แบบเรียนบาลีไวยากรณ์สมบูรณ์แบบ ๒๑ : หน้า 21/59

สงวน แบบเรียนบาลีไวยากรณ์สมบูรณ์แบบ ๒๑ แปลง เอ ตัวหน้าเป็น ยุ แปลง เอ ตัวหน้าเป็น ยุ ปพฺพดฺุย+อ่า ทิมะ อ ที่ ออ ทิมะ อ ที่ ออ ปพฺพดฺุย+อ่า นำพยัญชนะประกอบสระหลัง มายา ปพฺพฤยาย คำศัพท์เหล่านี้มีวิธีทำตัวอย่างเดียวกัน คือ+อ่า เป็น ยุ, เด+อัสส เป็น ยุ+อัสส เป็น ยุ+อัสส เป็น ยยูสุด ยาวๆกุสุสะ ตัตบพเป็น ยาวๆกะ+อัสส เตวว ตัตบเป็น ตู+เอว แยกพยัญชนะออกจากสระ ยาวๆกู+อัสส แยกพยัญชนะออกจากสระ ตู+เอว แปลง เอ เป็น ว ยาดพยัญชนะประกอบสระหลัง ยาวๆกุ+อัสส แปลง เอ เป็น ? นำพยัญชนะประกอบสระหลัง เตวว คำศัพท์เหล่านี้มีวิธีทำตัวเหมือนกัน ดาวตโก+อัสส เป็น ดาวกุสุสะ อน+อุมาส เป็น อนุรมาส โก+อุตโก เป็น กวุดโก สุ+อาโกติ เป็น สวาโกติ โอ+อัสส เป็น ขุสส สุ+อาโกโร เป็น สวาโกโร โอ+อุชู เป็น ขุชู ทุ+อาโกโร เป็น ทวาโกโร โย+อ๋าย เป็น ยุยาย จก+อาเป่า เป็น จกขาวป่า โล+อัสส เป็น สวรส พฺหว+อพฺโพ เป็น พรวาโพ โล+เอว เป็น เสวว ปฺด+อากิลิ เป็น ปวดกวาอากิล โย+อีธิกรณ เป็น ยวตอธิกรณ ตู้+เอว เป็น เววว ก. ข. ย. ต ต้องเขียนมีหมาย (จุด) อยู่ด้านล่างเพราะเมื่อแยกออก โอ ออกแล้วจัดเป็นพยัญชนะที่ไม่มีสระ นี้เมื่อพยัญชนะวรรคคร่อมด้วยพยัญชนะวรรค เช่น นว. ตว. ครู. พร หรืออรรถรสกว่าบรรร เช่น สว. พุท เป็นต้น ถ้าอ่านออกเสียงกล้ำกัน ต้องเขียนไว้ดีดกันเสมอแม้จะผสมสระ เช่น อนวดี, เดวว. เสวว นิครโร, มุโฑคู่ ฎ. ฎ. ฏ ต้องเขียนมีหมาย (จุด) อยู่ด้านล่างเพราะเมื่อแยกออก โอ ออกแล้วจัดเป็นพยัญชนะที่ไม่มีสระ นี้เมื่อพยัญชนะวรรคคร่อมด้วยพยัญชนะวรรค เช่น นว. ตว. ครู. พร หรืออรรถรสกว่าบรรร เช่น สว. พุท เป็นต้น ถ้าอ่านออกเสียงกล้ำกัน ต้องเขียนไว้ดีดกันเสมอแม้จะผสมสระ เช่น อนวดี, เดวว. เสวว นิครโร, มุโฑคู่ ๗. อิวัตณะคือ อิ, อี อยู่หน้า***สำหลังเป็นวัฒนะแตกต่างกัน ให้แปลอิวัตนะสระหน้าเป็น ยุ ได้บ้าง เมื่อแปลแล้วปรากฏว่าเป็นพยัญชนะซ้อนกัน ๆ ตัวให้ลบพยัญชนะที่มีรูปเหมือนกันออก ๓ ตัว เช่น ปฐมุนการูปสุด ตบเป็น ปฐมุนการุติ+อัสส ปฐมุนการูญุ+อัสส ปฐมุนการุตู+อัสส แยกพยัญชนะออกจากสระ ปฐมุนการู หรือว่าออกเสียงกล้ำกัน ต้องเขียนไว้ดีดกันเสมอแม้จะผสมสระ เช่น อนวดี, เดวว. เสวว นิครโร, มุโฑคู่