หน้าหนังสือทั้งหมด

อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้า 175
175
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้า 175
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 175 ดังที่ท่านอาจารย์ทั้งหลายกล่าวไว้ว่า สมดังที่1 ท่านอาจารย์ทั้งหลาย ไม่ได้กล่าวค…
เนื้อหานี้วิเคราะห์ถึงลักษณะของจิตที่เว้นจากอาวัชชนะซึ่งอาจารย์ไม่ได้กล่าวไว้โดยตรง จิตนี้ไม่ยึดติดกับอารมณ์และประกอบไปด้วยกิจที่เป็นภวังค์ ข้อคิดเห็นเกี่ยวกับความไม่เหมือนกันระหว่างปฏิสนธิจิตและภวังค
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
174
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 174 อนัตตา เมื่อกุศลากุศลดับไปแล้ว อเหตุกวิบากจิตตุปบาท ย่อมเกิดขึ้น โดยความเป็นตทา…
เนื้อหานี้กล่าวถึงบทบาทของอนัตตาเมื่อกุศลากุศลดับไป และผลของการเกิดขึ้นของจิตตุปบาทตามความเป็นตทารมณ์ อธิบายถึงความสัมพันธ์ระหว่างตทารมณ์ โทมนัส และความไม่มีแห่งการตกภวังค์ โดยอาจารย์แสดงหลักการเหล่าน
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
173
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 173 สมควร แต่ชวนะที่เป็นกามาวจรกุศล และชวนะที่เป็นอกุศล เว้นปฏิฆะ และ ชวนะที่เป็นกิ…
เนื้อหาในหลักพระอภิธรรมเกี่ยวกับชวนะทั้งกุศลและอกุศล ที่เกี่ยวข้องกับการกำหนดตทาลัมพนะ โดยชวนะที่ผสมด้วยอุเบกขา การวิเคราะห์สถานะที่ไม่เปลี่ยนแปลงของชวนะต่อการเข้าใจว่าตทารมณ์อาจแปรผันได้ อันส่งผลกระท
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - เวทนาติกะ
172
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - เวทนาติกะ
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 172 เวทนาติกะ พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสวาระแห่งอนันตรปัจจัยไว้เพียง ๒ เท่านั้น อย่างนี…
ในหนังสือ 'อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา' หน้าที่ 172 กล่าวถึงระบบการจำแนกเวทนาเป็นสองประเภท ได้แก่สุขเวทนาและทุกขเวทนา พระพุทธองค์ตรั…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 171
171
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 171
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 171 เพราะจิตวิปัลลาสไม่มีแก่พระขีณาสพทั้งหลาย เพราะฉะนั้น ท่านอาจารย์ จึงกล่าวคำว่า…
เนื้อหานี้กล่าวถึงการตีความในอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกาเกี่ยวกับจิตวิปัลลาสและตทาลัมพนะ ซึ่งไม่มีแก่พระขีณาสพ ท่านอาจารย์ได้อธิบายถึงความแตกต่างระหว่…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 170
170
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 170
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 170 อารมณ์อย่างเดียว ย่อมมีได้ เพราะไม่มีการกำหนดถือเอา เพราะ วิบาก (จิต) นั้น ไม่ม…
บทที่ 170 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา นำเสนอการวิเคราะห์อารมณ์อย่างละเอียด โดยเน้นการกำหนดอารมณ์ของจิตในบริบทของกุศลและอกุศล สิ่งนี…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: การศึกษาและวิเคราะห์
169
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: การศึกษาและวิเคราะห์
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 169 ไม่ใช่กิริยาชวนะตั้งมั่น เพราะเกิดด้วยสันดานที่ต่างกัน อธิบายว่า และ ผลทั้ง ๓ เ…
ข้อความนี้อธิบายเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเน้นไปที่การเกิดของกิริยาชวนะในรูปแบบต่าง ๆ และวิเคราะห์ผลทั้ง ๓ ที่เกิดในวิถีสมาบัติ เช่น…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา: การวิเคราะห์ชวนะ
168
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา: การวิเคราะห์ชวนะ
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 168 วิถีสมาบัติ ไม่มีบ่อยครั้ง เพราะฉะนั้น ท่านจึงกล่าวคำว่า อปุปนาวสาเน ดังนี้ไว้อ…
ในเนื้อหานี้ได้พูดถึงการวิเคราะห์อภิธัมมัตถที่เกี่ยวข้องกับชวนะในระดับต่างๆ โดยเฉพาะการชวนะที่ประกอบด้วยญาณทั้ง 4 ซึ่งเกี่ยวข้องกับมายาและความจริงทางศาสนา นอกจากนี้ยังมีการเปรียบเทียบระหว่างนิกายต่างๆ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - บทที่ 167
167
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - บทที่ 167
ประโยคส - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 167 อนุโลม ๒ หรือ ๓ ดวงข้างต้น แม้โดยไม่แปลกกัน ๆ จริงอยู่ มี อธิบายว่า ๔ ครั้ง หรื…
บทที่ 167 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา นำเสนอการวิเคราะห์อัปปนาวิถีและการทำงานของจิตในบริบทต่างๆ ซึ่งรวมถึงการเกิดและลำดับของจิตที่ส…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
166
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 166 เอตฺถ คือ ในมโนทวาร ฯ จิต ๔๑ ดวง ย่อมเป็นไปในมโนทวาร เพราะจิต ๑๓ ดวง ซึ่งเป็นแผ…
เนื้อหานี้เกี่ยวกับการวิเคราะห์จิตในมโนทวาร โดยเฉพาะการแยกประเภทจิตที่เกี่ยวข้องกับชวนะในสภาวะอัปปนา อธิบายถึงจิตทั้ง 4 ดวงในกระบวนการอัปปนา รวมถึงบริกรรมและความสัมพันธ์ของชวนะในบรรดาจิตต่างๆ นอกจากนี
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 165
165
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 165
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 165 วาร ๔ เหล่านี้ คำว่า วิสัยปวัติเป็นอารมณ์แม้ของโมฆวาร ดังนี้ สำเร็จแล้ว ฯ จริงอ…
เนื้อหานี้กล่าวถึงการศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะในด้านวิถีจิตและอารมณ์ที่เกิดขึ้นในปัญจทวาร โดยเฉพาะการพิจารณาโมฆวารและอติปริตตารมณ์ โดยมีการอธิบายถึงความเหมาะสมของการเกิดขึ้นของจิตและอารมณ์ในสภาวะแตกต่างๆ
อภิธัมมัตถสังคหะแห่งวิถีจิต
164
อภิธัมมัตถสังคหะแห่งวิถีจิต
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 164 วิบากเหล่านั้น ฯ เพราะเหตุนั้น นักปราชญ์จึงกำหนดปริตตารมณ์ ในคำว่า โวฏฐัพพนะเป็…
เนื้อหานี้สื่อถึงหลักการทางอภิธัมมะ เกี่ยวกับวิบากและการเกิดของวิถีจิต ซึ่งได้รับการอธิบายโดยนักปราชญ์ที่อ้างอิงจากอรรถกถาต่างๆ โดยเฉพาะในเรื่อง 'โวฏฐัพพนะ' และบทวิเคราะห์ของอาจารย์อนุรุทธาเกี่ยวกับจิ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
163
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 163 ปกรณ์นั้น ๆ มีปกรณ์ชื่อว่าอภิธัมมาวตารเป็นต้น อธิบายอย่างนี้แล้ว จึงสังวรรณนาคว…
บทนี้อธิบายถึงความเป็นไปของจิตในปริตตารมณ์ ซึ่งอานันทาจารย์ชี้ให้เห็นถึงการมีอาวัชชนะเป็นอนันตรปัจจัยที่ส่งผลต่อการเกิดจิต แต่ไม่สามารถกำหนดจากความเป็นไปหลายครั้งได้ทั้งหมด เนื้อหายังกล่าวถึงความสำคัญ
อภิธัมมัตถสังคหะและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
162
อภิธัมมัตถสังคหะและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 162 หรือ ๒ ครั้ง อาวัชชนะเป็นต้นมีครั้งเดียว ดังนี้ จึงเห็นว่า ท่าน กล่าวไปตามแนวมต…
เนื้อหานี้นำเสนอการวิเคราะห์คำสอนในอภิธัมมัตถสังคหะและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเฉพาะการตัดสินใจและการตีความของท่านมัชฌิมภาณกาจารย์ เพื่อให้เห็นถึงแนวทางคำสอนและการประยุก…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
161
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 161 เป็นกิจของตทาลัมพนะฯ ก็จิตที่เป็นไปอยู่อย่างนี้พึงทราบว่า เป็นไป ด้วยอำนาจจิตนิ…
เนื้อหานี้อภิปรายเกี่ยวกับการเกิดขึ้นของตทาลัมพนะในปริบทของจิตและอารมณ์ โดยชี้ให้เห็นถึงการไม่มีการเกิดตทาลัมพนะซ้ำใน ๒ หน่วยอารมณ์ เนื่องจากไม่เพียงพอแก่การเกิดในช่วงระยะเวลา ๑๔ ขณะจิต ซึ่งสร้างความเ
การตีความอุปมาวิถีชีวิตในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
160
การตีความอุปมาวิถีชีวิตในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 160 [อธิบายอุปมาวิถีวิติ] 0 ได้ยินว่า บุรุษคนหนึ่ง นอนคลุมตัวตลอดศีรษะอยู่ที่โคนต้น…
บทความนี้นำเสนอการตีความเกี่ยวกับอุปมาในการดำเนินชีวิต ซึ่งเปรียบเทียบเหตุการณ์ต่างๆ ในชีวิตด้วยการอุปมาเกี่ยวกับมะม่วง เช่น การนอนหลับ การตื่น การรับรู้ การเก็บ และการเสวยรสของอารมณ์ โดยเฉพาะหลักการท
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - วิถีจิตและการปรับอารมณ์
159
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - วิถีจิตและการปรับอารมณ์
ન્ ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 159 [อธิบายวิถีจิต] บทว่า สมฺปฏิจฉนฺติ ได้แก่ เป็นเหมือนรับรูปนั้นนั่นแลไว้ บทว่า ส…
บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับวิถีจิต รวมถึงความสัมพันธ์ระหว่างอารมณ์กับวิบากที่เกิดขึ้นในสภาวะต่างๆ เช่น ในช่วงเวลาสลบหรือใกล้ตาย ผ่านการใช้ภาพพจน์และอุปมาเพื่อให้เข้าใจได้ง่ายขึ้น จัดทำเพื่อสร้างความเข้าใ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - การศึกษาเกี่ยวกับภวังคจิต
157
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - การศึกษาเกี่ยวกับภวังคจิต
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 157 ดวงที่ ๒ เรียกว่า ภวังคุปัจเฉทะ เพราะเกิดขึ้นโดยอาการคือเข้าไป ตัดภวังคสันตินั้…
บทนี้พูดถึงภวังคัปัจเฉทะซึ่งเกิดจากการตัดภวังคสันติ โดยเฉพาะการอภิปรายเกี่ยวกับการเชื่อมโยงระหว่างรูปที่กระทบประสาทและภวังคที่อาศัยหทัยวัตถุ การเปรียบเทียบด้วยแมลงวันที่จับอยู่กับก้อนกรวดเพื่ออธิบายกา
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
154
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 154 แล้วปรากฏ ๑ ดังนี้ บัณฑิตไม่สามารถจะรู้ได้ว่า ความตั้งอยู่แห่ง ธรรมที่เกี่ยวเนื…
ในบทนี้กล่าวถึงการวิเคราะห์ของจิตและคุณสมบัติของธรรมที่เกี่ยวข้องกันตามอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยการสำรวจอำนาจของอุปปาทขณะ ฐิติขณะ และภังคขณะ การทำความเข้าใจในอารมณ์และความสามารถในการรู้แจ้งของจิตตลอดจนล
ความเข้าใจในพระอภิธรรมและการกำหนดธรรม
153
ความเข้าใจในพระอภิธรรมและการกำหนดธรรม
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 153 กล่าวถึงความปรากฏ มิได้ทรงหมายเอาตั้งอยู่ชั่วขณะเลย ฯ เหตุ ในการที่จะไม่ตรัสถึง…
ในบทนี้กล่าวถึงหลักการที่เกี่ยวข้องกับความปรากฏของธรรมในพระอภิธรรม ซึ่งย้ำว่าธรรมไม่สามารถตั้งอยู่ในช่วงเวลาชั่วขณะได้ พร้อมกับการอธิบายที่ชัดเจนเกี่ยวกับการกำหนดความเกิดและดับของธรรม ที่เชื่อมโยงกับแ