อกุศล : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 61 / 75

…แสงหามรรผลพิมพ์พานซ้อนอยู๋ภายในตัวของเราให้ได้ทุกคืนทุกเวลา และพยายามปกป้องอย่าให้สิ่งที่เป็นบาปเป็นอกุศลต่อพรมจรรย์ อย่าให้นมันแวะเข้ามาในใจ พยายามเอาชนะมันให้ได้ เดี๋ยววัน เดี๋ยวก็คืน เดี๋ยวก็หมดเวลาแล้ว…

การใช้ชีวิตประจำวันนั้นไม่ง่าย มันเกี่ยวข้องกับการทำงานหนักเพื่อเลี้ยงดูครอบครัว และการสร้างบุญด้วยการอุทิศบุญให้แก่ผู้อื่นเป็นสิ่งสำคัญ บทส่งท้ายแสดงให้เห็นถึงความสำคัญในการปฏิบัติธรรมและการรักษาศีลใ

…ะ ฌานธรรม มีในมหัคคตจิตชนิดปานกลาง วิรัติ ญาณ ปีติ และอัปปมัญญา มีแปลออกไป ในพวกกามาวจรจิต ฯ ในบรรดาอกุศลจิต ธรรม ๑๓ คือ อัญญสมนาเจตสิก ๑๑ และอกุศลสาธารณาเจตสิก ๔ รวมเป็น ๑๕ กับโลภะและทิฏฐิ ถึง ความสงเคราะ…

บทนี้กล่าวถึงธรรมในจิตประเภทต่าง ๆ รวมถึงกามาวจรโสภณจิต, กิริยาจิต และวิบากจิต โดยลงลึกในธรรม 13 ประการ และอธิบายความเชื่อมโยงกับโลภะและมานะ รวมถึงการแยกประเภทต่าง ๆ ของจิต ทั้งอโकุศลจิตและกุศลจิต เพื

ปีติ ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 5 วิบากจิต ๒๓ กุศลจิตกับอกุศลจิต ๒๐ และกิริยาจิต ๑๑ กามาวจรจิต จบบริบูรณ์ ฯ จิตทั้ง ๕ นี้ คือ ปฐมฌานกุศลจิต ประกอบด้วยวิตก วิจาร …

เนื้อหานี้เกี่ยวกับการศึกษาจิต 5 ประเภทในอภิธัมมัตถสังคหบาลี ซึ่งรวมถึงปฐมฌานกุศลจิต, ทุติยฌานกุศลจิต, ตติยฌานกุศลจิต, ปัญจฌานกุศลจิต และรูปาวจรกุศลจิตโดยแสดงให้เห็นถึงลักษณะต่างๆ เช่น วิตก, วิจาร, ปี

…่าว ไว้ ๘ คือ กุศลจิตมี ๔ โดยประเภท แห่งมรรค ๔ วิบากจิตก็มี ๔ เหมือนกัน ๆ เพราะเป็นผลแห่งมรรคนั้น ๆ อกุศลจิตมี เพียง ๑๒ ฯ กุศลจิตมี ๒๑ วิบากจิตมี เพียง ๓๖ ฯ กิริยาจิตมี ๒๐ ฯ บัณฑิต กล่าวจิตไว้ในกามภพ ๕๔ ใน…

บทความนี้ให้ความรู้เกี่ยวกับประเภทของอารมณ์ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยอธิบายถึงความแตกต่างระหว่างกุศล วิบาก และกิริยา และการจำแนกจิตเป็นประเภทต่าง ๆ รวมถึงจิตประเภทโลกุตตรและจำนวนที่แตกต่างกันจึงเป็นควา

…วไว้ว่า "เราผู้มีอันตราย อัน อานุภาพแห่งห้วงบุญนั้นขจัดแล้ว" ดังนี้ ฯ การประณามพระรัตนตรัย โดยอรรถคือกุศลเจตนา ที่ยังกิริยาคือการประณามให้สำเร็จ ฯ และ กุศลเจตนานั้นเป็นเหตุในเสวยวิบากในทิฏฐธรรม แก่บุคคลผู้…

เนื้อหานี้พูดถึงการทำงานของอภิธัมมัตถสังคหบาลีที่เกี่ยวข้องกับการประณามพระรัตนตรัย และผลกระทบที่เกิดขึ้นในทิฏฐธรรมและสัมปรายภพของผู้ที่ไหว้พระรัตน ตรายอย่างถูกต้อง พร้อมกล่าวถึงการป้องกันอันตราย ซึ่งเ

…่กล่าวแล้ว นั่นแลฯ ก็ในบรรดาจิต ๔ ภูมิเหล่านี้ แม้ในเมื่อกามาวจรจิตมีถึง ๔ อย่าง โดยต่างแห่งกุศลจิต อกุศลจิต วิบากจิต และกิริยาจิต ท่านพระอนุ รุทธาจารย์ เมื่อจะแสดงเฉพาะปาปจิต (อกุศลจิต) และอเหตุจิตก่อน โด…

บทความนี้นำเสนอเกี่ยวกับการจำแนกประเภทของจิตในอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยจำแนกจิตตามลักษณะเฉพาะที่มีอิทธิพลต่อการเกิดผล จิตที่ถูกจำแนกออกเป็นกามาวจรจิตและโลกุตตระ โดยจิตต่างๆ จะมี

…ามีผัสสะเป็นต้น ทั่วไปแก่จิตทุกดวง บางเหล่าก็ทั่วไปกุศลจิตเป็นต้น ส่วนเจตสิกมีโมหะเป็นต้น ทั่วไป แก่อกุศลจิตทั้งหมด เพราะฉะนั้น ท่านอาจารย์จึงไม่อาจให้จิตพิเศษ ด้วยเจตสิกธรรมมีผัสสะเป็นต้นฯ ส่วนสัมปยุตธรรม…

บทความนี้กล่าวถึงสัมปยุตธรรมที่มีโสมนัสเป็นต้น ซึ่งมีผลต่อจิตและอารมณ์ของสัตว์ ในการวิเคราะห์โสมนัสและอุเบกขาที่เกิดขึ้นในจิต โดยการตรวจสอบเหตุและปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับความสนใจและเจตสิกของจิตในสถานการ

…มีทิฏฐมงคลเป็นต้น โดยเป็นสาระก็ดี ด้วยจิตที่กล้าเอง ตามสภาพอย่างเดียว ไม่มีใครช่วยกระตุ้น เมื่อนั้น อกุศลจิตดวงที่ ๑ ย่อมบังเกิดขึ้น ๆ อนึ่ง เมื่อใด (บุคคลทำมิจฉาทิฏฐิเป็นเบื้องหน้า โดยนัยเป็นต้นว่า โทษในก…

ในหน้าที่ 29 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี ได้อธิบายถึงความพิเศษของจิตและความสัมพันธ์กับเจตสิกธรรม โดยเฉพาะโลภมูลจิตและการเกิดขึ้นของจิตทั้ง 4 ดวง ที่เกี่ยวข้องกับมิจฉาทิฏฐิและกรรมต่างๆ รวมถึงการกระตุ้นทางจิ

…็ขัดสนแล้ว เหมือนลงสนามรบ ขี้คิจะมีมากแค่ไหนไม่สำคัญ สำคัญลูกต้องชนะมัน ต้องห่างจาก สิ่งที่เป็นขัศต่อกุศลและพรหมจรรย์ทั้งกายและใจ “ถ้าใกล้” เพราะมีภารกิจ “อย่าชิด” ไม่ชิดทั้งกายและใจ เพราะผู้ที่ตั้งใจ อย่า…

เนื้อหาในบทนี้พูดถึงความท้าทายที่เด็กเผชิญเมื่อประกาศบวชตลอดชีวิต และความจำเป็นที่ต้องเอาชนะความคิดและพบกับข้าศึกที่ขัดขวางทั้งกายและใจ การฝึกฝนและการตั้งจิตเป็นสิ่งสำคัญเพื่อให้เข้าถึงจุดหมายที่ตั้งใ

… ได้ในอนุตตรจิต (โลกุตตรจิต), ธรรม ๓๕ ได้ในมหัคคตจิต, ธรรมแม้ ๓๘ ได้ในกามาวจร โสภณจิต, ธรรม ๒๗ ได้ในอกุศลจิต และ ธรรม ๑๒ ได้ในอเหตุกจิต ฯ อย่างไร ? คือในบรรดาโลกุตตรจิต ธรรม ๓๖ คือ อัญญสมานา เจตสิก ๑๓ และโ…

เนื้อหาเกี่ยวกับการเจาะลึกเจตสิกธรรมในอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา ชี้ให้เห็นถึงการเกิดของธรรมในจิตต่างๆ รวมถึงการแบ่งประเภทของจิตตามลักษณะและวิเคราะห์อย่างละเอียดเกี่ยวกับเจตสิกธรรมที

…ขึ้น ฯ ก็ในอธิการที่แสดงอุทธัจจะไว้โดยสรุปนี้ มีคาถาแสดงความย่อดังนี้ :- ถึงแม้อุทธัจจะ จะประกอบด้วยอกุศลจิต ทุกดวง ก็มีกำลังในจิตดวงสุดท้าย เพราะ เหตุนั้น จิตดวงนั้นนั่นแล ท่านอนุรุทธา จารย์กล่าวว่า สัมปย…

เนื้อหาเกี่ยวกับอุทธัจจะที่แสดงในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยชี้ให้เห็นว่าจิตที่ประกอบด้วยอุทธัจจะมีผลต่อความคิดและอารมณ์ จิตทั้งสองดวงที่วิเคราะห์อยู่มีความสัมพันธ์กับอุเบกขาและความงมงาย โดยไม่มีความแตกต่

…ี่ถูกกระตุ้นเตือน ไม่ มีแก่จิตทั้ง ๒ ดวงนั้น ที่กระสับกระส่าย ฟุ้งซ่านอยู่ในกาลทุกเมื่อ ฯ [วิเคราะห์อกุศลมูล] ન จิตที่ชื่อว่าโมมูหะ เพราะอรรถว่า ลุ่มหลงด้วยโมหะ คืองมงาย อย่างเหลือเกิน เพราะว่างเว้นจากมูลอ…

…มพันธ์ระหว่างคำพูดและจิต โดยเน้นความหมายและการรวบรวมที่ถูกต้อง จึงให้ความเข้าใจอย่างลึกซึ้งเกี่ยวกับอกุศลจิตที่มีอยู่ 12 ดวง ซึ่งเป็นที่มาของทางเลือกในชีวิตและการตัดสินใจ.

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 34 จิตที่เป็นปฏิปักษ์ต่อกุศลจิต ชื่อว่าอกุศล ดุจชนผู้เป็นปฏิปักษ์ต่อ มิตร ชื่ออบัตร ฉะนั้น ๆ อนึ่ง พึงทราบความเป็นคู่ปรับกันโดยค…

เนื้อหานี้อธิบายเกี่ยวกับจิตที่เป็นปฏิปักษ์ต่อกุศลจิตซึ่งเรียกว่าอกุศล โดยเปรียบเทียบเหมือนชนที่เป็นคู่ปรับกับมิตรและอธิบายถึงการจำแนกประเภทของอกุศลจิ…

…ูป ตามที่รับไว้แล้วโดยชอบ ฯ [อธิบายวิบากวิจิตเป็นต้น] ที่ชื่อว่าวิบาก เพราะอรรถว่า เป็นผลแห่งกุศลและอกุศล ซึ่ง ขัดแย้งกันและกัน คำว่า วิบาก นี้ เป็นชื่อของอรูปธรรมที่มีถึงความ เป็นวิบากฯ ก็เพราะอธิบายอย่าง…

…และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกาทบทวนคำถามเกี่ยวกับความหมายของทุกข์และสุข รวมถึงอธิบายวิบากเป็นผลจากกุศลและอกุศล โดยมุ่งเน้นที่การขุดค้นสุขทางกายและจิตที่ถูกบรรยายไว้ นอกจากนี้ยังมีการวิเคราะห์ความต่างของสันตีรณะ…

…บาก ก็พึงมีความ ต่างแห่งเวทนาได้ ด้วยสามารถแห่งอนิฏฐารมณ์และอนิฏฐมัชฌัตตารมณ์ ฯ เฉลยว่า สันตีรณะฝ่ายอกุศลวิบากนี้ ท่านไม่พึงเห็นอย่างนั้น เพราะโทมนัสแม้ที่จะพึงเกิดขึ้นในอนิฏฐารมณ์ เว้นปฏิฆะเสียแล้ว ก็ เกิ…

ในบทความนี้เราจะสำรวจความแตกต่างของเวทนาในพวกสันตีรณะฝ่ายอกุศลวิบาก และการเกิดโทมนัสในอนิฏฐารมณ์ ที่มีการจำกัดไว้ว่าโทมนัสไม่สามารถเกิดขึ้นได้ในสภาวะอกุศลวิบากโดย…

…่นแหละ เพราะนอกจากนี้ จิตเหล่านี้ไม่มีความต่างกันจากมหาวิบากจิต ฯ ก็ เหตุไร ในอธิการนี้ ในนิคมน์แห่งอกุศลวิบาก ท่านจึงไม่ทำอเหตุก

บทความนี้สำรวจแนวคิดเกี่ยวกับจิตอเหตุกะ และอุเบกขาที่เกี่ยวข้องกับวิบากทางจิต ภายในบริบทของอภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา อธิบายถึงความสัมพันธ์ระหว่างกิริยาที่รูปและอารมณ์ รวมถึงว่าจิตท

…อยู่ในพิธีราชธรรมไปจนสี่อายุขัย โลกแล้วก็เป็นใหญ่ในสุดโลกสวรรค์ เพราะฉะนั้นความสงบสำรวม ไม่ทำบาปอกุศล ตั้งอยู่ในคุณธรรม จึงเป็นคุณธรรมที่บันฑิตทั้งหลาย ประพฤติกินเป็นปกติ เราก็เช่นเดียวกัน ต้องประพ…

เนื้อเรื่องเกี่ยวกับการฝึกอบรมจิตใจเพื่อความสงบและเจริญรุ่งเรือง โดยการตั้งอยู่ในคุณธรรมและประพฤติปฏิบัติตามแนวทางของบันฑิตในอดีต ซึ่งจะช่วยให้ชีวิตปลอดภัยและไม่มีความทุกข์ทรมาน นอกจากนี้ยังเสนอแนวทาง

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 73 [สังคหคาถา] อกุศลเจตสิก ๑๔ ประกอบลงได้ใน อกุศลจิต ๑๒ เท่านั้น โดยอาการ ๕ อย่าง คือ ในอกุศลจิตทั้งหมด ท่านกระทำไว้ ๔ เ…

ในหน้าที่ 73 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี อธิบายเกี่ยวกับอกุศลเจตสิก 14 ประกอบลงในอกุศลจิต 12 ผ่านอาการ 5 อย่าง รวมทั้งการกระทำของเจตสิกในโลภมูลและโทสมูล อีกทั้งย…

…ปกิณณกะ มีกาล ทวาร และสันดาร เป็นต้น ก็มีเพียง ๕๔ เท่านั้น โดยความต่างแห่งธรรมที่หยั่งลงสู่ภายในแห่งอกุศลวิบาก และกิริยา คือ อกุศลวิบาก ๗ กุศลวิบากเหตุกะและอเหตุกะ ๑๖ รวมวิบากจิต ๒๓ อย่างนี้ อกุศลจิต ๑๒ กุ…

…นี้อธิบายถึงจิตในกามภพและประเภทต่างๆ ของจิต โดยแบ่งเป็นจำนวน ๕๔ รวมทั้งอธิบายถึงธรรมที่เกี่ยวข้องกับอกุศลวิบากและกุศลวิบาก เช่น อกุศลจิตและกุศลจิต พร้อมรายละเอียดของปฐมฌานกุศลจิตที่ประกอบด้วยธรรมเช่น วิตก,…

…ัจจะ ๑ โลภะ ๑ ทิฏฐิ ๑ มานะ ๑ โทสะ ๑ อิสสา ๑ มัจฉริยะ ๑ กุกกุจจะ ๑ ถีนะ ๑ มิทธะ ๑ วิจิกิจฉา ๑ ชื่อว่าอกุศลฯ เจตสิก ๑๕ เหล่านี้ คือ สัทธา ๑ สติ ๑ หิริ ๑ โอตตัปปะ ๑ อโลภะ ๑ อโทสะ ๑ ตัตรมัชฌัตตตา ๑ กายปัสสัทธิ…

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลี และการศึกษาเจตสิกที่มีการอธิบายถึงธรรม ๕๒ ประการที่ประกอบกับจิตและการเกิดดับในที่เดียวกัน โดยการจำแนกความหมายของเจตสิกประเภทต่างๆ เช่น ผัสสะ, เวทนา, และเจตนา รวมถึง