หน้าหนังสือทั้งหมด

อภิธานศัพท์จิตวิญญาณ
48
อภิธานศัพท์จิตวิญญาณ
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 48 พึงทราบแม้ความที่กิริยาจิตเป็นจิตสหรคตด้วยโสมนัสตามสมควร โดย นัยที่กล่าวแล้วในกุศลจิตน…
ในเนื้อหานี้อธิบายถึงความสำคัญของกิริยาจิตในเรื่องของจิตสหรคตและกุศลจิต โดยอิงจากคำสอนในอภิธัมมัตถสังคหบาลี ซึ่งแบ่งแยกความแตกต่างของจิตและวิญญาณ การพูดถึงความแตกต่างระหว่างเวทนา ญาณ และสังขาร รวมถึงก
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา
427
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 427 เกิดในปฏิสนธิกาล ด้วยอำนาจแห่งเหตุคืออวิชชา ตัณหา อุปทาน และ กรรมก่อน แต่ในปวัติกาล ร…
…รต่างๆ เพื่อทำความเข้าใจในธรรมศาสนาอย่างลึกซึ้ง เนื้อหานี้อ้างอิงจากอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา เพื่อให้เกิดความเข้าใจในหลักธรรมอย่างถูกต้อง
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - การสงเคราะห์จิต
76
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - การสงเคราะห์จิต
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 76 มหัคคจิต ๒๗ มีการสงเคราะห์โดยอาการเพียง ๕ อย่าง ด้วยอำนาจ แห่งฌานหมวด ๕ แม้โดยประการทั…
ในบทนี้กล่าวถึงการสงเคราะห์ของมหัคคจิตที่ประกอบด้วยอาการต่าง ๆ ทั้งหมด 5 และ 12 อย่าง โดยอิงจากหลักการอภิธัมมาที่ชัดเจน รวมถึงกลไกของจิตที่ประกอบด้วยญาณต่าง ๆ ซึ่งส่งผลต่อการเข้าใจสภาพจิตและกรรมฐานในก
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 73
73
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 73
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 73 [สังคหคาถา] อกุศลเจตสิก ๑๔ ประกอบลงได้ใน อกุศลจิต ๑๒ เท่านั้น โดยอาการ ๕ อย่าง คือ ในอ…
ในหน้าที่ 73 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี อธิบายเกี่ยวกับอกุศลเจตสิก 14 ประกอบลงในอกุศลจิต 12 ผ่านอาการ 5 อย่าง รวมทั้งการกระทำของเจตสิกในโลภมูลและโทสมูล อีกทั้งยังชี้ให้เห็นถึงโสภณเจตสิกที่ประกอบกับโสภณจิต
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา
69
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 69 รูปาวจรจิตและโลกุตตรจิต เพราะฉะนั้น ฌานอย่างหนึ่ง ๆ มีปฐมฌาน เป็นต้น ท่านจึงได้กล่าวไว…
เนื้อหานี้พูดถึงอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา โดยมีการอธิบายเกี่ยวกับการแบ่งประเภทของฌานและความสำคัญของอำนาจแห่งฌานในการคำนวณกุศลและวิบาก พร้อมทั…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา
147
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 147 ไป ๒ ครั้ง หรือเพียง 5 ครั้ง ฯ แต่ในเวลาเป็นไปอ่อน ในเวลา ใกล้จะตายเป็นต้น เกิด ๕ ครั…
ในอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกานี้ เนื้อหาพูดถึงการเกิดและลักษณะของจิต การปรากฏของจิตในช่วงเวลาต่าง ๆ ทั้งในปัจจเวกขณจิต ในเวลาที่ม…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา (หน้า 89)
89
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา (หน้า 89)
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 89 [ถนะและมิทธะ ความท้อแท้ ชื่อว่าถีนะ ฯ ภาวะแห่งจิตที่ดิ่งลงด้วยอำนาจความ ไม่ขะมักเขม้นแ…
ในบทนี้ได้กล่าวถึงความเข้าใจในถนะและมิทธะ โดยอธิบายถึงสภาวะจิตที่ท้อแท้หรือไม่ขะมักเขม้นในรูปแบบต่าง ๆ และการมีอุปกรณ์ที่ไม่พร้อมสำหรับการทำงาน ความแตกต่างระหว่างถีนะและมิทธะถูกชี้แจงอย่างละเอียด โดยใ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 135
135
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 135
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 135 แต่ที่ประกอบด้วยปฏิฆะ มีกามาวจรธรรม มหัคคตธรรม และบัญญัติ ธรรมเป็นอารมณ์ ในเวลาที่เป็…
เนื้อหานี้กล่าวถึงความสัมพันธ์ระหว่างจิตและอารมณ์ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยนำเสนอเรื่องปฏิฆะ, กามาวจรธรรม, มหัคคตธรรม และบัญญัติธรรม เป็นอารมณ์ที่เกี่ยวข้องกับความไม่สงบและความไม่ตกลงในจิตของพระเสขะและ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - การศึกษากลไกของความเกิดและดับ
265
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - การศึกษากลไกของความเกิดและดับ
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 265 นี้เป็นกลาปโยชนา (การประกอบความกลาง) ในรูปสังคหะนี้ [รูปปวัติกมะ] ๆ ก็รูปเหล่านี้แม้ท…
เนื้อหาชี้ให้เห็นการประกอบความกลางในอภิธัมมัตถที่มีทสกะหลากหลายเป็นตัวกำหนด และความสำคัญของการเข้าใจลำดับและการลดลงของกลาปในกระบวนการเกิดและดับของชีวิต โดยมีกฎแห่งกรรมและจิตเป็นสมุฏฐานที่สำคัญในทุกช่ว
การวิเคราะห์เนวสัญญานาสัญญายตนฌาน
58
การวิเคราะห์เนวสัญญานาสัญญายตนฌาน
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 58 [วิเคราะห์เนวสัญญานาสัญญายตนฌาน] อรูปฌานที่ ๔ ชื่อว่า เนวสัญญานาสัญญายตนะ เพราะอรรถว่า…
เนวสัญญานาสัญญายตนฌานหมายถึงอรูปฌานที่ ๔ ซึ่งไม่มีสัญญาหยาบ แต่ยังมีสัญญาละเอียดอยู่ โดยสัญญาในฌานนี้มีบทบาทในการกำหนดอารมณ์แห่งวิปัสสนา ผู้ที่ปฏิบัติฌานนี้จะไม่พบกิจแห่งสัญญาที่เด่นชัด แต่ยังมีกิจที่
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา
49
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 49 จึงได้กล่าวคำว่า กาเม เตวีส ดังนี้เป็นต้น อธิบายความว่า จิตใน กามภพแม้โดยประการทั้งปวง…
เนื้อหานี้อธิบายถึงจิตในกามภพและประเภทต่างๆ ของจิต โดยแบ่งเป็นจำนวน ๕๔ รวมทั้งอธิบายถึงธรรมที่เกี่ยวข้องกับอกุศลวิบากและกุศลวิบาก เช่น อกุศลจิตและกุศลจิต พร้อมรายละเอียดของปฐมฌานกุศลจิตที่ประกอบด้วยธร
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: ความหมายและอาการของมานะและโทสะ
88
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: ความหมายและอาการของมานะและโทสะ
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 88 ญาณและทิฏฐินี้ มีความต่างกันอย่างนี้ คือ ญาณรู้อารมณ์ได้ตามสภาพ ที่เป็นจริง ทิฏฐิละสภา…
ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี กล่าวถึงความแตกต่างระหว่างญาณและทิฏฐิ โดยญาณรู้อารมณ์ตามความเป็นจริง ในขณะที่ทิฏฐิละสภาพที่ไม่มีจริง การมีมานะนั้นแสดงถึงการสำคัญตัวเอง ในขณะที่โทสะก็มีลักษณะของการประทุษร้าย ส่ว
การศึกษาเกี่ยวกับจิตและอภิธรรมในพระพุทธศาสนา
45
การศึกษาเกี่ยวกับจิตและอภิธรรมในพระพุทธศาสนา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 45 นั้น ๆ อนึ่ง เมื่อใด เด็กเล็ก ๆ พวกนั้นถูกพวกญาติชักนำว่า พวกเจ้า จงให้ จงไหว้ ย่อมปฏิ…
บทความนี้นำเสนอเนื้อหาเกี่ยวกับการพัฒนาจิตและอภิธรรมตามศาสตร์ทางพระพุทธศาสนา โดยมีการอธิบายถึงแนวทางในการนับจิตตามบุญกิริยาวัตถุ รวมถึงวิธีการจำแนกจิตในระดับต่างๆ และแนวคิดเกี่ยวกับอำนาจอธิบดี โดยสรุป
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
307
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 307 ชื่อว่ามเหสี เพราะอรรถว่า ทรงแสวงหา คือค้นคว้า คุณอันใหญ่ มีสีลขันธ์เป็นต้นฯ คำว่า อิติ จิตต์ เป็นต้น เป็นคำกล่าวย้ำ ปรมัตถธรรมทั้ง
บทความนี้นำเสนอแนวคิดเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหะและอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา โดยเน้นคำอธิบายเกี่ยวกับคุณธรรมและจิตที่มีความสำคัญในการเข้าใจปรมัตถธรรมทั้ง 4 เสนอมุมมองเกี่ยวกับก…
ความเข้าใจเกี่ยวกับมิทธะในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
90
ความเข้าใจเกี่ยวกับมิทธะในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 90 [มิทธะไม่ใช่รูป] บุคคลบางพวกกล่าวว่า แม้มิทธะก็เป็นรูป คำนั้นไม่ถูก เพราะพระผู้มีพระภา…
ในหน้าที่ 90 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา มีข้อถกเถียงเกี่ยวกับมิทธะว่ามิทธะเป็นรูปหรือไม่ แสดงให้เห็นว่าพระพุทธเจ้าตรัสมิทธะในหมวดอกุศลธรรมท…
หน้า16
117
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 117 ปริเฉทที่ ๓ ชื่อว่าปกิณณกสังคหวิภาค ในปกรณ์อภิธัมมัตถ က สังคหะ จบด้วยประการฉะนี้ ๆ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา: การวิเคราะห์กรรมนิมิตและคตินิมิต
254
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา: การวิเคราะห์กรรมนิมิตและคตินิมิต
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 254 ว่า "กรรมนิมิต อันทวารทั้ง ๖ ถือเอา คตินิมิต อันทวารที่ 5 ถือ เอา" ฯ แต่อาจารย์พวกอื่…
บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์ความหมายของกรรมนิมิตและคตินิมิตตามพระธรรมคำสอนในอภิธรรม โดยอธิบายความสำคัญของกรรมในจิตและการเกิดปฏิสนธิในอารมณ์ที่แตกต่างกัน โดยอ้างอิงคำพูดจากอาจารย์สำคัญอย่างท่านธรรมปาลาแ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 15
15
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 15
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 15 คือ เหตุสัมปทา ผลสัมปทา และสัตตูปการสัมปทาฯ [อธิบายสัมปทา ๓] အာ บรรดาสัมปทาทั้ง ๓ นั้น…
เนื้อหาแสดงถึงความสำคัญของสัมปทา 3 ประการ เป็นเหตุให้เกิดผล 4 ประการ อธิบายถึงญาณสัมปทา ปหารสัมปทา อานุภาวสัมปทา และรูปกายสัมปทา โดยมีสัตตูปการสัมปทา 2 ประการ เช่น อาสยะ และปโยคะ ที่เกี่ยวข้องกับพระผู
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา
9
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา
๑. ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 9 (โลกุตตรจิต) บัณฑิตถือเอาในความต่าง แห่งฌานมีปฐมฌานเป็นต้น ฉันใด แม้ อรูปฌาน ท่านก็ถือเ…
บทเรียนประจำหน้านี้กล่าวถึงความแตกต่างทางจิตและฌาน โดยแบ่งแยกประเภทของจิต ได้แก่ รูปฌาน อรูปฌาน และกุศลจิต พร้อมสถิติจำนวนจิตต่างๆ โดยจบที่ประเด็นหลักคือการรวมองค์ประกอบต่างๆ ของฌาน การนับประเภทจิตที่
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: จิตและฌาน
5
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: จิตและฌาน
ปีติ ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 5 วิบากจิต ๒๓ กุศลจิตกับอกุศลจิต ๒๐ และกิริยาจิต ๑๑ กามาวจรจิต จบบริบูรณ์ ฯ จิตทั้ง ๕ นี้…
เนื้อหานี้เกี่ยวกับการศึกษาจิต 5 ประเภทในอภิธัมมัตถสังคหบาลี ซึ่งรวมถึงปฐมฌานกุศลจิต, ทุติยฌานกุศลจิต, ตติยฌานกุศลจิต, ปัญจฌานกุศลจิต และรูปาวจรกุศลจิตโดยแสดงให้เห็นถึงลักษณะต่างๆ เช่น วิตก, วิจาร, ปี