สมาธิ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 101 / 144

…ฐาน จึงบอกอาการ 8 นี้ คือ (๑) กสิณโทษ ๔ (๒) การทำกสิณ (๓) ภาวนานัยแห่งกสิณที่ทำแล้ว (๔) นิมิต ๒ (๕) สมาธิ ๒ (๖) สัปปายะและอสัปปายะ ๓ (๒) อัปปนาโกศล ๑๐ (๔) วิริยสมตา (ความสม่ำเสมอแห่งความเพียร ) (6) อัปปนาว…

…รเรียนรู้ นอกจากนี้ยังมีการพูดถึงรายละเอียดต่าง ๆ ของปฐวีกสิณกรรมฐาน รวมถึงอาการและวิธีการในการสร้างสมาธิและการใช้ความเพียร.

…- วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 79 ให้ไกล ( กว่านั้น ) ก็ได้ละวิหารอันไม่เหมาะสมแก่การบำเพ็ญ สมาธิเสีย แล้วพำนักอยู่ในวิหารที่เหมาะสมเถิด [วิหาร ไม่เหมาะสม] ในวิหารไม่เหมาะสมและวิหารเหมาะสม ๒ อย่างน…

บทนี้อธิบายเกี่ยวกับวิหารทั้งสองประเภทที่มีผลต่อการบำเพ็ญสมาธิ โดยเฉพาะวิหารที่ไม่เหมาะสม ซึ่งมีโทษจำแนกเป็นทั้งหมด ๑๘ ประการ เช่น ความเป็นวิหารใหญ่เกินไป, วิหารใ…

…สนาสนะประกอบด้วยองค์ ๕ เป็นอย่างนี้แล " นี้เป็นความพิสดารในข้อว่า "ละวิหารอันไม่เหมาะสมแก่การบำเพ็ญ สมาธิเสียแล้วพำนักอยู่ในวิหารที่เหมาะสม " (ตัดปลิโพธเล็กน้อย] พึงทราบวินิจฉัยในข้อว่า " ทำการตัดปลิโพธเล็…

บทนี้กล่าวถึงการพำนักของภิกษุในเสนาสนะที่เหมาะสม โดยเน้นถึงการมีองค์ประกอบที่ทำให้การปฏิบัติธรรมดำเนินไปอย่างราบรื่น และการสอบถามข้อธรรมกับพระเถระเพื่อทำความเข้าใจในสิ่งที่สงสัย รวมถึงการตัดปลิโพธสำหร

…แต่นี่ไม่เป็นเช่นนั้น แท้จริงมันเป็นสิ่งที่เกิดแต่ สัญญา ( ในภาวนา ) เพียงเป็นอาการที่ปรากฏแก่ผู้ได้สมาธิเท่านั้น เองแหละ ก็แลตั้งแต่เวลาที่ปฏิภาคนิมิตนั้นเกิดขึ้นแล้ว นิวรณ์ ทั้งหลายก็เป็นอันถูกข่มราบไป ก…

ในเนื้อหานี้ได้กล่าวถึงสมาธิ ๒ อย่างคือ อุปจารสมาธิและอัปปนาสมาธิ โดยอธิบายถึงธรรมชาติของนิมิตและการตั้งมั่นของจิตเมื่อประสบกับภ…

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 106 การดูแลจิต ) สมาธินทรีย์ ไม่อาจทำอวิกเขปกิจ (กิจคือทำจิตไม่ ให้ซัดส่าย ) ปัญญินทรีย์ ไม่อาจทำทัสสนกิจ ( กิจคือการเห็นต…

หน้าที่ 106 ของวิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ กล่าวถึงความสำคัญของการดูแลจิต การทำให้สมาธินทรีย์และปัญญินทรีย์ทำงานอย่างสมบูรณ์ โดยการพิจารณาสภาวะธรรมเพื่อให้ธรรมที่ถูกต้องเข้าถึงความจริง สิ…

…ิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 117 มากในนิมิตนั้น นี้เป็นอาหารเพื่ นี้เป็นอาหารเพื่อความเกิดขึ้นแห่งสมาธิสัมโพชฌงค์ ที่ยังไม่เกิดบ้าง เพื่อภัยโยภาพไพบูลย์เจริญเต็มที่แห่งสมาธิสัมโพชฌงค์ ที่เกิดแล้วบ้าง " ด…

เนื้อหาว่าสิ่งที่เป็นอาหารเพื่อการเกิดขึ้นแห่งสมาธิสัมโพชฌงค์และอุเบกขาสัมโพชฌงค์นั้นควรให้ความสำคัญแก่ตรรกะและธรรมต่างๆ โดยการทำโยนิโสมนสิการให้มาก ยั…

…รย่อมเพ่งดูจิตอยู่เฉยๆ ในสมัยที่จิตควรจะเพ่งดู อยู่เฉยๆ อย่างนี้ ( แล ) (๘) หลีกบุคคลผู้มีจิตไม่เป็นสมาธิ การสละเสียให้ไกลซึ่งบุคคลทั้งหลายผู้ไม่เคยขึ้นสู่เนกขัมมปฏิปทา วุ่นอยู่แต่ในกิจมากหลาย มีใจซัดส่ายไ…

บทความนี้สำรวจแนวทางการปฏิบัติสมาธิในวิสุทธิมรรค โดยยกตัวอย่างการหลีกเลี่ยงบุคคลที่มีจิตไม่สงบ และการเสริมสร้างสมาธิผ่านการเข้าใกล้บุคค…

…อเป็นเครื่องกำจัดนิวรณ์เหล่านั้น " จริงอย่างนั้น ข้อนี้พระ มหากัจจานเถระกล่าวไว้ในคัมภีร์เปฎกะว่า " สมาธิเป็นปฏิปักษ์ต่อ กามฉันท์ ปีติเป็นปฏิปักษ์ต่อพยาบาท วิตกเป็นปฏิปักษ์ต่อถีนมิทธะ สุขเป็นปฏิปักษ์ต่ออุท…

…วิเคราะห์นิวรณ์ทั้งหลายในวิสุทธิมรรค ซึ่งเป็นข้าศึกต่อองค์ฌาน โดยพระมหากัจจานเถระได้อธิบายถึงความที่สมาธิ ปีติ วิตก สุข และวิจาร เป็นปฏิปักษ์ต่ออารมณ์ต่างๆ ของนิวรณ์ ทั้งนี้ การข่มไว้ของนิวรณ์ที่กล่าวถึงใน…

…มยังสุขทั้ง ๒ อย่าง คือ กายิกสุข และเจตสิกสุขให้เกิดบริบูรณ์ สุขเมื่อตั้งครรภ์ไปจนแก่ได้ที่ ย่อม ยังสมาธิ ๓ อย่าง คือขณิกสมาธิ อุปจารสมาธิ อัปปนาสมาธิให้เกิด บริบูรณ์แล ๕ ในปีติ ๕ อย่างนั้น ผรณาปีติใด ที่เ…

… นอกจากนี้ยังกล่าวถึงความแตกต่างระหว่างปีติที่เกิดจากอิฏฐารมณ์และสุขที่มีอยู่ตลอดเวลาซึ่งช่วยให้เกิดสมาธิได้อย่างเต็มที่ โดยเฉพาะในช่วงการตั้งครรภ์และการแก่ชรา ธรรมชาติของสุขและวิธีการที่ช่วยให้เกิดสุขเป็น…

… โดย นัยดังกล่าวมาฉะนี้ อนึ่ง ยุคนัทธธรรม (ธรรมคู่ ดุจคู่โคที่เขาจับเทียมแอกเข้าด้วย กัน ) กล่าวคือ สมาธิกับปัญญา ที่เกิดในฌานจิตนั้น อันอุเบกขาพอกพูน แล้วอย่างนี้เหล่านั้นใด เป็นธรรมไม่ล่วงเลยกันและกัน ( …

…ดยไม่ต้องขวนขวายในขณะจิตหมดจด โดยพระโยคาวจรไม่มีความกังวลต่อการชำระจิตอีกต่อไป อธิบายถึงความสำคัญของสมาธิกับปัญญาในฌาน ซึ่งเป็นธรรมที่ไม่ล่วงเลยกัน ยุคนัทธธรรมเป็นกรอบการทำงานร่วมของสมาธิกับปัญญาที่สร้างคว…

…่เป็นไปแห่ง ธรรมทั้งหลาย ที่เป็นส่วนอาเสวนปัจจัย ในมหาฎีกาภาค ๑ หน้า ๑๒๐ แก้ศัพท์ อาเสวนา ไว้ว่า....สมาธิสฺส อาเสวนาย ปคุณพลวภาวาย สวตฺตนฺติ... (ศีลอย่างนี้ย่อมเป็นไปเพื่ออาเสวน คือเพื่อความมี กําลังด้วยคว…

บทความนี้กล่าวถึงการปฏิบัติทางจิตในวิสุทธิมรรค โดยชี้ให้เห็นความสำคัญของอุเบกขาในการทำให้จิตผ่องแผ้วและพ้นจากกิเลสต่างๆ การบรรลุญาณสามารถทำให้สัมผัสถึงความสำเร็จและความสงบของจิต รวมถึงการคงไว้ซึ่งความ

…่อเธอตามดูกายในกาย ตามดูเวทนาในเวทนา ทั้งหลาย ตามดูจิตในจิต ตามดูธรรมในธรรมทั้งหลายอยู่ จิตย่อมเป็น สมาธิ อุปกิเลสทั้งหลายเธอละได้ เธอก็เรียนอาการนั้นไว้ ภิกษุ ค ต่อนี้น่าจะกล่าวความว่า ตั้งแต่นั้นพ่อครัวก…

…ติธรรมของภิกษุ ด้วยการฝึกฝนและมุ่งมั่นเพื่อพัฒนาตนและตรวจดูการปรากฏในกาย เวทนา จิต และธรรมเพื่อพัฒนาสมาธิ การมีความเพียรและสติจะนำไปสู่การกำจัดอารมณ์ที่ไม่ดีเพื่อให้สามารถเป็นผู้บรรลุธรรมได้.

…ธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 163 วิจาร ไม่มีวิตก เพราะวิตกวิจารระงับไป มีแต่ปีติและสุขอันเกิดแต่ สมาธิอยู่ ด้วยประการฉะนี้ ทุติยฌานปฐวีกสิณอันละองค์ ๒ ประกอบ ด้วยองค์ ๗ งาม ๓ ประการ พร้อมไปด้วยลักษณะ ๑๐…

…ึ่งมีลักษณะเฉพาะที่แตกต่างจากปฐมฌาน โดยพิสูจน์ให้เห็นว่าเมื่อวิตกและวิจารระงับไป จะเกิดปีติและสุขจากสมาธิแทน โดยอธิบายว่าธรรมทั้งหลายในปฐมฌานและทุติยฌานมีความแตกต่างกันอย่างไร นอกจากนี้ยังพูดถึงการแก้ไขคำใ…

…ทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 165 เหตุนั้นธรรมนั้นจึงชื่อว่า เอโกทิ คำว่า เอโกทิ นี้ เป็นชื่อแห่งสมาธิ ทุติฌานนี้ยังเอโกทินี้ให้มี คือให้เจริญ เหตุนั้น ทุติยฌานนั้นจึงชื่อว่า เอโกทิภาวะ ด้วยประการฉะนี้ …

ในบทนี้กล่าวถึงธรรมชาติของเอโกทิภาวะในทุติยฌานซึ่งเกี่ยวข้องกับการเจริญสมาธิ เมื่อเทียบกับปฐมฌานซึ่งยังไม่บริสุทธิ์เพียงพอ โดยอธิบายถึงความแตกต่างระหว่างศรัทธาในแต่ละฌานและผลกร…

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 168 ฌานก็เกิดแต่สัมปยุตสมาธิโดยแท้ แต่ถึงกระนั้นก็สมาธิ ( ในทุติย ฌาน ) นี้เท่านั้นควรเรียกว่าสมาธิ เพราะไม่หวั่นไหว และเพราะ ผ่…

ทุติยฌาน เป็นฌานที่สองที่มีความสำคัญซึ่งเกิดจากสัมปยุตสมาธิ ในการพิจารณาทุติยฌานนี้ นักปฏิบัติต้องทราบลักษณะเฉพาะที่รู้จักกันว่า ปีติสุข และ เอกัคคตา โดยฌานนี้…

…ถะฌานและปัญจมฌาน ( ในปัญจกนัย )ปฐมฌาน เป็น ปฐมฌานตรงกันแล ปริเฉทที่ ๔ ชื่อปฐวีกสิณนิเทศ ในอธิการแห่งสมาธิภาวนา ในปกรณ์วิเศษชื่อวิสุทธิมรรค อันข้าพเจ้าทำเพื่อประโยชน์แก่ความปราโมทย์แห่งสาธุชน ดังนี้

…คัญในทางพุทธศาสนา พร้อมการนำเสนอปริเฉทที่ ๔ ชื่อปฐวีกสิณนิเทศ เพื่อให้ความรู้และประโยชน์แก่ผู้ศึกษา สมาธิภาวนา เพื่อการปราโมทย์แห่งสาธุชน

…ักขธรรมนั้นเป็นไปไม่ได้ ปฏิปักขธรรมแห่งนิวรณ์ ก็คือองค์ฌานนั้นเอง ดังที่กล่าวไว้ใน คัมภีร์เปฎกะว่า "สมาธิ (คือเอกัคคตา) เป็นปฏิปักษ์แห่งกามฉันท์" ดังนี้เป็นต้น

…่ผู้ปฏิบัติได้รับ รวมถึงองค์ฌานทั้งหลายและการละนิวรณ์ทั้ง 5 ที่พระโยคาวจรสามารถทำได้ผ่านการยึดมั่นในสมาธิและความสุข โดยจัดการวิเคราะห์ความสำคัญระหว่างการปฏิบัติกับผลลัพธ์ที่เกิดขึ้นในระดับจิตใจ. นอกจากนี้ย…

…ว่า อนุตฺตโร จริงอย่างนั้น พระผู้มีพระภาคเจ้านั้นย่อมทรงครอบงำ เสียซึ่งโลกทั้งปวงด้วยสีลคุณก็ดี ด้วยสมาธิคุณ ปัญญาคุณ วิมุติคุณ และวิมุติญาณทัสสนคุณก็ดี พระองค์เป็นผู้ไม่มีผู้เสมอ ทรงเสมอ กับท่านที่ไม่มีผู…

…องพระองค์ รวมถึงความเหนือกว่าผู้อื่น โดยไม่มีใครที่สามารถเปรียบเทียบได้ด้วยคุณธรรมต่างๆ เช่น สีลคุณ สมาธิคุณ และปัญญาคุณ ที่ทำให้พระองค์เป็นผู้ไม่มีผู้เสมอ และยังพูดถึงความรู้ลึกซึ้งของพระองค์ในโลกนี้ เทวด…

…้วยสมถวิปัสสนาและมรรคผล งามในเบื้องปลาย ด้วยพระนิพพาน (ดังนี้) ก็ได้ หรือว่างามในเบื้องต้นด้วยศีลและสมาธิ งามในท่ามกลางด้วยวิปัสสนาและมรรค งามในเบื้องปลายด้วยผล และนิพพาน หรืองามในเบื้องต้นด้วยพุทธสุโพธิตา…

…บัติคำสอนนี้นำไปสู่ความสงบสุขและนิพพาน นอกจากนี้ยังเชื่อมโยงถึงหลักการสำคัญในการปฏิบัติที่รวมถึงศีล สมาธิ และวิปัสสนา

…หนอ ไม่ด่างหนอ ... ไม่พร้อยหนอ ...เป็น ไทยหนอ ... ผู้รู้สรรเสริญหนอ ... ไม่ถูกปรามาสหนอ ... เป็นทาง สมาธิหนอ" ดังนี้ ก็แลศีลเหล่านั้น ผู้เป็นคฤหัสถ์พึงระลึกถึงศีลที่เป็น ของคฤหัสถ์ บรรพชิตก็พึงระลึกถึงศีลท…

…ญในการปฏิบัติศีล และความหมายของอขัณฑะ อัจฉททะ และอสพละในบริบทต่างๆ ซึ่งที่มาเหล่านี้จะช่วยเสริมสร่างสมาธิและจริยธรรมในชีวิตประจำวันได้.