ข้อความต้นฉบับในหน้า
ประโยค๑ - บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์ - หน้าที่ 170
แต่งหนังสือ, ถ้าผู้พูดหรือเขียนหนังสือใช้วาจกไม่ถูกต้องแล้ว ก็พาให้
เนื้อความที่ตนประสงค์จะกล่าวนั้น ๆ เสียไป ไม่ปรากฏชัด เพราะ
ฉะนั้น กุลบุตรผู้ศึกษา จึงกำหนดวาจกทั้ง ๕ นี้ให้เข้าในแม่นยำ
ปัจจัย
(๑๑๖) วาจกทั้ง ๕ นี้ กุลบุตรจะกำหนดได้แม่นยำ ก็เพราะ
อาศัยปัจจัยที่ประกอบ, ปัจจัยนั้นก็จัดเป็น ๕ หมวดตามวาจา
ปัจจัยในกัตตุวาจก ๑๐ ตัว คือ อ, เอ, ย, ณ, ณา, นา,
ณหา, โอ, เณ, ณย. ปัจจัยทั้ง ๑๐ ตัวนี้ แบ่งลงในธาตุ 4 หมวด
นั้น อย่างนี้ :-
อ, เอ. ปัจจัย ลงในหมวด ภู ธาตุ และในหมวด รุธ ธาตุ
แต่ในหมวด รุธ ธาตุ ลงนิคคหิตอาคม หน้าพยัญชนะที่สุดธาตุด้วย
ย ปัจจัย ลงในหมวด ทิว ธาตุ
ณุ, ณา. ปัจจัย ลงในหมวด สุ ธาตุ
นา ปัจจัย ลงในหมวด กี ธาตุ
ณฺหา ปัจจัย ลงในหมวด คหุ ธาตุ
โอ ปัจจัย ลงในหมวด ตนุ ธาตุ
เณ, ณย. ปัจจัย ลงในหมวด จุรุ ธาตุ
อุทาหรณ์แสดงปัจจัยที่ลงในหมวดธาตุนั้น มีแล้วในหมวดที่ว่า
ด้วยธาตุ ไม่ต้องเขียนไว้ในที่นี้