อรรถก : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 11 / 47

…ะสัมมาสัมพุทธเจ้า สำหรับในหัวข้อนี้นักศึกษาจะได้เรียน ความหมายของ “พุทธะ” ในนัยอื่น ๆ ที่ปรากฏอยู่ในอรรถกถา ดังนี้ คำว่าพุทธะมีคำแปลไว้หลายนัยดังที่บันทึกไว้ในอรรถกถาว่า “ชื่อว่า พุทธะ เพราะอรรถว่า ตรัสรู้…

ในบทนี้กล่าวถึงความหมายของพุทธะ ซึ่งแปลว่า ตรัสรู้สัจจะ, ทรงปลุกสัตว์ให้ตื่น และผู้สิ้นกิเลส โดยพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเป็นผู้เข้าถึงพระธรรมกายและตรัสรู้อริยสัจ 4 พระองค์มีพระนามหลายชื่อเช่น พระพุทธเจ้า,

…ุทธพจน์มามาก เช่น พระอานนทเถระ หรือ ภิกษุผู้ทรงพระไตรปิฎกต่าง ๆ เป็นต้น พระสุตพุทธเจ้าตามความหมายที่อรรถกถา ให้ไว้ ไม่ได้ระบุว่าต้องตรัสรู้ธรรมเพียงแต่เป็นผู้ศึกษามากเท่านั้น (2) จตุสัจจพุทธะ หรือ พระจตุสั…

พุทธะแบ่งออกเป็น 4 ประเภท ได้แก่ สุตพุทธะซึ่งเป็นภิกษุผู้ศึกษาเยอะ, จตุสัจจพุทธะซึ่งสอนอริยสัจ 4, ปัจเจกพุทธะที่ตรัสรู้ด้วยตนเอง และ สัพพัญญูพุทธะที่สอนผู้อื่นได้ โดยพระสัพพัญญูพุทธะนั้นหมายถึงพระสัมม

…, ศาสนาเปรียบเทียบ, หน้า 229. กัป หมายถึง หน่วยเวลาที่ยาวนานมากจนไม่อาจจะนับประมาณได้ * ปรมัตถทีปนี อรรถกถาขุททกนิกาย อุทาน, อรรถกถาอาหุสูตร, มก. เล่ม 44 หน้า 609. 100 DOU บ ท ที่ 5 พ ร ะ พุ ท ธ : พระสัมมา…

ผู้ที่ตั้งใจสร้างบารมีเพื่อเป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเรียกว่า พระโพธิสัตว์ ซึ่งเป็นบุคคลธรรมดาที่มีความตั้งใจพัฒนาศักยภาพตนเองเมื่อบารมีเต็มเปี่ยมจึงสามารถตรัสรู้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ ในแง่ของความดี

…เสียได้แล้ว พระองค์จึงพ้นไปจากภพทั้ง 3 คือ กามภพ รูปภพ อรูปภพ เสด็จออกสู่นิพพานไป 1 สุมังคลวิลาสินี อรรถกถาทีฆนิกาย สีลขันธวรรค, อรรถกถาพรหมชาลสูตร, มก.เล่ม 11 หน้า 151. รศ.ฟื้น ดอกบัว (2539), ศาสนาเปรียบเ…

บทความนี้กล่าวถึงพุทธคุณของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า โดยเน้นการเปรียบเทียบกับดอกบัวที่บานสะพรั่งตลอดจนการช่วยเทวดาและหลุดพ้นจากสังสารวัฏ รวมถึงการวิจัยในศาสนาต่างๆ ที่ยกย่องพระองค์เป็นที่พึ่ง ไม่ว่าจะเป็นศา

…ยรวมอาจจะเป็นมนุษย์หรือสัตว์ พระวินัยปิฎก มหาวรรค ภาค 1, มก. เล่ม 68 ข้อ 7 หน้า 29. * สารัตถปกาสินี อรรถกถาสังยุตตนิกาย สคาถวรรค, มก. เล่ม 25 หน้า 115 * ราชบัณฑิตยสถาน (2525), พจนานุกรม, (ฉบับอิเล็กทรอนิกส…

พระสัมมาสัมพุทธเจ้าเสด็จขันธปรินิพพานในวันเพ็ญเดือน 6 มีอายุ 80 ปี พระองค์มีลักษณะมหาบุรุษและมีความสุขสูงสุดในชีวิต ก่อนผนวช พระองค์ตรัสรู้ด้วยภาวนามยปัญญา ซึ่งมีความลึกซึ้ง มากกว่าความคิดทั่วไป การสร

…สอน อีกนัยหนึ่งคำว่า “พระโพธิสัตว์” อาจหมายถึงผู้ที่ปรารถนา “พุทธภูมิ” ก็ได้ ที่ชื่อว่าพุทธภูมินั้น อรรถกถากล่าวไว้ว่า “เพราะเป็นภูมิคือเป็นสถานที่ประดิษฐานแห่งพระพุทธเจ้า” สถานที่ประดิษฐาน พระพุทธเจ้าในที…

บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับพระโพธิสัตว์และสัมมาสัมโพธิญาณ โดยพระโพธิสัตว์คือผู้ที่มีความปรารถนาจะตรัสรู้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ซึ่งแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ อนิยตโพธิสัตว์ และ นิยตโพธิสัตว์ โดยอนิยตโพธิส

…ด็จลงจากสรวงสวรรค์แล้ว จึงตั้งความ ปรารถนาเป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์หนึ่งในอนาคตกันเป็นจำนวนมาก อรรถกถาบันทึกไว้ว่า “มนุษย์ ในบริษัทซึ่งมีปริมณฑล 36 โยชน์ แม้คนหนึ่ง เมื่อแลดูสิริของพระพุทธเจ้าในวันนั้…

พระสัมมาสัมพุทธเจ้าเสด็จจากสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ โดยมีท้าวสักกะสร้างบันไดทองคำ บันไดเงิน และบันไดแก้วมณี เพื่อเป็นทางลงจากสวรรค์ เมื่อถึงเมืองสังกัสสนคร พระองค์ประทับวางฉัพพรรณรังสี เปิดโลกให้สิ่งมีชีวิต

…การกลั่นตัวของบุญและบารมีธรรมดาด้วย ดังที่พระเดชพระคุณ หลวงปู่วัดปากน้ำ ได้กล่าวไว้ว่า 1 มโนรถบูรณี อรรถกถาอังคุตตรนิกาย ติกนิบาต, มก.เล่ม 34 หน้า 508, สัทธัมมปกาสินี อรรถกถาขุททกนิกาย ปฏิสัมภิทามรรค, มก. …

การแผ่บุญและความรักความปรารถนาดีให้กับสรรพสัตว์เป็นการสร้างพลังเมตตาที่สำคัญในชีวิตประจำวัน การทำจิตใจให้เป็นกลางหรืออุเบกขาเป็นสิ่งที่ช่วยให้เรามีจิตใจที่หนักแน่น และไม่ตกอยู่ภายใต้อิทธิพลของอารมณ์ต่

…ะองค์ไม่สามารถ บำเพ็ญทานบารมี 1 อสงไขย 2 อสงไขย 3 อสงไขยแห่งกัป แล้วเป็นพระพุทธเจ้าได้” หรือ ดังที่ อรรถกถากล่าวถึงเวลาการสร้างบารมีของพระสารีบุตรหนึ่งอสงไขยแสนกัปไว้ว่า “ในที่สุดอสงไขยกัปยิ่ง ด้วยแสนกัป น…

บทความนี้กล่าวถึงเส้นทางการสร้างบารมีของพระโพธิสัตว์ โดยมีการนั่งสมาธิค้นหาพุทธการกธรรมและใช้เวลานานถึง 16 อสงไขยกัปในการสร้างบารมี ทั้งนี้แต่ละประเภทของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าจะใช้เวลาในการสร้างบารมีแตกต

…ีปกรณ์ บันทึกเรื่องนี้เอาไว้ซึ่งสรุปความได้ว่า ในครั้งอดีตกาล ท่านเกิดเป็นคนยากจน 1 มธุรัตถวิลาสินี อรรถกถาขุททกนิกาย พุทธวงศ์, มก. เล่ม 73 หน้า 140. - พระธรรมกิตติวงศ์ (2548), พจนานุกรมเพื่อการศึกษาพุทธศา…

อสงไขยหมายถึงจำนวนที่นับไม่ได้ เช่น 1 อสงไขย = 10,000,000 หรือมีค่าตามเลข 1 ตามด้วยเลข 0 จำนวน 140 ตัว นอกจากนี้ยังมีการศึกษาการสร้างบารมีของพระสมณโคดมซึ่งใช้เวลา 20 อสงไขยแสนกัปแบ่งเป็น 3 ช่วงเวลา ได

…ิ้นสิ้น 2-3 พุทธันดร แม้บางพวกที่แล่นไป ถึงมหาสมุทร มหาสมุทรก็กลายเป็นหินดาดไป 3 * วิสุทธชนวิลาสินี อรรถกถาขุททกนิกาย อปทาน มก. เล่ม 70 หน้า 95-96, 269-270. พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย อปทาน มก. เล่ม 71 ข้อ …

เนื้อหานี้สำรวจถึงวิบากกรรมของพระโพธิสัตว์ที่เกิดขึ้นในอดีตชาติ รวมถึงความผิดพลาดที่พระองค์ได้กระทำและผลกรรมที่ตามมาซึ่งได้แก่การเกิดในสภาพที่ทุกข์ทรมาน เช่น การตกนรก และการเกิดเป็นสัตว์เดียรัจฉาน แม้

…รดทำแบบประเมินตนเองหลังเรียนบทที่ 5 ในแบบฝึกปฏิบัติบทที่ 5 แล้วจึงศึกษาบทที่ 6 ต่อไป - ธัมมปทัฏฐกถา อรรถกถาขุททกนิกาย คาถาธรรมบท, มก. เล่ม 40 หน้า 199. สุมังคลวิลาสินี อรรถกถาทีฆนิกาย สีลขันธวรรค, มก. เล่ม…

บทความกล่าวถึงการเรียนรู้จากความผิดพลาดในอดีต และการกลับตัวเพื่อก้าวเดินไปข้างหน้าอย่างมั่นคงในเส้นทางพุทธศาสนา แม้ทุกคนที่ทำผิดร้ายแรง เช่น พระเทวทัตและพระเจ้าอชาตศัตรูก็ยังมีโอกาสในการกลับตัวและสร้า

…่ม 19 ข้อ 505 หน้า 324. พระสุตตันตปิฎก ทีฆนิกาย มหาวรรค มก., เล่ม 14 ข้อ 296 หน้า 236. * ปปัญจสูทนี อรรถกถามัชฌิมนิกาย อุปริปัณณาสก์, อรรถกถาฉวิโสธนสูตร, มก., เล่ม 22 หน้า 227. สุมังคลวิลาสินี อรรถกถาทีฆนิ…

บทความนี้กล่าวถึงทุกข์ทั้ง 12 ประการที่สรุปเป็นอุปาทานขันธ์ 5 ซึ่งหมายถึงการถือมั่นในขันธ์ 5 ว่าเป็นของเรา ทำให้เกิดความทุกข์ หากไม่ถือมั่น จะไม่ทุกข์ เช่น ชีวิตคู่ที่หย่าขาดกันไม่ได้สร้างความทุกข์เพร

…ารดับทุกข์” นิโรธเป็นไวพจน์ ของ “พระนิพพาน” กล่าวคือ เป็นคำที่เขียนต่างกันแต่มีความหมายเหมือนกัน ดังอรรถกถาที่ว่า “อเสสวิราคนิโรโธ ความดับด้วยสำรอกโดยไม่เหลือเป็นต้น ทั้งหมดเป็นไวพจน์ของ พระนิพพาน ตัณหามาถ…

บทความนี้นำเสนอแนวคิดเกี่ยวกับการดับตัณหาผ่านคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า โดยยกตัวอย่างการเปรียบเทียบตัณหากับทะเลที่ไม่มีวันเต็ม การเข้าถึงพระนิพพานนั้นถูกแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ สอุปาทิเสสนิพพาน และ

…176. *พระภาวนาวิริยคุณ (เผด็จ ทตตชีโว) (2551), ศรัทธารุ่งอรุณแห่งสันติภาพโลก, หน้า 82-85 อัฏฐสาลินี อรรถกถาธรรมสังคณี อรรถกถานิกเขปกัณฑ์ มก., เล่ม 76 หน้า 473. *สุมังคลวิลาสินี อรรถกถาทีฆนิกาย สีลขันธวรรค,…

เนื้อหาพูดถึงความสำคัญของสัมมาทิฏฐิในพระพุทธศาสนาเป็นองค์มรรคหนึ่ง ซึ่งเกี่ยวข้องกับบุญและขันธ์ การให้ทานที่มีผลในเชิงบวก โดยอธิบายถึง 10 ประการของสัมมาทิฏฐิ เช่น อานิสงส์จากการให้ทาน ได้บุญจากการสงเค

…่เกิดขึ้นแล้ว -ความเพียร ประคองจิต ตั้งใจมั่น เพื่อยังกุศลธรรมที่ยังไม่เกิดให้เกิดขึ้น * มโนรถบูรณี อรรถกถาอังคุตตรนิกาย ติกนิบาต, อรรถกถาอยสูตร, มก., เล่ม 34 หน้า 536. ท 152 DOU บ ท ที่ 6 พระ ธ ร ร ม : คำ…

การเกิดในโลกนี้คือผลกรรมจากโลกอื่นที่แตกต่างกัน การที่แต่ละคนไม่เหมือนกันมาจากกรรมที่ทำมา โลกหน้ามีสำหรับรองรับคนที่ตายแล้ว ได้แก่ เทวดา เปรต และสัตว์นรก การปฏิบัติดีต่อบิดามารดามีผลต่อชีวิตและการเลือ

…งพระโพธิสัตว์และพระสาวกก็เหมือนกัน ราชบัณฑิตยสถาน (2525), พจนานุกรม (ฉบับอิเล็กทรอนิกส์) มโนรถบูรณี อรรถกถาอังคุตตรนิกาย เอกนิบาต มก., เล่ม 32 หน้า 428. บ ท ที่ 6 พระ ธ ร ร ม : คำสั่ง ส อ น ข อ ง พ ร ะ ส ม…

การปฏิบัติบุญกิริยาวัตถุ เช่น ทาน ศีล ภาวนา ช่วยสร้างบารมี 10 เพื่อเข้าสู่โลกุตรมรรคและบรรลุเป็นพระอรหันต์ การดำเนินชีวิตในการสร้างบารมีต้องใช้เวลานาน โดยเฉพาะพระโพธิสัตว์ต้องสร้างบารมีมากว่า 20 อสงไข

…ตตันตปิฏเก มชฺฌิมนิกายสฺส มูลปณฺณาสก์ ภาษาบาลี ฉบับสยามรัฐ เล่ม 12 ข้อ 95 หน้า 67-67. * ปรมัตถทีปนี อรรถกถาขุททกนิกาย วิมานวัตถุ อรรถกถาทัททัลลวิมาน, มก.เล่ม 48 หน้า 293. * พระสุตตันตปิฎก ทีฆนิกาย มหาวรรค,…

บทความนี้วิเคราะห์พระสังฆคุณ 9 ประการ โดยอธิบายว่าพระสงฆ์ควรได้รับการเคารพและทำบุญ เพราะเป็นแหล่งบุญที่ยิ่งใหญ่กว่าการทำบุญกับพระพุทธเจ้า นอกจากนี้ ยังมีการพูดถึงพระอริยสงฆ์ในปัจจุบันและความสำคัญของสั

…นโพธิ์ต้นใหญ่ ที่โคนต้นมีโพรง พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย อปทาน, มก. เล่ม 33 ข้อ 129-139 หน้า 254-257 อรรถกถาระบุว่า พระศาสนาของพระสมณโคดมพุทธเจ้าจะตั้งอยู่ได้อย่างน้อย 5,000 ปี (อรรถกถาพระวินัยปิฎก มหาวิภัง…

เนื้อหาเกี่ยวกับการบรรลุธรรมของพระสงฆ์ในช่วงพุทธกาล โดยเฉพาะในสมัยของพระกัสสปพุทธเจ้า ซึ่งแม้ศาสนากำลังจะเสื่อม มีพระอริยสงฆ์ที่ปฏิบัติและบรรลุธรรม เสนอเรื่องการดำรงอยู่ของศาสนาในอนาคตและการปฏิบัติในป

…2 แบบ คือ บวชเป็นสามเณรเรียกว่า “บรรพชา” และ บวชเป็นพระภิกษุเรียกว่า “อุปสมบท” บรรพชา แปลว่า การบวช อรรถกถากล่าวว่า บรรพชา ชื่อว่า ปลอดโปร่ง และไม่มีความห่วงใย ซึ่งตรงข้ามกับชีวิตของฆราวาสที่เป็นทางคับแคบไ…

การบวชในพระพุทธศาสนาแบ่งออกเป็นสองประเภท ได้แก่ บรรพชา (การบวชเป็นสามเณร) และ อุปสมบท (การบวชเป็นพระภิกษุ) ในสมัยเริ่มต้นของพระพุทธศาสนาไม่มีสามเณร การผนวชครั้งแรกของเจ้าชายสิทธัตถะเป็นการบรรพชาที่เรี