ข้อความต้นฉบับในหน้า
และ "แบบเรียนบาลไวยากรณ์สมบูรณ์แบบ" สานี
สนิธ
รัสสะเพราะมีอยู่ในสมบูรณ์แบบ เช่น
ยก+อิกิ เป็น ยกิยิ่ง รัสสะ อ เป็น อ เพราะ อ มา
สมมา+อุราโด เป็น สมมา+อุราโด รัสสะ อ เป็น อ
สมมา+อูโก เป็น สมมา+อูโก รัสสะ อ เป็น อ
สมมา+เอว เป็น สมมา เอก รัสสะ อ เป็น อ
รัสสะพระยัมีอยู่ในสังโยคอยู่ลำ ง์ เช่น
ปรากโณ เป็น ปรากโณ ช้อน ก รัสสะ อ เป็น อ
อาสาโก เป็น อุสาโก ช้อน ซ รัสสะ อ เป็น อ
ตกทายโป เป็น ตกทายโป ช้อน ก รัสสะ อ เป็น อ
วิสิ+อนุมิ เป็น วิสิ+อนุมิ ลบ อ สระลิง รัสสะ อ เป็น อิ
ลภิ+อนุมิ เป็น ลภิ+อนุมิ ลบ อ สระลิง รัสสะ อ เป็น อิ
ก. มีพยัญชนะอยู่หลัง ให้ลบ โอ อ เเต และ ด ศพแทนแล้ว ลง อ อามได้บ้าง เช่น
เอส โอ ตัดเป็น เอส+โอ เป็น ส คู่อ ตัดเป็น โอ+คู่อ
แยกพยัญชนะออกจากสระ เอสโอ+โอ เป็น เอสโอ+โอ
ลบ โอ ลง อ อาม เอส โอ เป็น เอส+อาโก เป็น เอส อาโก โ โดย เอส+อาโก เป็น เอส อาโก โ. เอส+อิกิอนิ เป็น เอส อิกิอนิ เป็น เอส อิกิอนิ
ด. เทว ภาวะพยัญชนะสนธิ (อ่านคล้ายกันว่า เทว) แบบเรียนของสมเด็จพระเทพฯ เรียกว่าพยัญชนะสังโยค หมายถึงการเขียนพยัญชนะโดยไม่มีระคนกันในระหว่างเช่น ทุก ก. ข ฯลฯ ฯ ฯ ฯ เทว
ภาวะในทางไวยากรณี นี้ คือ เทวภาวะสนธิ และเทวภาวะตรง ในที่นี้จะอธิบายเฉพาะเทวภาวะสนธิ
ส่วนเรื่องเทวภาวะตรงมีคำอธิบายว่าต้องได้หลักการเล่นอายุต่ำที่ท่านเจ้าหน้าที่เขียนเรียบเรียงไว้แล้ว
เทวภาวะพยัญชนะสนธิ คือ การทาพยัญชนะที่อยู่หลังสระขึ้นเป็น 2 ตัว แบ่งเป็น 2 ชนิด คือ
๑. สิกสนเทวภาวะพยัญชนะสนธิ ๒. อสิกเทวภาวะพยัญชนะสนธิ