โดยใช้เครื่องมือญาณทัสสนะซึ่งเกิดจากการปฏิบัติธรรม การเข้าถึงความรู้สูงสุดนี้จะนำไปสู่ความรู้แจ้งในพระธรรม และสามารถเชื่อมโยงกับว
การปรับอินทรีย์ให้เสมอกัน
177
การปรับอินทรีย์ให้เสมอกัน
…ได้ สมาธินทรีย์ก็ไม่อาจจะทำหน้าที่ไม่ให้ ฟุ้งซ่านได้ ปัญญินทรีย์ก็ไม่อาจจะทำหน้าที่พิจารณาเห็นได้ 1 มัชฌิมนิกาย มูลปัณณาสก์, มก. เล่มที่ 17 หน้า 762 บ ท ที่ 8 อิ น ท รี ย์ 2.2 DOU 167
ในพระไตรปิฎกกล่าวถึงการปรับอินทรีย์ให้เสมอกัน ซึ่งมีผลต่อการบรรลุธรรม การสร้างความสมดุลในอินทรีย์ที่สำคัญ เช่น สัทธินทรีย์และวิริยินทรีย์ เพื่อให้กันและกันช่วยเสริมสร้างในการบรรลุธรรม การอธิบายด้วยเปร
พระพุทธเจ้ากับอริยสัจ 4
188
พระพุทธเจ้ากับอริยสัจ 4
…ญ่ของมนุษย์ ทรงชี้ไปที่ทุกข์ว่าเป็นภัยใหญ่ของมนุษย์ วินัยปิฎก มหาวรรค, มก. เล่ม 6 ข้อ 16 หน้า 47. * มัชฌิมนิกาย มูลปัณณาสก์, มก. เล่ม 18 ข้อ 340 หน้า 516. 178 DOU สมาธิ 8 วิ ปั ส ส น า กัมมัฏฐาน
เนื้อหาในการศึกษาครั้งนี้พูดถึงอริยสัจ 4 ซึ่งเป็นแนวทางที่พระพุทธเจ้าทรงทำให้เห็นถึงความสำคัญในการแก้ไขปัญหาชีวิต โดยเริ่มจากการเข้าใจทุกข์ และพระสารีบุตรที่มีความสามารถในการแสดงธรรมที่เกี่ยวข้องกับอร
ความสำคัญของปฏิจจสมุปบาทในพระธรรม
210
ความสำคัญของปฏิจจสมุปบาทในพระธรรม
…ี้ บรรจบ บรรณรุจิ, กระบวนธรรมเพื่อความเข้าใจชีวิต ปฏิจจสมุปบาท, กรุงเทพฯ : ธรรมสภา, 2535, หน้า 9. * มัชฌิมนิกาย มูลปัณณาสก์, มก. เล่มที่ 18 ข้อ 346 หน้า 528. 200 DOU สมาธิ 8 วิปัสสนากัมมัฏฐาน
บทความนี้นำเสนอความสำคัญของปฏิจจสมุปบาท ซึ่งเป็นหลักธรรมที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้แสดงถึงกฎธรรมชาติที่มีอยู่ตามธรรมชาติอย่างแท้จริง การเข้าใจปฏิจจสมุปบาทช่วยให้บุคคลเข้าถึงความหลุดพ้นจากทุกข์ โดยในมหาห
การตรัสรู้และปฏิจจสมุปบาทของพระพุทธองค์
211
การตรัสรู้และปฏิจจสมุปบาทของพระพุทธองค์
…รมลึกซึ้ง ควรแก่การศึกษาและทำความเข้าใจเป็นพิเศษ ดังนั้นจึงควรได้ ศึกษาเพิ่มเติมในรายละเอียดต่อไป 1 มัชฌิมนิกาย มูลปัณณาสก์, มก. เล่มที่ 18 ข้อ 321 หน้า 420. 2 ทีฆนิกาย มหาวรรค, มก. เล่มที่ 13 ข้อ 42 หน้า 40. * …
พระพุทธองค์ทรงเห็นว่าธรรมที่ตรัสรู้มีความลึกซึ้งและยากแก่การเข้าใจ ดังนั้นจึงใช้เวลาหลังตรัสรู้ถึง 7 สัปดาห์ในการพิจารณา นอกจากนี้ ทรงพบว่า ปฏิจจสมุปบาทเป็นหนทางที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าก่อนหน้านี้เคยเดิ
กฎแห่งกรรมและผลของการกระทำ
71
กฎแห่งกรรมและผลของการกระทำ
…าจักเป็น ผู้รับผลของกรรมนั้น การให้ผลของกรรม ที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแจกแจงไว้ ในจูฬกัมมวิภังคสูตร มัชฌิมนิกาย อุปริปัณณาสก์ โดยย่อมีดังนี้ บางคนอายุสั้น บางคนอายุยืน มีโรคมาก มีโรคน้อย 69 69
สติสัมปชัญญะมีผลต่อการกระทำและผลกรรมที่เกิดขึ้น ซึ่งกรรมบางอย่างส่งผลในชาติต่อไป เช่น เรื่องของผู้หญิง 3 หน้า ที่เกิดจากวจีกรรมในชาติที่แล้ว กฎแห่งกรรมทำดีได้ดีและทำชั่วได้ชั่วตามที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้