การสนธิในบาลีไวยากรณ์ : หน้า 17/30

ประโยค๑ - อธิบายบาลีไวยากรณ์ สมัญญาภิธานและสนธิ - หน้าที่ 16 สนธิ สนธิ แปลว่า ต่อ คือต่อศัพท์และอักขระ ให้เนื่องกันด้วย อักขระ เพื่อประโยชน์ ๓ ประการ คือ:- ာ ๑. ยื่นอักขระให้น้อยลง ๒. เป็นอุปการะในการแต่งฉันท์ ๓. ทำคำพูดให้สลสลวย สนธิ ต่างจากสมาส เพราะสนธิต่อศัพท์และอักขระให้เนื่องด้วย อักขระ ส่วนสมาส ย่อบทที่มีวิภัตติตั้งแต่ ๒ บทขึ้นไปให้เป็นบทเดียว กัน เช่น กโต อุปกาโร เมื่อเอาบททั้ง ๒ นี้ย่อเข้ากันเป็น กตอุปกาโร นี้ชื่อว่าสมาส แต่คำว่า กตอุปกาโร นี้ ยังมีอักขระมากไปและเป็นคำที่ ไม่สละสลวยตามความนิยมของภาษา จึงต้องต่อด้วยวิธีสนธิ เพื่อ ย่นอักษรให้น้อยลงอีก คือ เอา กต-อุปกาโร มาต่อกันเข้า เป็น กโตปกาโร นี้ชื่อว่าสนธิ ในที่นี้จะอธิบายเรื่องของสนธิโดยเฉพาะ สนธินั้น โดยย่อมี คือ สระสนธิ ๑ พยัญชนะสนธิ ๑ นิคคหิตสนธิ ๑. และสนธิกิริโยปรกณ์ คือ วิธีที่ใช้เป็นเครื่องมือแก่การทำสนธิ นั้นมี 4 อย่าง คือ :- โลโป ลบ ๑ อาเทโส แปลง ๑ อาคโม ลงตัวอักษรใหม่ ๑ วิกาโร ทำให้ผิดจากของเดิม ๑ ปกติ ปกติ ๑ ที่โฆ ทำให้ยาว ๑ รสส์ ทำให้สั้น ๑ สญฺโญโค ซ้อนตัว ๑. 0