พระรมป์ปัทม์และคำสอนเกี่ยวกับสัจจะ : หน้า 95/254

ประโยค - พระรมป์ปัทม์ถูกถามแปลภาค ๑๓ - หน้าที่ ๙๓ ยังมีมอิ้นกำหนดครูทุกข์เป็นต้น ในฉัจจะแม่ทั้ ง ๔ ให้สำเร็จ ประเสริฐ คือยอดเยี่ยม. บทพระอากาว่า สุวาจิ อุตโรร ปทา คำว่า บรรดาสัจจะ เหล่านี้ แม้ทั้งหมด จงเป็นวิสัยจะอันทามแล้ว (ในพระบิ) ว่า "บุคคลพึงกล่าวคำสัตย์, ไม่พึงโกรธ," เป็นนัตถิริย์ จริง" ก็ตาม, เป็นทฏิฐิจะสจะ (โดยนัย) ว่า "สิ่งนี้เท่านั้นจริง, เป็นกฏิริย์ จริง" ปล่า," เป็นต้นกีดาม, เป็นปรัตถสัจจะ อันด้านโดยสัจจะเป็นต้นว่า "ทุกนี้เป็นของจริงอันประเสริฐ" ก็ถาม, บท ๔ มีว่า "ทุกนี้ เป็นของจริงอันประเสริฐ" เป็นต้น ชื่อว่า ประเสริฐ เพราะอรรถว่า ทุกข้อน โยคาวจรกรรมกำหนดครู เพราะอรรถว่า สมุทัยอันโคฬอควรจะ เพราะอรรถว่า ปริโครธอันโคฬอควรทำให้แจ้ง, เพราะอรรถว่า วรรก มิ่งมงคล ๒ อันโคฬอควรเจริญ เพราะอรรถว่า เทวดตลอดได้ด้วย ญาณอันเดียว ๗ และเพราะอรรถว่า เทวดตลอดได้โดยแน่นอน. บทพระคาถาว่า วิรโก สุจิโร ธรรมาณ คำว่า บรรดา ธรรมทั้งปวง วิรทะ กล่าวว่า พระนิพพาน ชื่อว่า ประเสริฐ เพราะ พระพุทธพจน์ว่า "ภิกุทุ้งหลาย ธรรมทั้งหลายที่จ้องปรุงแต่งก็ดี ที่ปัจจัยไม่ปรุงแต่งก็มี มีประมาณเพียงไร, บรรดาธรรมเหล่านี้วิรทะ เรากล่าวว่าเป็นยอด." ๑. อง. ทกฺก. ๒/๒๐๒. ๒. แปลว่า: เพราะอรรถว่า เทวดตลอดได้ในขณะเดียวกันมึ ๓. บู. อิติ. ๒/๒๔๘.