อาศัย : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 38 / 55

…ชธรรม ทรงปฏิบัติในบารมี ธรรมโดยพระราชประสงค์ ทรงเป็นพระธรรมราชา ทรงปฏิบัติพระราชกรณียกิจทั้งปวง ทรง อาศัยธรรม ทรงสักการะธรรม ทรงทำความเคารพธรรม ทรงนอบน้อมธรรม ทรงมีธรรมเป็น ธง ทรงมีธรรมเป็นตราเป็นเบื้องหน้…

เนื้อหาพูดถึงวัตรที่พึงปฏิบัติในหมวดต่างๆ เช่น ชนภายใน พลกาย กษัตริย์ และพราหมณ์ รวมถึงการมอบทรัพย์ให้แก่ผู้ไม่มีทรัพย์ การลาจากอกุศล สะท้อนถึงการปฏิบัติธรรมในฐานะผู้นำ ซึ่งรวมถึงการดูแลปราบทุกข์และส่

…ความสำรวม อินทรีย์คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ อาชีวปาริสุทธิ ความเลี้ยงชีพ บริสุทธิ์ปัจจัยสันนิสสิตะ อาศัยปัจจัยคือพิจารณาบริโภคปัจจัยสี่ ๓ การเว้นจากอกุศลกรรมบถ ทางแห่งกรรมที่เป็นอกุศล ๑๐ ประการ ชื่ออาคาริ…

บทความนี้พูดถึงอนาคาริยวินัยซึ่งเป็นแนวทางปฏิบัติที่สำคัญสำหรับคฤหัสถ์ ในการไม่ต้องอาบัติ 7 ประการ โดยมีศีลจตุปาริสุทธิที่ประกอบด้วยความสำรวมในปาฏิโมกข์และอินทรีย์ รวมถึงการเว้นจากอกุศลกรรมบถ 10 ประกา

สมเด็จพระญาณสังวรสมเด็จพระสังฆราชสกลมหาสังฆปริณายก ๑๘๐ อาศัยอยู่บนโลกได้โดยปกติสุขสืบไป จึงทรงพยายามประกอบพระราชกรณียกิจในหลาย ๆ ด้าน เพื่อเป็นการอนุรักษ์สิ่งแว…

สมเด็จพระญาณสังวรทรงมองปัญหาเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมและการใช้ทรัพยากรธรรมชาติอย่างรอบคอบ โดยทรงมีพระราชดำริในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม การปลูกป่า และการใช้ที่ดินอย่างมีประสิทธิภาพ รวมถึงการวางแผนการใช้ที่ดิน

…ิเศษส่วนอัตตสมบัติ ด้วย สัจจะและอธิษฐาน ส่วนปรหิตปฏิบัติ จะขอรับพระราชทานวิสัชนาด้วยรัฏฐาภิบาลโนบาย อาศัย ขันติ และอวิโรธนะ พร้อมทั้งเมตตาและอุเบกขา เมตตาบารมี เมตตาคือภาวะจิตใจที่มีเยื่อใยไมตรีจิตมิตรใจ ค…

ในศกนี้ (๒๕๓๑) เชิญชวนให้รับพระราชทานถวายวิสัชนาพระคุณวิเศษ โดยการใช้เมตตาบารมีซึ่งมีความสำคัญในพระพุทธศาสนา เสนอแนะให้แสดงออกถึงความรักและความปรารถนาดีต่อผู้อื่น การบำเพ็ญเมตตานี้ช่วยให้เกิดความสงบสุ

…้ ไม่ใช่อุเบกขาธรรมชาติ ซึ่งไม่ประกอบด้วยความรู้ แต่เป็นญาณอุเบกขา คือ อุเบกขาที่ ประกอบด้วยความรู้ อาศัยอุเบกขาที่มีอยู่เป็นธรรมชาตินี้เองอบรมให้เป็นธรรมปฏิบัติขึ้นท่านได้ รวบรวมอุเบกขาไว้มีลักษณะต่าง ๆ เ…

บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญของเมตตาและอุเบกขาในพระพุทธศาสนา โดยเน้นว่า เมตตาคืออำนาจในการต่อสู้กับอธรรมนั้นต้องใช้สัจจะกิริยา และการฝึกอุเบกขาเพื่อความสงบสุขในจิตใจ เมตตาบารมีแบ่งออกเป็น 3 ชั้น มีอำนาจ

…ทแล้วย่อมยึดประโยชน์ ทั้งสองไว้ได้ คือประโยชน์ในทิฏฐธรรมภพนี้และประโยชน์เป็นไปในสัมปรายภพหน้า เพราะ อาศัยความบรรลุประโยชน์ที่ประสงค์ทั้งภพนี้และภพหน้า ท่านจึงสรรเสริญผู้ทรงปัญญาว่า เป็น บัณฑิต ดำเนินไปในปร…

เนื้อหานี้กล่าวถึงการบำเพ็ญพระราชกุศลของพระมหากษัตริย์ที่มีต่อพระพุทธศาสนา และความสำคัญของการทำบุญเพื่อให้เกิดประโยชน์ในทั้งสองภพ รวมถึงการกระทำต่างๆ ที่ถือเป็นการทำความดีในทุกภพ โดยอิงจากหลักแห่งพระส

…เศษส่วนอัตตสมบัติ ด้วย สัจจะและอธิษฐาน จะขอรับพระราชทานวิสัชนาด้วยรัฏฐาภิบาลโนบาย ส่วนปรหิตปฏิบัติ (อาศัยอักโกธะและอวิหิงสาพร้อมทั้งสัจจะและอธิษฐาน) สมเด็จพระญาณสังวรสมเด็จพระสังฆราชสกลมหาสังฆปริณายก ๒๑๑

บทความนี้เสนอพระราชจริยาสำหรับพระราชสมภารในศตวรรษที่ 21 ซึ่งเน้นถึงความสำคัญของความดีทั้งหลาย เช่น ทาน ศีล บริจาค และความมีอ่อนโยน . การบำเพ็ญคุณธรรมจะนำมาซึ่งความสุขและมงคลทั้งแก่พระราชาและประชาชน สุ

…ทแล้วย่อมยึดประโยชน์ ทั้งสองไว้ได้ คือประโยชน์ในทิฏฐธรรมภพนี้และประโยชน์เป็นไปในสัมปรายภพหน้า เพราะ อาศัยความบรรลุประโยชน์ที่ประสงค์ทั้งภพนี้และภพหน้า ท่านจึงสรรเสริญผู้ทรงปัญญาว่า เป็น บัณฑิต ดำเนินไปในปร…

เนื้อหานี้พูดถึงการอุทิศส่วนพระราชกุศลจากสมเด็จพระญาณสังวรไปยังพระมหากษัตริย์ทุกพระองค์ เพื่อให้พระราชวงศ์และประชาชนได้รับความเป็นสุข และสุขภาพดี นอกจากนี้ยังกล่าวถึงความไม่ประมาทในชีวิตว่าเป็นแนวทางท

…น ตนเป็นไท ไม่ติดขัดหากจะเป็นหนี้สินท่านผู้อื่น ย่อมมีใจปลอดโปร่ง จะดำริอะไรก็โล่งไม่สะดุด เมื่อได้ อาศัยโภคะเป็นกำลังอุดหนุนให้เป็นอยู่โดยชอบ ไม่ต้องประกอบการอันเป็นส่วนทุจริต ย่อมได้เสวยผลแห่งชีวิตล้วนแต…

…จะต้องมีการฝึกฝนและให้ความสำคัญอย่างสม่ำเสมอ เพื่อให้สามารถใช้ชีวิตได้อย่างเป็นสุขและมีคุณภาพคือ การอาศัยโภคทรัพย์ให้เป็นประโยชน์อย่างสูงสุด

…คคลนั้น ดังนี้ พระคุณคือพาหุ สัจจะอันมีในสมเด็จบรมบพิตรพระราชสมภารเจ้านี้ นับเป็นมงคลวิเศษที่คำรบ ๒ อาศัยพระมัตตัญญุตาและพาหุสัจจะทั้งสองประการ เป็นพระราชคุณาลังการพิจิตรอำนวย ให้สมเด็จบรมบพิตรพระราชสมภารเ…

บทความนี้พูดถึงการปกครองตามหลักพระธรรม ซึ่งเน้นที่ความยุติธรรมและคุณธรรมในตัวบุคคล ผู้ปกครองนักปกครองควรเป็นแบบอย่างที่ดีในการบริหารงาน ด้วยความรักและความปรารถนาดีต่อประชาชน การรักษาความยุติธรรมเป็นพื

…ุสงฆ์ว่า อลื่นจิตต์ นิสสาย โกสล์ เสนาสนฺตุฏฺฐิ ปหฏฐา มหติ จมู ชีวคดาห์ อคาหยิ ។ พยุหแสนยากรหมู่ใหญ่ อาศัยอลื่นจิตตกุมาร ได้ความชื่นบานยินดีแล้ว ปล่อยพญาคชสารให้จับ พระเจ้าโกศลราช ผู้ไม่เต็มพระราชประสงค์เพี…

บทความนี้แสดงถึงการสอนของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์เกี่ยวกับการปกครองด้วยธรรมะผ่านประวัติศาสตร์พระเจ้าพรหมทัตต์ในกรุงพาราณสี ที่มีความยุติธรรมและสร้างความสงบสุขให้แก่ประชาชน แม้ในยามทุกข์ยาก ก็ยังสามารถบร

…ู่ในปฏิรูปเทสนั้น เรียกว่าปฏิรูปเทสวาสะ แปลว่า การอยู่ในถิ่นอันสมควร บุคคลก็ดี คณะก็ดี มีความเป็นไป อาศัยกิจการอย่างใด มาอยู่ในถิ่นอันสมควรแก่กิจการอย่างนั้นแล้ว ย่อม อาจยังกิจการอย่างนั้นให้สำเร็จโดยสะดวก…

ในปี พ.ศ. ๒๔๗๓ สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ได้เสนอแนวคิดเกี่ยวกับการปฏิรูปเทสวาสะ ซึ่งหมายถึงการเลือกอยู่ในถิ่นที่เหมาะสมต่อกิจการต่างๆ ของบุคคลและคณะ โดยมีการยกตัวอย่างประวัติศาสตร์ของการย้ายราชธานีของพระเ

…ษที่ครบต้น ๓ ประการ คือ พระคุณข้อนี้ เป็นเหตุปกครองประชาชนกับรัฐมณฑลให้ร่มเย็นเป็นสุขสงบราบคาบเพราะ อาศัยพระปรีชาทรงทราบรอบคอบในอุบายเครื่องผ่อนผันสั้นยาว ให้เหมาะแก่เหตุมีธรรมเทศะแล โอกาสเป็นหลักมั่น ไม่ท…

ในปี พ.ศ. ๒๔๗๔ สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ได้กล่าวถึงความสำคัญของอุบายโกศลและสติปัฏฐานที่เป็นหลักในการปกครองประชาชนให้มีความร่มเย็น โดยการใช้เหตุผลที่ถูกต้องและการควบคุมอารมณ์อย่างมีสติจากพระคุณ ซึ่งการสอน

…่ตรัสถามอย่างนั้นก่อน ก็เพื่อให้ปรากฏว่า มิได้ เอาพระองค์เป็นใหญ่ ทรงบัญญัติอะไร ๆ หาหลักเกณฑ์มิได้ อาศัยภิกษุรูปนั้นซึ่งเคยเป็น เจ้าหน้าที่โดยตรงอยู่แล้วเป็นหลัก ก็หมดข้อค้านตั้ง แม้ในเรื่องเฉพาะตัวบุคคล …

บทความนี้กล่าวถึงการบัญญัติสิกขาบทโดยสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ ซึ่งทรงมีวิธีการและหลักในการตัดสินใจที่ชัดเจน โดยมีการประชุมภิกษุเพื่อให้เกิดความเป็นธรรม นอกจากนี้ยังมีการอิงกฎหมายบ้านเมืองเพื่อป้องกันไม่

…งตน จำเสวยผล แห่งกรรมที่ทำนั้น, ขันติแลโสรัจจะต่างเป็นอัญญมัญญปัจจัยแห่งกันแลกัน คือต่างเป็นเหตุอิง อาศัยกันแลกัน คนชอบในทงสงบเสงี่ยม จึงอดกลั้นเหตุอันไม่เป็นที่ปรารถนา คนถือขันติ ก็ จำต้องหาทางปลอบจิตมิให…

ในสงครามระหว่างเทวดาและอสูร ท้าวเวปจิตติชวนให้แข่งกันโดยใช้ภาษิต และในที่สุดได้ข้อสรุปว่าโสรัจจะจะนำมาซึ่งความสงบ แม้ในความพิพาทของบุคคลหรือประเทศก็เป็นสิ่งสำคัญที่ต้องค้นหาทางปรองดองเพื่อให้เกิดความส

…มนี้ให้กระจ่าง ข้อนี้เป็นทางที่ทรงอาราธนาพระโมคคัลลีบุตรติสสเถระ มาสู่กรุงปาตลีบุตรจากเหนือน้ำ แล้ว อาศัยพระเถระเป็นกำลังทรงชำระพระศาสนาให้สิ้นเสี้ยนกล่าวคือ สึกพวกเดียรถีย์เสีย เพราะฉะนี้ การรู้จักบุคคลผู…

บทความนี้สำรวจประวัติและเหตุการณ์สำคัญที่เกี่ยวข้องกับสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ และการดำเนินการที่นำไปสู่การเพาะบ่มพระสงฆ์ในศาสนาพุทธ โดยมีการพิจารณาความสำคัญของการเลือกบุคคลที่เหมาะสมในกิจกรรมต่าง ๆ เช่

…และตัทธิต - หน้าที่ 136 หรือเป็นทีฆะ ไม่ต้องพฤทธิ์ และพยัญชนะ คือ ณ นั้นต้องลบเสีย คงไว้แต่สระที่ ณ อาศัยและสระพยัญชนะอื่น ๆ ศัพท์ที่ลง ณ ปัจจัย อย่างนี้ วสิฎฐสฺส อปจจ์ วาสิฏโฐ เหล่ากอ แห่งวสิฏฐะ ชื่อวาสิฏ…

เนื้อหาเกี่ยวกับบาลีไวยกรณ์ที่มุ่งเน้นการวิเคราะห์คำ โดยแบ่งประโยคต่าง ๆ ตามโครงสร้างและการใช้ปัจจัย เพื่อให้เห็นถึงลักษณะเฉพาะของแต่ละคำ ได้แก่ วสิฎฐะ โคตมะ วสุเทวะ กิจจา โมคคลลา พร้อมทั้งคำแปลและการ

…า จึงกำหนดวาจกทั้ง ๕ นี้ให้เข้าในแม่นยำ ปัจจัย (๑๑๖) วาจกทั้ง ๕ นี้ กุลบุตรจะกำหนดได้แม่นยำ ก็เพราะ อาศัยปัจจัยที่ประกอบ, ปัจจัยนั้นก็จัดเป็น ๕ หมวดตามวาจา ปัจจัยในกัตตุวาจก ๑๐ ตัว คือ อ, เอ, ย, ณ, ณา, นา,…

…พูดถึงความสำคัญของการใช้วาจกอย่างถูกต้องในการสื่อสาร และเสนอว่ากุลบุตรจะสามารถกำหนดวาจกทั้ง 5 ได้โดยอาศัยปัจจัยที่จัดอยู่ใน 5 หมวด รวมถึงการแบ่งปัจจัยในกัตตุวาจก 10 ตัว ที่มีผลต่อการใช้ธาตุในวาจา ซึ่งทำให้…

…ทำซึ่งประโยชน์เกื้อกูล, หิต เป็นบทหน้า กรุ ธาตุ ในความ ทำ ซ้อน ก. นิสสาย น วสติ - ติ นิสสโย (ศิษย์] อาศัยซึ่งอาจารย์ นั้นอยู่, เหตุนั้น (อาจารย์นั้น] ชื่อว่าเป็นที่อาศัยอยู่ (ของศิษย์] นิ เป็นบทหน้า สี ธาต…

…ระโยคต่างๆ ที่แสดงให้เห็นถึงความหมายและการเปลี่ยนแปลงของคำในบริบทต่างๆ เช่น การให้ การทำประโยชน์ การอาศัย และการศึกษาภาษา เพื่อให้เข้าถึงความหมายที่ลึกซึ้งของบาลี.

…ัยทั้ง ๓ เป็น ย. อาทาย ถือเอาแล้ว. อา+ทา ธาตุ ในความ ถือเอา ปหาย ละแล้ว. ป+หา ธาตุ ในความ ละ นิสสาย อาศัยแล้ว, นิ+สี ธาตุ ในความ อาศัย

ในบทนี้มีการวิเคราะห์และอธิบายเรื่องของธาตุในภาษาบาลี โดยเริ่มต้นจากตัวอย่างธาตุที่มี มุ และ หุ รวมถึงการประยุกต์ใช้ธาตุต่างๆในความหมายที่แตกต่างกัน พร้อมทั้งยกตัวอย่างศัพทที่เกี่ยวข้องกับการแปรธาตุ เ