อธิบายบาลีไวยากรณ์ สมัญญาภิธานและสนธิ : หน้า 9/30

ประโยค๑ - อธิบายบาลีไวยากรณ์ สมัญญาภิธานและสนธิ - หน้าที่ 8 อ อา, ก ข ค ฆ ง ห 4 ตัวนี้ เกิดในคอ เรียก กัณฐชา อิ อี จ ฉ ช ฌ ญ ย 4 ญ, ข 4 ตัวนี้ เกิดที่เพดาน ฏ ฐ ฑ ฒ ณ, ร พ ) ,ลส) ต ถ ท ธ น ล ส ) ตัวนี้ เกิดที่ฟัน " ตาลุชา ตัวนี้เกิด ที่ศีรษะที่ปุ่มเหงือก " มุทฺธชา ทนตชา อุ อู ป ผ พ ภ ม 9 ตัวนี้ เกิดที่ริมฝีปาก นิคคหิต เกิดในจมูก อักขระเหล่านี้ นอกจากพยัญชนะที่สุดวรรค ๕ ตัว คือ ง ญ ณ นม เกิดในฐานอันเดียว ส่วนพยัญชนะที่สุดวรรค ๕ ตัว เกิดใน ๒ ฐาน คือ ฐานของตน ๆ และจมูก เรียก สกฏฐานนาฬิกฏฐานชา เอ เกิดใน ๒ ฐาน คือ คอ และ เพดาน เรียก กัณฐตาลโช โอฏฐชา เรียก นาฬิกฏฐานชา โอ เกิดใน ๒ ฐาน คือ ฟัน และ ริมฝีปาก ว เกิดใน ๒ ฐาน คือ ฟัน และ ริมฝีปาก ห ที่ประกอบด้วยพยัญชนะ 4 ตัว คือ :- กณฺโฐฎฐโช ทนฺโตฎฐโช ญ เช่น ปญฺโห (คำถาม) สญฺหิต (ประกอบแล้ว). ณ น ม " ย ล ว อุณโหทก์ (น้ำร้อน) กณหเนตโต (มีตาดำ) นฺหานํ (การอาบน้ำ) นุหาตโก (ช่างกัลบก) พรหมา (พรหม) ตุมเห (ท่าน ท.) อมหาก (แก่เรา ท) " นิคฺคยฺห (ข่มขี่แล้ว) " " วย เต วุลหเต (อันน้ำพัดไป) ชิวหา (ลิ้น) (อันน้ำพัดไป) อุปวหยนฺตา (เจรจากันอยู่)