การเจริญเมตตาในบุคคลต่าง ๆ : หน้า 157/266

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 157 สำเร็จแต่เพียงนั้น ใคร่จะทำสีมสัมเภท (การรวมแดน) ต่อไป จึง ในลำดับนั้น พึงเจริญเมตตาไปในบุคคลผู้เป็นสหายรักกันมาก ต่อ บุคคลผู้เป็นสหายรักกันมาก พึงเจริญไปในบุคคลที่กลาง ๆ กัน ต่อ บุคคลที่กลาง ๆ กัน พึงเจริญไปในบุคคลที่เป็นศัตรูกัน และเมื่อเจริญ ไป จึงจำจิตให้อ่อน ควรแก่การในแต่ละส่วน นำ (ภาวนาจิต) ไปในลำดับ ๆ กัน (ให้ได้) ส่วนว่าโยคาวจรภิกษุใด บุคคลที่เป็น ศัตรูกันไม่มีก็ดี แม้เมื่อผู้อื่นทำอนัตถะให้ ความรู้สึกว่าเป็นศัตรูก็ไม่ เกิดขึ้น เพราะความที่เธอเป็นคนจำพวกมหาบุรุษก็ดี โยคาวจรภิกษุ ผู้นั้นไม่ต้องทำความขวนขวายว่า "เมตตาจิตของเรา ในคนที่กลาง ๆ กัน เกิดเป็นจิตควรแก่การแล้ว บัดนี้เราจะนำเมตตาจิตนั้นเข้าไปใน คนเป็นศัตรูกัน (ต่อไป) ดังนี้เลย ส่วนคำที่ว่าให้เจริญเมตตาใน บุคคลผู้เป็นศัตรูกัน ต่อจากคนกลาง ๆ กันนั้น ข้าพเจ้ากล่าวหมายเอา ผู้ที่มี (คนเป็นศัตรูกัน) ดอก [การสอนตนเมื่อเกิดปฏิฆะ] (นัยที่ ๑ ระลึกถึงโทษของความโกรธ] แต่ถ้าเมื่อเธอนำจิตเข้าไปในคนเป็นศัตรูกัน ปฏิฆะเกิดขึ้นเพราะ ระลึกถึงความผิดที่เขาทำให้ไซร้ เมื่อเช่นนั้น เธอจึงเข้าเมตตา (ฌาน) ในบุคคลลำดับหน้า ๆ (มีคนที่รักเป็นต้น) ในบุคคลไร ๆ ก็ได้บ่อย ออกแล้วทำเมตตาถึงบุคคลนั้นร่ำไป บรรเทาปฏิฆะให้ได้ ถ้าแม้เมื่อเธอพยายามไปอย่างนั้น มันก็ไม่ดับไซร้ ทีนี้ ๆ * หมายความว่า ไม่ต้องเป็นแดนเป็นตัวเอง คนที่รัก คนกลาง ๆ คนเป็นศัตรูกัน เจริญเมตตา ต่อทุก ๆ คน โดยลำดับกัน