อรรถกถา : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 35 / 42

…สงบคือความมุ่งนี้ จึงพอ เพื่ออยู่ในสุขปรับปรนกนกได้แล้ว ปุณณะ บัดนี้ เธอจงสำคัญกัลที่จะไปเกิด. [๔๐] อรรถกถาปุณณู นิเป็นวาสุตรนี้ว่า "บรรดาเหล่านั้น เทวะ อนุฎา ได้แก้ คำว่า คุร้าย คือลัชเดา. บทว่า สุข ได้แก้ …

บทสนทนานี้เน้นความสำคัญของศรัทธาในชีวิต โดยพระปุณณะมีสงสัยเกี่ยวกับการเกิดใหม่และการใช้ชีวิตตามคำสอนของพระผู้มีพระภาค พระผู้มีพระภาคได้ชี้ให้เห็นถึงความสงบและการมีความตั้งใจในการใช้ชีวิตเพื่อให้มีความ

…ิ " ส่วนในภิทกุฏฏกนบด อังคุตตรนิกาย ท่านกล่าวว่า " ความอดทนความอดกลั้นเป็นลักษณะ อัธิวาสนา" [๔๑๔] อรรถกถาสพาสูตรว่า " ขันธ์นี้ ยอมอดกลั้น คือ ยอมหยุดนิ่งซึ่งธรรมชาติมีความหนาวเป็นต้น ให้อุ่นเหนือนิดที่เดีย…

บทความนี้กล่าวถึงความอดกลั้นและการอดทนในบริบทของพระพุทธศาสนา โดยอธิบายถึงขันธ์ซึ่งเป็นเครื่องมือในการอดกลั้นและความสำคัญในแนวทางการฝึกปฏิบัติ รวมทั้งการเข้าใจถึงอุปสรรคที่ผู้ปฏิบัติต้องเผชิญอย่างความห

…ล เล่ม ๔ หน้า ๑๙๓ ปริ นิ ทพาย คือ บรรลุพระอรหันต์บริจาคแล้ว" เรื่องพระเถระ ๒ รูปดังกล่าวแล้ว มาในอรรถกถาสัทพาฯ สูตร. แม้เรื่องของพระเถระรูปหนึ่ง ผู้คอคลื่นเวทนาแล้วบรรลุ พระอรหันต์ พร้อมด้วยปฏิสังขรณ…

…บุคคลเข้าสู่สถานะพระอรหันต์ โดยระบุถึงความสำคัญของอริยสันติ และการบรรลุด้วยความวิริยะ ผ่านการศึกษาในอรรถกถาสัทพาฯ โดยอธิบายถึงการพัฒนาความคิดที่ถูกต้องและการเอาชนะกิเลส เพื่อการเข้าถึงธรรมชาติที่แท้จริงของคว…

…วนผูใดในโลกนี้ พึงอดทนคำของ ผู้ว่าได้, สัญญูทั้งหลายกล่าวว่าความอดทน นั้นของบุคคลนั้นว่า สูงสุด." อรรถกถาชาดกว่า " บรรดาบาทเหล่านั้น สองบทว่า เอด ขนูติ ความว่า ส่วนความอดทนต่ออภัยคำของผู้นำโดยชาตและโคตร …

เนื้อหาเน้นถึงความสำคัญของความอดทนต่อคำพูดของผู้อื่น โดยยกตัวอย่างว่าความอดทนที่เกิดจากความกลัวและความใกล้ชิดมีความสูงส่งกว่า การอดทนต่อคำพูดหยาบจากผู้อื่น สอนให้เห็นค่าและยกย่องคุณธรรมในการอดทนต่อคำพ

…ันเทิตทั้งหมดหลาย กล่าวขานั้น ของบุคคลนั้นว่่า เพราะคน อ่อนกำลัง ย่อมรำรานได้เป็นนิตย์." [แก้რდรร] อรรถกถาสังกัดสังยุคั้นว่า "บรรดาเหล่านั้น กล่าวว่า สุตตปปรม่า คือ มีประโยชน์ของตนเป็นอย่างยิ่ง. บาปกลาว่า ข…

เนื้อหานี้มีการพูดถึงความสำคัญของการมีความกำลังในทางศีลธรรมและการอดกลั้นอย่างถูกต้องตามหลักพระพุทธศาสนา โดยยกตัวอย่างคำสอนเกี่ยวกับประโยชน์ของการมีความอดกลั้นซึ่งได้รับการยกย่องว่าเป็นสิ่งที่สำคัญที่ส

…มยอดล้นไว้ได้ เราเรียกผู้นั้น ซึ่ง มีกำลังคือขันติ มีสมุพล (คือบุตร) ว่า เป็น พระมหณี." [แก่อรรถ] อรรถกถาธรรมว่า "บรรดาบทเหล่านั้น บวกว่า อฏุโล เป็นต้น ความว่า ผู้ใด มีใจไม่โกรธ อดกลั้นไว้ได้ ซึ่งการกล่าวด…

…ละไม่โกรธตอบ การมีขันติมีความสำคัญในการดำเนินชีวิตและเป็นคุณธรรมที่ควรประพฤติปฏิบัติในสังคม จัดทำโดยอรรถกถาธรรมเกี่ยวกับความอดทนและการทำความดีเพื่อให้เป็นที่พึ่งของมหาชน

…มีหมู่พล เพราะความเป็นผู้ประกอบด้วยกองพลอันนี้เป็นกองทัพ โดยแท้ เพราะเกิดขึ้นบ่อย ๆ ว่า เป็นพราหมณ์ อรรถกถาว่าอุดมสูตร ในมัชฌิมปัญจาสิกว่าบทว่า ติติอุตติฏิ คือ ย่อมอดทน บาทว่า ขนฺตวิวรฺร คำว่า กนฺตวิฬ คือวิว…

บทความนี้กล่าวถึงความหมายของมังคลิดถิฏฐิ ซึ่งเป็นคำสอนสำคัญในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะเรื่องของขันติหรือความอดทนที่ส่งผลต่อการเป็นผู้นำในการปฏิบัติธรรม นอกจากนี้ยังอธิบายถึงความสำคัญของหมู่พลในจิตที่ถูกสร

…รมอันกระทำความเป็นผู้่า ง่าย อดทน รับ อนุสาสนีโดยเบ็งขาว ธรรมแม้นึ กเป็นธรรมกระทำที่พึง" [๔๗๘] อรรถกถาสัตตสูตรนัน และอรรถกถาฝาละ ใน สังกิจสูตรว่า " บรรดาหลั่นนั้น บทว่า สุโมจิ ความว่า เป็นผู้น เขาพ่…

…กรธและสามารถรับฟังการสอน แบบการตั้งใจรับฟังอย่างรอบคอบและไม่เถียงตอบโต้. นอกจากนี้ยังมีการอ้างอิงถึงอรรถกถาต่างๆ ที่สนับสนุนการสอนในเรื่องนี้ เพื่อเข้าใจการกระทำที่พึงทำในชีวิตประจำวัน. สำหรับผู้ที่สนใจศึกษา…

…มธรรม จักเป็น ผู้ว่างง่าย จักถึงความเป็นผู้ว่างง่าย' ภูมิทั้งหลาย พวกเธอพึงศึกษา อย่างนี้แล." [๔๔๗] อรรถกถากลกูปสูตรนั้นว่า บรรดาบทเหล่านี้ ลองดูว่า โย จิวะ ฯ ปะ ปริญญาเหตุ ความว่า ภิกขุใด เมื่อ ได้วัตถุประณ…

การเรียนรู้เกี่ยวกับภูมิรู้และความเป็นผู้ว่างง่ายมีความสำคัญ เนื้อหาพูดถึงการศึกษาในธรรมวินัย และการทำความเคารพต่อธรรมเพื่อบรรลุความเป็นผู้ว่างง่าย โดยผู้ศึกษาควรมีความนอบน้อมต่อธรรมและประพฤติอย่างอ่อ

…หลายแล้ว เข้าไปหาท่าน นิยมแล้วถวายทาน แล้วถามปัญหาโดยยืนเป็นต้นว่า 'ท่านตอบร อย่างไรอทุคุต ?' [๔๕๗] อรรถกถาติ๊ดตะว่า การทำกิจมักรับใช้เป็นดัง ก็ชื่อว่า การเข้าไปนั่งใกล้เหมือนกัน. บทว่า อนุสรณ์ ได้แก่ กา…

เนื้อหานี้บรรยายถึงความสำคัญของการเข้าใกล้พระอธิษฐาน การฟังธรรม และการทำทาน การตั้งใจไปหาพระอธิษฐานเพื่อขอคำตอบและทำกิจกรรมต่างๆ ที่เน้นการนอบน้อมและการดึงดูดใจในความรู้และการปฏิบัติธรรม เช่น การระลึก

…าการบวชตาม. การบวชมั่งของบุคคลผู้นี้ในสำนักของบรรพชิตเหล่านั้นเทียบไปอยู่ก็ชื่อว่าการบวชตาม." [๔๔๕] อรรถกถามิโภชงคลัสย้อนว่า " ก็ธรรกาลบุรุษทั้งหลายผู้อวบน้อยลงนี้ กุลบุรุษผู้อวบน้อยตามพระมหาสัปคะ ได้ ๑. ป. …

ในเนื้อหานี้ได้กล่าวถึงความสำคัญของการระลึกถึงพระอริยะเจ้าทั้งหลาย และการถือจิตให้เลื่อนสไลของผู้ที่เข้าบวชในสำนัก พระอริยะเจ้าชนิดต่างๆ ผ่านทางการน้อมนำโอวาทจากท่านเพื่อสร้างความมั่นคงในใจ การบวชมั่ง

…ลกแล้วอันคุณล- มาคติเตือนแล้ว จักเป็นพระปัจเจกพุทธะผู มิอุณหาที่สุดสุดได้ ปราชญ (ชื่อ) ว่าโสมมัส." อรรถกถา จบ. ภูฏาจูสีหนานาทุสูตรนั้นว่า "นาถูกได้บ่มมัสการอยู่ เพราะ นำพืบมารมีแห่งปิ่นจาโพธิครอด ๆ สงไขยามไ…

บทความนี้เน้นถึงความสำคัญของการเคารพพระพุทธศาสนาและความเข้าใจเกี่ยวกับพระพุทธเจ้า โดยกล่าวถึงการทำความเข้าใจในคำสอนและแนวทางเพื่อให้มีการฝึกปฏิบัติตนให้ถูกต้อง รวมถึงความสำคัญของการเดินทางสู่ที่สุดแห่

…ตฺถาบิ เอวํ อติติ อาหาริตตา ภิกฺขุ โอวฑฺฒ นาม ภิกฺขเว ติรฉนาคตา อนุมฺนบญฺ สคารา สปฺปลิสสา วิธริส ฯ (อรรถกถาชาดก เอกินฺบาต ฯ มงคล ๒/๒๕๔/๒๕) เพราะฉะนั้น ขอให้นักศึกษาผู้แต่งไทยเป็นภาษามคธ โดยใช้ประโยค หิ นาม พ…

บทความนี้นำเสนอหลักการและแนวทางในการแต่งภาษาไทยโดยอิงตามความนิยมและหลักภาษามคธ โดยเฉพาะการใช้ประโยคหิ นาม ซึ่งถือเป็นการแสดงถึงภูมิปัญญาของผู้แต่งและความเข้าใจในหลักภาษาที่ถูกต้องและมีเสน่ห์ ควรให้ควา

…รงธรรม มีปัญญา เป็นพุทธสาวก ผู้นิพนธ์แห่งทางชมพูพรนั้นได้ แ๙้แก่ เทพเจ้าก่อนชม ถึงพรหมก็สรสรเฉียว" อรรถกถาแห่งอปปลาสูตรนั้นว่า "บรรดาเทพเหล่านั้น บาทว่า อนุษญโน แ๙วว่า ไม่เข้าถึง.." ภูมิแห่งอปปลาสูตรนั้นว่…

เนื้อหานี้กล่าวถึงแนวคิดในอรรถกถาของมังกรัตถึ๙เท็๙ เล่ม ๒ ซึ่งเน้นถึงความสำคัญของสีลและสุขในชีวิตของบัณฑิต สามารถมีสุขได้ทั้งที่มีสีล…

…) เป็นผู้สู้ศาสนา, จำพวกที่ ๓ มีสุตมาก (แต่) เป็นผู้ศีล, จำพวกที่ ๔ มีสุตมาก และเป็นผู้สู้ อาสวะ." อรรถกถาแห่งสูตรนั้น ว่า " ทวามา อสมาทิโต คือไม่ทำให้ บริบูรณ์. บาปากว่า สีล๙ อุตตะ คำว่า ทั้งโดยส่วนสีลด์ ท…

…ความสำคัญกับการปฏิบัติตามศีลและสุตะในการเป็นบุคคลที่มีศีลธรรมอย่างแท้จริง. ผู้เขียนอ้างถึงความคิดของอรรถกถาและความเมตตาของพระอานนท์ที่ยกย่องคุณธรรมว่าสำคัญและมีค่า.

…ออากุสเสียได้ ทำอุส ให้เจริญ ย่อมละกรรมอันมีโทษเสีย ทำกรรมไม่มีโทษให้เจริญ บริหารให้หมดคงจด." [๓๒๙] อรรถกถาแห่งสูตรต้นของสูตรทั้งหมด ในทุกนิบาด อังคุตตรนิกาย ว่า "บรรดาคำเหล่านี้ ในคำว่า สุทธมุตตาน ปรมิตนี้ …

ในเนื้อหานี้กล่าวถึงคำสอนเกี่ยวกับการบริหารให้หมดจดในอรรถกถาแห่งสูตรต้นของสูตรทั้งหมด โดยแบ่งความหมดจดออกเป็น ๒ อย่าง และยังได้กล่าวถึงการปฏิบัติตนโดยพระอรหิสสา…

ประโยค ๑ มังกิลติที่มีนเปล เล่ม ๙ หน้า ที่ ๑๑ (ด้วยอาริหัตตมรรธร) อรรถกถาแห่งอธิบายสูตร จุดดวรรณครปัญฉาสก์ ในดิถนินาว อังฤทธนิกา ว่า "อธิบายว่า ภิกษุอยู่มริหาร คือปฏิบัติ คุ…

…่สำคัญในพระพุทธศาสนา รวมถึงการคุมครองตนและการสังเกตความมลทินที่เกิดจากอารมณ์อันไม่บริสุทธิ์ การศึกษาอรรถกถาและฎีกาในมุมมองของพระพุทธศาสนาเสริมให้เห็นถึงการทำให้แจ้งซึ่งปรมคัจฉลอย่างเป็นลำดับ.

…วยปัญญา และยอมเห็น (แจ้ง) แท้งลอด ปรมิตสัปป์ด้วยปัญญา." บาสิณจึงกูสุฎฯ ปัญญมวร มัชฌิมปณาณสก์. [๒๔๔] อรรถกถาแห่งจึงกูสุฎนั้นว่า "บาว่า ปฏิรูปสต คือบึ่งในสำนัก. บาว่า โสด ได้แก้โสดประสาท. บาว่า ธมมั หมายเอาทน…

เนื้อหาเกี่ยวกับการพิจารณาธรรมในอุดมคติ โดยเฉพาะการใช้ความเพียรพินิจในกระบวนการที่ช่วยให้เกิดความพอใจและการทำปฏิคาสาให้แจ้งด้วยปัญญา เพื่อนำไปสู่การเข้าถึงพระนิพพานและการเห็นแจ้งในสัจธรรม เช่น สมาธิแล

…ญ์เป็นผู้ขยัน ฯ ฯ อาจจัดได้ แม้ใด ธรรมแม้นี้ ชื่อว่ากรรมธรรม " ดังนี้ ชื่อว่า ศิลปะของบรรพชิต [๒๒๙] อรรถกถาสัตตุมสูตรนั้นว่า "บรรดาทรงหล้านั้น บทว่า อูฏจวนานี แปลว่า สูงและต่ำ การงานที่จะพึงออกปาก อย่างนี้ว่…

เนื้อหานี้กล่าวถึงศิลปะซึ่งเป็นส่วนสำคัญในกิจกรรมเหล่าบรรพชิต ทางพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะการทำงานที่เกี่ยวข้องกับการตกแต่งและดำเนินงานในวัดและสถานที่สำคัญต่างๆ เช่น โรงอุโบสถ และพระเจดีย์ การร่วมมือกันทำ

…นคำคามเป็นที่พึ่งของภิกขุนั้น เรียกว่า นากรณธรรม. ก็ความนี้ บัณฑิตผิงตรวจ เมั่นใจส่งิติสุต ร่วมทั้ง อรรถกถาและอภิญ. [๑๒๔] ศิลปะของบรรพชีพนั้น พระผู้มีพระภาคตรัสดว่าเป็น มงคล เพราะนำมาซึ่งประโยชน์สุขในโลกทั้ง…

ข้อความนี้รวมถึงแนวคิดเกี่ยวกับการงานที่พึงทำตามคำสอนของพระพุทธเจ้าซึ่งเน้นความสำคัญของการทำงานในระดับสูงและต่ำ รวมถึงการล้างและทาฟุต ที่เป็นการปฏิบัติที่ชัดเจนในทางธรรมและการดำเนินชีวิตของผู้ปฏิบัติธ