พระสังฆคุณกับการทำบุญ : หน้า 193/270

สาวกสังโฆ อาหุเนยโย ปาหุเนยโย ทักขิเณยโย, อัญชลีกรณีโย, อนุตตร์ ปุญญเขตต์ โลกสฺสาติ ฯ” จากพุทธดำรัสดังกล่าวสามารถสรุปพระสังฆคุณได้ 9 ประการดังนี้ 1) สุปฏิปนฺโน แปลว่า ท่านปฏิบัติแล้วดี คือ ปฏิบัติไปตามแนวมัชฌิมาปฏิปทา เป็นทางสายกลาง ตามที่สมเด็จพระบรมศาสดาดำเนินมาแล้ว ไม่หย่อนเกินไป ไม่ตึงเกินไป 2) อุชุปฏิปนฺโน แปลว่า ปฏิบัติแล้วตรง คือ ท่านปฏิบัติมุ่งตรงต่อพระนิพพาน ไม่วอกแวกไป ทางอื่น แม้จะล่วงเลยข้ามไปกี่ภพกี่ชาติท่านก็ไม่เปลี่ยนใจ ยังมุ่งตรงต่อนิพพานอยู่ 3) ญายปฏิปนฺโน แปลว่า ปฏิบัติมุ่งเพื่อรู้ธรรมที่จะออกจากภพ 3 โดยแท้ 4) สามีจิปฏิปนฺโน แปลว่า ปฏิบัติอย่างดีเลิศ เพราะท่านปฏิบัติเพื่อบรรลุถึงพระนิพพานจริง ๆ ไม่ใช่เพื่อเหตุอื่น จึงสมควรนับว่าเป็นการปฏิบัติอย่างดีเลิศ 5) อาหุเนยโย เป็นผู้ควรเคารพสักการะ 6) ปาหุเนยโย แปลว่า เป็นผู้ควรต้อนรับ 7) ทกฺขิเณยุโย แปลว่า เป็นผู้ควรรับของที่เขาทำบุญ 8) อญฺชลิกรณีโย แปลว่า สมควรกราบไหว้ 9) อนุตตร์ ปุญญเขตต์ โลกสฺสะ แปลว่า เป็นเนื้อนาบุญอันเลิศไม่มีนาบุญอื่นจะดีกว่าอีกแล้ว แม้ทำบุญกับพระสัมมาสัมพุทธเจ้าก็ไม่ได้บุญมากเท่ากับทำในพระสงฆ์ เพราะการทำบุญเจาะจงพระสัมมา สัมพุทธเจ้านั้นเป็นเพียงปาฏิบุคลิกทานไม่เป็นสังฆทาน พระพุทธองค์ตรัสถึงเรื่องนี้ไว้ว่า “เราไม่กล่าวว่า ปาฏิบุคลิกทานมีผลมากกว่า สังฆทานด้วยปริยายอะไร ๆ เลย สังฆทานเป็นประมุขของผู้หวังบุญ พระ สงฆ์นั่นแลเป็นประมุขของผู้บูชา และพระสงฆ์เป็นเนื้อนาบุญของชาวโลก ไม่มีเนื้อนาบุญอื่นยิ่งกว่า” พระสังฆคุณข้อนี้หมายเอาคุณของหมู่สงฆ์ไม่ได้หมายถึงคุณของพระสงฆ์รูปใดรูปหนึ่งเพียงรูปเดียว โดยสังเกตได้จากพุทธดำรัสที่ว่า “ปาฏิบุคลิกทาน คือ ทานที่ให้เฉพาะบุคคลใดบุคคลหนึ่ง” และ “สังฆทาน คือ ทานที่ให้แก่หมู่สงฆ์” 7.3 ในปัจจุบันยังมีพระอริยสงฆ์อยู่หรือไม่ คำถามที่ว่าในปัจจุบันยังมีพระอริยสงฆ์อยู่หรือไม่ เป็นคำถามที่มักได้ยินกันอยู่บ่อย ๆ และคนถาม ก็มักจะได้คำตอบที่ไม่ค่อยชัดเจน แม้ยึดตามหลักการในพระไตรปิฎกดังที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสไว้ใน มหาปรินิพพานสูตรว่า “ก็ภิกษุเหล่านี้จึงอยู่โดยชอบ โลกจะไม่พึงว่างจากพระอรหันต์ทั้งหลาย” พระดำรัสนี้ ก็ยังไม่อาจระบุได้ชัดว่าปัจจุบันยังมีพระอรหันต์หรือไม่ เพราะยากที่จะรู้ว่าพระภิกษุแต่ละรูปปฏิบัติชอบได้ วัตถุปมสุตติ สุตตันตปิฏเก มชฺฌิมนิกายสฺส มูลปณฺณาสก์ ภาษาบาลี ฉบับสยามรัฐ เล่ม 12 ข้อ 95 หน้า 67-67. * ปรมัตถทีปนี อรรถกถาขุททกนิกาย วิมานวัตถุ อรรถกถาทัททัลลวิมาน, มก.เล่ม 48 หน้า 293. * พระสุตตันตปิฎก ทีฆนิกาย มหาวรรค, มก. เล่ม 13 ข้อ 138 หน้า 318. บทที่ 7 พระสงฆ์ : ส า ว ก ข อ ง พ ร ะ ส ม ม า สั ม พุ ท ธ เจ้า DOU 183