โยคาวจร : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 3 / 5

…นพรหมวิหาร ๔ นี้ คือ เมตตา กรุณา มุทิตา อุเบกขา ที่ท่านยกขึ้นแสดงในลำดับอนุสติกัมมฐาน พระอาทิกัมมิก โยคาวจร ผู้ใคร่จะเจริญเมตตาพรมหมวิหารเป็นอันดับแรก จึงเป็นผู้ตัดปลิโพธ ถือเอากรรมฐานแล้ว ทำภัตกิจ บรรเทาควา…

เนื้อหาเกี่ยวกับพรหมวิหารทั้ง ๔ ได้แก่ เมตตา กรุณา มุทิตา และอุเบกขา โดยเฉพาะการเจริญเมตตาในลำดับอนุสติกัมมฐานที่มีความสำคัญต่อการเจริญสมาธิและจิตใจ นักพัฒนาจำเป็นต้องเข้าใจโทษในโทสะและได้ทราบอานิสงส์

… เพราะฉะนั้น ผู้รักตนจึงไม่ควรเบียด เบียนผู้อื่น" ดังนี้ ก็ทรงแสดงนัยอันนี้นั่นเอง เพราะเหตุนั้น พระโยคาวจรจึงควร แผ่เมตตาให้ตนเป็นปฐม เพื่อเป็นพยาน แล้วในลำดับนั้นเพื่อยังเมตตา ภาวนาให้เป็นไปโดยสะดวก ท่านผู…

ในบทนี้มีการชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการเจริญเมตตาให้ตนเองก่อน จากนั้นจึงควรแผ่เมตตาไปยังผู้อื่น โดยเน้นว่าทุกคนต้องการความรักและไม่ควรเบียดเบียนผู้อื่น การทำให้ตนนั้นเป็นที่รักและให้เกียรติผู้อื่นจะส

…และเมื่อเจริญ ไป จึงจำจิตให้อ่อน ควรแก่การในแต่ละส่วน นำ (ภาวนาจิต) ไปในลำดับ ๆ กัน (ให้ได้) ส่วนว่าโยคาวจรภิกษุใด บุคคลที่เป็น ศัตรูกันไม่มีก็ดี แม้เมื่อผู้อื่นทำอนัตถะให้ ความรู้สึกว่าเป็นศัตรูก็ไม่ เกิดขึ…

ในเนื้อหานี้กลุ่มความสำคัญของการเจริญเมตตาจิตที่จำแนกตามประเภทของบุคคล ทั้งในสหายรัก คนกลาง และศัตรู โดยเริ่มจากการเข้าใจความสำคัญของเมตตา เพื่อบรรเทาปฏิฆะและสร้างความสงบในจิตใจ เรียนรู้ว่าความเมตตาสา

…ับลางคน มโนสมาจารอย่างเดียวเป็นส่วน ที่เรียบร้อยดังนี้ (แต่) กายสมาจารและวจีสมาจาร ไม่เรียบร้อย พระ โยคาวจรก็อย่าคิดถึงกายสมาจารและวจีสมาจารของเขานั้น ระลึกถึง ความเรียบร้อยแห่งมโนสมาจาร (ของเขา) แต่อย่างเดี…

ในบทนี้กล่าวถึงความสำคัญของการทำความเลื่อมใสแห่งจิตให้ชัดเจนผ่านทางกายและวาจา ขณะที่เฉพาะบุคคลบางคนอาจรับฟังธรรมแล้วไม่ได้แสดงออกทางกายหรือวาจาเท่าไร บทความยังพูดถึงความใจบุญที่มีต่อผู้ที่อาจไม่ได้เข้

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 182 เมื่อใด พระโยคาวจรผู้มีจิตคิดเกื้อกูลแก่สัตว์ ทั้งหลาย ยังเห็นความต่างกันในคน ๔ คน คือใน ตน ในคนที่เกื้อกูล (คือรัก) ก…

ข้อความดังกล่าวกล่าวถึงการพัฒนาจิตใจผ่านเมตตาฌานของพระโยคาวจร การแผ่เมตตาไปยังสัตว์โลกทั้งสี่ ประการที่ควรพิจารณาและการบรรลุอัปปนาเพื่อการเจริญจิต โดยกล่าวถึงองค…

๑๐ အ ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 183 ก็เป็นอันภิกษุ (โยคาวจร) นั้นได้บรรลุแล้ว และครั้นได้บรรลุ ปฐมฌานนั้นแล้ว เธอเสพยิ่งขึ้นไป เจริญทำให้มากขึ้นไปซึ่งนิมิต นั่…

บทความนี้กล่าวถึงการบรรลุฌานต่างๆ ในพระโยคาวจรซึ่งสามารถเข้าถึงปฐมฌานและพัฒนาสู่ทุตยฌานและตติยฌาน โดยการมีใจสหรคตกับเมตตาในการแผ่ไปทั่วทุกทิศ โดยม…

…็นความหมายแห่งวิกุพพนา อันกล่าวโดยนัยว่า เมตตา สหคเตน เจตสา เป็นต้น” และวิภพพนานี้ ย่อมสำเร็จแก่พระ โยคาวจรผู้มีจิตถึงอัปปนาเท่านั้น ฉันใด แม้ลักษณะ (ที่นับว่า วิกพพนา) อันใด ที่ท่านกล่าวไว้ในปฏิสัมภิทาว่า "…

ในบทนี้ได้กล่าวถึงเมตตาสหคตจิตที่มีอำนาจในการแผ่และเป็นจิตที่ไม่มีประมาณ พร้อมอธิบายว่าเมตตานั้นมีความสำคัญอย่างไรในการพัฒนาจิตสงบและการเข้าใจที่ถูกต้องเกี่ยวกับความเป็นไปของจิต นอกจากนี้ยังเกี่ยวข้อง

…นกไว้ในวิภังค์อย่างนี้ว่า "ในสัญญาเหล่านั้น นานัตตสัญญา เป็นไฉน ? สัญญา คือ ความจำได้หมายรู้แห่งพระ โยคาวจร ผู้ประกอบไปด้วยมโนธาตุ หรือพร้อมไปด้วยมโนวิญญาณ ธาตุ แต่ไม่ได้เข้าสมาบัติ สัญญาเหล่านี้เรียกว่า นาน…

ในบทนี้ได้กล่าวถึงการเข้าใจธรรมชาติของอรูปฌานที่มีอาเนญชาและสันตวิโมกข์ โดยลักษณะของปฏิฆสัญญาที่ผ่านมา กล่าวถึงประสบการณ์ของอาฬารดาบสที่ไม่ได้ยินเสียงแม้มีเกวียนจำนวนมาก ผ่านความปรองดองในการพิจารณาสัญ

…นัยที่กล่าวแล้ว (ในอากาสานัญจายตนะ) เถิด แต่นี่เป็นความ แปลกกัน คือ เมื่ออัปปนาจิตนั้นเกิดขึ้นแล้ว (โยคาวจร) ภิกษุนั้น เห็นความรู้สึกที่เป็นไปอยู่ในอากาศด้วยนัยน์ตาวิญญาณัญจายตนฌานอยู่ ก่อนแล้ว ครั้นความรู้ส…

เนื้อหานี้กล่าวถึงนัยที่สำคัญของอัปปนาในบริบทของอากิญจัญญายตนะ โดยอธิบายว่าการเกิดขึ้นของอัปปนาจิตนั้นทำให้บัณฑิตเห็นความรู้สึกในอากาศ อย่างไรก็ดี เมื่อมนสิการว่า “ไม่มี” ความรู้สึกนั้นก็หายไป ทำให้เห

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 253 ก็แลด้วยภาวนานุกรมเพียงเท่านี้ โยคาวจรภิกษุนั้น เรียกว่า "ก้าวล่วงอากิญจัญญายตนะโดยประการทั้งปวงแล้ว เข้าถึงเนวสัญญา นาสัญญายตนะอยู่" แก้อ…

…คราะห์อากิญจัญญายตนะ ซึ่งเกี่ยวข้องกับฌานและอารมณ์ที่มีบทบาทสำคัญในการเข้าถึงเนวสัญญานาสัญญายตนะ พระโยคาวจรต้องก้าวล่วงทั้งสองอย่างเพื่อให้เข้าถึงได้ ด้วยการไม่ให้ความคิดไปถึงอากิญจัญญายตนะ ทั้งนี้ยังมีการยก…

…ต่ว่า) ในกายคตาสตินั้น ต้องตั้งจิตไว้ ทางปฏิกูล ในธาตุวัฏฐานนี้ ต้องตั้งจิตไว้ทางธาตุ เพราะเหตุนั้น โยคาวจรภิกษุ ครั้นมนสิการอาการทั้งหลายมีผมเป็นอาทิอย่างละ ๕ ส่วน โดยประการมีสีเป็นต้นแล้ว ในที่สุดพึงยังมนส…

เนื้อหาในวิสุทธิมรรคพูดถึงการเจริญกรรมฐานแบบสสัมภารวิภัติ ซึ่งภิกษุต้องทำอุคคหโกศลและมนสิการโกศล โดยเน้นที่กายคตาสติกรรมฐาน นิเทศถึงอาการต่างๆ ของมนสิการส่วนต่างๆ เช่น ผมซึ่งมีการตั้งจิตไว้ในปฏิกูลและ

… ก็คือเอกัคคตาแห่งจิตในกรรมฐาน ที่เหลือ (๓๐) สมาธิทั้งสองอย่างนั้น จะชื่อว่ จะชื่อว่าเป็นธรรมอันพระ โยคาวจรได้เจริญแล้ว ก็เพราะกรรมฐานเหล่านั้นเธอได้บำเพ็ญแล้ว เพราะเหตุนั้น ข้าพเจ้าว่า "การพรรณนาความโดยทุกป…

บทความนี้กล่าวถึงสมาธิที่สำคัญในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะอุปจารสมาธิและอัปปนาสมาธิ ซึ่งเป็นสมาธิที่บำเพ็ญเพื่อความเจริญของจิตและการเข้าถึงสมาบัติ อธิบายถึงอานิสงส์แห่งการบำเพ็ญสมาธิที่มีถึง 5 ประการ เช่น

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ - หน้าที่ 177 ก็ได้กล่าวคำนี้ไว้ว่า "ถามว่า โยคาวจรภิกษุผู้ใคร่จะรู้จิตของผู้อื่นใน ชั้นอรูปภพ จะเห็นหทัยรูปของใคร จะดูความผันแปรแห่งอินทรีย์ของ ใคร" แ…

บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์จิต ๑๖ ประเภทตามคำสอนในวิสุทธิมรรค โดยเริ่มจากการอธิบายภาวะของภิกษุที่มีความสามารถในการเข้าใจจิตของผู้อื่นในระดับที่เป็นปัญจโวการและจตุโวการ รวมถึงการทำบริกรรมเริ่มต้นจากการ

…ล้วขึ้นสู่ที่จงกรรม ในอย่างเท้าที่ ๓ ก็ได้บรรลุผลเลิศคือพระอัศ ได้นามว่า พระเถระเป็นคนโถสรรค์ กิญจ (โยคาวจร) ทั้งหลายผู้เป็น (คนทะนง) ชนิดนี้ (และ) ย่อมหวั่นไหวในเพราะโอกาส [ญาณ] ข้อว่า ญาณ ได้แก่วิปัสสนาญาณ…

ในบทนี้ได้อธิบายถึงการเป็นที่พึ่งทางจิตใจของพระเถระและบทบาทของคุณธรรมในวิปัสสนา รวมถึงการประสบผลสำเร็จในญาณและประสบการณ์ปิติที่เกิดขึ้นในสมัยของการปฏิบัติ โดยให้ความสำคัญกับการตั้งใจในการฝึกปฏิบัติและ

…อาธีพึงกลัว ในนิพพานอันใด ดีก็ ธรรมเหล่านี้อวออรณ์เดียวกัน ต่างกันแต่พญักษ์นะ" ดังนี้ ก็แล้ว เมื่อ (โยคาวจร) กุลบุตรผู้นี้เบื่อหน่ายอยู่ ระอาอยู่ ไม่ยินดี อย่างยิ่งอยู่ ด้วยนิพพานภาญนี้ จิตอย่าไม่ปิติ ไม่บัง…

บทนี้ถ่ายทอดความคิดเกี่ยวกับนิพพานและความหลุดพ้นจากสังขาร โดยกล่าวถึงความเบื่อหน่ายในชีวิตจากสังขาร รวมถึงการพยายามหลุดพ้นจากสิ่งที่ติดกันอยู่ภายใน ความเข้าใจในแนวคิดนี้สำคัญต่อการดำเนินชีวิตในทางธรรม

…น? ขึ้น ๕ คือ รูปขันธ์ ดังนี้แล้ว ท้องนึ่งอยู่ด้วยอาเสมอ ๆ ย่อมทำกรรมได้ ส่วนในสังจะ ๒ ข้อนอกจาก พระโยคาวจร ย่อมทำกรรมได้ด้วยการ สังบอย่างนี้ว่า 'นิโรธสัง' เป็นธรรมชาตินำปราณเป็นอารมณ์ น่าใคร่น่า ชอบใจ, มักส…

บทความนี้นำเสนอความเข้าใจเกี่ยวกับมังคลตัณหา การอธิบายคำหลักจากพระพุทธศาสนาเกี่ยวกับทุกข์และธรรมชาติต่างๆ ที่มีผลต่อการทำกรรม ความสัมพันธ์ระหว่างความตั้งใจและการดำเนินชีวิตในธรรมที่พระองค์ประทานให้ รว

…ิฐ" ก็ถาม, บท ๔ มีว่า "ทุกนี้ เป็นของจริงอันประเสริฐ" เป็นต้น ชื่อว่า ประเสริฐ เพราะอรรถว่า ทุกข้อน โยคาวจรกรรมกำหนดครู เพราะอรรถว่า สมุทัยอันโคฬอควรจะ เพราะอรรถว่า ปริโครธอันโคฬอควรทำให้แจ้ง, เพราะอรรถว่า ว…

เนื้อหาในบทนี้สำรวจความสำคัญของการกล่าวคำสัตย์และไม่โกรธตามคำสอนของพระรมป์ปัทม์ โดยระบุว่าความจริงในพระพุทธพจน์มีความสำคัญอย่างไรในหลักธรรม และวิธีการที่ธรรมทั้งปวงเกี่ยวข้องกับการเข้าใจพระนิพพาน. การ

…หนึ่ง จิตนี้ คือทั่งละบ่วงมารือก็คือเสววัตถุไมได้ ตั้งอยู่ ยอดมจีนรุน ดูปลานั้นน่ะ นั่น เพราะฉะนั้น โยคาวจร ควรละ บ่วงมารเสีย คือควรละบ่วงมารกล่าวคืออิสวัสดุอันเป็นเหตุคือนร แห่งจิตนัน ดังนั้นเ เรื่องพระ…

มิลินทปัญญา : ฉบับ โยคาวจรควรขวนขวายในประโยชน์ของตน ฉันนั้น คือ ควรขวนขวายในธรรมอันชอบใจ แล้วควรขวนขวายในกาเล่าเรียนใต้ตาม การ…

มิลินทปัญญาเน้นความสำคัญของการขวนขวายในประโยชน์ตน โดยสอนให้คำนึงถึงการเรียนรู้ในธรรมอันชอบใจ การทำใจให้สงบ และการอยู่ใกล้ครู รวมถึงการมีมิตรที่ดี โดยอ้างอิงพระพุทธพจน์ที่เตือนให้ไม่ประมาทในประโยชน์ของ

มัลินบัญฑิตา : ฉบับ เราอีกเลย ประการถที่ ๓ ธรรมดาเต่า ย่อมขึ้นจากน้ำมาผิง แดด ฉันใด พระโยคาวจรจึงฉันนั้น เมื่อเลิกจากการ นั่ง นอน ยิน เดินแล้ว ก็ ทำให้ใจร้อนในสัมปปะรณ* ประการถที่ ๔ ธรรมดาเต่า…

บทความนี้กล่าวถึงแนวทางการดำเนินชีวิตของพระโยคาวจรที่เปรียบเปรยกับธรรมชาติของเต่า โดยแนะนำให้มีการควบคุมใจและมุ่งสู่ความสงบเพื่อป้องกันตนเองจากสิ่งภาย…