การศึกษาเกี่ยวกับจิต ๑๖ ประเภทในวิสุทธิมรรค วิสุทธิมรรค ภาค 2 ตอน 2 หน้า 177
หน้าที่ 177 / 244

สรุปเนื้อหา

บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์จิต ๑๖ ประเภทตามคำสอนในวิสุทธิมรรค โดยเริ่มจากการอธิบายภาวะของภิกษุที่มีความสามารถในการเข้าใจจิตของผู้อื่นในระดับที่เป็นปัญจโวการและจตุโวการ รวมถึงการทำบริกรรมเริ่มต้นจากการเจริญอาโลกกสิณไปจนถึงการบำเพ็ญอภิญญา ทั้งยังทำความเข้าใจในด้านของจิตที่มีราคะและโทสะ การศึกษาในครั้งนี้มีความสำคัญสำหรับภิกษุผู้ที่ต้องการเจริญในธรรมและเพิ่มพูนความรู้ในการเข้าใจจิตของตนเองและผู้อื่น.

หัวข้อประเด็น

- การศึกษาเกี่ยวกับจิต
- จิต ๑๖ ประเภท
- ภิกษุผู้มีฤทธิ์
- การทำบริกรรม
- ราคะและโทสะ

ข้อความต้นฉบับในหน้า

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ - หน้าที่ 177 ก็ได้กล่าวคำนี้ไว้ว่า "ถามว่า โยคาวจรภิกษุผู้ใคร่จะรู้จิตของผู้อื่นใน ชั้นอรูปภพ จะเห็นหทัยรูปของใคร จะดูความผันแปรแห่งอินทรีย์ของ ใคร" แก้ว่า "ไม่ (ต้อง) ดูของใคร ๆ ข้อที่อาวัชนาการถึงจิต (ของผู้อื่น) ในภพใดภพหนึ่ง (ที่เป็นปัญจโวการ หรือจตุโวการ) ไป ย่อมรู้จิต ๑๖ ประเภทได้ นั่นเป็นวิสัยของภิกษุผู้มีฤทธิ์ (อยู่แล้ว) ส่วนกถา (กล่าวถึงการทำบริกรรม เริ่มแต่เจริญอาโลกกสิณไปเป็น อาทิ) นี้ (นั้น) กล่าวสำหรับภิกษุผู้ยังมิได้ทำอภินิเวส (คือความลงมือ ทำจริงจังในการบำเพ็ญอภิญญา)" [อธิบายจิต ๑๖ ประเภท] ส่วนในปาฐะมี "สราคิ วา จิตต์ - จิตมีราคะ....หรือ" เป็น อาทิ มีอรรถกาธิบายว่า จิตที่สหรคตกับโลภะ 4 ดวง พึงทราบว่าชื่อ สราคจิต (จิตมีราคะ) จิตที่เหลือ คือจิตที่เป็นกุศลและอัพยากฤต เป็นไปในภูมิ ๔ ชื่อวีตรคจิต (จิตปราศจากราคะ) ส่วนจิต ๔ ดวงนี้ คือ โทมนัสจิต ๒ วิกิจฉาจิตและอุทธัจจจิต ๒ ไม่ถึงซึ่งการ สงเคราะห์ (คือรวมเข้า) ในทุกะนี้ แต่พระเถระลางเหล่าก็สงเคราะห์ จิตทั้ง ๔ นั้นเข้าด้วย ส่วนโทมนัสจิต ๒ ชื่อว่า สโทสจิต (จิตมีโทสะ) จิตที่เป็น กุศลและอัพยากฤตเป็นไปในภูมิ ๔ ทั้งปวง ชื่อว่า วีตโทสจิต (จิต ปราศจากโทสะ) จิตที่เหลือทั้งหลาย คืออกุศลจิต ไม่ถึงซึ่งการ ๑๐ โดยมากที่ท่านใช้ศัพท์ อาทิกัมมิกะ (ผู้แรกทำ) ในที่นี้ท่านยักโวหารใช้ อกตาภินิเวส
แสดงความคิดเห็นเป็นคนแรก
Login เพื่อแสดงความคิดเห็น

หนังสือที่เกี่ยวข้อง

Load More