ข้อความต้นฉบับในหน้า
แบบเรียนภิลอญักษรส่งสมุรณ์แบบ สมัยภิญญา
2. แบบเรียนภิลอญักษรส่งสมุรณ์แบบ
1. หมวดคําถามก็จะแจก เป็นคําภีรสําคัญแสดงวิธีการแต่งภาพบรรยากาศให้ได้อรรถรสและสะ
งดงามทั้งร้อยแก้วร้อยกรอง คําถามก็จะแจกใช้ธีรณ์กันมาก คือ คําถามก็จะโผล่จากการ
คําถามก็จะสําคัญในสายท้องศึกษาก่อนหมวดอื่น ๆ คือ คําถามก็จะไวยากรณ์ และคําถามก็จะไวยากรณ์อ่อน
ถือว่าเป็นแม่แบบอัันแก่มากที่สุดได้แก่ คําถามก็จะแนะนำ แต่ค่าเสีเนใจและเสียอยิ่งทักษีการศึกษาคํามีร
บลัยากรณ์(และสํากรรบก็ส่งหมวดอื่น ๆ) อันเป็นแม่แบบนี้ได้ถูกตายไปจากการศึกษาของคณะสงฆ์ไทย ที่เป็น
เช่นนี้ เพราะคําถามก็หลักริษว่ารณด้วยภาษาบาลีจรรร แล้วเนื้อหาละเอียดพิสดาร กว้างขวาง ยากแก่การเข้าใจในที่กำหนด
จดจํา จึงทำให้บรรยากรณ์เกิดตามความเบื่อหน่ายทอดทิ้งการศึกษา ด้วยเหตุนี้เราจึงสมเด็จพระมหามนเจ
กรมพระยาศรีธรรมบาล เมื่อครั้งพระองค์ดำรงพระยศเป็นพระเจ้าหนองอาเรกพระมหิริจะกุลโรสมีพระราชภิกขุ
ได้ขนานพระสยิวไวยากรณ์ด้วยภาษาบาลี เพื่อเป็นแนวเรียนอย่างง่าย ๆ ในขั้นต้นสำหรับบุคคลผู้เรียนศึกษา
ภาษาบาลี และคณะสงฆ์ได้กำหนดให้หนังสือของพระองค์เป็นหลักสูตรการศึกษามาตรั้งนี้ จึงทำให้การ
ศึกษาดิวิรัลไวยากรณ์นี้บรรจุไว้ในหลักสูตรการศึกษาเช่น พระเถระพระคุณพระทรามมิตโล่ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
วิทยาเขตพศิตศิริพุทธโส ดาคมปรุรม
เมื่อข้าพเจ้าศึกษาก็จะแกะน่า ปรปลิสิทธิ์ และคําถามก็โดยตระหนักถึงความยากลําบากในการ
ศึกษาดิวิรัลวิธีภาษาของพระองค์นี้ เพราะนิ่งร่มก็จะสอร้าระเอียดและนานจนไปว่าขอขดส าคัญ
ศึกษาทางภาษาบาลีมิอธิบายอ่อนมากท่ามวยสอบบิลีในบรรดาจิปกวิธีการดูถูก
เนื้อหาเพื่อให้ถูกต้องเป็นอย่างแรก อันเพื่อก็อาจจะสำหรับนักเรียนบาลีสมร จึงนําเข้าข้อการเรียนการสอน
ตามเนื้อหาที่จํากัดให้ได้ในหนังสือบัลลีอันอัญลูใหญ่ ยนว่าโดยเอตพระวันวัด ( ติด อยุธยามาเกาะ วัด
และหนังสือบาลีอันสมบูรณ์ของสมเด็จพระมหาสมโมจ้า กรมพระยาศรีธรรมบาล โดยแบบเรียน
ของข้าพเจ้ากำหนดให้เป็น ๑๒ ตอน คือ
ภาคที่ 1. อักษรวิธี ว่าด้วยอักษรแบ่งเป็น ๒ ชนิด คือ ๑ ) สมนุภกิษา แสดงชื่ออักษรทั้งที่
เป็นสระและพยัญชนะแพร้อมทั้งฐานกฤษณะ ๒ ) สนธิ แสดงการต่ออักษรให้เนื่องกันด้วยอักษร
ภาคที่ 2. วิจิตรา ว่าด้วยชนิดของคำในภาษาบาลี ๖ ชนิด คือ ๑ ) นามศัพท์ ๒ ) อภัยศัพท์ ๓ ) อยายศัพท์
๔ ) กิณี ๕ ) สมาส ๖ ) ตัธติ
ส่วนภาคที่ 3. วากยสันนิษฐาน ว่าด้วยเรื่องความเกี่ยวข้องของคำพูดต่าง ๆ วิธีการน้อยคำในจิจิก
มารวมกันแล้วทำให้เกิดเป็นข้อความมา และภาคที่ 4. ฉันหลักฐาน ว่าด้วยเรื่องของร้อยกรองที่เป็นคาตัง
วรรณะพฤกษ์และมรรคาพฤกษ์ ทั้ง ๒ ภาคนั้นไม่เน้นแสดงไว้ในแบบเรียนบาลีอันนี้ เพราะจะทำให้มี
เนื้อหาที่มากเกินไป เมื่อศึกษาบาลีฯเรียนบาลีวงนี้แล้ว จึงศึกษาคัมภีร์ธรรมะวิเศษเป็นแม่แบบต่อ
ไปด้วย จะได้เห็นความงามแห่งภาษาบาลีมากยิ่งขึ้น